ကံၾကမၼာ

စာေရးသူသည္ ၂၀၁၂ ခု၊ ေအာက္တိုဘာလ ေလးရက္ေန႔တြင္ သီတဂူဆရာေတာ္၏ လမ္းညႊန္ခ်က္ျဖင့္ စစ္ကိုင္းျမိဳ႕ သီတဂူကမၻာ့ဗုဒၶတကၠသိုလ္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔၏ ေစလႊတ္မွဳအရ စစ္ကိုင္းမွ ရန္ကုန္ သီတဂူဗုဒၶတကၠသိုလ္သို႔ စာခ်ကထိကအျဖစ္ ေရာက္ရွိခဲ့ပါသည္။ မိမိအတြက္ သီးသန္႔ ဘာသာရပ္ တစ္ခုပို႔ခ်ေပးရန္ တာဝန္ေပးမွဳ မရွိေသးသျဖင့္ ေအာက္တိုဘာလ ၆ ရက္ေန႔တြင္ စာေရးသူ၏ သီတင္းသံုးေဖာ္ ဦးသီဟဥာဏာဘိဝံသက ပညာေရးအတြက္ အစည္းအေဝးတက္ေရာက္ရန္ ရွိသျဖင့္ သူ၏ပို႔ခ်ျမဲ တကၠသိုလ္စာဝါကို ထိုေန႔အတြက္ ကိုယ္စား ကူညီပို႔ခ်ေပးရန္ စာေရးသူအား တိုက္တြန္းပါသည္။ ထိုအရွင္သည္လည္း အဘိဓမၼာ စိတ္ပါဝင္စားေသာ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားအား အဘိဓမၼာသင္တန္းကို ေသာၾကာ စေန တနဂၤေႏြေန႔မ်ားတြင္ ရန္ကုန္သီတဂူ ဗုဒၶတကၠသိုလ္မွာ ပို႔ခ်ေပးေနပါသည္။ ေအာက္တိုဘာ ၆ ရက္ နံနက္ခင္း သူႏွင့္ လမ္းေလွ်ာက္ရင္း စပ္မိစပ္ရာ ေဆြးေႏြးရင္း သူ၏ စာဝါကို ထိုေန႔ မအားသည့္အတြက္ ကိုယ္စားပို႔ခ်ေပးရန္ ေျပာျပလာပါ၏။ သူဆက္လက္ ပို႔ခ်ရမည့္ သခၤန္းစာမွာ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟလာ ကမၼစတုကၠ ပင္ျဖစ္၏။ စာေရးသူလည္း ထိုအရွင္အား ကူညီေသာအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အဘိဓမၼာသင္တန္းလာေရာက္တက္ေသာ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားအား ပံုမွန္စာဝါ မပ်က္ေစျခင္ေသာအားျဖင့္လည္းေကာင္း "အရွင္ဘုရားကိုယ္စား တပည့္ေတာ္ ကိုယ္တတ္နိုင္သမွ် ကံအေၾကာင္း မိတ္ဆက္ေလာက္ ျဖစ္ေစ ကူညီပို႔ခ်ေပးမည့္အေၾကာင္း" ဝန္ခံလိုက္ပါသည္။ နံနက္ ၈ နာရီမွာ သင္တန္းစတင္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ကံအေၾကာင္းအရာႏွင့္ စပ္လ်ည္းျပီး ေထြေထြထူးထူးလည္း စာမဖတ္ထားျဖစ္ပါ။ ၈ နာရီမွ ၉ နာရီအထိ ကံအေၾကာင္း မိမိသိနားလည္ထားသည့္အတိုင္း မိတ္ဆက္နိဒါန္းအျဖစ္ ေျပာျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သင္တန္းျပီးသည့္အခါမွာ သင္တန္းသူသင္တန္းသားမ်ားအဖို႔လည္း တစ္စံုတရာ လက္ေတြ႔ဘဝတြင္ အက်ိဳးရွိမည္ဟု စာေရးသူ ေမွ်ာ္လင့္မိ၏။ မွန္ပါသည္။  ျမတ္စြာဘုရားကေတာ့ ေဝေနယ်သတၱဝါတို႔၏ အလိုအဇၥ်ာသယကိုၾကည့္ျပီး "အနာႏွင့္ေဆး တည့္ေအာင္ေပး" ဆိုသလို တရားဓမၼကို ကြက္တိေဟာေတာ္မူေသာေၾကာင့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏တရားပြဲတိုင္းသည္ ဘယ္ေသာအခါမွ အခ်ည္းအႏွီးမျဖစ္ခဲ့။ ေဒသနာေတာ္အဆံုးမွာ ေဝေနယ်သတၱဝါတို႔ သရဏဂံုတည္မွဳအစ မဂ္ဖိုလ္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳၾကသည္အဆံုး အားလံုးအက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားလွသည္ကို ပိဋကစာေပေတြမွာ ေတြ႔နိုင္ပါ၏။    ျမတ္ဗုဒၶ၏ အဘိဓမၼာ ခက္ခဲနက္နဲသည့္ ကံၾကမၼာအေၾကာင္းကို စာဖတ္သူမ်ားအား မွ်ေဝေသာအားျဖင့္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္အျဖစ္ ေရးလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ကံၾကမၼာဟူေသာ စကားသည္ ဘာသာဝင္တိုင္း သို႔မဟုတ္ လူတိုင္းပါးစပ္ဖ်ားမွာ ေရးပန္းစားလ်က္ရွိ၏။ အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔ႏွတ္ဖ်ား၊ အသိုင္းအဝိုင္းမွာ ပိုမိုေရးပန္းစားသည္ဟု ဆိုနိုင္၏ ။ ပညာရွင္တို႔သည္လည္း Kamma Theory (ကံအေၾကာင္းဒႆန), Kamma and Rebirth (ကံႏွင့္ဘဝသံသရာ), Kamma and Liberation (ကံၾကမၼာႏွင့္ ဘဝလြတ္ေျမာက္ေရး) စသည္ျဖင့္ ရွဳ႕ေဒါင္းမ်ိဳးစံုမွ တင္ျပၾကေပ၏။ ဗုဒၶအဘိဓမၼာမွာ ကံၾကမၼာအေၾကာင္း ေျမာက္မ်ားစြာ ေတြ႔ရ၏။ ကံၾကမၼာ၏ အေရးၾကီးသည့္ အခန္းက႑မ်ား ျပည့္လွ်ံေန၏ ။ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔၏ အဓိကဇာတ္ေကာင္မွာ ကံၾကမၼာပင္ျဖစ္သည္ဟု လက္ခံယံုၾကည္ထားၾက၏ ။ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔သည္ ကံၾကမၼာအေကာင္းအဆိုးကို လိုက္၍ မိမိတို႔၏ဘဝ အတက္အက် ျဖစ္ၾကရသည္ဟု လက္ခံၾက၏ ။ ကံဇတ္ဆရာ ေစလိုရာ ကျပအသံုးေတာ္ခံၾကရ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔၏ ဘဝရပ္တည္ေရးသည္ မိမိကံၾကမၼာေပၚတြင္ အလြန္မူတည္လ်က္ရွိ၏။  ဤအခ်က္ကို ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔ သိပ္ျငင္းခ်က္ထုတ္မည္ မဟုတ္ေပ။ ျငင္းဆန္သူသည္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဘဝလြတ္ေျမာက္ေရးလမ္းစဥ္မွ ေသြဖီသူဟု ကင္ပြန္းတပ္ခံရေပလိမ့္မည္။

ဥတု ဗီဇ၊ ကံ ဓမၼ၊ စိတၱ နိယာမာ ဆိုသည့္အတိုင္း နိယာမ ငါးမ်ိဳးတြင္ တပါးအပါဝင္ျဖစ္ေသာ ကမၼနိယာမအလိုအရ သတၱဝါတိုင္းမွာ ေရွးအတိတ္ကျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ကုသိုလ္ကံ အကုသိုလ္ကံမ်ား၏ အေမြကိုလည္း ခံစားတတ္ပါသည္။ ကံဆိုသည္မွာ အလုပ္ပင္ျဖစ္ပါ၏။ 'ေစတနာ ဟံ ဘိကၡေဝ ကမၼံ ဝဒါမိ" ဟူေသာ ေဒသနာေတာ္အရ ထိုအလုပ္ကိုပင္ ေစတနာ ဟုလည္း ေဝါဟာရတမ်ိဳးျဖင့္ ေခၚနိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အလုပ္ေကာင္းလွ်င္ သို႔မဟုတ္ ေစတနာေကာင္းလွ်င္ ကံေကာင္းသည္ ဟု ဆိုၾက၏။ အလုပ္မေကာင္းလွ်င္ ေစတနာမေကာင္းလွ်င္ ကံမေကာင္းဟု အျပန္နားလည္ရ၏။ ကမၼ- အလုပ္ဆိုသည္မွာလည္း အျမဲတမ္းလွဳပ္ရွားေနရ၏။ ကိုယ္ႏွတ္စိတ္ သံုးပါး လွဳပ္ရွားေနသမွ် ကံတစ္ခုခု ျဖစ္ေန၏။ ကိုယ္လွဳပ္ရွားေနလွ်င္ ကာယကံျဖစ္ေပမည္။ ႏွတ္လွဳပ္ရွားပါက ဝစီကံ ျဖစ္၏။ စိတ္မေနာ ၾကံစည္လွဳပ္ရွားသမွ် မေနာကံျဖစ္ေပ၏။ ကံၾကမၼာ၏နယ္ပယ္သည္ အလြန္ပင္ က်ယ္ဝန္းလွ၏။ ဘဝသံသရာ မကုန္ဆံုးေသးသမွ် ကံၾကမၼာ၏ နယ္ပယ္မွ လြတ္နိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။ သတၱဝါတိုင္း ရုန္းကန္လွဳပ္ရွားေနရ၏။ လွဳပ္ရွားတိုင္း ကံေတြ ျဖစ္ေန၏။ အကယ္၍ လွဳပ္ရွား ရုန္းကန္မွဳ မရွိေတာ့လွ်င္ ကံၾကမၼာကုန္ခမ္းသြားသူ (ရဟနၱာ) ဟု ဆိုနိုင္ေပ၏ ။

အဘိဓမၼာအလိုအရ တရားဓမၼတို႔သည္ အေၾကာင္းေပါင္းစံုမွ အက်ိဳးအေၾကာင္း အေျခအေန တိုက္ဆိုက္မွဳ (conditions) မ်ား ေပါင္းဆံုမွ ျဖစ္ေပၚတတ္ၾက၏ ။ အေၾကာင္းမဲ့ ျဖစ္ရိုးထံုးစံမရွိ။ ကမၼသတၱိ ေတာက္ေျပာင္ဖို႔အတြက္ အေျခခံ ၾကိဳးစားမွဳ ဝီရိယစြမ္းအင္(Effort or Energy) ရွိမွသာ ျဖစ္နိုင္၏။ ၾကိဳးစားမွဳစြမ္းအင္ မရွိလွ်င္ မည္သည့္ လွဳပ္ရွားမွဳ ကမၼ(ကံစြမ္းအင္) မျဖစ္နိုင္ေပ။ ၾကိဳးစားမွဳ ဝီရိယစြမ္းအင္ နည္းလွ်င္ နည္းတာႏွင့္အမွ် ကံစြမ္းအင္လည္း နည္းပါးနိုင္၏။ ၾကိဳးစားမွဳစြမ္းအင္ လံုးဝရပ္ဆိုင္းသြားလွ်င္လည္း အလိုအေလွ်ာက္ ကံစြမ္းအင္ ရပ္ဆိုင္းသြားနိုင္၏ ။ ထို႔ေၾကာင့္ ကံၾကမၼာ ကံစြမ္းအင္သည္ ဝီရိယအေပၚမွာလည္း မူတည္ေန၏။

ၾကိဳးစားမွဳ ဝီရိယတြင္လည္း မျပီးေသး။ လုပ္ငန္းတစ္ခုခုကို အေကာင္ထည္ေပၚေစခ်င္သည့္ ျဖစ္ခ်င္မွဳ ဆႏၵ(Desire, Will or Wish to do) ေၾကာင့္သာ ၾကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ျခင္း ဝီရိယျဖစ္၏။ ထိုေၾကာင့္ အေကာင္အထည္ ေပၚေစခ်င္သည့္ ဆႏၵ(ျဖစ္ခ်င္မွဳ)သည္ လက္ေတြ႔အေကာင္ထည္ေပၚေအာင္ ၾကိဳးစားလုပ္ေဆာင္သည့္ ဝီရိယ၏ အေျခခံအေၾကာင္းတရားျဖစ္လာျပန္၏။ ျဖစ္ခ်င္သည့္ ဆႏၵတရားသည္လည္း စိတ္ဓာတ္ကို ႏွိဳးေဆာ္တတ္ျခင္းႏွင့္ စိတ္ဓာတ္တက္ၾကြေအာင္ စြမ္းေဆာင္တတ္သည့္ ေစတနာ(Motivation) အေပၚ အျပန္အလွန္မွီတြယ္ေန၏။ တက္ၾကြေအာင္ ႏွိဳးေဆာ္တတ္သည့္ ေစတနာတရား၏ တြန္းအားေၾကာင့္သာ ျဖစ္ခ်င္မွဳ ဆႏၵ ျဖစ္ေပၚလာနိုင္ေပ၏။ ေစတနာသည္လည္း အေၾကာင္းမဲ့ေတာ့ ျဖစ္လာသည္မဟုတ္။ စိတ္ဓာတ္သည္လည္း အေၾကာင္းမဲ့ မတက္ၾကြနိုင္ေခ်။ မိမိ၏စိတ္ဓာတ္ယံုၾကည္ခ်က္ သဒၶါ (Confidence or Faith) ရွိမွ ႏွိဳးေဆာ္တက္ၾကြမွဳ ေစတနာျဖစ္လာနိုင္၏။ ယံုၾကည္ခ်က္ကင္းမဲ့လွ်င္ တက္ၾကြမွဳ မရွိလာနိုင္။ ယံုၾကည္ခ်က္ အားေကာင္းေတာင့္တင္းမွသာလွ်င္ တက္ၾကြမွဳ ေစတနာတရား လွဳပ္ေဆာ္မွဳတက္ၾကြမွဳ ခိုင္မာျပင္းထန္လာတတ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္တက္ၾကြသည့္ ေစတနာသည္လည္း ယံုၾကည္မွဳ သဒၶါတရားအေပၚတြင္ အေျခခံျပန္၏။ ဗုဒၶဘာသာအလိုအရ ယံုၾကည္မွဳသည္လည္း မ်က္ကန္းယံုၾကည္မွဳ Blind Faith or Belief ေတာ့ မျဖစ္ရ။ အသိဥာဏ္အေျခခံရမည္ ျဖစ္၏။ အသိဥာဏ္အလိုက္သာ ယံုၾကည္မွဳ ျဖစ္ေပၚတတ္၏။ အသိဥာဏ္ပညာ မွန္ကန္လွ်င္ မွန္ကန္သေလာက္ ယံုၾကည္ခ်က္သဒၶါမွန္ကန္လာမည္ ျဖစ္၏။ အသိဥာဏ္ပညာ မွားယြင္းေဖာက္ျပန္လွ်င္ အမွားကို အမွန္၊ အမွန္ကိုအမွားအျဖစ္ ယံုၾကည္လက္ခံသြားတတ္၏။ အသိဥာဏ္ပိုမို နက္နဲခိုင္မာ သိမ္ေမြ႔သည့္အေလွ်ာက္ ယံုၾကည္ခ်က္သည္လည္း ပိုမို မွန္ကန္ခိုင္ျမဲတတ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ယံုၾကည္ခ်က္(သဒၶါ)သည္ ဥာဏ္ပညာ၏ အေထာက္ကူရမွသာ ပညာအေျခခံရမွသာ ေကာင္း၏။

အသိဥာဏ္ပညာသည္လည္း ဥပနိႆယ ပတ္ဝန္းက်င္ မွီရာေကာင္းအလိုက္ ကြဲျပားျခားနားတတ္၏။ အသိပညာ ရရွိဖို႔ကလည္း ပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္း မွီရာေကာင္း ဥပနိႆယရရွိမွသာလွ်င္ ပိုမိုေတာက္ေျပာင္၏။ ပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္းလွ်င္ အသိပညာေကာင္းလာနိုင္၏။ ပတ္ဝန္းက်င္ ဆိုးဝါးလွ်င္လည္း ပညာ၏ဆန္႔က်င္ဖက္ ေမာဟ- မသိမိုက္မဲမွဳေတြႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရတတ္၏။ ဥပမာ လူမိုက္ႏွင့္ ေပါင္းဖက္ရလွ်င္ မိုက္မဲမွဳ ေမာဟတရား ဖံုးလႊမ္းျပီး မွားယြင္းသည့္ အသိပညာမ်ားသာ ျဖစ္ေပၚကာ အမွားကို လက္ခံယံုၾကည္လွ်က္ အမွားကံၾကမၼာသာ လည္ပတ္တတ္၏။ အျပန္အားျဖင့္ ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းတို႔ႏွင့္ ေပါင္းသင္းရပါက သို႔မဟုတ္ မွီရာေကာင္းရပါက ေကာင္းသည့္ စိတ္ဓာတ္ ေကာင္းသည့္ အသိဥာဏ္မ်ား ကိန္းေအာင္းလာတတ္၏။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ပုထုဇဥ္တို႔၏ စိတ္သည္ မေကာင္းမွဳ၌ ေမြးေလွ်ာ္တတ္ေသာေၾကာင့္ မူလဗီဇ၌ပင္ မိုက္မဲတတ္သည့္ အသိဥာဏ္ကို လက္ခံလြယ္တတ္၏။ ေကာင္းသည့္ အသိဥာဏ္မ်ားကေတာ့ ငုပ္လွ်ိဳးေနတတ္သျဖင့္ လက္ခံဖို႔ ခက္ခဲေနတတ္၏။ ဤသည္ပင္လွ်င္ ဆိုးဝါးလွသည့္ ကံၾကမၼာမ်ား ျဖစ္လာဖို႔ တံခါးဖြင့္ေပးလိုက္သလို ျဖစ္လာ၏ ။

မိမိပတ္ဝန္းက်င္ ဥပနိႆယကို မိမိကံၾကမၼာက ဖန္တီးေပးနိုင္သလို ပတ္ဝန္က်င္ မွီရာေကာင္းကလည္း မိမိကံၾကမၼာကို ေျပာင္းလဲျပစ္တတ္၏။ သို႔ေသာ္ ပတ္ဝန္းက်င္ဟူသည္ ေျပာင္းလဲနိုင္ေသာ အေျခအေနပင္ ျဖစ္၏။ ပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္း မွီရာေကာင္းႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳသူမ်ားကို၊ အဆင္ေျပသည့္ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ေတြ႕ၾကံဳသူမ်ားကုိ ကံေကာင္းသူဟု ကင္ပြန္းတတ္ၾကျပီး အဆင္မေျပသည့္ ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳေနရသူမ်ားကို ကံဆိုးသူဟု သတ္မွတ္ၾက၏။ "သူေတာ္ခ်င္းခ်င္း သတင္းေလြ႔ေလြ႔ ေပါင္းဖက္ေတြ႔" ဆိုသကဲ့သို႔ သတၱဝါတို႔သည္ မိမိ၏ လွဳပ္ရွားမွဳ ကံေကာင္းမြန္ေလေလ ေကာင္းမြန္သည့္ ပတ္ဝန္းက်င္ မွီရာေကာင္း ဥပနိႆယႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳရေလေလ ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေကာင္းမြန္သည့္ မီွရာေကာင္း ပတ္ဝန္းက်င္ အသိုင္းအဝိုင္း ရွိလိုသူသည္ မိမိ၏ ေစတနာ တြန္းအား ေကာင္းမြန္စြာ လွဳပ္ရွားေနဖို႔ အထူးလိုအပ္လွေပ၏ ။ ပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္းလွ်င္ ခ်မ္းသာသုခ ရမည္ျဖစ္၏။ မေကာင္းသည့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ေနထိုင္ရသူမ်ားသည္ စိတ္ခ်မ္းသာမွဳ မရနိုင္ၾက။ အျမဲတမ္း ရန္ျဖစ္ေနတတ္သည့္ အိမ္အနီးနားမွာ ေနရသူသည္ မိမိအိမ္မွာ ရန္မျဖစ္ေသာ္လည္း ဆဲဆိုသံမ်ားၾကားေနရသျဖင့္ ဘယ္ေသာအခါမွ နားခ်မ္းသာလိမ့္မည္မဟုတ္၊ နားဆင္းရဲမွဳ ၾကံဳေနရမည္ပင္ျဖစ္၏။ စိတ္ဆင္းရဲေနလွ်င္ မေနာကံ လွဳပ္ရွားမွဳလည္း ေကာင္းနိုင္မည္မဟုတ္ေပ။ အျပန္အလွန္ ဆက္စပ္ျဖစ္ေပၚေန၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္းထံမွ ကံၾကမၼာေကာင္းမ်ား အေျခခံအျဖစ္ ျဖစ္ေပၚလာ၏။

ပတ္ဝန္းက်င္က ကံၾကမၼာကို ေျပာင္းလဲပစ္နိုင္သည္ဟု ဆိုရာမွာ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္း၏။ ဘုရားေလာင္း သိဒၶတၳ မင္းသားသည္ ဘုရားျဖစ္ဖို႔ရန္ နိယတဗ်ာဒိတ္္ပန္း ပန္ဆင္ခဲ့ျပီး၏။ ပါရမီ ဆယ္ပါး(Ten Perfections) ဟုေခၚေသာ ဘုရားျဖစ္ရန္ ဘာသာရပ္ၾကီး ၁၀ ပါးကို အျပီးအပိုင္ ျဖည့္က်င့္ဆည္းပူး အားထုတ္ကာ ဘုရားျဖစ္ဖို႔ ရာႏွဳန္းျပည့္ ေအာင္မွတ္မ်ား ရရွိျပီးျဖစ္၏။ ေနာက္ဆံုးဘဝမွာ ဘုရားျဖစ္ဖို႔ က်ိန္းေသေသာ္လည္း ခမည္းေတာ္ သုေဒၶါဓန မင္းၾကီး၏ စီမံခ်က္အရ ရမၼ၊ သုဘ၊ သုရမၼ ဟူေသာ ေရႊနန္းမသံုးေဆာင္မွာ ကာမဂုဏ္ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ နစ္မြန္းေနခဲ့ရေသး၏။ ဤသည္မွာလည္း မေကာင္းသည့္ ပတ္ဝန္းက်င္ေၾကာင့္ အေလာင္းေတာ္မင္းသိဒၶတၳ အခိုက္အတန္႔ ဘဝေမ့ေနသည္ဟုပင္ ဆိုနိုင္၏။ ဘုရားျဖစ္နိုင္သည့္ မူလဗီဇ အသိဥာဏ္ေကာင္းမ်ား ကိန္းေအာင္းေနေသာ္လည္း ပတ္ဝန္းက်င္ ကာမဂုဏ္အာရုံသစ္မ်ား ျဖစ္ေပၚေစရန္ ခမည္းေတာ္ၾကီးက ဖန္တီးေျပာင္းလဲပစ္လိုက္၏။ တနည္းအားျဖင့္ ကာမဂုဏ္အာရုံ ပတ္ဝန္းက်င္အသစ္ျဖင့္ အစားထိုးခံလိုက္ရျခင္းပင္ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ ပါရမီတို႔၏ ႏွိဳးေဆာ္မွဳေၾကာင့္ ဥယ်ာဥ္ေတ္ထြက္စဥ္ သူအိုသူနာသူေသရဟန္း နိမိတ္ၾကီးေလးခန္း ျမင္ေတြ႔ေသာအခါ ေတာထြက္ရန္စဥ္းစားလာျပန္၏။ ပတ္ဝန္းက်င္ေတြ႔ၾကံဳမွဳအလိုက္ ကံလွဳပ္ရွားမွဳ ေျပာင္းလဲလာျပန္၏။ သိဒၶတၳမင္းသားအဖို႔ ပတ္ဝန္းက်င္အသစ္ထံမွ အသိဥာဏ္အသစ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာျပန္၏။ နိမိတ္ၾကီးေလးပါး မျမင္ရလွ်င္ ပတ္ဝန္းက်င္ကာမဂုဏ္အသိုင္းဝိုင္းမွာ နစ္ေမ်ာလ်က္ အသိဥာဏ္သစ္မ်ား မေပၚလာနိုင္ေပ။

ထို႔ျပင္ ကိသာေဂါတမီ၏ ေရႊနန္းရင္ျပင္ "နိဗၺဴတာနူန သာ မာတာ" စေသာ နိဗၺဴတ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေတးသီခ်င္းသံ ၾကားရျပန္ေတာ့ ဘဝမ်ားစြာသံသရာမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး နိဗၺဴတအတြက္ ဘုရားျဖစ္ဖို႔ အားထုတ္ခဲ့ရေသာ ဘုရားေလာင္း၏ စိတ္ဓာတ္အဟုန္သည္လည္း သူ၏ႏွလံုးသားမွာ ရိုက္ခတ္ တုန္လွဳပ္ခံစားလိုက္ရ၏။ သူအိုသူနာသူေသ ဟူေသာ နိမိတ္ၾကီး သံုးပါးျမင္စဥ္တုန္းက ေၾကာက္လန္႔တုန္လွဳပ္ခဲ့ေသာ စိတ္ႏွလံုးသည္ ပတ္ဝန္းက်င္အာရုံသစ္ျဖစ္သည့္ ရဟန္းဘဝ၏ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမွဳ၊ ကိသာေဂါတမီ၏ သားေခ်ာ့ ေတးသီခ်င္းသံ ၾကားလိုက္သသည့္အခါ အိုနာေသေရး ကင္းေဝးရာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ျငိမ္းခ်မ္းမွဳ နိဗၺဴတသည္ သူ၏ ဦးတည္ခ်က္ ပန္းတိုင္ပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္းၾကီး သေဘာေပါက္သိျမင္လာေတာ့၏။ တနည္းဆိုရလွ်င္ သမဏဘဝ၏ျငိမ္းခ်မ္းမွဳ၊ နိဗၺဴတ-ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေတးသီခ်င္းသံဟူေသာ ပတ္ဝန္းက်င္သစ္မွ အသိဥာဏ္ရလိုက္ျခင္းပင္ျဖစ္၏။ ထိုကဲ့သို႔ ပတ္ဝန္းက်င္အသစ္မွ နိမိတ္ေကာင္း ျမင္ၾကားမွဳ တို႔သည္လည္း ေရွးအတိတ္အဆက္ဆက္က မင္းသိဒၶတၳ၏ နိဗၺဴတ အတြက္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ခဲ့ေသာ ကံၾကမၼာ အရင္းအႏွီးေၾကာင့္သာ ျမင္ၾကားလာရျခင္း ျဖစ္ေပ၏။

ကံၾကမၼာအလွည့္အေျပာင္းျဖစ္စဥ္၌ လူမွဳေရး စီးပြားေရး ၾကီးပြားေရး က်န္းမာေရး ရာထူးဂုဏ္သိန္ စည္းစိမ္ဥစၥာ ျပည့္စံုၾကြယ္ဝေရး စသည္ျဖင့္ ေလာကီေရးရာမွာ ျဖစ္ေစ၊ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ မ်က္ေမွာက္ျပဳရန္ျဖစ္ေစ အဂၤုတၱရနိကာယ္ စတုကၠနိပါတ္၊ စကၠသုတ္လာ တရား ေလးပါးသည္ အလြန္အေရးပါလွ၏။ ယင္းတရားေလးပါးတို႔ကား

၁။ သင့္ေလ်ာ္သည့္ေနရာ အရပ္ေဒသ၌ ေနရျခင္း၊

၂၊ ေရွးကျပဳခဲ့ဖူးသည့္ ေကာင္းမွဳကုသိုလ္အထူး ရွိျခင္း၊

၃။ ဆရာသမားေကာင္း၊ မိတ္ေကာင္း ေဆြေကာင္း သူေတာ္ေကာင္း မွီရာေကာင္း ရွိျခင္း၊

၄။ မိမိစိတ္ကို ေကာင္းစြာ တည္ေဆာက္ထားနိုင္ျခင္း၊ ဟု ေလးမ်ိဳးလာရွိ၏။

ဤတရားေလးပါးတို႔တြင္ နံပါတ္(၂) ျဖစ္သည့္ "ေရွးကျပဳခဲ့ဖူးသည့္ ေကာင္းမွဳကုသိုလ္အထူး ရွိျခင္း" သည္အဓိကျဖစ္၏။ ယင္းေကာင္းမွဳ ကုသိုလ္အထူးက "သင့္ေလ်ာ္ေလ်ာက္ပတ္သည့္ အရပ္ေဒသကိုလည္း ေပးပို႔နိုင္၏။ ဆရာေကာင္းသမားေကာင္း သူေတာ္ေကာင္းတည္းဟူေသာ ဥပနိႆယ-မွီရာေကာင္းရေအာင္လည္း စီမံေပးနိုင္၏။ မိမိကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါးကို တည့္မတ္ေအာင္ ေကာင္းစြာတည္ေဆာက္နိုင္စြမ္းရွိ၏" ဟု စတုကၠနိပါတ္ အဂၤုတၱရနိကာယ္ႏွင့္ သဂီ ၤတိသုတ္ ဒီဃနိကာယ္အဌကထာစကားတို႔အရ သိနိုင္၏။ အနုမာနနည္းအားျဖင့္ လူသားတို႔မွာ ဗီဇနိယာမ ကမၼဗီဇေကာင္းက အဓိကက်သည္ဟု ဆိုနိုင္၏။ သို႔ေသာ္ သေျပကန္ဆရာေတာ္ၾကီး၏ သံုးသပ္ခ်က္ကေတာ့ "ဆိုခဲ့ျပီး အခ်က္မ်ားမွာ တကယ့္ပါရမီျပည့္စံုျပီးေသာ ပစၦိမဘဝိကတို႔အတြက္သာ လံုေလာက္ရာ၏၊ သာမန္ေကာင္းမွဳရွင္(ပါရမီရွင္) မ်ား၌ကား စိတ္မခ်ရေသး၊ ရွင္ေဒဝဒတ္သည္ (သင့္ေလွ်ာ္ေသာအရပ္) ပဋိရူပေဒသဝါသ ၌လည္းျဖစ္ရ၊ တကယ့္ သပၸဳရိသ ဘုရားရွင္ကိုလည္း မွီရ၊ (ေလာကီစ်ာန္အဘိညာဥ္ရသည္အထိ) ေရွးေကာင္းမွဳလည္း ရွိခဲ့သည္သာ၊ သို႔ေသာ္ မိမိစိတ္ကို ေကာင္းေအာင္တည္ေဆာက္နိုင္မွဳ (အတၱသမၼာ ပဏိဓိ) ပ်က္ကာ အက်ိဳးမဲ့ ဆံုးရွံဳးခဲ့ရရွာ၏။ အဇာတသတ္မင္းသည္လည္း ေကာင္းမွဳ(ပါရမီရွင္) တစ္ဦးပင္၊  ဖခင္ ေသာတာပန္ သူေတာ္ေကာင္းၾကီး(ဗိမၺိသာရမင္းၾကီး)ကို အမွီရပါလ်က္ ရွင္ေဒဝဒတ္ႏွင့္ အေပါင္းမွားကာ အတၱသမၼာပဏိဓိစက္ ပ်က္ခဲ့၍ နစ္နာရရွာသည္။ ဤအခ်က္ကား ပုထုဇၨနဂတိ၏ စိတ္မခ်ရသည့္ အျဖစ္ကို ေဖာ္ျပလ်က္ရွိရာ စိတ္ခ်ရေသာ အရိယာဘူမိသို႔ ေရာက္ေရး အေလးေပးကာ ၾကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း သတိေပးလ်က္ရွိသည္။ (သေျပကန္ ပရိတ္ၾကီး နိႆယသစ္ ၁၂၅)။ ဆရာေတာ္ၾကီး၏ သံုးသပ္ခ်က္အရ ပစၦိမဘဝိကသား စစ္စစ္တို႔မွာ ဗီဇက ပမာဏလိုရင္းျဖစ္ျပီး သာမန္ကုသိုလ္ရွင္ ပါရမီရွင္၊ ပုထုဇဥ္မ်ားမွာ ပတ္ဝန္းက်င္က အဓိကက်လွ၏။ ပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္းလွ်င္ ကံေကာင္းမည္ျဖစ္၏ ။

ကံ ဥာဏ္ ဝီရိယ ဆႏၵ ေစတနာ သဒၶါ ဥပနိႆယ တရားတို႔သည္ အျပန္အလွန္ မီွတြယ္ေနမည္သာျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ကံလွဳပ္ရွားမွဳ မွန္သမွ်ကို အသိဥာဏ္ပညာျဖင့္ ထိန္းကြပ္ရန္ လိုအပ္၏။ အကြပ္မရွိတဲ့ ၾကမ္း ဗရမ္းဗတာ ဆိုသကဲ့သို႔ အသိဥာဏ္မပါေသာ ကံသည္ ဗရမ္းဗတာ ျဖစ္နိုင္၏။ အသိဥာဏ္ကင္းမဲ့ေသာ ကံသည္ အက်ိဳးေပး သန္မည္မဟုတ္၊ ခ်ိနဲ႔ ၾကံဳလွီေသာ အက်ိဳးကိုသာ ေပးတတ္၏။ တဖန္ မိမိဘဝသံသရာလြတ္ေျမာက္ဖို႔အတြက္ အသိပညာကိုလည္း စုေဆာင္းရမည္ျဖစ္၏။ ယင္းအသိပညာျဖစ္ေပၚဖို႔ တကယ္လြတ္ေျမာက္ခ်င္ေသာ စိတ္ဆႏၵသည္ ျပင္းျပရန္လိုအပ္၏။ ျပင္းျပသည့္ စိတ္ဆႏၵ၊ ဘဝလြတ္ေျမာက္ဖို႔ အားထုတ္နိုင္သည့္ အခြင့္အလမ္းေကာင္းမ်ား လိုအပ္၏။ ယင္းအခြင့္အလမ္းေကာင္းဆိုသည္မွာ ဘဝလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္းေခၚသည့္ သပၸဳရိသူပနိႆယ ပင္တည္း။ သပၸဳရိသူပ သူေတာ္ေကာင္း မီွရာေကာင္း မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳရလွ်င္ ထိုသူတို႔၏ တရားဓမၼ နည္းနာနိႆယမ်ားကို မွတ္သားနာယူျခင္း သဒၶမၼသဝန ျဖစ္လာနိုင္၏။ ယင္းတို႔မွ တဆင့္ျဖစ္ေပၚလာသည့္ အသိဥာဏ္ပညာ ဦးစီးကြပ္ကဲေသာ ကံတရားသည္ ဘဝလြတ္ေျမာက္ေရးသို႔ ဦးတည္သြားနိုင္၏။ သာမန္ပုထုဇဥ္လူသားတို႔သည္ ကံၾကမၼာႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည့္ ဘဝသံသရာမွ လြတ္ေျမာက္နိုင္ဖို႔ ခဲယဥ္းလွ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမတ္ဗုဒၶက ကံၾကမၼာႏွင့္စပ္ ဘဝသံသရာျပတ္နိုင္ဖို႔ လြတ္လပ္ေရး လမ္းစ ရွာေပးခဲ့၏။ မိမိကံၾကမၼာ မိမိဖန္တီးရန္ လမ္းဖြင့္ေပးခဲ့၏။ ဘဝလြတ္ေျမာက္ဖို႔ အသိဥာဏ္ဖြင့္ေပးခဲ့၏။

ဗုဒၶဝါဒအရ ကံေကာင္းျခင္း ကံဆိုးျခင္းတို႔ကို မိမိကိုယ္တိုင္ပင္ ဖန္တီးျခင္းျဖစ္၏။ မိမိကံၾကမၼာကို မိမိဘာသာ လြတ္လပ္စြာ ဖန္တီးနိုင္သည့္ အခ်ဳပ္အခ်ယ္မဲ့ ဖန္ဆင္းရွင္မဲ့ လူသား ပုဂၢိဳလ္သတၱဝါတစ္ဦးျဖစ္ေၾကာင္း ဗုဒၶဝါဒက ေဖာ္ျပေန၏။ သို႔ေသာ္ အသိဥာဏ္နည္းပါးသည့္ အႏၶပုထုဇဥ္တို႔သည္ ကမၼဝါဒကို လက္မခံဘဲ တန္ခိုးရွင္တစ္ဦးဦးက မစသလိုလို၊ ဖန္ဆင္းရွင္ကဘဲ ဖန္းတီးေပးသလိုလို ျဖစ္စဥ္တစ္ခုခုကို မ်က္စိမွိတ္ လက္ခံတတ္ၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မန္လည္ဆရာေတာ္ၾကီးက

" အႏၶဗာလ၊ လူထိုမွ်တို႔၊ ကမၼဝီရိယ၊ မယံုၾကဘူး။ သိဝမေဟ၊ ပရေမသြာ၊ ျဗဟၼာဗိႆနိုး၊ တန္ခိုးၾကီးမာ၊ နတ္ဘုရားတို႔ ေပးစားဖန္ဆင္း၊ ျဖစ္တုံလ်င္းဟု၊ ခြ်တ္ယြင္းသမွဳ၊ အမွားရွဳသည္၊ ေတာင္သူယူေလ့ ယူလာတည္း" ဟု မိန္႔ေတာ္မူ၏" ဆရာေတာ္ၾကီးက "ေတာင္သူ ယူေလ့ယူလာတည္း" ဟု ဆိုထားေသာ္လည္း ယေန႔ေခတ္ ျမိဳ႕ၾကီးသားမ်ား၊ နိုင္ငံၾကီးသားမ်ားပင္ ျဗဟၼဏဝါဒမွာလာသည့္ တန္းခိုးၾကီး မေဟသရ ဖန္ဆင္းရွင္ ျဗဟၼာဗိႆနိုးမ်ားကို ကိုးကြယ္ျခင္း၊ ဝိဇၨာ၊ ဘိုးေတာ္၊ နတ္ေဒဝါမ်ားကို ပူေဇာ္သျခင္း မ်ားကို ေခတ္စားေနၾကပါ၏။ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္သူ စစ္စစ္ဟုပင္ မိမိကိုယ္ကို ေျပာရန္ ခက္လိမ့္မည္ထင္၏။ မိမိ၏လက္ေတြ႔ကံတရား၏ အက်ိဳးေပးမွဳကို ပစ္ပယ္ထားျပီး ယင္းကဲ့သို႔ နတ္ေဒဝါစသည္မ်ားကို ပူေဇာ္ပသျခင္းမွ တစ္စံုတရာ အက်ိဳးထူးေတြ႔ၾကံဳခံစားရသည္ဟု ထင္ေယာင္မွားတတ္ၾက၏။ ထိုကဲ့သို႔ အက်ိဳးေပးခဲ့ေသာ္ ယင္းအက်ိဳးေပးမွဳသည္ ပူေဇာ္ပသမွဳေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ "မိမိ၏ မျမင္နိုင္သည့္ ေရွးကံေဟာင္းေတြ၊ ကံေဟာင္းစားေတြ" ဟုပင္ဆိုရမည္ျဖစ္၏။

ကံသာပဓာနဟု ဆိုခဲ့ျပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ယင္းကံကို ျမတ္ဗုဒၶက အရင္းမူလ ပဓာနအေျခခံ အျဖစ္သာ ေဟာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္၏ ။ " အရင္းဆိုသည္မွာ" အေရာင္းအဝယ္ စီးပြားေရးသမားမ်ားအဖို႔ "အရင္းအႏွီးမွ်သာ" ျဖစ္၏။ စိုက္ပ်ိဳးေရးသမားမ်ားအေနနဲ႔ မ်ိဳးေစ့သေဘာေလာက္ပင္ ျဖစ္၏။ စည္းပြားခ်မ္းသာ တိုးတက္ဖို႔ ေလာကစည္းစိမ္အမ်ိဳးမ်ိဳး ၾကီးပြားဖို႔ဆိုလွ်င္ ယင္းအရင္းအႏွီးကို အေျခခံလ်က္ ဥာဏ္၊ဝီရိယ၊ ပေယာဂ စသည္မ်ားကိုလည္း အေကာင္ထည္ေဖာ္ေပးရမည္ ျဖစ္၏။ မည္သည့္ မ်ိဳးေစ့မွ် စိုက္ပ်ိဳးေရးသမား၏ အားထုတ္မွဳ မပါဘဲ သူခ်ည္းသက္သက္ ေပါက္ေရာက္သီးပြင့္နိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္သကဲ့သို႔ မည္သည့္အရင္းအႏွီးမွ် စီးပြားေရးပညာမ်က္စိ၊ ၾကိဳးစားအားထုတ္မွဳ ဝီရိယ မပါလွ်င္ တိုးတက္ၾကီးပြားလာ လိမ့္မည္ မဟုတ္။ မိမိလုပ္ကိုင္မည့္ အလုပ္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ လိုအပ္ေသာ အရည္အခ်င္း အသိပညာ လံု႔လဝီရိယ ပေယာဂတို႔ လိုအပ္လွေပ၏။ မန္လည္ဆရာေတာ္ၾကီး၏ မဃေဒဝလကၤာသစ္ စာပိုဒ္ ၂၄၅ မွာ

" ကံဟုမူလ၊ သမၺဳဒၶတို႔၊ ေျပာျပသည္မွာ၊ အရင္းသာရွင့္၊ ဥစၥာေဘာဂ၊ ဇီဝိတႏွင့္၊ သုခပြားရန္၊ ဤလူ႔ဌာန္၌၊ ဥာဏ္ ဝီရိယ၊ ပေယာဂတည္း" ဟု ဆံုးမေတာ္မူ၏ ။

ထို႔ျပင္ ကာလေဒသ အခ်ိန္အခါ တို႔ကို ေဝဖန္သံုးသပ္နိုင္စြမ္းရွိျပီး ၾကိဳးစားအားထုတ္ပါက မူလဘူတ အရင္းအႏွီးမ်ား တိုးပြားစည္ပင္လာနိုင္၏။ ဤအရာႏွင့္စပ္၍ မန္လည္ဆရာေတာ္ၾကီးကပင္ မဃေဒဝလကၤာ၌….

" ကာလေဒသ၊ပုဂၢလကို၊ ႏွိဳင္းဆအပ္တံု၊ ကံကိုယံု၍၊ မီးပံုအတြင္း၊ မဆင္းထိုက္စြာ၊ က်ားရဲရာလည္း၊ ၾကမၼာအေၾကာင္း၊ မရိုးေကာင္းဟု၊ သူေဟာင္းေရွးက၊ ဆိုကုန္ၾက၏" ဟု မိန္႔ေတာ္မူထား၏။

 မွန္ပါ၏။ မီးဆိုသည္မွာ ပူေလာင္တတ္သည့္သေဘာရွိပါလွ်က္ အသိဥာဏ္မရွိဘဲ မီးပံုထဲခုန္ဆင္းကာ ေလာင္ေသာအခါမွ " ငါ့ႏွယ္ ကံဆိုးလိုက္ေလခ်င္း" ဟု မေျပာသင့္ေပ။ ထို႔အတူ ဥပုသ္ေစာင့္ေသာက်ားဆိုတာ ေလာကမွာ မရွိ၊ က်ားကိုက္တတ္သည့္ေတာထဲကို အကာကြယ္မဲ့ သြားပါက က်ားကိုက္ခံရတာမ်ိဳးကိုလည္း ကံကိုလွည့္မခ်သင့္ေပ။ မိမိ၏ အသိဥာဏ္မဲ့မွဳပင္ ျဖစ္၏။ ၾကိဳးစားမွဳ လံုးလ ပေယာဂသည္လည္း အသိဥာဏ္ယွဥ္နိုင္မွ မွန္ကန္သည့္ အားထုတ္မွဳဟု ဆိုရမည္ျဖစ္၏။ ျမန္မာစကားပံုတို႔၌ " မိုးလြန္မွ ထြန္ခ်၊ သူခိုးေျပးမွ ထိုးခြင္းထ" ဆိုတာမ်ိဳးတို႔သည္ လံု႔လပေယာဂ မွန္ကန္မွဳ မရွိသည္ကို ျပသေန၏။ လသာတုန္း ဗိုင္းငင္၊ မိုးရြာတုန္းေရခံ ဆိုသလို အခ်ိန္အခါအလိုက္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ လုပ္ေဆာင္ရမည္ ျဖစ္၏။ လံု႔လပေယာဂသည္ ဥာဏ္ကူလို႔ မွန္ကန္မွဳ မရွိဘဲ လုပ္ေဆာင္ပါက မိမိလုပ္ေဆာင္ခ်က္ မေအာင္ျမင္လွ်င္လည္း ကံၾကမၼာကိုခ်ည္း ရိုးမယ္ မဖြဲ႔အပ္ေပ။ ဤအရာႏွင့္ပတ္သက္ျပီး မန္လည္ဆရာေတာ္ၾကီးက

"လံု႔လမထူ၊ ဥာဏ္မကူဘဲ၊ အယူတစ္ေခ်ာင္း၊ ကံတစ္ေၾကာင္းမွ်၊ မေကာင္းလည္းကံ၊ ေကာင္းလည္းကံဟု၊ ကံကိုခ်ည္းသာ၊ မကိုးရာဘူး၊ ပညာဥာဏ္ျဖင့္၊ သင့္မသင့္ကို၊ အခြင့္ရွဳ႕၍၊ အျပဳလံု႔လ၊ ရွိအပ္စြာ့တည္း" ဟု လမ္းညႊန္ထား၏။ ပညာျဖင့္ သင့္မသင့္ေဝဖန္သံုးသပ္ျပီး အျပဳလံု႔လ ပေယာဂ မွန္ကန္ပါမွ သမၼာဝီရိယ (Right Effort) စစ္စစ္ျဖစ္၏။ ထို မွန္ကန္သည့္ ဝီရိယမ်ိဳးကသာ အထူးသျဖင့္ ကံအက်ိဳးကို ပိုမိုဖန္တီးေပးနိုင္စြမ္းရွိ၏။ လံု႔လပေယာဂကို ဥာဏ္မကူသည့္ ျဖစ္အင္ကို ဆရာေတာ္ၾကီးက

" တံငါလက္တြင္း၊ ေရာက္လ်င္းတံုျငား၊ သံုးေကာင္ငါးကို၊ မွတ္သားဝမ္းထဲ၊ နည္းယူစြဲေလာ့" ဟု သတိေပးဆံုးမေတာ္မူ၏။

ျမစ္အတြင္းမွာ ေလွျဖင့္ ပိုက္ကြန္ပစ္ ငါးဖန္းသည့္ တံငါသည္တစ္ေယာက္က ငါးသံုးေကာင္မိ၏။ ထိုငါးသံုးေကာင္တို႔ကို ေလွဝမ္းထဲ၌ ေရစပ္စပ္ထည့္ျပီး လႊတ္ထားလိုက္၏။ ထိုတြင္ တစ္ေကာင္ေသာ ငါးသည္ ေလွထဲေရာက္ေနျပီဆိုတာ သိေသာေၾကာင့္ အသက္ေဘးမွ လြတ္ေအာင္ ခုန္၏။ ေလွႏွဳတ္ခမ္းကို မေက်ာ္နိုင္ေတာ့ ေရျပင္ထဲ မေရာက္ဘဲ ေလွဝမ္းတြင္းပင္ ျပန္ျပန္က်ေန၏။ အၾကိမ္ၾကိမ္ၾကိဳးစား ခုန္ေသာ္လည္း သူ႔၏အားထုတ္မွဳ အရာမေရာက္၊ ၾကာေတာ့ တံငါသည္ သိသြားကာ စိတ္တိုသြားျပီး ေလွတက္ႏွင့္ ရိုက္သတ္ခံလိုက္ရ၍ ေသရရွာေလ၏။

တစ္ေကာင္ေသာငါးကလည္း "ငါေတာ့ ကံေကာင္းလို႔ ခုထိမေသေသးတာ၊ ကံေကာင္းရင္ ေနာင္လည္း ငါမေသနိုင္ဘူး၊ အခ်ိန္တန္ရင္ လြတ္မွာဘဲ၊ လြတ္ေအာင္ အားထုတ္စရာ မလိုဘူး၊ ဒီအတိုင္းပဲ ေအးေအးလူလူ မွိန္းလ်က္ ေလွဝမ္းဗိုက္ထဲမွာ ျငိမ္ေနတာ အေကာင္းဆံုးဘဲဟု" ဆံုးျဖတ္လ်က္ အိမ္ထိပါသြားကာ ဟင္းစားျဖစ္သြားေလေတာ့၏။

တစ္ေကာင္ေသာ ငါးမွာမူ အေျခအေန အခြင့္အခါကိုၾကည့္လ်က္ ဥာဏ္ယွဥ္ကာ အသက္ရွင္လြတ္ေျမာက္ေအာင္ အားထုတ္ဖို႔ စိုင္းျပင္းေန၏။ ပင္လယ္ျပင္ လွိဳင္းအပုတ္၊ ေလွအလူး၊ ေလွႏွတ္ခမ္း ေရျပင္ႏွင့္ ညီခမန္းျဖစ္လုနီးအခ်ိန္မွာ တရွိန္ထိုးအားစိုက္ခုန္ခ်လိုက္ေတာ့ တစ္ခါတည္း ေရထဲျပန္ေရာက္သြားကာ အသက္ေဘးမွ ခ်မ္းသာရေလ၏။

ဤငါးသံုးေကာင္တို႔တြင္ ပထမငါးသည္ လံု႔လရွိ၏၊ ဥာဏ္မကူသျဖင့္ အသက္ဆံုးရ၏။ သမိုင္းေၾကာင္းေကာင္းလွေသာ္လည္း လိုရာခရီး မေရာက္ခဲ့ေပ။ ဒုတိယငါးကေတာ့ လံုးလလည္း မထူ ဥာဏ္လည္း မကူသျဖင့္ ေသပြဲဝင္ရသည္ကိုေတာ့ အထူးဆိုဖြယ္မရွိ။ တတိယငါးသည္ အတုယူထိုက္သည့္ နမူနာပင္ျဖစ္၏။ လံု႔လဝီရိယ ပေယာဂ မွန္ကန္ျပီး ဥာဏ္ကူလိုက္နိုင္သည့္အတြက္ ဆက္လက္ အသက္ရွင္ ရပ္တည္ခြင့္ ရနိုင္ျခင္းျဖစ္၏။

အထက္တစ္ေနရာမွာ ဆိုခဲ့ျပီးသည့္အတိုင္း စကၠသုတ္လာ "အတၱသမၼာပဏိဓိ- မိမိစိတ္ကို ေကာင္းစြာတည္ေဆာက္ထားနိုင္ျခင္း" ဆိုသည္မွာ ယခုဆိုခဲ့ျပီး ဥာဏ္၊ ဝီရိယ၊ လံု႔လပေယာဂ တို႔ ဟန္ခ်က္ညီညီ အေထာက္အကူ မွန္မွန္ ဆင္ျခင္သံုးသပ္နိုင္စြမ္း အားထုတ္နိုင္စြမ္းမ်ား ျပည့္စံုေအာင္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ျခင္းဟု ဆိုနိုင္၏။  ဤအခ်က္မ်ားကို ျပည့္စံုေအာင္ အားထုတ္မွဳ မရွိဘဲ အရာရာမွာ ေအာင္ျမင္မွဳ မရွိပါက ကံကိုခ်ည္း ပံုမခ်သင့္ေပ။

ရန္ကုန္သီတဂူဗုဒၶတကၠသိုလ္မွာ ၂၀၁၂ ခု၊ ေအာက္တိုဘာ ၆ ရက္၊ နံနက္ ၈ နာရီမွ ၉ နာရီ အထိ တစ္နာရီအခ်ိန္တိုေလးအတြင္းမွာ အဘိဓမၼာသင္တန္းသူ သင္တန္းသား လူပုဂၢိဳလ္မ်ားအား နိဂုံးခ်ဳပ္အေနအာျဖင့္ ကံတရား၏ကိစၥ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္အစြမ္းျဖင့္ ကြဲျပားျခားနားေသာ ကံေလးပါးကို နိဂံုးခ်ဳပ္လ်က္ ထိုေန႔သင္တန္း သိမ္းျဖစ္ခဲ့၏ ။ ပဋိသေႏၶ ပဝတၱိအခါ ပစၥဳပၸန္ကံမ်ား အက်ိဳးသစ္ေတြကို ျဖစ္ေစနိုင္သည့္ ဇနကသတၱိ ရွိေသာကံ၊ သူကိုယ္တိုင္ အက်ိဳးတိုက္ရိုက္ ဖန္တီးေပးနိုင္စြမ္းမရွိေသာ္လည္း အထူးသျဖင့္အတိတ္ကံေဟာင္းေတြကို ကူညီပံ့ပိုးေပးသည့္ ဥပတၳမၻကကံ၊ ကံတရားေတြကို အက်ိဳးေပးခြင့္ ဆက္လက္ရွင္သန္ ရပ္တည္ခြင့္မရေအာင္ ေနာက္ကေန လိုက္လံ ဖိစီးႏွိပ္စက္တတ္ေသာကံ၊ ႏွိပ္စက္ရံုတင္မကဘဲ အျပီးအပိုင္ ကံတရားတို႔ စြမ္းရည္သတၱိကို နာလန္မထူနိုင္ေအာင္ ဖ်က္ဆီးသတ္ျဖတ္ပစ္လိုက္သည့္ကံ ဟု အဘိဓမၼာလာ ကမၼစတုကၠ သင္ခန္းစာေလးျဖင့္ အဆံုးသတ္ကာ တစ္ခန္းရပ္လ်က္ Ahhidhamma Class သင္တန္းကို ထိုနံနက္ခင္းအတြက္ ရပ္နားလိုက္ပါေတာ့သည္။

အားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ပါသည္။

ေမတၱာျဖင့္

ေဒါက္တာ သုတာစာရာလကၤာရ (ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ)