ပညာရိပ္သာ ဗုဒၶဘာသာ လိမၼာယဥ္ေက်း ပညာေပး

၂၁ရာစု ပညာေခတ္တြင္ ကမၻာတစ္ဝွမ္းလံုး ပညာရပ္မ်ိဳးစံုျဖင့္ အရွိန္အဟုန္မျပတ္ တိုးတက္လ်က္ရွိ၏။ ဤ၂၁ရာစုကား ပညာေခတ္၏ စိန္ေခၚသံတို႔ တေသာေသာညံေအာင္ ဖံုးလႊမ္းေနေသာ ကာလေပတည္း။ ယင္းသို႔ အရွိန္ဟုန္ျဖင့္  နာရီ  စကၠန္႔ မိနစ္ႏွင့္အမွ် လ်င္ျမန္ေသာ အရွိန္ဟုန္ျဖင့္  တိုးတက္ေျပာင္းလဲေနေသာ ေလာကၾကီးကို မ်က္ျခည္မျပတ္ လက္လွမ္းမီေအာင္ ၾကိဳစားၾကရင္း မိမိတို႔၏ အမ်ိဳးဘာသာ သာသာနာ ယဥ္ေက်းမွဳကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရမည္။ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ ရွင္သန္ရမည္။ ဇာတိေသြးဇာတိမာန္ ထက္သန္ျပီး ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္ ခိုင္မာရမည္။ အမ်ိဳးဘာသာသာသနာႏွင့္ နိုင္ငံေတာ္အတြက္ တာဝန္သိစိတ္အျပည့္ျဖင့္ ၂၁ရာစု ပညာေခတ္ၾကီး၏ စိန္ေခၚမွဳ အသစ္အသစ္တို႔ကို ေအာင္ျမင္စြာ ရင္ဆိုင္ၾကရေပမည္။ 

ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကားလွ်က္ရွိေသာ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ ေရွးေခတ္၊ ယေန႔ေခတ္၊ ေနာက္ေနာင္ေခတ္ မည္သည့္ေခတ္မဆို ျမတ္ဗုဒၶ၏ တရားေတာ္မ်ား၊ ပညာရွိၾကီးမ်ား၏ အဆံုးမမ်ား၊ ဓမၼနီတိ၊ ေလာကနီတိမ်ားႏွင့္ကင္း၍ တန္ဘိုးရွိေသာ လူလိမၼာ၊ လူယဥ္ေက်း၊ လူေတာ္လူေကာင္းေလးမ်ား ျဖစ္မလာနိုင္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ လူငယ္ေမာင္မယ္တို႔သည္ ျမတ္ဗုဒၶ၏အဆံုးအမမ်ား၊ ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ မြန္ျမတ္ေသာအဆံုးအမမ်ားကို အေလးအနက္ မွတ္သားနာယူၾကရမည္ျဖစ္သည္။ မိမိတို႔၏ စိတ္ဓာတ္ကို မြန္ျမတ္ေအာင္ ထားၾကရမည္ျဖစ္သည္။ မိမိတို႔၏ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါးကို ယဥ္ေက်းလိမၼာေအာင္ ျပဳျပင္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။ သို႔မွသာ ေလာကအလယ္တြင္ လူတစ္လံုးသူတစ္လံုးျဖစ္ကာ နိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာကို ခ်စ္တတ္၊ ျမတ္နိုးတတ္၊ တန္ဘိုးထားတတ္ေသာ ယဥ္ေက်းလိမၼာသည့္ ရင္ႏွစ္သည္းခ်ာ သားေကာင္းသမီးေကာင္း ရတနာမ်ားေလးမ်ား ျဖစ္လာေပမည္။ 

“Culture is for all” ယဥ္ေက်းမွဳသည္ လူသားတိုင္းအတြက္ျဖစ္သည္။ အထူးအားျဖင့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမမ်ားကို လိုက္နာျခင္းအားျဖင့္ ယဥ္ေက်းလိမၼာသူေလးမ်ား ျဖစ္ၾကပါလိမ့္မည္။ မွန္ပါသည္။ ျမတ္ဗုဒၶသည္ မယဥ္ေက်းသည့္ နတ္လူျဗဟၼာသတၱဝါတို႔ကို ယဥ္ေက်းလိမၼာေအာင္ ဆံုးမေတာ္မူခဲ့သည္။ ရိုင္းစိုင္းလွသည့္ နာဠာဂီရိဆင္၊ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းလွသည့္ အာဠာဝကဘီလူး၊ အၾကင္နာ ကရုဏာတရား ကင္းမဲ့လွသည့္ သူခိုးဓားျပၾကီး အဂၤုလိမာလတို႔ကိုပင္ ယဥ္ေက်းလိမၼာေအာင္ အတုမရွိ ဆံုးမေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုေၾကာင့္ ျမတ္ဗုဒၶကို အႏုတၱေရာ ပုရိသဒမၼသာရထိ- အျမတ္ဆံုး အတုမရွိ ယဥ္ေက်းလိမၼာေအာင္ ဆံုးမနိုင္စြမ္းရွိသူဟု အံ့ခ်ီးဖြယ္ဂုဏ္ျဖင့္ ခ်ီးက်ဴးအပ္ေပေတာ့သည္။ ျမတ္ဗုဒၶသည္ ဓမၼျဖင့္သာလွ်င္ သတၱဝါတို႔ကို ယဥ္ေက်းေအာင္ဆံုးမေတာ္မူခဲ့သည္။ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဓမၼသည္ပင္လွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းမွဳစစ္စစ္ ျဖစ္၏။ ယဥ္ေက်းသည့္ကမၻာမွာ ယဥ္ေက်းလိုသူတိုင္း ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဓမၼကို လိုက္နာက်င့္ၾကံေသာအားျဖင့္ ယဥ္ေက်းလိမၼာသည့္ သူမ်ား ျဖစ္လာၾကေပမည္။

ျမတ္ဗုဒၶခ်မွတ္ေတာ္မူခဲ့သည္ ဓမၼယဥ္ေက်းမွဳကို ေရွးဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔က အဆင့္ဆင့္ လက္ဆင့္ကမ္းလာခဲ့ၾက၏။ ပထမျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ၾကီးကို အေနာ္ရထာမင္းျမတ္သည္ ရွင္အရဟံမေထရ္ျမတ္၏ အကူအညီျဖင့္ ဗုဒၶယဥ္ေက်းမွဳကို အေျခခံလ်က္ ေဖာ္ေဆာင္တည္ေဆာက္ခဲ့၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာႏွင့္ လူမ်ိဳးကို ေပါင္းစပ္ကာ ဗုဒၶဘာသာျမန္မာလူမ်ိဳးဟု ကမၻာတြင္ ေမာ္ကြန္းထိုးနိုင္သည္အထိ ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမွဳ လႊမ္းျခံဳမွဳေၾကာင့္ ေရွးေခတ္ ဘိုးေဘးဘီဘင္မွသည္ ယေန႔ေခတ္ မိဘျပည္သူမ်ားအထိ ယဥ္ေက်းၾက၏။ သိမ္ေမြ႔ၾက၏။ 

ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွဳသည္ ဗုဒၶယဥ္ေက်းမွဳျဖင့္ ကင္းကြာလို႔ မရစေကာင္း။ ဗုဒၶယဥ္ေက်းမွဳျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ၾကီး ေခတ္အဆက္ဆက္ ရပ္တည္လာခဲ့၏။ ေရွးေခတ္မိဘဘိုးဘြားတို႔သည္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွဳ၊ ဗုဒၶယဥ္ေက်းမွဳမ်ားကို တန္ဖိုးထားကာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္လာခဲ့ၾက၏။ သို႔ေသာ္ ယေန႔ေခတ္၌ တိုင္းတစ္ပါး ယဥ္ေက်းမွဳတို႔၏ ထိုးေဖာက္စိမ့္ကာ ဝင္ေရာက္မွဳေၾကာင့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းသည္ပင္ တိုင္းတစ္ပါး Culture-Shock (ယဥ္ေက်းမွဳေရွာ့) ႏွင့္ ရင္ဆိုင္လာေနရ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ လူငယ္ေမာင္ငယ္ကေလးမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွဳ၊ ဘာသာ ယဥ္ေက်းမွဳတို႔ကို တန္ဖိုးထားရေကာင္းမွန္းမသိၾကေတာ့။ မိမိတို႔၏ ယဥ္ေက်းမွဳထက္ပင္ တိုင္းတစ္ပါးယဥ္ေက်းမွဳကို ပိုမိုအထင္ၾကီးကာ အတုခိုးၾကေသာ တိုင္းရင္းသား လူငယ္ေမာင္မယ္ ေခတ္ပညာတတ္ေလးမ်ားသည္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ အေျခမခိုင္ေတာ့ဘဲ မိမိတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမွဳမ်ား ဆံုးရွဳံးကာ စာရိတၱတရားမ်ားလည္း ေခါင္းပါးလာၾကေပ၏။ ဤသည္ပင္လွ်င္ တိုင္းတစ္ပါး Culture-Shock ယဥ္ေက်းမွဳေရွာ့လွိဳင္းေလထန္လာေတာ့၏။ တိုင္းတစ္ပါး Culture-Shock ယဥ္ေက်းမွဳေရွာ့ၾကီးေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းရွင္လူတို႔ အလြန္ပင္ စိတ္တုန္လွဳပ္ေျခာက္ျခား လာၾကရ၏။ ရတက္မေအးနိုင္ၾကေတာ့ေပ။  

ထို႔ေၾကာင့္ ယေန႔ေခတ္ လူငယ္ေမာင္မယ္ ရင္ေသြးငယ္ သားငယ္သမီးေလးမ်ားမ်ား အထူးလိုအပ္ေနသည္မွာ မိမိတို႔၏ ျမန္မာ့ရိုးရာ အစဥ္အလာ၊ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွဳ၊ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာကို တန္ဖိုးထား ျမတ္နိုးတတ္ ရန္ပင္ျဖစ္၏။ တိုင္းတစ္ပါး နိုင္ငံျခားယဥ္ေက်းမွဳမ်ား စိမ့္ဝင္ေနေသာ ယေန႔ေခတ္ၾကီးမွာ မိမိတို႔၏ အမ်ိဳးမွန္ အဖိုးတန္သည့္ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမွဳမ်ားကို ပိုမိုတန္ဖိုးထားကာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရန္ အထူးလုိအပ္ပါသည္။

နိုင္ငံေတာ္၏ အနာဂတ္ကို ပိုင္ဆိုင္ထားၾကသည့္ လူငယ္ေမာင္မယ္မ်ား ကိုယ္က်င့္တရားေကာင္းမြန္ျပီး လိမၼာယဥ္ေက်းကာ တာဝန္သိသိ တာဝန္ေက်ပြန္စြာ နိုင္င့ံတာဝန္၊ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ့တာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္နိုင္မည့္ နိုင္ငံ့သားေကာင္း သမီးရတနာေလးမ်ား ျဖစ္လာေစရန္ တိုင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္တကြ ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းရွင္လူမိဘ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးက ေမွ်ာ္လင့္ထားၾက၏။ တိုင္းတစ္ပါး(Culture-Shock and Globalization) ယဥ္ေက်းမွဳေရွာ့လွိဳင္းဒဏ္ အျပင္းအထန္ ခံေနၾကရ၊ ယဥ္ေက်းမွဳေရွာ့ လွိဳင္းလံုးမ်ားအၾကားဝယ္ နစ္ျမဳပ္ေနၾကရေသာ လူငယ္ေမာင္ငယ္ ယေန႔ေခတ္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ လူငယ္ေလးမ်ားႏွင့္ မိမိရင္ေသြး သားငယ္သမီးငယ္ေလးမ်ားကို ဥပုသ္ေန႔ ဘုရားေက်ာင္းကန္ႏွင့္ မစိမ္းရန္၊ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွဳမ်ား မတိမ္ေကာေစရန္ တာဝန္ရွိသည့္ လူၾကီးမိဘမ်ားက မိမိတို႔သက္ဆိုင္ရာ ယဥ္ေက်းလိမၼာပို႔ခ် ေပးေနသည့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ားသို႔ သြားေရာက္အပ္ႏွံသင့္ေပသည္။ ရဟန္းရွင္လူ မိဘျပည္သူမ်ား အတူလက္တြဲလ်က္ တာဝန္သိစြာ မ်ိဳးဆက္သစ္ သားငယ္သမီးငယ္ေလးမ်ားကို ယဥ္ေက်းလိမၼာေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးၾကရေပမည္။

အကယ္၍ ယေန႔လူၾကီးမိဘမ်ားက တာဝန္သိစြာ ျမတ္ဗုဒၶ၏ယဥ္ေက်းမွဳအဆံုးမမ်ားကို ခံယူနိုင္ရန္ မိမိတို႔၏ သားငယ္သမီးငယ္ေလးမ်ားအား ယဥ္ေက်းလိမၼာသင္ေပးသည့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ား၊ ျမိဳ႕ရြာ ရပ္ကြက္ ဓမၼာရံုမ်ားသို႔ ပို႔ေဆာင္အပ္ႏွံ ေဆာင္ရြက္မွဳ မျပဳပါက အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ ယဥ္ေက်းမွဳႏွင့္တကြ တိုင္းျပည္၏ အနာဂတ္အေရးကို ပခံုးေျပာင္းတာဝန္ယူၾကမည့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ လူငယ္တို႔အေပၚ၌ တာဝန္ေက်ပြန္ၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ယဥ္ေက်းလိမၼာသည့္ နိုင္ငံသားေကာင္း သမီးရတနာမ်ား အဆက္မျပတ္ေပၚထြန္းလာနိုင္ရန္ႏွင့္ တိုင္းတစ္ပါး(Culture-Shock and Globalization) ယဥ္ေက်းမွဳေရွာ့လွိဳင္းဒဏ္ အျပင္းအထန္ မခံရေစရန္ ရည္သန္လွ်က္ အက်င့္စာရိတၱႏွင့္ ယဥ္ေက်းမွဳ စိတ္ဓာတ္အေျခခံေသာ ယဥ္ေက်းလိမၼာ ဓမၼေက်ာင္းေတာ္မ်ားသို႔ မိမိတို႔၏ သားငယ္သမီးငယ္ ရင္ေသြးငယ္ေလးမ်ားကို “အခ်ိန္မီခ်ဳပ္၊ အစုတ္သက္သာ” ဆိုသကဲ့သို႔ အခ်ိန္မီ ပို႔ေဆာင္ၾကရန္ ေရွးဦးစြာ တိုက္တြန္းလိုက္ရပါရေစ။

ဤ “ပညာရိပ္သာ ဗုဒၶဘာသာ လိမၼာယဥ္ေက်း ပညာေပး” ဟူေသာ ယဥ္ေက်းမွဳစာအုပ္ေလးသည္ ျပည့္စံုသည့္ စာအုပ္ေလးဟု မဆိုနိုင္ေသာ္လည္း ျမတ္ဗုဒၶႏွင့္ ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ အဆိုအဆံုးမမ်ားကို ေလးစားအားက် လိုက္နာ အတုယူနိုင္ရန္ ထိုထိုယဥ္ေက်းလိမၼာ ဆံုးမစာမ်ားမွ အတတ္နိုင္ဆံုး စုစည္းတင္ျပ ပူေဇာ္ထားျခင္းမွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ 

“အစေကာင္းမွ အေႏွာင္းေသခ်ာ ေသခ်ာ” ဆိုသည့္အတိုင္း ဤစာအုပ္ငယ္ေလးတြင္ ပါရွိေသာ ျမတ္ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမမ်ား၊ ပညာရွိတို႔၏ မြန္ျမတ္ေသာ အဆံုးမမ်ားကို မွတ္သား နာယူျခင္းအားျဖင့္ မိမိတို႔၏စိတ္ကို ကေလးသူငယ္မ်ား ငယ္ရြယ္ကပင္ ျပဳျပင္ၾကပါလိမ့္မည္။ ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ စိတ္ဓာတ္ကို မိမိတို႔၏ စိတ္သႏၱာန္သို႔ ကူးစက္ေစနိုင္ပါသည္။ လက္ဦးဆရာျဖစ္ေသာ မိဘတိုင္းသည္ မိမိတို႔၏ ရင္ေသြးငယ္ေလးမ်ားကို ငယ္စဥ္ကပင္ စနစ္တက် ဤက်မ္းငယ္ေလးမွ လာသည့္အတိုင္း ဆံုးမသြန္သင္ေပးနိုင္ျပီး အသိပညာဗဟုသုတ ယဥ္ေက်းလိမၼာ လိုက္နာရွာမွီးလိုသူ လူငယ္ေမာင္မယ္ေလးမ်ားအတြက္လည္း ေကာင္းက်ိဳးျဖစ္ထြန္းေစေသာ ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းလိမၼာ အႏုျမဴေတ ရတနာပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါသည္။

ပညာရိပ္သာဆရာေတာ္

(သီတဂူ) ေဒါက္တာသုတာစာရာလကၤာရ

(ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ)

၈-၂-၂၀၁၄