မည္သည့္နိုင္ငံ၊ မည္သည့္လူမ်ိဳးမွာပင္ျဖစ္ေစ ကဗ်ာအလကၤာမည္သည္ ဖတ္ရွဳ႕သူတို႔ စိတ္ႏွလုံးၾကည္လင္ စိတ္ေကာင္းဝင္ေစတတ္ေသာေၾကာင့္ ေလာက၏အေကာင္းႏွင့္ အလွလကၡဏာပင္ ျဖစ္ေပသည္။ (ဆရာမၾကီး ေရႊဘိုမိမိၾကီး)။
ျမန္မာစာေပသည္ႏွစ္ေပါင္း ၉၀၀ ေက်ာ္ ရွည္လ်ားေသာ သမိုင္းေၾကာင္းရွိခဲ့ေပသည္။ ထိုစာေပသမိုင္း၌ ျမန္မာတို႔ ဂုဏ္ယူေလာက္ဖြယ္ေကာင္းေသာ ပ်ိဳ႕ ေမာ္ကြန္း လကၤာ ကဗ်ာ ရတု ရကန္ စသည္တို႔ ထြန္းကားခဲ့ေပသည္။
သမိုင္းေခတ္တို႔မည္သည္ကား အျမဲတမ္းေျပာင္းလဲလ်က္ရွိရကား ယင္းေျပာင္းလဲမွဳျဖစ္စဥ္အလိုက္ စကားေျပႏွင့္ ကဗ်ာတို႔သည္လည္း ေရးဟန္ႏွင့္ ပုံသ႑ာန္ေျပာင္းလဲလာတတ္သည္မွာ သဘာဝပင္ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ သမိုင္းေခတ္ႏွင့္အတူ ေျပာင္းလဲလာေသာ ျမန္မာစာေပေရစီးေၾကာင္းကား အားေကာင္းေမာင္းသန္စြာ စီးဆင္းလာခဲ့ေပသည္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာကဗ်ာေရစီးေၾကာင္းလည္း ေရးဟန္ႏွင့္ပုံသ႑ာန္ေျပာင္းလဲလာခဲ့ေပေတာ့သည္။ ျမန္မာကဗ်ာမ်ားကို ဂႏၳဝင္ကဗ်ာ ႏွင့္ ေခတ္စမ္းကဗ်ာ သို႔မဟုတ္ ေမာ္ဒန္ေခၚ ေခတ္ေပၚကဗ်ာ သို႔တည္းမဟုတ္ ကာရန္မဲ့ကဗ်ာဟု ေယဘုယ်ခြဲနိုင္သည္ဟု ထင္ပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ရာစု ၁၁ -၁၂- ရာစုႏွင့္ ၁၃ ရာစု ပုဂံေခာတ္က ထြန္းကားခဲ့ေသာ ျမကန္သာအစခ်ီႏွင့္ သူတည္းတစ္ေယာက္ ေကာင္းဖို႔ေရာက္မူ အစခ်ီ အနႏၱသူရိယအမတ္ၾကီး၏ ေလးလုံးစပ္ ကဗ်ာဟန္ စသည္ကို ဂႏၳဝင္ ဟုမွတ္တမ္းျပဳခဲ့ၾကသည္။ ဂႏၳဝင္ပံုစံမွ ေသြဖည္ကာ ေရးသားလာေသာကဗ်ာမ်ားကို ကာရန္မဲ့ကဗ်ာမ်ားဟု ကင္ပြန္းတတ္ဟန္တူပါသည္။ ယေန႔ေပၚေပါက္ေနေသာ ေမာ္ဒန္ကဗ်ာ သို႔မဟုတ္ ေခတ္ေပၚကဗ်ာဟု ေခၚဆိုေနၾကေသာ အေရးအသားမ်ားကို ဆရာၾကီး ဒဂုံတာရာက စကားေျပကဗ်ာဟူ၍ အမည္ေပးသည္။ စကားေျပမွာၿဖစ္ေစ ကဗ်ာမွာျဖစ္ေစ ပုံသ႑ာန္ႏွင့္ အေၾကာင္းအရာ ဟု ရွိသည္။ အေၾကာင္းအရာေကာင္းၿခင္းသည္ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္၏ ပထမအႏွစ္သာရပင္ျဖစ္သည္။ ပုံသ႑ာန္သည္(ဂႏၳဝင္ပုံစံျဖစ္ေစ ေမာ္ဒန္ သို႔မဟုတ္ ကာရန္မဲ့ျဖစ္ေစ) ဒုတိယအေရးၾကီးေသာ အႏွစ္သာရပင္ျဖစ္မည္။ ကာရန္မဲ့ကဗ်ာမ်ားႏွင့္စပ္လ်ည္း၍ စာေရးဆရာၾကီးမ်ား၏ အျမင္အခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏွတ္တင္ျပလိုပါသည္။
ဆရာၾကီးမင္းသုဝဏ္ကေတာ့ ကာရန္မဲ့ဆိုတာ ကဗ်ာမွာ မရွိပါဘူး။ ကာရန္လြတ္လပ္တာပဲ ရွိပါတယ္။ ရစ္သမ္ပါတယ္။ ကာရန္နဲ႔ ရစ္သမ္ တစ္ခုမွ မပါရင္ ကဗ်ာမဟုတ္ပါဘူး။ ဖရီးဗာ့စ္(Free Verse) ကို ကာရန္မဲ့လို႔ တလြဲဘာသာျပန္ေနၾကတာပါဘဲ။ အမွန္က ကာရန္မဲ့တာ မဟုတ္ဘူး။ ကာရန္ကိုလြတ္လြတ္လပ္လပ္ ယူနိုင္တာဘဲ။ Free ကို မဲ့ ဟု လြတ္လပ္ႏွင့္ အဓိပၸါယ္မွားျပီး ဒီမွာယူဆေနၾကတာပါဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ဖူးသည္။ ဆရာၾကီး မင္းသုဝဏ္အလို ကာရန္ႏွင့္ ရစ္သမ္တစ္စုံတရာ ပါလွ်င္ (အေၾကာင္းအရာ ေကာင္းပါက) ကဗ်ာ (သို႔မဟုတ္ ကဗ်ာေကာင္း) ဟုဆိုနိုင္မည္ထင္သည္။ စာေရးဆရာ ေဇာ္ေနာင္ ကေတာ့ ကာရန္ဟာ ျမန္မာကဗ်ာရဲ႕ ဝတ္စုံပဲ။ ရစ္သမ္ဟာ ကဗ်ာရဲ႕ဝတ္စုံ မဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာကဗ်ာမွာ ဝတ္ဆင္ရမယ့္ ကာရန္ကို ခၽြတ္ျပီး ရစ္သမ္ကို ဝတ္ဆင္ေပးတာဟာ ျမန္မာကဗ်ာရဲ႕ အလွကို အက်ည္းတန္ေစပါတယ္ ဟု ေကာက္ခ်က္ျပဳသည္။ ဆရာေဇာ္ေနာင္ကေတာ့ ဆက္လက္ျပီး ဆရာ့ဆရာၾကီးမ်ား ေရးသားစီရင္ခဲ့တဲ့ ကဗ်ာဖြဲ႔နည္းက်မ္းေတြကို ေလ့လာဆည္းပူးသင့္တယ္။ ဂႏၳဝင္ ျမန္မာကဗ်ာေတြကို ဖတ္ရွဳ႕ေလ့လာသင့္တယ္။ ဒီလိုတိုက္တြန္းတာဟာ -ဥခြံအေဟာင္းထဲမွာ ေနၾက- လို႔ ဆိုလိုတာမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေရွးေဟာင္းဂႏၳဝင္ဟန္ ဂႏၳဝင္ပုံသ႑ာန္အတိုင္းပဲ ေရးရမယ္လို႔ ဆိုလိုတာမဟုတ္ဘူး။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဂႏၳဝင္ဟာ ျမန္မာကဗ်ာ အေၿခခံပဲ ဟု တိုက္တြန္းထားပါသည္။ မွန္ပါသည္။ အေၿခခံပိုင္နိုင္မွ ယင္းအေၿခခံေပၚ မူတည္ျပီး ေခတ္ႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္သည့္ ပုံသ႑ာန္ ဟန္ပန္သစ္ကို တည္ေဆာက္ဖြဲ႕ႏြဲ႔ၾကရပါသည္။
စာေရးဆရာၾကီး ဦးရန္ေအာင္ကေတာ့ ကာရန္မဲ့ကဗ်ာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ေအာက္ပါအတိုင္း မွတ္ခ်က္ခ် တံု႔ျပန္ျပဳသည္။ --ကဗ်ာ မခက္ဘူး။ စာေၾကာင္းေလးေတြကို ေလးငါးေၿခာက္ေၾကာင္းေလာက္ အထက္ေအာက္ စီေရးရင္ ကဗ်ာျဖစ္တယ္။ အဲဒါ ကဗ်ာလို႔ေခၚတယ္ ဟု စိတ္အေႏွာက္ယွက္ ရွိပုံရလ်က္ ေရးသားခဲ့ဘူးသည္။ စာေရးဆရာ သိန္းေဖျမင့္ကလည္း.. ကၽြန္ေတာ္ ကာရန္မဲ့ကဗ်ာကို အားမေပးဘူး။ မေထာက္ခံဘူး။ မၾကိဳက္ဘူးလို႔ပဲ ေျပာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ စဥ္းစားၾကည့္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ ကာရန္မဲ့ခ်င္ၾကတာလဲ။ ထူးဆန္းခ်င္လို႔ပဲ။ ဒီ့အျပင္ ဘာမွမရွိဘူးလို႔ဘဲ အေျဖထြက္တယ္...ဟု ေျပာခဲ့ဘူးသည္။
ဆရာဇဝနကလည္း ကာရန္မဲ့ ကဗ်ာကေတာ့ ဥေရာပ အစရွိတဲ့ နိုင္ငံၿခား တိုင္းျပည္ေတြမွာ ေခတ္စားေနတာ အေတာ္ၾကာေနပါျပီ။ ဒီအယူအဆ ဒါမွမဟုတ္ ဒီေရာဂါ ျမန္မာစာေပနယ္ထဲ ကူးလာတာ မၾကာေသးပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ေရွးက်တယ္ ေျပာေျပာ၊ ေခတ္ေနာက္က်တယ္ဆိုဆို သမားရိုးက် ေရးပုံေရးနည္းပဲ ၾကိဳက္တယ္ဟု ပြင့္လင္းစြာဆိုခဲ့ပါသည္။
ေရွးေဟာင္း ဂႏၳဝင္ကဗ်ာမ်ားမွာလည္း အင္မတန္ ႏွစ္လိုဖြယ္ေကာင္းေသာ စာေပအလွမ်ား ရွိပါသည္။ ယင္း ေရွးဂႏၳဝင္စာေပ ကဗ်ာမ်ား ေမွးမွိန္တိမ္ေကာ ေပ်ာက္ကြယ္မွာလည္း စိုးရိမ္ရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကဗ်ာအလကၤာအတတ္တြင္ မိမိအေနနဲ႔ ကၽြမ္းက်င္သူမဟုတ္ေသာ္လည္း စာေရးဆရာၾကီးမ်ားတခ်ိဳ႕၏ ကာရန္မဲ့ကဗ်ာအေၾကာင္း အျမင္မ်ားတင္ျပရုံသာျဖစ္ပါသည္။ ကဗ်ာဖတ္သူမ်ား၏ အဆုံးျဖတ္ကသာ အဓိကပင္ျဖစ္ပါသည္။
ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ
၁၇-၀၉-၂၀၁၁
ကိုးကားေသာစာအုပ္မ်ား
၁။ စာဆိုႏွင့္ စာ -၁၃၆၁ခုႏွစ္ စာဆိုေတာ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္
၂။မႏၱေလး အႏွစ္ ၁၅၀ ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္ ကဗ်ာ
၃။ သိမွတ္ဖြယ္ရာ ျမန္မာ့ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္ ၁၀၀ (နႏၵာမိုးၾကယ္)။
No comments:
Post a Comment