ေသြးေခ်ာင္းစီးမွ ေသြးစည္းေၾကာင္းသို႔

"မိုးစက္ေတြက တစ္ေပါက္ေပါက္၊ သစ္ရြက္ေၾကြသံ တစ္ေခ်ာက္ေခ်ာက္၊

ေမာတယ္ ပန္းတယ္ သေဘာမွာ မေရာက္၊ သူတို႔ကိုယ္စီ လယ္ခေမာက္၊"

ကပိလဝတၳဳႏွင့္ ေကာလိယ ႏွစ္နိုင္ငံတို႔မွ လယ္သူမေလးမ်ား ယခင္ယခင္ ႏွစ္မ်ားကဆိုလွ်င္ မိုးရာသီတြင္ လယ္ကြင္းျပင္မွာ မိုးေရးေခ်ာင္းေရ တေဖြးေဖြးႏွင့္ ေမာသည္ ပန္းသည္ မရွိ၊ အလုပ္ကိုယ္စီ ခေမာက္ကိုယ္စီ္ ဆာရီကိုယ္စီေဆာင္းလွ်က္ ဆိုေတးသံသာ တျမျမျဖင့္ ေကာက္စုိက္ေနၾကျဖစ္၏။(ယခုႏွစ္) တစ္ခုေသာ ႏွစ္မွာေတာ့ ကပိလဝတၳဳႏွင့္ ေကာလိယျပည္မွာ မိုးေခါင္သျဖင့္ ျမစ္ေရေခ်ာင္းေရမ်ား လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးဖို႔အတြက္ လံုေလာက္စြာ စီးဆင္းမွဳမရွိ။ ဤႏွစ္နိုင္ငံက ေတာင္သူဦးၾကီးမ်ားကလည္း အထူးသျဖင့္ ေရာဟိဏီေခၚ ျမစ္နဒီေလးကို လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးဖို႔အတြက္ အမွီသဟဲ ျပဳေနၾကရ၏။ အမွန္စစ္ကေတာ့ ယေန႔ေခတ္ အိႏၵိယနိုင္ငံသားတို႔သည္ သူတို႔ ဟိႏၵီဘာသာစကားျဖင့္ ျမန္မာျပည္မွာ ေခၚေနၾကျဖစ္သည့္ ေခ်ာင္းမ်ားကိုလည္း နဒီ ဟုပင္ ေခၚေဝၚသံုးစြဲၾက၏။ စာေရးသူတို႔ ျမန္မာနိုင္ငံမွာေတာ့ နဒီဆိုလွ်င္ ဧရာဝတီျမစ္၊ ခ်င္းတြင္းျမစ္၊ သံလြင္ျမစ္၊ စစ္ေတာင္းျမစ္ တို႔ကဲ့သို႔ ၾကီးမားသည့္ ျမစ္ၾကီးမ်ားကိုသာ နဒီ ဟုေခၚေဝၚ သံုးစြဲၾက၏။ အိႏၵိယ၌ ဧရာဝတီျမစ္ကဲ့သို႔ေသာ ဂဂၤါျမစ္မ်ားကို မဟာနဒီ ဟုေျပာဆိုေလ့ရွိၾက၏။ ယခု ေရာဟိဏီခၚသည့္ ျမစ္ကေလးသည္ စာေရးသူတို႔ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ဆိုလွ်င္ ျမစ္ဟု မေခၚေဝၚဘဲ ေခ်ာင္းဟုပင္ ေခၚေပလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ ပါဠိစာေပမွာေတာ့ နဒီပုဒ္ကို ျမစ္ဟု ဘာသာျပန္ၾကသျဖင့္ ဤေနရာ၌လည္း ေရာဟိဏီျမစ္ ဟုပင္ ေခၚေဝၚ သံုးစြဲပါမည္။

အခ်ိန္အခါအားျဖင့္ ျမတ္ဗုဒၶေလးဝါရျပီး ငါးဝါေျမာက္မွာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၇-ခုႏွစ္၊ နယုန္လျပည့္ေန႔၌ မင္းမ်ိဳးတို႔မွ ျဖစ္လာေသာ ရဟႏၱာအရွင္ျမတ္ငါးရာႏွင့္တကြ ျမတ္ဗုဒၶသည္ ကပိလဝတၳဳျပည္အနီး မဟာဝုန္ေတာၾကီမွာ သီတင္းသံုးေတာ္မူျပီး တစ္ေသာင္းေသာ စၾကာဝဠာတိုက္မွ ဆိုက္ေရာက္လာသည့္ နတ္ျဗဟၼာတို႔အား မဟာသမယသုတ္ေတာ္ကို ေဟာေတာ္မူသည့္အခ်ိန္ျဖစ္၏။  ရဟႏၱာငါးရာတို႔သည္ အရြယ္အားျဖင့္ နုပ်ိဳေတာ္မူၾကသည့္ တစ္ေန႔တည္း ရဟႏၱာျဖစ္ၾကသည့္ သာကိယႏွင့္ေကာလိယမင္းမ်ိဳးတို႔မွ ရဟန္းျပဳလာၾကသည့္ ရဟႏၱာမ်ားေပတည္း။ ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔စစ္ေျပျငိမ္းရာတြင္ သကၠတိုင္း ကပိလဝတ္ျပည္မွ ၂၅၀၊ ေကာလိယျပည္မွ ၂၅၀ ေသာ စစ္သည္ေတာ္ မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္မ်ား ရဟန္းျပဳျပီးေနာက္ အားလံုးရဟႏၱာ ျဖစ္ေတာ္မူၾက၏။

ငါးရာေသာ မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္တို႔ ရဟန္းျပဳၾကသည္မွာလည္း ျမတ္ဗုဒၶ၏ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ၾကိဳးပမ္းမွဳေၾကာင့္ ရဟန္းျပဳေတာ္မူလာၾက၏။ ျမတ္စြာဘုရားသာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမၾကိဳးပမ္းလွ်င္ ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔ ေသြးေခ်ာင္းစီးႏွင့္ ၾကံဳရေတာ့မည္ျဖစ္၏။ ျဖစ္ပံုကား ႏွစ္နိုင္ငံ စိုက္ပ်ိဳးေရးအတြက္ မွီခိုအားထားရသည့္ ေရာဟိဏီျမစ္ ေရလုသြင္းရာက ႏွစ္နိုင္ငံ စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲေတာ့မည့္ အေနထားသို႔ ေရာက္ခဲ့ရ၏။ ေရာဟိဏီျမစ္ကေလးသည္ ကပိလဝတ္ျပည္ႏွင့္ ေကာလိယျပည္ၾကားမွာ ငါးၾကင္းျမီးသ႑ာန္ ျမစ္၏အရင္းအစ၌ တစ္ခုတည္းသာ ျဖစ္၏။ ျမစ္ဖ်ား၌ကား လက္ဝဲ လက္ယာအားျဖင့္ ႏွစ္ခြ ျဖာထြက္သြား၏။ ကပိလဝတ္ႏွင့္ ေကာလိယ ႏွစ္ျပည္ေထာင္တို႔သည္ ေဘးခ်င္းကပ္လွ်က္ အနီးကပ္တည္ရွိၾကသျဖင့္ ဤေရာဟိဏီျမစ္ကေလးသည္ နယ္ျခားျမစ္ကေလးတစ္စင္း ျဖစ္၏။ ဤျမစ္ငယ္ေလးကို ကန္ေဘာင္ရိုးတစ္ခုျဖင့္ ပိတ္ဆို႔ဆီးကာ ႏွစ္ျပည္ေထာင္စုမွ လယ္သမားတို႔က သူ႔ဖက္ျခမ္း ကိုယ့္ဖက္ျခမ္းမွာ အညီအမွ်ခြဲ ခြဲကာ ေရသြင္းစိုက္ပ်ိဳးလာခဲ့ၾက၏။ ဤကဲ့သို႔ စိုက္ပ်ိဳးလာခဲ့သည္မွာလည္း မင္းအဆက္ဆက္ သက္တမ္းေတြ ၾကာျမင့္ခဲ့ေလျပီ။

ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မွဳေၾကာင့္လားေတာ့ မသိ၊ ယခုႏွစ္ ေႏြရာသီ နယုန္လ ေလာက္အထိ မိုးေကာင္းေကာင္း မရြာေသးသျဖင့္ ေရာဟိဏီျမစ္ေရ နည္းပါးလာ၏။ လယ္ေတြေရသြင္းခ်ိန္မွာ ေရအလံုအေလာက္မရရွိသျဖင့္ ေကာက္ပင္မ်ား ညိွဳးႏြမ္းလာ၏။ ေရာဟိဏီျမစ္ေရကုိ ယခင္ကလို ႏွစ္ဖက္လံုး အညီအမွ်သြင္းလွ်င္လည္း ေရမလံုေလာက္ေသာေၾကာင့္ ႏွစ္ဖက္လယ္သမားတို႔က " အကၽြန္ုပ္တို႔၏ ေကာက္ပင္တို႔သည္ ေရတစ္ၾကိမ္သြင္းလိုက္ရလွ်င္ သီးႏွံမ်ား ေအာင္ျမင္သြားမည္ ျဖစ္ေပသည္၊ တစ္ဖက္မွ ျမစ္ကို ပိတ္၍ အကၽြနု္ပ္တို႔အား ေရေပးပါေလာ့" ဟု အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ သူ႔ဖက္ ကိုယ့္ဖက္ ရထိုက္ေၾကာင္း ေတာင္းဆိုကာ ဝိသမေလာဘ အတၱမာန အမိုက္ေမာင္ ေမာဟတို႔ေၾကာင့္ ႏွတ္သာမက လက္ပါ၊ လက္ပါမက လက္နက္ပါ စြဲကိုင္ကာ စစ္ပြဲၾကီးျဖစ္လာေတာ့၏။

"ႏွတ္ၾကာင့္ေသ၊ လက္ေၾကာင့္ေက်" ဆိုသကဲ့ ႏွစ္ျပည္ေထာင္ဖက္မွ လယ္သမားေတြ အျပန္အလွန္ အမ်ိဳးဂုဏ္ ဇာတိဂုဏ္တို႔ကို ထိခိုက္ေစသည့္ ဆဲေရးတိုင္းထြာ ႏွတ္လွံမ်ားထိုးမွဳေၾကာင့္သာ ဤမွ်ေလာက္စစ္ပြဲၾကီး ျဖစ္ဖို႔ အေၾကာင္းဖန္လာရ၏။ ႏွစ္ဖက္လံုးက အမ်ိဳးႏြယ္ ဇစ္ျမစ္ကို ထိခိုက္ေျပာဆိုၾကေတာ့ " ဟုတ္တာဆို၊ နာလို ခံခက္၊ အမ်က္ထြက္" ဆိုသကဲ့သို႔ အနာေပၚတုတ္က် အလြန္အမင္း ေဒါသထြက္ၾကေလေတာ့၏။

မွန္ပါသည္၊ သာကီဝင္မင္းတို႔၏ ဇစ္ျမစ္ကို လွန္ၾကည့္ပါက ၾသကၠာကမင္းၾကီးသည္ မိဖုရားငယ္ေလးကို ခ်စ္လြန္းလို႔ မိဖုရားေလးေတာင္းဆိုသည့္ မိဖုရားငယ္ရဲ႕ရင္ေသြး သားဦးေလးကို ထီးေမြနန္းေမြေပးဖို႔ ႏွတ္ကတိ လြန္ထားမိ၏။ ကံေတာ္ကုန္သြားရွာသည့္ မိဖုရားေခါင္ၾကီးမွ ေဖြးဖြားသည့္ သာၾကီးမ်ားကိုေတာ့ " အျခားတစ္ေနရာမွာ တိုင္းသစ္ျပည္သစ္ တည္ေထာင္ျပီး ေနာက္လိုက္ဗိုလ္ပါ စားနက္ရိကၡာ အျပည့္စံုယူေဆာင္ကာ ဖခမည္းေတာ္ၾကီးက တိုင္းျပည္မွ  ထြက္ခြာသြားၾကဖို႔" အမိန္႔ခ်မွတ္ခဲ့၏။ သားေတာ္ေလးေယာက္ႏွင့္ သမီးေတာ္ငါးေယာက္တို႔လည္း ဥမကြဲသိုက္မပ်က္ဆိုသကဲ့သို႔ ဟိမဝႏၱာဘက္ဆီ ဦးတည္ကာ ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါမ်ားႏွင့္ တိုင္းျပည္မွ ထြက္ခြာခဲ့ၾက၏။

ဟိမဝႏၱာအနီး ဘုရားေလာင္းကပိလရွင္ရေသ့၏ ေက်ာင္းသခၤမ္းသို႔ ခ်ဥ္းကပ္မိၾက၏။ ဘုရားေလာင္း ကပိလရေသ့က မင္းသားတို႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ လက္ရွိေျမပထဝီ၏ ၾကန္အင္လကၡဏာ မဟာေအာင္ေျမ ျဖစ္ေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္းၾကီးသိေတာ္မူသျဖင့္ သူ၏ေက်ာင္းသခၤမ္းေက်ာင္းေနရာမွာပင္ ျမိဳ႕ျပတည္ေထာင္ခြင့္ျပဳလိုက္၏။ ဘုရားေလာင္း ကပိလရွင္ရေသ့၏ ေက်ာင္းသခၤမ္းေအာင္ေျမေနရာမွာ ျမိဳ႕ျပတည္ေထာင္ၾကေသာေၾကာင့္ ကပိလဝတၳဳဟု တိုင္းျပည္နာမည္မွည့္ေခၚၾက၏။ ညီအစ္မ ငါးေယာက္ထဲမွ အၾကီးဆံုးအမၾကီးကို အမိအရာ၌ထားကာ က်န္ေမာင္ႏွမေလးစံုတို႔သည္ တျခားမ်ိဳးႏြယ္ အေရာအယွက္မခံနိုင္ၾကဘဲ ေမာင္ႏွမအခ်င္းအခ်င္း လက္ထပ္ထိမ္းျမားခဲ့ၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ သာကီမ်ိဳးႏြယ္တို႔ကို အသမၻိႏၷ ခတၱိယ- အျခားမ်ိဳးႏြယ္ေတြႏွင့္ မေရာယွက္သည့္ ဇာတိပုည၊ဂုဏ္မာန ျပင္းထန္သူမ်ားဟု ဆိုရေလ၏။ ခမည္းေတာ္ ၾသကၠာကမင္းၾကီးကလည္း ဤသီတင္းကို ၾကားသိေတာ့ သားေတာ္သမီးေတာ္တို႔၏ ဇာတိပုည၊ဂုဏ္မာနကို ႏွစ္ေထာင္းအားရေတာ္မူေသာေၾကာင့္ " သက်ာဝတ ေဘာ ကုမာရ၊ ပရမ သက်ာဝတ ေဘာ ကုမာရ - သားေတာ္ မင္းသားတို႔ စြမ္းနိုင္ၾကပါေပ့၊ မင္းသားတို႔ အတိုင္းမသိ တယ္လည္း စြမ္းေဆာင္နိုင္ၾကေပ" ဟု ဆိုျပီး ဝမ္းေျမာက္စကား ဥဒါန္းက်ဴးခဲ့၏။ ခမည္းေတာ္မင္းၾကီး၏ ဥဒါန္းစကားေၾကာင့္ "သက်-သာကိယ-လူစြမ္းေကာင္းမ်ား" ဟု အမည္တြင္ခဲ့ေလ၏။ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ ပညာရွင္မ်ားအဆိုအရ ကၽြန္းသစ္ေတာထဲမွာ ျမိဳ႕ျပတည္ေထာင္ေသာေၾကာင့္ သာကိယ ဟုလည္း ဆိုၾကေသး၏။ မည္သို႔ဆိုေစ သူတို႔အားလံုး ေမာင္ႏွမအခ်င္းခ်င္း ဇာတ္ပ်က္မခံပဲ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ၾကေသာေၾကာင့္ အသမၻိႏၷခတၱိယ မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္ တို႔ပင္ ျဖစ္ၾက၏။

ေကာလိယမင္းတို႔၏ ဇစ္ျမစ္ကို ေလ့လာၾကည့္ျပန္ေတာ့လည္း သာကီဝင္မင္းသားတို႔ ေမာင္ႏွမအခ်င္းခ်င္း ထိမ္းျမားလက္ထပ္စဥ္က အမိအရာမွာ ထားခဲ့သည့္ အစ္မၾကီးကား သူမ၏ ကိုယ္ခႏၶာ၌ ကုဌနူနာ ကိုယ္ေရျပားေရာဂါစြဲကပ္လာေသာေၾကာင့္ ေတာ္ၾကီးျမက္မဲထဲမွာ ေျမတိုက္ခန္းလုပ္လွ်က္ စားနက္ရိကၡာအျပည့္အစံုျဖင့္ သြားထားခဲ့ရ၏။ ကံအေၾကာင္းတိုက္ဆိုင္ခ်င္ေတာ့ ယင္းေတာနက္ၾကီးထဲမွာ ဗာရာဏသီျပည့္ရွင္ ရာမမင္းမွာလည္း ယင္းကိုယ္ေရျပား အနာၾကီးေရာဂါ စြဲကပ္လို႔ ထီးနန္းစြန္႔ကာ ေရာက္လာခဲ့၏။ ဗာရာဏသီမင္းက ကေလာပင္ၾကီးတစ္ပင္၏ အေခါင္းကို တဲနန္းသဖြယ္ ျပဳလုပ္ကာေနရင္း ေဆးဖက္ဝင္ အာယုေဝဒ သစ္ျမစ္သစ္ဖု သစ္သီးမ်ားကို စားသံုးလွ်က္ ေရာဂါကင္းစင္ခဲ့ေလ၏။ တစ္ေန႔ေသာအခါမွာ သာကိယမင္းသမီး၏ ကိုယ္နံ႔ေၾကာင့္ က်ားတစ္ေကာင္က ေျမတိုက္အမိုးကို ကုတ္ဖဲ့လွန္ရာက က်ားကိုျမင္ျပီး မင္းသမီး ငယ္သံပါေအာင္ ေၾကာက္လန္႔ေအာ္ရွာေလ၏။ ရာမမင္းက ေအာ္သံၾကားသျဖင့္ ေရာက္လာျပီး ျဖစ္ေၾကာင္းကုန္စင္ သိေသာအခါ မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္မွန္း သိၾကျပီးေနာက္ မင္းသမီးလည္း ရာမမင္းေနာက္ လိုက္သြား၏။ မင္းသမီးလည္း ေဆးဖက္ဝင္ သစ္ျမစ္သစ္သီးမ်ားကို စားသုံးရင္း ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းေသာအခါ ရာမမင္းႏွင့္ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ရာက အမႊာပူးသား ဆယ့္ေျခာက္ၾကိမ္ထိ ေမြးဖြားသတတ္။

ႏွစ္အေတာ္တန္ၾကာေတာ့ ဗာရာဏသီမွာ က်န္ရစ္သည့္ ရာမမင္း၏ သားေတာ္က မုဆိုးမ်ားထံမွ ဖခမည္းေတာ္ ရာမမင္း၏ အေၾကာင္းစံုကို ၾကားသိရေသာေၾကာင့္ ဗာရာဏသီထီးနန္း ျပန္စိုးစံဖို႔ ေခၚခဲ့ပါေသာ္လည္း ဖခမည္းေတာ္ရာမမင္းက ကေလာပင္ ေပါက္ေရာက္သည့္ ဤေတာၾကီးထဲမွာပဲ တိုင္းသစ္ျပည္သစ္ တည္ေထာင္ေတာ့ဆံုးျဖတ္ခဲ့၏။ ခတၱိယမင္းသမီးႏွင့္ ရာမမင္းတို႔ တည္ေထာင္သည့္ နိုင္ငံကို ကေလာပင္ၾကီးမ်ား ေပါက္ေရာက္သည့္ ေတာၾကီးထဲမွာ တည္ေထာင္ၾကေသာေၾကာင့္ ေကလိယနိုင္ငံဟု ေခၚတြင္လာခဲ့ေလ၏။ သမိုင္းေၾကာင္းကို ျပန္ေျပာင္းကုန္စင္ သိျမင္ၾကလွ်င္ ကပိလဝတ္ျပည္ႏွင့္ ေကာလိယျပည္မွ သာကီဝင္တို႔သည္ အမ်ိဳးတူ အႏြယ္တူမ်ားျဖစ္သကဲ့သို႔ သားေပးသမီးယူ သမီးေပး သားယူ အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးစြာ မင္းဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ လက္တြဲမပ်က္ ေနထိုင္လာခဲ့သူမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ေရာဟိဏီျမစ္ေရလုပြဲကို အေၾကာင္းျပဳျပီး လယ္သမားအခ်င္းခ်င္း စကားရည္လု အခ်င္းခ်င္းႏွတ္လွံထိုး ျပစ္တင္ေျပာဆိုၾကေလေတာ့၏။ "အမ်ိဳးထိ၊ မခ်ိေအာင္နာ" ဆိုသလို ေကာလိယျပည္မွ လယ္သမားေတြက" ေဟ့…ကပိလဝတ္သားေတြ၊ မင္းတို႔ အရွင္သခင္ သာကီဝင္မင္းေတြက တိရစၦာန္ေတြလို ႏွမအရင္းခ်ာမ်ားႏွင့္ အိမ္ေထာက္ဖက္ျပဳၾကတယ္၊ တိရစၦာန္ေတြလို သာကီဝင္မင္းသားတို႔ အကူအညီျဖင့္ အာက်ယ္အာက်ယ္လုပ္ခ်င္တာလား၊ မင္းတို႔ အရွင္သခင္ သာကီဝင္မင္းတို႔၏ ဆင္ျမင္းစစ္တပ္ လက္နက္ခဲယမ္းေတြကို ဒို႔ လံုးဝမမွဳပါဘူး" ဟု ျငင္းခံုေျပာဆိုၾကကုန္၏။

ေကာလိယတို႔၏ သမိုင္းျဖစ္အင္ အကုန္စင္ကို သိထားၾကသည့္ ကပိလဝတ္ျပည္မွ လယ္သမားကလည္း ၾကက္ေခါင္းဆိတ္မခံဆိုသလို ျပန္လည္ ႏွတ္လွံထိုးၾကျပန္၏။ "ေဟ့… ေကာလိယနိုင္ငံသားေတြ၊ မင္းတို႔က  ကုဌနူနာေရာဂါၾကီးစြဲျပီး ကေလာပင္အေခါင္းထဲမွာ ေအာင္းေနခဲ့ရသူေတြ၊ ေျမေခြးလို  ေျမေအာက္ေခါင္းမွာ ငွက္တိရစၦာန္ေတြလို သစ္ေခါင္းထဲမွာ ေအာင္းေနခဲ့ၾကသူေတြ အားကိုးနဲ႕ စြာက်ယ္စြာက်ယ္လုပ္ခ်င္ၾကတာလား၊ ဒီလို အားကိုးရာမဲ့ မင္းတို႔ အရွင္သခင္ေတြရဲ႕ ဆင္ျမင္း စစ္တပ္ လက္နက္ေတြကိုလည္း ဒို႔ အေရးမစိုက္ဘူးေဟ့"ဟု ျပန္လည္ ေစာင္းေျမာင္းေျပာဆိုၾကေလ၏။ အမွန္စင္စစ္ေတာ့ "ပက္လက္လွန္ျပီး တံေတြးနဲ႔ေထြးပါက ကိုယ့္မ်က္ႏွာမွာပဲ ျပန္ေပ" ဆိုသကဲ့သို႔ ေဆြမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း ဂုဏ္ေဖာ္ေျပာဆိုခ်ီးမြမ္းရမည့္အစား ဂုဏ္သိမ္ငယ္ေအာင္ ေျပာဆိုၾကသျဖင့္ သူတို႔ ျမတ္နိုးတန္ဖိုးထားၾကသည့္ သာကိယႏွင့္ ေကာလိယ မင္းမ်ိဳးအားလံုးလည္း တိရစၦာန္ေတြလို ကပ္ပါးမ်ိဳးေတြလို ျဖစ္ကုန္၏။ အားလံုးသည္ သာကီဝင္မင္းမ်ိဳးေတြခ်ည္းသာတည္း။ အခ်င္းခ်င္း ညွိႏွိဳင္းအေျဖမရွာၾကပဲ လယ္သမားအခ်င္းခ်င္း စကားနိုင္ ႏွတ္လွံထိုးမွဳသည္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးအမတ္ၾကီးမ်ားထိ ျပန္႔ႏွံ႔သြား၏။ ယင္းအမတ္ၾကီးေတြမွတဆင့္ ဘုရင္မင္းတို႔ နားအထိေရာက္သြားေသာအခါ "အမိွဳက္ကစ ျပႆာဒ္မီးေလာင္" ဆိုသကဲ့သို႔ ထိမ္းမနိုင္ သိမ္းမရ စစ္မီးေတာက္ေလာင္ခဲ့ရမည့္ကိန္းဆိုက္ေလေတာ့၏။ ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔ စစ္ခင္းၾကေတာ့ဆိုျပီး ေရာဟိဏီျမစ္၏ ဟိုဘက္ကမ္း ဒီဘက္ကမ္းမွာ စစ္အဂၤါေလးပါးႏွင့္ျပည့္စံုသည့္ စစ္သည္ဗိုလ္ပါ အလံုးအရင္းျဖင့္ စစ္စခန္းခ်ကာ ေဟာ္ဟစ္ေၾကြးေၾကာ္ရင္း ထိတ္တိုက္ရင္ဆိုင္ၾကေလေတာ့၏။

ဤကဲ့သို႔ ႏွစ္ျပည္ေထာင္ေသြးခ်င္း သာကီဝင္မင္းတို႔ ေသြးေခ်ာင္းစီးေအာင္ စစ္ခင္းၾကေတာ့အေရးကို ျမတ္ဗုဒၶက သာဝတၳိျပည္၊ ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္မွာ သီတင္းသံုးေတာ္မူရင္း မိုးေသာက္ထ လင္းခါနီးအခ်ိန္မွာ သတၱေလာကကို သဗၺညုတေရႊဥာဏ္ေတာ္ျဖင့္ ၾကည့္ရွဳ႕ဆင္ျခင္ေတာ္မူေသာအခါ သိေတာ္မူေသာေၾကာင့္ သာဝတၳိျပည္မွ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ ၾကြေတာ္မူလာျပီးလွ်င္ ႏွစ္ဖက္ေသာ စစ္သည္တို႔၏ အလယ္၌ ရပ္တည္ေတာ္မူကာ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား လႊတ္လွ်က္ သီတင္းသံုးေတာ္မူ၏။ ျမတ္ဗုဒၶက ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔ သံေဝဂဥာဏ္ျဖစ္ေစဖို႔ ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ၾကီးမွာ အေမွာင္ၾကီးက်သလိုျဖစ္ေအာင္ ဆံေတာ္က ညိုေမာင္းေသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ားကို လႊတ္ေတာ္မူျပီး ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔ သံေဝဂဥာဏ္ေရွ႕သြားျပဳျပီး ထိတ္လန္႔ေနၾကေတာ့မွ ကိုယ္ေတာ္ကို ထင္ရွားျပေတာ္မူျခင္း ျဖစ္၏။ ျမတ္ဗုဒၶသည္ ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔ ေသြးစီးေခ်ာင္းျဖစ္မည့္အေရးမွ ကယ္တင္လွ်က္ ေသြးစည္းညီညြတ္ေၾကာင္းျဖစ္ဖို႔ ထာဝရျငိမ္းခ်မ္းေရးေရွ႕ရွဳ႕ကာ မျဖစ္မေန ၾကြေရာက္ေတာ္မူ၏။ တကယ္ေတာ့ ျမတ္ဗုဒၶက ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္တို႔၏ အရိပ္ေအးျမလွေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္းၾကီး သိေတာ္မူေသာေၾကာင့္လည္း ၾကြလာေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။

ႏွစ္ျပည္ေထာင္ဘက္မွ မင္းသားမ်ားႏွင့္ စစ္သည္ေတာ္တို႔က ေရာဟိဏီျမစ္၏ တည့္တည့္ အထက္ေကာင္းကင္၌ တည္ေနေတာ္မူေသာ ျမတ္ဗုဒၶကို ဖူးေတြ႔ၾကရသျဖင့္ " ေအာ္…တို႔တေတြဟာ ျမတ္စြာဘုရား ေရွ႕ေမွာက္၌ သူတစ္ပါးကို ညွင္းဆဲသတ္ျဖတ္လို႔ မေတာ္ေပဘူး၊ အျခားတဘက္က စစ္သည္ေတြက မိမိတို႔အား အလိုရွိတိုင္း ႏွိပ္စက္ခ်င္လည္း ႏွိပ္စက္ေစေတာ့"ဟု အသီးသီးလက္နက္ခ်ကာ ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းညီမင္းသားႏွင့္ စစ္သည္မ်ား ထိုင္လွ်က္ ဦးႏွိပ္ရိုက်ိဳး ရွိခိုးၾကေလေတာ့၏။ ျမတ္ဗုဒၶကလည္း သိေတာ္မူလွ်က္ပင္ " ျမတ္ေသာမင္းတို႔…အဘယ္အေရးအတြက္ သင္တို႔ ဤေနရာသို႔ လာေရာက္ၾကပါသနည္း" ဟု ေမးေတာ္မူေသာအခါ " မင္းမွာ သစၥာ၊ လူမွာ ကတိ" ဆိုသည့္အတိုင္း မလိမ္ညာပဲ ေရတည္းဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ စစ္တိုက္လာၾကေၾကာင္းကို ေလွ်ာက္ထားၾကေလ၏။ ဤကဲ့သို႔ ေလွ်ာက္ထားေသာအခါ ျမတ္ဗုဒၶက " ျမတ္ေသာမင္းအေပါင္းတို႔…ေရာဟိဏီျမစ္ေရသည္ အဘယ္မွ် အဖိုးထိုက္တန္ပါသနည္း ဟု ေမးေတာ္မူေသာအခါ "အဖိုးအနည္းငယ္မွ်သာ ထိုက္တန္ပါသည္ ဘုရား၊ ေနာက္ျပီး ဤေျမၾကီးကေကာ ဟု ေမးေသာအခါ "ေရထက္ ေျမက အဖိုးထိုက္တန္ပါသည္ဘုရား၊ ဒါဆို ခတၱိယမင္းမ်ိဳးတို႔ကား အဘယ္မွ် အဖိုးထိုက္တန္ၾကပါသနည္း၊ " ခတၱိယမင္းမ်ိဳးတို႔သည္ တန္ဘိုးမျဖတ္နိုင္ေလာက္ေအာင္ အတိုင္းမသိ ထိုက္တန္လွပါသည္ ဘုရား"ဟု ေျဖၾကား ေလွ်ာက္ထားၾကကုန္၏။

ဤကဲ့သို႔ဆိုလွ်င္ "သာကီဝင္မင္းတို႔ ေသြးတစ္စက္ကို လယ္ေရ တခြက္စာႏွင့္ လဲနိုင္ၾကပါကုန္သေလာ့" ဟု ေမးေတာ္မူေသာအခါ လံုးဝမျဖစ္နိုင္ေၾကာင္းကို တညီတညြတ္တည္း ေလွ်ာက္ထားၾကေလ၏။ ျမတ္စြာဘုရားက ေသြးတစ္စက္ကို လယ္တစ္ခြက္စာ ေရႏွင့္ မလဲနိုင္ၾကေသာ သင္မင္းသားတို႔သည္ အဘယ္ေၾကာင့္ ေသြးေခ်ာင္းစီးမည့္ စစ္ပြဲကို ဆင္ႏႊဲခ်င္ၾကပါသနည္း၊ အဖိုးအနည္းငယ္သာ ထိုက္တန္ေသာ ေရတည္းဟူေသာအေၾကာင္းေၾကာင့္ တန္ဘိုးမျဖတ္နိုင္ေအာင္ ထိုက္တန္လွသည့္ မင္းမ်ိဳးတို႔ကို မပ်က္စီးေစၾကကုန္လင့္ဟု ျငိမ္းခ်မ္းေရးစကား မိန္႔ၾကားေတာ္မူ၏။ ဤကိစၥႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ျမတ္ဗုဒၶက ဘာမွမဟုတ္သည့္အရာ၌ ေဒါသမာန အာဃာတတရားတို႔ေၾကာင့္ ေသေက်ပ်က္စီးၾကေသာ ရုကၡစိုးနတ္ႏွင့္ ဝက္ဝံတို႔ ရန္ပြဲအေၾကာင္း(ဖႏၵနဇာတ္)ကို ေဟာျပဆံုးမေတာ္မူ၏။ ဇာတ္လမ္း အက်ဥ္းမွာ "ထန္းသီး ေၾကြခိုက္၊ က်ီးနင္းခိုက္" ဆိုသလို ၾကိဳ႕ပင္တစ္ပင္ေအာင္မွာ ဝက္ဝံတစ္ေကာင္ အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ ၾကိဳ႕ကိုင္းက်ိဳးက်ကာ သူ႔အေပၚ အခိုင္းအခက္ ပိသြားေလ၏။ ဝက္ဝံက ၾကိဳ႕ပင္ေစာင့္နတ္၏ လက္ခ်က္ဟု ယူဆျပီး လွည္းသစ္သား ခုတ္သူမ်ားကို "ဤေတာ္ထဲမွာ လွည္းသစ္သားအတြက္ဆိုလွ်င္ ဤၾကိဳ႕ပင္သာ အေကာင္းဆုံး" ဟု ေျပာေလ၏။ သစ္ခုတ္သမားမ်ားက ၾကိဳ႕ပင္ကို ခုတ္လွည္းဖို႔ျပင္ေသာအခါ ၾကိဳ႕ပင္ေစာင့္နတ္က ကိုယ္ထင္ျပျပီး ေမးၾကည့္ေတာ့ ဝက္ဝံ၏လက္ခ်က္မွန္းသိေတာ့ "မွန္ပါသည္၊ ၾကိဳ႕သားဟာ လွည္းလုပ္ဖို႔ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါသည္၊ သို႔ေသာ္လည္း ဝက္ဝံေရ ပတ္ျပီးမွ လုပ္လွ်င္ ပို၍ ခိုင္မာေတာင့္တင္းပါသည္၊ ဤသစ္ပင္က ဘယ္မွ မေျပးပါဘူး၊ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ ဝက္ဝံကို အရင္ရွင္းလိုက္ပါ၊ ေနာက္မွ သစ္ပင္ကို ၾကိဳက္သလို ခုတ္ပါ"ဟု ေျပာသည့္အတြက္ ဝက္ဝံလည္း ေသြးေျမက် ေသြးေခ်ာင္းစီး၊ ရုကၡစိုးနတ္မင္းလည္း ဘုံဗိမာန္ေပ်ာက္ အနတၳ- ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အက်ိဳးမဲ့ဘဝ ေရာက္ခဲ့ရပံုကို ျမတ္ဗုဒၶက ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းသားတို႔အား တရားေဟာေတာ္မူ၏။

ထို႔အျပင္ ဘုရားရွင္က မည္သည့္စကားမဆို စဥ္းစားဆင္ျခင္ဥာဏ္ ေရွ႕သြားျပဳျပီး ႏွိဳင္းႏွိဳင္းခ်ိန္ခ်ိန္ဆံုးျဖတ္တတ္ရန္ ယုန္တစ္ေကာင္၏ "ေျမျပိဳျပီ…ေျမျပိဳျပီ" ဟူသည့္ စကားကို မႏွိဳင္းမခ်ိန္ယံုစားျပီး အေၾကာက္ၾကီးကာ ဟိမဝႏၱာတစ္ေတာလံုးမွာ ေနၾကသည့္ ေျခေလးေခ်ာင္းသားေကာင္းအေပါင္းတို႔ သမုဒၵရာထဲက်ေရာက္ခမန္း ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္ရပံုကို ျပဆိုသည့္ ပထဝီဥျႏၵိယဇာတ္ကို ေဟာေတာ္မူေသးသည္။ တစ္ဖန္ ကိုယ့္ကို အထင္ၾကီးမာန္မာနတက္ေနၾကေသာ သာကီဝင္မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္တို႔အား ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အင္းအားၾကီးျပီး မာနတက္ေနသည့္ ဆင္ေျပာင္ၾကီးက အင္အားေသးငယ္လွသည့္ ဗီလံုးငွက္မ၏ သားမ်ားကို နိုင္ထက္စီးနင္းမေထမဲ့ျမင္သေဘာျဖင့္ နင္းေခ်သတ္ျဖတ္သည္ကို လက္စားေခ်သည့္ သေဘာျဖင့္ က်ီး၊မဲရိုင္းယင္၊ဖားႏွင့္ ဗီလံုးငွက္မတို႔ ေလးဦးလံုး စည္းလံုးညီညြတ္ကာ ဆင္ေျပာင္ၾကီးကို အသက္ကုန္ဆံုးေစသည္အထိ ရန္တုံ႔ျပန္နိုင္စြမ္း ရွိပံုကို ျပဆိုသည့္ ကဋဳကိက(ဗီလံုးငွက္ငယ္မ)ဇာတ္တို႔ကို ေဟာၾကားဆံုးမေတာ္မူ၏။ ဤကဲ့သိို႔ စည္းလံုးညီညြတ္မွဳမရွိျခင္း၏ အျပစ္ကိုျပေသာအားျဖင့္ ဇာတ္ေတာ္ သံုးခု ေဟာေတာ္မူ၏

ထို႔ေနာက္ ေသြးစည္းညီညြတ္ျခင္း၏ အက်ိဳးတရားကို ျပေသာ ရုကၡဓမၼဇာတ္၊ ဝဋၬကဇာတ္ တို႔ကို ေဟာၾကားေတာ္မူ၏။ ဇာတ္လမ္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္မွာ အပင္ခ်င္းဆက္ ကိုင္းခ်င္းယွက္ ေနသည့္ တစ္ခဲနက္ေသာ ေတာအုပ္ၾကီးအုပ္ၾကီးထဲမွာ ဘုံဗိမာန္ေဆာက္ ေနရာယူထားၾကသည့္ ရုကၡစိုးနတ္မ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္းသြယ္ယွက္ညီညြတ္ၾကသျဖင့္ ေလျပင္းမုန္တိုင္း တိုက္ခတ္ေသာ္လည္း မျပိဳလဲပဲ ဘံုဗိမာန္ခိုင္ျမဲၾကပံုႏွင့္ လူသားတို႔၏ ပူေဇာ္ပသမွဳကို ေမွ်ာ္ကိုးျပီး ဝိသမေလာဘျဖင့္ ျမိဳ႕ရြာအနီးနားရွိ သစ္ပင္ၾကီးမ်ားကိုသာ ဘံုဗိမာန္အျဖစ္ ယူထားၾကသည့္ ရုကၡစိုးနတ္မ်ား ေလျပင္းမုန္တိုင္းက်ေသာအခါ သူတို႔ ခိုင္မာၾကီးမားလွသည္ဟု ထင္ရေသာ သစ္ပင္ၾကီးမ်ား အကူညီမဲ့ျပီး အျမစ္ပါမက်န္ ကၽြတ္ထြက္ျပိဳလဲကာ ဘံုဗိမာန္ေပ်ာက္ဆံုးၾကရပံုကို ျပဆိုသည့္ ရုကၡဓမၼဇာတ္ ႏွင့္ အခ်င္းခ်င္းစည္းလံုးညီညြတ္ၾကသည့္ ငံုးငွက္အေပါင္းတို႔သည္ ငွက္မုဆိုးေထာင္ဖမ္းသည့္ ပိုက္ကြန္ကို တညီတညြတ္တည္း မခ်ီ ပ်ံတက္ျပီး အသက္ေဘးမွ လြတ္ၾကပံု၊ အခ်င္းခ်င္း စည္းလံုးညီညြတ္မွဳ ျပိဳကြဲေသာအခါ အလြယ္တကူျဖင့္ ငွက္မုဆိုး၏ ပိုက္ကြန္တြင္း အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ အသက္ဆံုးရွဳံးရပံုကို ျပဆိုေသာ ဝဋၬကဇာတ္ တို႔ပင္ျဖစ္၏။

ေနာက္ဆက္လက္ျပီး …

ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ႏွစ္ျဖာေသာ ေဘးတို႔သည္ မိမိျပဳလုပ္အပ္သည့္ ဒုစရိုက္အမွားမ်ားေၾကာင့္သာ ျဖစ္ရပံု၊ ဘုရားေလာင္း ပါရမီျဖည့္စဥ္အခါက ေရနည္း၍ ေသပြဲဝင္ခါနီး ငါးမ်ားသည္ ကိုယ့္ေဘးကိုယ္ပင္ မသိမျမင္ၾကေသာေၾကာင့္ ေရစပ္စပ္ ေရကြက္က်ဥ္းက်ဥ္းကေလးထဲမွာ တိုးေဝွ႔တိုက္ခိုက္ျပီး ေနရာလုၾကသလို အနိစၥ၊ အုိနာေသေရး ဒုကၡေဘးတို႔ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနၾကရပါလွ်က္ မိမိတို႔အတြက္ လြတ္ေျမာက္ရာလမ္း အားကိုးရာ မွီခိုရာအစစ္ကို မရွာေဖြၾကပါဘဲ အခ်င္းခ်င္း အျငင္းပြား ခိုက္ရန္မ်ားကာ (ပါဝါအာဏာ)ေနရာလုပံုတို႔ကို ၾကည့္ျပီး သံေဝဂတရားပြားမ်ားခဲ့ပံု၊ အျပင္မွ စူးဝင္လာေသာ ပကတိေညွာင့္ထက္ သံသရာတစ္ေလွ်ာက္လံုး စူးဝင္ျပီး ဒုကၡအဖံုဖံုေပးမည့္ ကိေလသာေညွာင့္ကို ပယ္ႏွတ္ဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့ပံုတို႔ကို ျပဆိုသည့္ သုတၱနိပါတ္လာ အတၱဒ႑သုတ္ကို ေဟာေတာ္မူသည့္ အဆံုးမွာေတာ့ ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔ ေသြးစည္း ညီညြတ္ေျပလည္ သြားၾကေလေတာ့၏။

ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔ ေသြးတစ္စက္ကို တန္ဖုိးထား အခ်င္းခ်င္းညီညြတ္သြားၾကေသာအခါ ႏွစ္ဖက္မွ မင္းသားအားလံုးစုေဝးကာ"ဤစစ္ေျမျပင္သို႔ ျမတ္စြာဘုရား ၾကြေရာက္ဆံုးမျခင္းမျပဳခဲ့လွ်င္ ငါတို႔အားလံုး အခ်င္းခ်င္းသတ္ျဖတ္ကာ ေသြးေခ်ာင္းစီး၍ ေသေက်ပ်က္စီးကုန္လတံ့၊ ယခုအခါ ငါတို႔မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ေပးေတာ္မူသည့္ အသက္ပဲ ရွိေတာ့သည္၊ ယခုအခါ အသက္ေသရျခင္းေဘးမွ လြတ္ကင္းခ်မ္းသာရၾကေပသည္၊ ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ေတာမထြက္ပဲ လူ႔ေဘာင္မွာေနခဲ့လွ်င္ ေလးကၽြန္းသနင္း စၾကာမင္းၾကီး ျဖစ္ျပီး မင္းပရိတ္သတ္ အျခံရံေပါင္းမ်ားစြာျဖင့္ လွည့္လည္ေတာ္မူရာသည္၊ ယခု ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူသည့္အခါမွာလည္း မင္းညီမင္းသားအျခံအရံမ်ားႏွင့္ ေနေတာ္မူမွသာလွ်င္ ပို၍သင့္ေတာ္မည္" ဟု အခ်င္းခ်င္းတိုင္ပင္ၾကကာ ကလပိလဝတ္ျပည္မွ မင္းသား ၂၅၀၊ ေကာလိယျပည္မွ မင္းသား ၂၅၀ တို႔ကို ျမတ္ဗုဒၶအား အပ္ႏွင္းလွဴဒါန္းၾက၏။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ထိုမင္းသား ငါးရာတို႔ကို ဧဟိဘိကၡဳေခၚေတာ္မူ၍ ရဟန္းျပဳေပးေတာ္မူ၏။

ပုထုဇဥ္အဆင့္မွ်သာ ရွိေသးေသာ ရဟန္း ငါးရာတို႔သည္ သမီးႏွင့္သား ဇနီးမယားတို႔ထံမွ သတင္းစကားကို မၾကာခဏၾကားေနရသျဖင့္ ျမိဳ႕ရြာေနအိမ္ကို သတိရကာ သာသနာေတာ္မွာ မေပ်ာ္ပိုက္နိုင္ၾကကုန္။ သာသနာမွာမေပ်ာ္ပိုက္ပံုကို ျမတ္ဗုဒၶသိေတာ္မူ၍ ဟိမဝႏၱာ၌ရွိေသာ ကုဏာလေရအိုင္၏ ေက်းငွက္သာရကာ ငါးလိပ္မ်ားျဖင့္ ေပ်ာ္ေမြ႔ဖြယ္ရာ ေကာင္းပံုကို ခ်ီးမြမ္းေျပာျပေတာ္မူ၏။ ရဟန္းငါးရာတို႔ ကုဏာလေရအိုင္သို႔ သြားခ်င္စိတ္မ်ား ျဖစ္လာေသာအခါ ျမတ္ဗုဒၶက သူ၏တန္ခိုးေတာ္ျဖင့္ ေကာင္းကင္ခရီးမွ ေခၚေဆာင္သြားေလ၏။ (ယေန႔ေခတ္စကားအရဆိုလွ်င္ Excursion trip ဟုပင္ ဆိုရမလား မသိပါ။)။ ရဟန္းငါးရာတို႔ ကုဏာလေရအိုင္သို႔ ေရာက္သြားေသာအခါ ေရွးက မျမင္ခဲ့ဖူးေသာ ငါးလိပ္၊ ဆင္ ျခေသၤ့ သစ္က်ား ေတာတိရစၦာန္မ်ား၊ သစ္ပင္ ပန္းမာလ္ သဘာဝအလွတရားမ်ား ျမင္ျမင္သမွ် ေတြ႔သမွ်ကို ရဟန္းေတာ္မ်ားက ေမးေလွ်ာက္ထားသျဖင့္ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶက စိတ္ဝင္စားေအာင္ေျပာျပရင္း သားစိတ္မယားစိတ္ ရြာစိတ္ရပ္စိတ္ ျမိဳ႕စိတ္မ်ား ေျပေပ်ာက္ သာသနာမွာေမြ႔ေလွ်ာ္စိတ္ ေပါက္လာၾက၏။ ထိုအခိုက္ ငွက္ႏွစ္ေကာင္တို႔ တစ္ခုေသာတုတ္တံ၏ အဖ်ားႏွစ္ဖက္ကို တဖက္တေကာင္စီ ႏွတ္သီးျဖင့္ကိုက္ခ်ီ၍ အလယ္၌ ငွက္မင္းကို ထိုင္ေစလွ်က္ ပ်ံသန္းလာကာ ေရွ႕ေနာက္ဝဲယာတို႔မွလည္း ငွက္အေပါင္းတို႔က ငွက္မင္းကို ျခံရံကာ ပ်ံသန္းလာသည့္ အ့ံၾသဖြယ္ရာ အျဖစ္ပ်က္ကို ျမင္ၾကရေသာ ရဟန္းငါးရာတို႔အား ကုဏာလဇာတ္ကို ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။

ကုဏာလဇာတ္ေတာ္ကို နာၾကားရကုန္ေသာ ရဟန္းငါးရာတို႔ သႏၱာန္၌ စိတ္ၾကည္နူးႏွစ္သက္မွ ပီတိမ်ား တဖြားဖြားျဖစ္လာ၏။ ပီတိကိုအမွီျပဳလွ်က္ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး ျငိမ္းခ်မ္းမွဳ ပႆဒၶိတရားမ်ား ျဖစ္လာၾကျပန္၏။ ယင္း ပႆဒၶိတရားကို အေျခခံကာ စိတ္တည္ျငိမ္မွဳ သမာဓိ အဆင့္ တက္လွမ္းသြား၏။ သမာဓိစြမ္းရည္ကို အမွီျပဳကာ ရုပ္ဓမၼ နာမ္ဓမၼ၊ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱ လကၡဏာေရးသံုးပါးကို သိျမင္ေသာ ဝိပႆနာဥာဏ္ အျမင္မွန္ရင့္သန္လာ၏။ ထို႔ေနာက္ ဝိႆနာဥာဏ္စဥ္ အဆင့္ဆင့္ ျမင့္သထက္ျမင့္ ရင့္သထက္ရင့္က်က္လာျပီးလွ်င္ ရဟန္းေတာ္ငါးရာလံုး အဘိညာဥ္ရသည့္ ေသာတာပန္ အရိယာမ်ား ျဖစ္သြားၾကကုန္၏။ အဘိညာဥ္ကိုယ္စီရျပီး ေသာတာပန္ရဟန္းငါးရာတို႔သည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ႏွင့္အတူ ကုဏာလေရအိုင္မွ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ မဟာဝုန္ေတာသို႔ လိုက္ပါသြားၾကကုန္၏။ မဟာဝုန္ေတာ္သို႔ ျပန္ေရာက္ေသာအခါ အထက္မဂ္ အထက္ဖိုလ္တရားမ်ားအတြက္ ကမၼဌာန္းတရား နည္းေပးကာ တရားအားထုတ္ေစေတာ္မူ၏။ ရဟန္းေတာ္ငါးရာတို႔သည္ ဆိပ္ျငိမ္ရာအရပ္ ခ်ဥ္းကပ္ကာ ဆက္လက္တရားအားထုတ္ရာ အားလံုး ရဟႏၱာျဖစ္သြားၾကေလေတာ့၏။

ပါဠိစာေပသမိုင္းစဥ္ ျပန္ေျပာင္းၾကည့္လွ်င္ ျမတ္ဗုဒၶ ဝါေတာ္ေလးဝါအရ ငါးဝါသို႔ ေရာက္ဆဲ၊ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၇-ခု၊ နယုန္လျပည့္ညေနခ်မ္းအခ်ိန္မွာ လျပည့္ဝန္းၾကီးေပၚထြက္လာစ ျမတ္ဗုဒၶသည္ သကၠတိုင္း၊ ကပိလဝတ္ျပည္အနီး၊ မဟာဝုန္ေတာအုပ္ၾကီးမွာ တက္သစ္စ နုပ်ိဳလွသည့္ ရဟႏၱာအရွင္ျမတ္ ငါးရာ ျခံရံကာ သီတင္းသံုးေတာ္မူေန၏။ ကိေလသာအညစ္ေၾကး ကင္းေဝးျပီးစ ရဟႏၱာအရွင္ျမတ္ ငါးရာ ျခံရာကာ သီတင္းသံုးရာ မဟာဝုန္ေတာၾကီးတြင္ အနီးနားရွိ နတ္အေပါင္းတို႔ကလည္း ဤအျခင္းအရာကို သိျမင္ၾက၏။ ထိုသို႔ သိျမင္ၾကေသာ နတ္တို႔အခ်င္းခ်င္း ေကာင္းသီတင္းလႊင့္ကာ ဖိတ္ေခၚၾကကုန္၏။ "အေမာင္နတ္သား၊ အမိနတ္သမီးတို႔ … လာၾကကုန္ေလာ့၊ ဘုရားဖူးျခင္း၊ တရားနာျခင္း၊ ကိေလသာကင္းလြတ္ကာစ ရဟန္းေတာ္မ်ားကို ဖူးျမင္ျခင္းတို႔သည္ အလြန္အက်ိဳးမ်ားလွ၏၊ လာၾကကုန္ေလာ့…သြားၾကကုန္စို႔" ဟူ၍ သံျပိဳင္ေၾကြးေၾကာ္ကာ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ ရဟႏၱာငါးရာတို႔ထံ ေရာက္ရွိလာကာ ရွိခိုးေနရာယူၾကကုန္၏။ ေၾကြးေၾကာ္သံ အဆင့္ဆင့္ၾကား၍ စၾကာဝဠာတိုကတစ္သာင္းတို႔မွ နတ္ျဗဟၼာအေပါင္းတို႔လည္း စုေဝးေရာက္ရွိလာၾကျပန္၏။ နတ္ျဗဟၼာမ်ား ျပည့္က်ပ္သျဖင့္ အလြန္သိမ္ေမြ႔ေသးငယ္ေသာ ကိုယ္ခႏၶာကို ဖန္းဆင္း၍ ေနၾကရကုန္၏။ ျမတ္စြာဘုရား၏ အနီးေတာ္တြင္ သားျမီးတစ္မွ်င္(ဆံတစ္မွ်င္)မွ်ေလာက္ေသာ ေနရာ၌ တစ္ဆယ္ ႏွစ္ဆယ္၊ သံုးဆယ္ေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔ ေပ်ာ္ရႊင္ ညီညြတ္စြာ ေနၾကရကုန္၏။ ျမတ္ဗုဒၶႏွင့္ ေဝးကြာေသာ ေနရာတို႔၌ သားျမီးတစ္မွ်င္ မွ်ေသာ ေနရာတို႔၌ ေျခာက္ဆယ္ေသာ နတ္ျဗဟၼာအေပါင္းတို႔ အလြန္သိမ္ေမြ႔ေသးငယ္ေသာ ကိုယ္ခႏၶာဖန္ဆင္းကာ ေနထိုင္ၾကရေလကုန္၏။။

ဤကဲ့သို႔ အလြန္မ်ားျပားလွေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔ စုရံုးေရာက္ရွိလာစဥ္ ေရွးဦးစြာ ထိုနတ္ျဗဟၼာတို႔၏ အမည္တို႔ကို ေဖာ္ထုတ္ကာ ေဟာၾကားေတာ္မူ၏။ ထိုေနာက္ နတ္ျဗဟၼာတို႔၏ စရိုက္အားေလွ်ာ္စြာ မဟာသမယသုတ္အျခံအရံ ၆ သုတ္ကို ေဟာေတာ္မူ၏။ (၁) ရာဂစရိုက္မ်ားေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔အား သမၼာပရိဗၺာဇနိယသုတ္၊ (၂) ေဒါသစရိုက္မ်ားေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔အား ကလဟဝိပါဒသုတ္၊ (၃) ေမာဟစရိုက္မ်ားေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔အား မဟာဗ်ဴဟာသုတ္၊ (၄) အေတြးအၾကံအစည္ ဝိတက္စရိုက္မ်ားေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔အား စူဠဗ်ဴဟာသုတ္၊ (၅) ယံုၾကည္မွဳ သဒၶါစရိုက္မ်ားေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔အား တုဝဋကသုတ္၊ (၆) ပညာဥာဏ္ ဗုဒၶိစရုိက္မ်ားေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔အား ပုရာေဘဒသုတ္ဟူေသာ ၆ သုတ္ကို အသီးသီးေဟာေတာ္မူ၏။

တစ္သုတ္တစ္သုတ္ ေဟာၾကားေတာ္မူျပီးသည္၏ အဆံုး၌ ကုေဋတစ္သိန္းေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔ ရဟႏၱာျဖစ္သြားၾကကုန္၏။ ေသာတာပန္၊ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္ ျဖစ္သူတို႔လည္း မေရတြက္နိုင္ေအာင္ မ်ားျပားလွ၏။ နတ္ျဗဟၼာတို႔အတြက္ အလြန္အက်ိဳးမ်ားေသာ သုတၱာန္ေဒသနာေတာ္မ်ားျဖစ္၍ ဤမဟာသမယသုတ္ေတာ္မ်ားကို ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔အား နတ္ျဗဟၼာတို႔က အထူးခ်စ္ၾက ေစာင့္ေရွာက္ၾကသည္ဟု ဆရာအစဥ္အဆက္ ဆိုၾက၏။ ဤျဖစ္ရပ္မ်ိဳးသည္ ဘုရားတစ္ဆူပြင့္ေတာ္မူတိုင္း "တစ္သာသနာမွာ တစ္ခါသာ" ဟုဆိုရေလာက္ေအာင္ အလြန္ၾကံဳခဲလွသည္ဟူ၏။ အမွန္စင္စစ္ ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔ စစ္ခင္းျဖစ္ပါက ေသြးေခ်ာင္းစီးျဖစ္သြားမည္ ျဖစ္၏။ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ျငိမ္းခ်မ္းေရးၾကိဳးပမ္းမွဳေၾကာင့္ ေသြးစီးေခ်ာင္းမွ သည္ အခ်င္းခ်င္း ေသြးစည္းညီညြတ္ေၾကာင္းသို႔ တက္လွမ္းနိုင္သည့္ ေအာင္ပြဲၾကီးပင္ ျဖစ္ေပ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာသမိုင္း၌ ဤနယုန္လျပည့္ကို မဟာသမယေန႔ အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳကာ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ဘုရားဂုဏ္၊တရားဂုဏ္၊ သံဃာေတာ္တို႔၏ ေသြးစည္းညီညြတ္မွဳဂုဏ္တို႔ကို အာရုံျပဳကာ မဟာသမယသုတ္ေတာ္မ်ားကို ပူေဇာ္ၾကကုန္၏။ နယုန္လျပည့္ေန႔ကို ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ အျဖစ္ယံုၾကည္ၾကကုန္လွ်က္ ေက်ာင္းတိုက္မ်ားလည္း တည္ေထာင္ၾက၏။ ဥပမာ စာေရးသူတို႔ ငယ္စဥ္အခါက ပညာရည္နို႔ေသာက္စို႔အားျဖည့္ရာ စစ္ကိုင္းျမိဳ႕ မဟာသုေဗာဓာရံုေက်ာင္းတိုက္ၾကီးသည္ပင္ ၁၃၂၀ ျပည့္ႏွစ္၊ နယုန္လျပည့္ေန႔မွာ ေက်ာင္းတိုက္တည္ေထာင္ေတာ္မူၾက၏။ ဓမၼစရိယေအာင္ ေျခာက္ပါး ညီေနာင္ ေက်ာင္းတည္ေထာင္သည့္ ဤမဟာသုေဗာဓာရုံေက်ာင္းတိုက္ၾကီးမွာ နယုန္လျပည့္ေက်ာင္းတိုက္တည္ေထာင္သည့္ ေန႔ ေရာက္တိုင္း ဤမဟာသမယသုတ္ေတာ္မ်ားကို သံဃာေတာ္အားလံုး ႏွစ္စဥ္မျပတ္ အထိမ္းအမွတ္ပြဲေတာ္အျဖစ္ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ေလ့ရွိပါေၾကာင္း ျပန္ေျပာင္းတင္ျပလိုက္ရေပသည္။

အရွင္သုတာစာရာလကၤာရ(ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ)

၀၉-၀၇-၂၀၁၂

မဇၥ်ိမပဋိပဒါလမ္းစဥ္ျဖင့္ သာသနာျပဳၾကရာဝယ္

ထိေရာက္ေသာ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းသည္ လြယ္ကူေသာ အလုပ္ေတာ့မဟုတ္ေပ။ အထူးသျဖင့္ ေရွးဦးသာသနာျပဳပုဂၢိဳလ္တို႔၏အဖို႔ ပိုမို၍ပင္ ခက္ခဲလွေပသည္။ ျမတ္ဗုဒၶ၏ သာသနာကို ၾကည္ညိုလို႔ မွီခို၍ေနၾကေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္သူေတာ္စင္မ်ား၊ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဓမၼအေအးဓာတ္ျဖင့္ ကမၻာ့အပူေဘးမ်ားကို ကင္းေဝးေအာင္ၾကိဳးစားအားထုတ္ေနသူမ်ား(တရားေဟာဆရာမ်ား)၊ သာသနာအေရာင္ျဖင့္ ကမၻာ့အေမွာင္ထုအတြင္း ထြန္းလင္းေစလိုသူမ်ား(ကမၼဌာန္းဆရာမ်ား) အားလံုးတို႔သည္ ေအာင္ျမင္ေသာ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္လာဖို႔ 'ဘုရားျမတ္စြာ၊ သာသနာ၊ ဆရာဒကာ၊ ႏွစ္ျဖာပါမွ၊ သာယာျဖိဳးေမာက္၊ လြန္ထြန္းေတာက္လိမ့္' ဆိုသည့္အတိုင္း ဆရာဒကာအခ်င္းခ်င္း ဟန္ခ်က္ညီစြာဝိုင္းဝန္းၾကိဳးစားအားထုတ္မွသာလွ်င္ ေအာင္ျမင္နိုင္ေပလိမ့္မည္။

 ျမတ္ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ပင္ ' သာဂါရာ အနာဂါရာစ၊ ဥေဘာ ေညာည နိႆိတာ- ဆရာဒကာ ကိုင္းကၽြန္းမွီ၊ ကၽြန္းကိုင္းမွီ သဒၶါမွ်မွ် လက္တြဲလုပ္နိုင္ၾကမွ၊ အာရာဓယႏၱိ သဒၶမၼံ- ကမၻာအသေခ်ၤ ေက်ာ္လြန္ေလမွ၊ မေသြပြင့္ရ၊ ျမတ္ဗုဒၶ၏ သာသနာ၊ အေရာင္အဝါ၊ စဥ္ဆက္မျပတ္၊ ထြန္းလင္းျပန္႔ပြားနိုင္၏' ဟု တုိက္တြန္းေတာ္မူခဲ့၏။

ျမတ္ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေရွးဦးစြာ သူ၏သာသနာ ေရရွည္တည္တဲ့နိုင္ဖို႔အတြက္ အခက္ခဲေပါင္းမ်ားစြာ ေက်ာ္လႊားျဖတ္သန္းေတာ္မူခဲ့ရ၏။ ျမတ္ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ အဓိက သာသနေရေသာက္ျမစ္ ျဖစ္သည့္ သံဃာအဖြဲ႕အစည္းကို စည္းရုံးေတာ္မူခဲ့ရ၏။ ထိုသို႔စည္းရုံးေတာ္မူရာ၌လည္း အမ်ိဳးေကာင္းသားမ်ား သာသနေဘာင္ ဝင္လာေသာအခါ က်န္ရစ္သူ မိသားစုအပါအဝင္ အျခား အျမင္မၾကည္သူမ်ား၏ ဆဲေရးတိုင္းထြာ စြတ္စြဲမွဳ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ခံေတာ္မူရ၏။ ဥပမာ ျမတ္ဗုဒၶကို မ်ိဳးႏြယ္(လူမ်ိဳး)တံုးေအာင္ အားထုတ္သူ၊ ဇနီးမယားမ်ားအဖို႔ လင္ကြာမယားမ်ားျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္သူ စသည္ျဖင့္ စြတ္စြဲခံရ၏။ သို႔ေသာ္ ျမတ္ဗုဒၶသည္ မဇၥ်ိမပဋိပဒါတရားနည္းလမ္းက် အယုတ္အျမတ္အလတ္မေရြး လူမ်ိဳးေပါင္းစံု အလႊာေပါင္းစံု၊ ဇာတ္ေပါင္းစံု လူနတ္ျဗဟၼာသတၱဝါအားလံုးတို႔ကို သူတို႔၏ ဘဝေထာက္တည္ရာအတြက္ျဖစ္ေစ၊ အပယ္ခံဘဝက လြတ္ေျမာက္ဖို႔အတြက္ျဖစ္ေစ၊ ဘဝဒုကၡအားလံုးတို႔မွ လြတ္ေျမာက္ဖို႔အတြက္ျဖစ္ေစ စည္းရံုးသြမ္းေတာ္မူခဲ့၏။ တနည္းဆိုရေသာ္ အဆင့္ျမင့္ဘဝမ်ားျဖစ္ေအာင္ ျမွင့္တင္ေတာ္မူနိုင္ခဲ့၏။

ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဂုဏ္သီတင္းေက်ာ္ၾကားမွဳ၊ ပထမေဗာဓိအတြင္း ရဟန္းျပဳလာသူမ်ား၏ အရည္အခ်င္းျပည့္ဝမွဳမ်ားေၾကာင့္ ဘုရားသားေတာ္ ျဖစ္ရျခင္း၏ ဂုဏ္သီတင္းကလည္း အလြန္ျပန္႔ႏွံ႔ေန၏။ ပထမေဗာဓိအတြင္း(ဘုရားျဖစ္ျပီး ဝါေတာ္ ၂၀ အတြင္း)မွာေတာ့ သာသနေဘာင္ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားမွာ သဒၶါတရားထက္သန္ ပါရမီရင့္သန္ျပီးေသာ အမ်ိဳးေကာင္းသားမ်ားျဖစ္ၾကသျဖင့္ ရွင္ရဟန္းျပဳမွဳႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ျပႆနာ မရွိခဲ့။ ေနာင္အခါတြင္မူ အလႊာအသီးသီးမွ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ သာသနေဘာင္သို႔ မ်ားစြာဝင္ေရာက္ခဲ့ၾက၏။ တစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း တကယ့္ကို ရဟန္းဘဝျမတ္နိုးမွဳ၊ တခ်ိဳ႕ကလည္း စားဝတ္ေနေရး ေခ်ာင္လည္မွဳ စေသာအေၾကာင္းမ်ားအျပင္ ေၾကြးရွင္ထံမွ ေၾကြးကင္းလြတ္ခြင့္ရလိုမွဳ၊ ဘုရင့္ထံမွ အမွဳထမ္း ကင္းလြတ္ရန္ႏွင့္ ဆရာဇီဝကထံမွ ေဆးအခမဲ့ ကုသခြင့္ ရရန္ေစာ သံသရာလြတ္ေၾကာင္း နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း မဟုတ္သည့္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ေၾကာင့္ သာသနာ့ေဘာင္သို႔ ဝင္ေရာက္ခဲ့ၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္း ရဟန္းေဘာင္ဝင္ေရာက္မွဳႏွင့္စပ္ျပီး ျမတ္ဗုဒၶသည္ ဥတၱိစတုတၳကမၼဝါစာျဖင့္ ရဟန္းျပဳနည္းလမ္းကို ပညတ္ေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုနည္းလမ္းအရ ရဟန္းေလာင္းအား သာသနာ့ေဘာင္သို႔ မဝင္မီ သူ၏ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ပတ္သက္၍ သူ၏အမည္နာမ၊ ဘဝအေျခအေန၊ မိဘမ်ားထံမွ ခြင့္ရ မရ၊ ေၾကြးကင္း မကင္း၊ လူသားစစ္စစ္ ဟုတ္ မဟုတ္၊ ေယာက်ၤား စစ္စစ္ ဟုတ္မဟုတ္၊ အနာၾကီးေရာဂါ ကင္းသူ ဟုတ္ မဟုတ္၊  ဘုရင့္အမွဳထမ္း ကင္းလြတ္ခြင့္ရ မရစသည္ျဖင့္ အေသးစိပ္ ေမးျမန္းဖို႔ လမ္းညႊန္သတ္မွတ္ ပညတ္ေတာ္မူခဲ့ရ၏။ ထိုကဲ့သို႔ ပညတ္ေတာ္မူျခင္းသည္လည္း ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္၊ ျပည္သူမ်ား၏ ဆႏၵႏွင့္ ထိတ္တိုက္မဆန္႔က်င္ေအာင္ အေသးစိတ္ ပညတ္ခဲ့ရျခင္းျဖစ္၏။ (မိဘမ်ားခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ ရဟန္းျပဳခြင့္ မရသည္ကို ၾကည့္လွ်င္ပင္ ထိတ္တိုက္ပဋိကၡျဖစ္မွဳကို ေရွာင္းရွား ေျဖရွင္းျပီး အမ်ားဆႏၵလိုက္ေလွ်ာေတာ္မူပံုကို ဤသခၤန္းစာမွ သိနိုင္ပါ၏။)။

  

 ျမတ္ဗုဒၶႏွင့္ပတ္သက္၍ အေနာက္တိုင္းပညာရွင္တစ္ဦးက " ျမတ္စြာဘုရားဟာ ေခတ္ျပိဳင္ျဖစ္တဲ့ ဂိုဏ္းဆရာၾကီး ေျခာက္ေယာက္တို႔နဲ႔ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ ပဋိပကၡျဖစ္တဲ့ အခ်က္ လံုးဝမေတြ႔ရဘူး" ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ဖူး၏။ မည္သည့္ဘာသာဝင္ျဖစ္ေစ သာသနာျပဳသူတိုင္း ဤအခ်က္ကို အတုယူေလးစားလိုက္နာသင့္၏။ " သူ႔ဘာသာတရားကို ေလးစားရင္ ကိုယ့္ဘာသာ သာသနာ ျပန္႔ပြားတည္တဲ့ပါေစဆို" ဟူေသာ စကားသည္ သာသနာျပဳသူတို႔၏ နည္းဗ်ဴဟာပင္ ျဖစ္၏။

ျမတ္ဗုဒၶ၏ မဇၥ်ိမပဋိပဒါနည္းက် သာသနာျပဳပံုသည္ အေျခအေန အခ်ိန္အခါ၊ ေနရာေဒသ၊ လူမ်ိဳးတို႔၏ ရိုးရာဓေလ့ ယဥ္ေက်းမွဳမ်ားႏွင့္ ဥဇုဝိပစၥနိက ေခၚ တိုက္ရိုက္ဆန္႔က်င္မွဳမ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္ စည္းရံုးျခင္းပင္ ျဖစ္၏။ ဥပမာ ျဗဟၼဏေဝဒပါရဂူၾကီး အရွင္ေကာ႑ညမေထရ္ကို ဗုဒၶဘာသာဝင္အားလံုး သိၾက၏။ ပဥၥဝဂၢီ ငါးဦးထဲမွ တစ္ဦးအပါဝင္ျဖစ္သည့္ အရွင္ေကာ႑ညသည္ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ဖြားေတာ္မူစကပင္ ေဝဒက်မ္းႏွင့္အညီ" ဘုရားစင္စစ္ ဧကန္ျဖစ္လိမ့္မည္" ဟု ေဟာကိန္းထုတ္ခဲ့သူျဖစ္၏။ အမွန္စင္စစ္ ပဥၥဝဂၢီ ငါးဦးတို႔သည္ အတၱဝါဒကို အေလးအနက္ယံုၾကည္လက္ခံထားၾကျပီး ယင္းအတၱဝါဒကို စြဲျမဲစြာလုပ္ကိုင္ထားၾကသည့္ အတၱဝါဒီ ေဝဒႏၱပါရဂူၾကီးမ်ားပင္ ျဖစ္ၾက၏။ သို႔ေသာ္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ပဥၥဝဂၢီ အတၱဝါဒီၾကီးမ်ားကို ပထမဦးဆံုး တရားဦးေဟာေတာ္မူေသာအခါ သူ၏ ဓမၼစၾကာေဒသနာေတာ္မွာ အတၱဝါဒီမ်ားႏွင့္ တိုက္ရိုက္ဆန္႔က်င္သည့္ " အနတၱ" ဟူသည့္ စကားလံုးမ်ားကို လံုးဝသံုးေတာ္မမူခဲ့ေပ။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ျမတ္ဗုဒၶက သူတို႔ကို အနတၱအေၾကာင္း ေဟာရမည္ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ အတၱဝါဒအေပၚ ျမဲျမန္စြာ ဆုပ္ကိုင္ထားၾကသည့္ ပဥၥဝဂၢီအပါဝင္ တရားနာပရိတ္သတ္ကို အနတၱဟူသည့္ စကားလံုးမ်ားျဖင့္ စတင္သံုးလိုက္လွ်င္ မီးဟုန္းဟုန္းေတာက္ေနသည္ကို ေရျဖင့္တိုက္ရိုက္ပက္လိုက္လွ်င္ "ဝုန္း" ခနဲ ျဖစ္သြားျပီး ျပာပူ မီးပူမ်ား လြင့္စင္သကဲ့သို႔ ပဥၥဝဂၢီတို႔သည္လည္း အတၱဝါဒေပါက္ကြဲမွဳၾကီး ျပင္းထန္သြားနုိင္၏။ မိဂဒါဝုန္တရားဦးမွာ အနတၱ စကားမ်ားျဖင့္ စတင္သိမ္းသြင္းပါက  ေခတ္စကားအရဆိုလွ်င္ ဓမၼစၾကတရားပြဲမွေန နပန္းသတ္ပြဲ သို႔မဟုတ္ ပဋိပကၡအသြင္ေဆာင္သည့္ အဓိကရုဏ္းျဖစ္ေစသည့္ပြဲပင္ ျဖစ္သြားနိုင္၏။

ျမတ္စြာဘုရားက ပဥၥဝဂၢီငါးဦးတို႔အား ေရွးဦးစြာ အနတၱတရားကို ေဟာမည့္အစား အေၾကာင္းအက်ိဳးဆီေလွ်ာ္သည့္ သစၥာေလးပါးတရားကိုသာ(ဓမၼစၾကာတရားကိုသာ) ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆက္စပ္သည့္ သစၥာတရားကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္ လက္ခံသြားျပီး အတၱ ဟူသည့္ ၾကားခံအေၾကာင္းတရား မရွိဖူးဟု ေကာင္းေကာင္းၾကီး နားလည္သေဘာေပါက္သြားျပီဆိုမွ ျမတ္ဗုဒၶက ပဥၥဝဂၢီငါးဦးတို႔အား အနတၱလကၡဏသုတ္ေတာ္ကို ဆက္လက္ေဟာေတာ္မူ၏။ အနတၱလကၡဏသုတ္သည္ အတၱ ဟူသည့္ ၾကားခံအေၾကာင္းတရား မရွိသည့္ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ အနတၱသေဘာတရားကို ပဥၥဝဂၢီအပါဝင္ နတ္ျဗဟၼာတရားနာမ်ားအား စစ္တမ္းထုတ္သည့္ သုတ္ပင္ျဖစ္၏။ ဤသုတ္မွာ ျမတ္စြာဘုရားက ခႏၶာငါးပါးတရားကို " အတၱေလာ၊ အနတၱေလာ" ဟု ေမးခြန္းစစ္တမ္းထုတ္ခဲ့ျပီး ပဥၥဝဂၢီတို႔ကိုယ္တိုင္ သေဘာေပါက္နားလည္ျပီး အနတၱျဖစ္ေၾကာင္းကို ေျဖၾကားခဲ့၏။

ျမတ္စြာဘုရား တရားေဟာေတာ္မူရာ၌ အပိုင္းႏွစ္ပိုင္းရွိ၏။ အနုပုဗၺိကထာႏွင့္ သာမုကၠံသိက ဓမၼေဒသနာ ဟု ေဟာစဥ္ႏွစ္မ်ိဳးရွိ၏။ အနုပုဗၺိကထာဆိုသည္မွာ အဆင့္ဆင့္တက္ယူသြားသည့္ ေဟာရိုးေဟာစဥ္ ေဒသနာစဥ္ျဖစ္၏။ ေရွးဦးစြာ ဒါနကထာ ေဟာ၏။ သာမန္လူတို႔ပင္ ျပဳလုပ္နိုင္သည့္ အလွဴဒါနမ်ိဳး အပါအဝင္ ဒါနအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေဟာ၏။ ေနာက္ သီလကထာ၊ သဂၢကထာတို႔ကို ေဟာေတာ္မူ၏။ ဒါနျပဳပံု သီလေဆာက္တည္ပံုႏွင့္ ကုသိုလ္ေကာင္းမွဳ ျပည့္စံုသူတို႔ နတ္ရြာသုဂတိလားေရာက္နိုင္ပံုတို႔ကို ေဟာေတာ္မူျခင္းျဖစ္၏။ ျပီးေတာ့မွ ကာမာနံ အာဒီနဝ ဟူသည့္ ေလာကၾကီးမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ျငီးေငြ႔လာပံု၊ လူနတ္ခ်မ္းသာမ်ား ဘယ္ေလာက္ပင္ ခ်မ္းသာ ခ်မ္းသာ ဘယ္သုဂတိဘံုဘဝမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘယ္လို ကာမဂုဏ္အာရံုေတြပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ပ်က္စီးျခင္းဆိုသည့္ အျပစ္မကင္းပံု၊ အျပစ္မ်ိဳးစံု ျမင္လာပံုတို႔ကို မီးေမာင္းထိုးျပေတာ္မူ၏။ ဤကဲ့သို႔ ေဟာေတာ္မူသျဖင့္ တရားနာပရိတ္သတ္၏ စိတ္ထဲမွာ ကာမစၦႏၵ နီဝရဏ စသည့္ နီဝရဏတရားမ်ား တေျဖးေျဖးကင္းကြာလာသည့္အခါမွာ မဂ္ဖိုလ္ေရာက္ေၾကာင္း မဂၢကထာ သို႔မဟုတ္ သာမုကၠံသိက ဟု ေခၚသည့္ ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ထုတ္ေဖာ္ေတာ္မူခဲ့သည့္ သစၥာေဒသနာေတာ္ကို တဆင့္စီ တဆင့္စီ ေဟာေတာ္မူ၏။ ျမတ္စြာဘုရားက လာလာခ်င္း ေဆာက္ႏွင့္မထြင္းပဲ တရားနာသူ အျမင္ရွင္း စိတ္ၾကည္လင္သြားျပီဆိုလွ်င္ အလြန္နက္ရွိဳင္းသည့္ တရားမ်ားေဟာေတာ္မူ၏။

ျမတ္ဗုဒၶ ေဟာေတာ္မူခဲ့သည့္ သုတၱန္ေတြထဲမွာ အဝတ္ကုိ ေဆးဆိုးလွ်င္ အဝတ္ကို ပထမ ျဖဴစင္ေအာင္ လုပ္ရ၏။ ျဖဴစင္ျပီဆိုမွ မိမိလိုခ်င္သည့္ ေဆးေရာင္စြဲပံုကို ေဟာထားသည့္ သုတၱန္ရွိ၏။ တကယ့္လက္ေတြ႔နည္းလမ္းအရဆိုလွ်င္လည္း တျဖည္းျဖည္း သိလာဖို႔က အေရးၾကီး၏။ အလြန္ခက္ခဲနက္နဲသည့္ အေၾကာင္းအရာ တရားဓမၼကို ျဗဳန္းခဲသြားျပီးေတာ့ သင္ၾကားပို႔ခ် ေဟာၾကားလွ်င္ မထိေရာက္နိုင္ေပ။ တေျဖးေျဖး သူတို႔အသိဥာဏ္ ရင့္သန္လာျပီး စိတ္ဓာတ္ၾကည္လင္လာေတာ့မွ သူတို႔စိတ္ဆႏၵကို ၾကည့္ျပီး ေဟာရ ေျပာရ သင္ၾကားရမည့္နည္းပင္ ျဖစ္၏။ 

ဆက္လက္ျပီး ျမတ္ဗုဒၶ အနုပုဗၺိကထာ သာမုကၠံသိက ဓမၼေဒသနာ တရားေဟာပံုကို အဌကထာဆရာၾကီးမ်ားက " ဆင္ၾကီးကို ေရႊကၾကိဳး တန္ဆာေတြနဲ႔ ဆင္ျမန္းျပီးေတာ့မွ အစြယ္ကို ျဖတ္ခ်လိုက္သလိုတဲ့" ဟု မွတ္ခ်ျပဳေတာ္မူၾက၏။ ဆိုလိုသည္မွာ ဆင္ရိုင္းၾကီး၏ အစြယ္ကို ျဖတ္လိုသူသည္ ယင္းဆင္ရိုင္းၾကီး၏ အစြယ္ကို အၾကမ္းပတမ္းလုပ္ျပီး မခ်ိဳးပဲ အနုနည္းျဖင့္ ဆင္ကိုဖမ္း ေရွးဦးစြာ ယဥ္ေက်းေအာင္လုပ္၊ ကၾကိဳးတန္ဆာေတြ ဆင္ျပီးေတာ့မွ ဆင္စြယ္ကို ညင္ညင္သာသာ ျဖစ္ယူသလုိ ျမတ္ဗုဒၶသည္ သစၥာတရားကို တိုက္ရိုက္ေဟာလို႔ သေဘာမေပါက္နိုင္ေသးသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ဒါန သီလ စသည့္ ကုသိုလ္တရားမ်ားႏွင့္ ယင္းကုသိုလ္တရားမ်ားေၾကာင့္ ရရွိနိုင္သည့္ ေလာကီေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာမ်ား၊ လားေရာက္ရမည့္ သုဂတိဘုံဘဝမ်ားကို ေဟာျပျပီး ယဥ္ေက်းေအာင္ လုပ္ေတာ္မူ၏။ ျပီးေတာ့မွ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ ကာမဂုဏ္၏ အျပစ္ေတြကို ျပျပီး ယင္းကာမဂုဏ္တို႔အေပၚမွာ တပ္မက္ျခင္း ဟူသည့္ ေလာဘ စသည့္အစြယ္မ်ားကို ခ်ိဳးျပီး သစၥာတရားကို ျပေတာ္မူျခင္း ျဖစ္၏။

ဤေနရာ၌ ဆိုလိုသည္မွာ ျမတ္ဗုဒၶသည္ မလိုအပ္ဘဲ အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါ၊ ေနရာေဒသ၊ လူမ်ိဳးတို႔၏ ရိုးရာဓေလ့ ယဥ္ေက်းမွဳမ်ားႏွင့္  ထိပ္တိုက္ဆန္႔က်င္သည့္ အက်ိဳးမဲ့အလုပ္မ်ိဳးကို မလုပ္ခဲ့။ ဆန္႔က်င္ဘက္ကို မဆန္႔က်င္မိေအာင္ ဓမၼဒိဌာန္ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္ မဇၥိ်မပဋိပဒါနည္းလမ္းက် ေဟာညႊန္ျပသ စည္းရံုးေတာ္မူခဲ့၏။ ျမတ္ဗုဒၶလက္ထက္ကလည္း အရွင္သာရိပုတၱရာ၊ အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္၊ အရွင္မဟာကႆပ၊ အရွင္မဟာကစၥာယန စသည့္ ရဟႏၱာအရွင္ျမတ္ၾကီးမ်ားသည္ အလြန္အယူသည္း အစြဲအလန္းၾကီးသည့္ ဟိႏၵဴ မ်ိဳးႏြယ္မ်ားျဖစ္ၾက၏။ သူတို႔ ဟိႏၵဴ မ်ိဳးႏြယ္၏ အမွတ္သားျဖစ္သည့္ သာရိပုတၱ၊ ေမာဂၢလာန၊ ကစၥာယန ဟူသည့္ နာမည္မ်ားကို ျမတ္စြာဘုရားက ေျပာင္းမျပစ္ခဲ့။ ယင္းမ်ိဳးႏြယ္ နာမည္မ်ားကိုပင္ ဆက္လက္ ေခၚေတာ္မူခဲ့၏။ အမွန္ေတာ့ ဤသည္မွာလည္း ထိတ္တိုက္ဆန္႔က်င္သည့္ အရာကို ေရွာင္ရွားသည္ဟု ဆိုနိုင္၏။ သာနာျပဳပုဂၢိဳလ္မ်ားလည္း ဤအခ်က္ကို အေလးအနက္ထားရမည္ဟု ယူဆမိပါ၏။

ထို႔အျပင္ က်မ္းျပဳအေက်ာ္ အဌကထာဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား၏ က်မ္းျပီးနိဂံုး ဆုေတာင္းပံုေလးကို ၾကည့္လွ်င္လည္း သာသနာျပဳ ပုဂၢိဳလ္တို႔အဖို႔ ေလးစားလိုက္နာစရာေတြ ေတြ႔ျမင္နိုင္၏။ ဆုေတာင္းစကားမွာေတာ့ " စိရံ တိဌတု သဒၶေမၼာ၊ ဓေမၼ ေဟာႏၱဳ သဂါရဝါ၊ သူေတာ္ေကာင္းတရား ၾကာျမင့္စြာ တည္ပါေစသတည္း၊ သူေတာ္ေကာင္းတရား၌ ရိုေသေလးစားျခင္း ရွိၾကသည္ ျဖစ္ပါေစကုန္သတည္း" တဲ့။ ဤေနရာမွာ " စိရံ တိဌတု သဒၶေမၼာ၊ သူေတာ္ေကာင္းတရား တည္တဲ့ပါေစသတည္း" ဟူသည့္ စာပိုဒ္ျဖင့္ သာသနာျပဳၾကမည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ ထမ္းေဆာင္ရမည့္ တာဝန္ကို ေဖာ္ျပတိုက္တြန္းျခင္း ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သာသနာျပဳ ပုဂၢိဳလ္မ်ား သာသနာအရွည္ခံ့၍ တည္တဲ့ ျပန္ပြားေအာင္ ၾကိဳးစားၾကရမည္ျဖစ္၏။

ဓေမၼ ေဟာႏၱဳ သဂါရဝါ- သူေတာ္ေကာင္းတရား၌ ရိုေသေလးစားျခင္း ရွိၾကပါေစကုန္သတည္း ဟူေသာ စာပိုဒ္ျဖင့္ သာသနာအရွည္ခံ့၍ တည္တဲ့ ျပန္ပြားေအာင္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ၾကသူမ်ားသည္ ဘယ္ေနရာမွာ ေနေန၊ ဘယ္မွာပဲ သာသနာျပဳျပဳ၊ ဘယ္ေဒသကိုပဲ ေရာက္ေရာက္ သူေတာ္ေကာင္းတရားကို အျမဲရိုေသေလးစားလိုက္နာၾကရမည္ပင္ ျဖစ္၏။ မိမိကိုယ္တိုင္ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ စသည့္ သူေတာ္ေကာင္းတရားမ်ားကို မေလးစားမလိုက္နာလွ်င္ ေအာင္ျမင္ေသာ သာသနာျပဳ ပုဂၢိဳလ္မ်ား မျဖစ္လာနိုင္ေပ။ တနည္းအားျဖင့္ ယင္း ဓေမၼ ေဟာႏၱဳ သဂါရဝါ- စာပိုဒ္ျဖင့္ မိမိတို႔ သာသနာျပဳသည့္ ေနရာ ေဒသႏွင့္ လူမ်ိဳးတို႔ ရွိထားျပီး ျဖစ္သည့္ ယဥ္ေက်းမွဳ ဓေလ့ထံုးစံုမ်ားကို ေလးစားဖို႔ အေရးၾကီးေၾကာင္း ျပသ၏။ ျမတ္ဗုဒၶ၏ သာသနာျပဳနည္းဟူသည္မွာ လူမ်ိဳးႏြယ္စုတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမွဳမ်ားကို တန္ဖိုးထားသလို သီလ သမာဓိ ပညာ စေသာ သူေတာ္ေကာင္းတရားမွားကိုလည္း လက္ေတြ႔က်င့္သံုး တန္ဖိုးထားေတာ္မူကာ သာသနာျပဳေတာ္မူ၏။

ေနာက္ဆံုးအေနျဖင့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ေနာက္ဆံုးစကားျဖစ္သည့္ " အပၸမာေဒန ဘိကၡေဝ သမၸာေဒထ" ရဟန္းတို႔ ေမ့ေမ့ေလွ်ာ့ေလွ်ာ့မေနၾကနဲ႔၊ သတိတရားနဲ႕ ျပည့္စံုေအာင္ လုပ္ၾကတဲ့။ သာသာျပဳပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ မိမိေရာက္ရာအရပ္မွာ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို အကဲခတ္ျပီး သတိတရားၾကီးစြာ ယင္းသတိတရား လက္ကိုင္ထားကာ သာသနာျပဳဖို႔လည္း အထူးအေရးၾကီးလွေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သာသနာျပဳ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ဝဲစြန္း ယာစြန္း မျငိသည့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ မဇၥ်ိမပဋိပဒါလမ္းစဥ္ျဖင့္ "မေကာင္းမွဳေရွာင္၊ ေကာင္းမွဳေဆာင္၊ ျဖဴေအာင္ စိတ္ကိုထား" ဟူသည့္ ဘုရားရွင္တို႔၏ အဆံုးအမမ်ားျဖင့္ မိမိသူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးသား ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး မထိခိုက္ေစပဲ ေကာင္းမြန္ေသာ စိတ္ဓာတ္ ျမင့္ျမတ္ေသာ ေမတၱာ ကရုဏာဓာတ္မ်ားျဖင့္ သာသနာျပဳပါက အလြန္ထိေရာက္ ေအာင္ျမင္မည္ ဟု ယူဆမိပါေၾကာင္း။

ကိုယ္စိတ္ ႏွစ္ျဖာ ေဘးရန္ကြာ က်န္းမာၾကပါေစ။

ေမတၱာျဖင့္

အရွင္သုတာစာရာလကၤရ (ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ)

၁-၇-၂၀၁၂ (တနဂၤေႏြေန႔)။