ေျပာင္းလဲလာေသာ ေရွးေဟာင္း ဘုန္းေတာ္ၾကီးပညာေရး (သို႔မဟုတ္) အေရွ႕တိုင္းပညာေရးအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

“ပညာေရး ေဝးသည္မရွိ” ဟူေသာ အေဝးသင္တကၠသိုလ္ေဆာင္ပုဒ္ကဲ့သို႔ “ပညာဆို အိုသည္မရွိ၊ ပညာေကာင္း ေဟာင္းသည္ မရွိ” ဟု ဆိုခ်င္ပါ၏။ ေရွးေဟာင္း ဘုန္းေတာ္ၾကီး ပညာေရးဟု ဆိုေသာ္လည္း တကယ္တန္း ဘုန္းေတာ္ၾကီးပညာေရးသည္ အိုသြားသည္၊ ေဟာင္းသြားသည္မရွိ၊ ယေန႔ေခတ္ထိ ေကာင္းလ်က္၊ အျမဲသစ္လြင္ ေတာက္ပလ်က္ရွိေပသည္။ ယေန႔တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာေသာ ေခတ္ၾကီးတြင္လည္း ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္သာမက ျပည္တြင္းျပည္ပ ေလာကီတကၠသိုလ္မ်ား၌ပင္ ေရွးေဟာင္း ဘုန္းေတာ္ၾကီးပညာေရး (သို႔မဟုတ္) အေရွ႕တိုင္းပညာေရးကို  အထူးျပဳ သင္ၾကားေပးလ်က္ရွိ၏။ 

ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ ေလာကီတကၠသိုလ္မ်ားတြင္ သိလိုသူ စိတ္ဝင္စားသူမ်ား သင္ယူေလ့လာေနသည့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးပညာ၊ အေရွ႕တိုင္းပညာဘာသာရပ္ဆိုသည္မွာ ဗုဒၶစကားေတာ္မ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ထားသည့္ ပါဠိႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ ဘာသာမ်ားကို အထူးျပဳ သင္ၾကားေပးသည့္ ဘာသာရပ္ပင္ ျဖစ္၏။ အထူးသျဖင့္ ပါဠိစာေပ၏ ျမစ္ဖ်ားခံရာ ဗုဒၶသာသနာေတာ္၏ ဇစ္ျမစ္ေျမ၊ ဇာတိနယ္ေျမ ျဖစ္ေသာ အိႏၵိယျပည္ၾကီး၏ နယ္နိမိတ္အပိုင္းျခားကို ေက်ာ္လြန္၍ အေရွ႕တိုင္း အေရွ႕ဖ်ား အရပ္ေဒသ နိုင္ငံမ်ားအထိိ ေရာက္ရွိ ျဖန္႔ျဖဴးေပးသည့္ ဗုဒၶယဥ္ေက်းမွဳ ေမြအႏွစ္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ သမိုင္းစသည့္ ဗဟုသုတ အျဖာျဖာတို႔ကို ေလ့လာသင္ယူအပ္သည့္ ဘာသာရပ္ဟု ဆိုလိုပါ၏။ ဘုန္းေတာ္ၾကီးပညာေရး သို႔မဟုတ္ အေရွ႕တိုင္းပညာေရးကို ပါဠိဘာသာအေျခခံလ်က္ ဘာသာေရးအျမင္၊ ဘာသာေဗဒအျမင္၊ သမိုင္းအျမင္၊ ဒႆနအျမင္စသည္ျဖင့္ မိမိတို႔လက္လွမ္းမိသမွ် ရွဳ႕ေထာင့္အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔မွ ခ်ဥ္းကပ္ ေလ့လာသင္ယူၾကရေပ၏။

ျမတ္ဗုဒၶသည္ ဘီစီ၆ရာစုက အိႏၵိယျပည္ၾကီးမွာ ပြင့္ေတာ္မူခဲ့၏။ တရားေတာ္မ်ားကို ထိုေခတ္ထိုအခါက အမ်ားသံုး ပါဠိဘာသာျဖင့္ ျမတ္ဗုဒၶ ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ ျမတ္ဗုဒၶေဟာေတာ္မူသည့္အတိုင္း ေခတ္အဆက္ဆက္က ျမတ္ဗုဒၶတရားေတာ္မ်ားကို ပါဠိဘာသာျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္လာခဲ့ၾက၏။ အမွန္စင္စစ္ ျမန္မာစာေပမွာပင္ ခြဲထုတ္လို႔ မရနိုင္ေလာက္ေအာင္ ပါဠိစာေပ ပါဠိအေငြ႔သက္မ်ားး စိမ့္ဝင္ေနခဲ့၏။ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာတို႔၏ ယဥ္ေက်းမွဳ ႏွလံုးသား မ႑ိဳင္ ဗဟိုခ်က္မ ျဖစ္ေသာ ပုဂံေခတ္မွ ျမန္မာတို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာကို ကိုးကြယ္ၾကေသာအခါ ျမတ္ဗုဒၶ၏ တရားေတာ္မ်ား စုေဝးရာ ပါဠိဘာသာကို အပတ္တကုတ္ ေလ့လာသင္ယူခဲ့ၾက၏။ ပါဠိစာေပျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾကသည္ကို ေလ့လာသိရွိနိုင္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ယေန႔ေခတ္တိုင္ေအာင္  ကိုးကြယ္ရာဘာသာမွအစ ျမန္မာဘာသာ၊ ျမန္မာ့ပညာေရး၊ ျမန္မာစာေပ၊ ျမန္မာ့ဓေလ့၊ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမွဳစသည့္ အေဆာက္အဦ တစ္ခုလံုးကို ပါဠိစာေပ ပါဠိဘာသာက လႊမ္းျခံဳ ပတ္သက္လ်က္ ရွိေနသည္ကို ေတြ႔ျမင္နိုင္၏။ 

ဘာသာေဗဒရွဳ႕ေဒါင့္မွ ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ေတာ့ ျမန္မာဘာသာစကားႏွင့္ ပါဠိဘာသာစကားတို႔ ဆင္းသက္လာခဲ့သည့္ မ်ိဳးႏြယ္ခ်င္း၊ စကားလံုးဖြဲ႕စည္းပံုခ်င္း၊ ဝါက်တည္ေဆာက္ပံုခ်င္းမွအစ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု မတူကြဲမ်ားေၾကာင္းကို ေတြ႔ရ၏။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပါဠိဘာသာသည္ အင္ဒို-ဥေရာပအႏြယ္၊ ဝိဘတ္သြယ္ ရုပ္ေျပာင္းဘာသာ (Inflectional Language) ျဖစ္ျပီး ျမန္မာဘာသာသည္ တိဘက္ျမန္မာႏြယ္၊ ပူးတြဲဘာသာစကား (Agglutinativa Language) ပင္ျဖစ္၏။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ပါဠိစာေပသည္ ျမန္မာစာေပႏွင့္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွဳတို႔ကို အမွန္ပင္ လႊမ္းမိုးေနရာယူထားေပ၏။ ျမန္မာ့စာေပ၊ ျမန္မာ့ပညာေရး၊ ျမန္မာ့ဓေလ့၊ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမွဳအေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းအေၾကာင္း ေျခေျချမစ္ျမစ္ သိရွိလိုလွ်င္ ပါဠိဘာသာကို အေျခခံသည့္ ဗုဒၶဘာသာ ေရွးေဟာင္း ဘုန္းေတာ္ၾကီးပညာေရးကို ေလ့လာၾကရမည္ ျဖစ္၏။ ေလ့လည္း ေလ့လာ၊ သင္လည္း သင္ယူသင့္ေပ၏။

စာေရးသူအေနျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ေရွးေဟာင္း ဘုန္းေတာ္ၾကီးပညာေရး သို႔မဟုတ္ အေရွ႕တိုင္းပညာေရး အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္းသာ တင္ျပလိုျခင္းသာ ျဖစ္၏။ အတိတ္ ျမန္မာ့သမိုင္း စာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္ စံထားထိုက္ အတုယူထိုက္ ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ထိုက္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားစြာ ရွိမည္ျဖစ္ပါ၏။ ေရွးေခတ္မွ စံထားထိုက္ေသာအရာမ်ားကို စံထား၊ စံျပဳထိုက္သူမ်ားကို စံျပဳကာ လက္ရွိတိုးတက္ေျပာင္းလဲဖို႔ တာစူးေနသည့္ ဒီမိုကေရစီ နိုင္ငံေတာ္သစ္ၾကီးဆီသို႔ ပီျပင္စြာ ပညာေရးျဖင့္ ခ်ီတက္ၾကရမည္ျဖစ္၏။ 

စံျပဳထိုက္သည့္ ေရွးေဟာင္း ဘုန္းေတာ္ၾကီးပညာေရး သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမ်ားကို အင္းဝေခတ္ေပၚ စာဆိုေက်ာ္ ရွင္မဟာသီလဝံသ၏ ေထရုပၸတၱိတြင္ ေတြ႔နိုင္ေပသည္။ သံုးဆယ့္သံုး သင္ကုန္း၊ မဂၤလသုတ္၊ နမကၠာရ၊ ရတနာေရႊခ်ိဳင့္၊ ေအာင္ျခင္းရွစ္ပါး၊ ပရိတ္ၾကီး၊ ဇာတ္ေတာ္ၾကီး ဆယ္ဖြဲ႕၊ ငါးရာငါးဆယ္ ဇာတ္ေတာ္ငယ္မ်ားႏွင့္တကြ အျခား ပါဠိစာေပမ်ားကို ပို႔ခ်သင္အံ ႏွတ္တက္အာဂံု သင္ယူေလ့လာရေပသည္။ ထိုေနာက္ ကစၥည္းသဒၵါက်မ္း၊ အဘိဓမၼသဂၤဟက်မ္း စသည္တို႔ကို အေျခခံလ်က္ ပါဠိအ႒ကထာ ဋီကာစသည္မ်ားကို ေလ့လာသင္ယူရ၏။ ယင္းက်မ္းစာမ်ားကို ေလ့လာသင္ယူျခင္းျဖင့္ ပါဠိသဒၵါ ပါဠိစာေပတို႔ ေပၚထြန္းရာေခတ္ အိႏၵိယနိုင္ငံ၏ စာေပအေၾကာင္း၊ ယဥ္ေက်းမွဳ အေတြးအေခၚ ႏွင့္တကြ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာအေၾကာင္း ေလ့လာအကဲခတ္နိုင္ရံုသာမက ျမန္မာ့လူ႔ေဘာင္အတြက္ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမွဳ၊ အႏုပညာ၊ အေတြးအေခၚ၊ ကိုယ္က်င့္တရား၊ ဗုဒၶဘာသာ ယဥ္ေက်းလိမၼာႏွင့္ ဗုဒၶဓမၼမ်ား စံျပဳ အတုယူဖို႔ ေကာင္းသည္ကို ေတြ႔ျမင္နိုင္ပါသည္။

 အထက္ပါ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမ်ားသည္ ယေန႔ေခတ္တိုင္ေအာင္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားတြင္ က်င့္သံုးလ်က္ရွိရုံသာမက တခ်ိဳ႕ေသာ ေလာကီတကၠသိုလ္မ်ား၌လည္း ဘာသာရပ္အခ်ိဳ႕ ေလ့လာသင္ၾကားေနသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ ေလာကီတကၠသိုလ္မ်ား၌ အေရွ႕တိုင္းဘာသာရပ္ကို ေလ့လာျခင္းျဖင့္ ပါဠိပိဋကတ္စာေပမွ လာရွိသည့္ ေလာကီေလာကုတၱရာ တိုးတက္ေၾကာင္း၊ စံထားထိုက္သည့္ ၾကီးပြားေၾကာင္း က်င့္စဥ္မ်ား ကိုယ္တိုင္သိျမင္လာနိုင္ျပီး သိသည့္အားေလွ်ာ္စြာ မွန္ကန္စြာ က်င့္ၾကံနိုင္ေပသည္။ အက်င့္စာရိတၱႏွင့္ စိတ္ေနစိတ္ထား အရည္အေသြး ျမင့္မားေရးမွာလည္း မ်ားစြာ အေထာက္အကူျပဳေပသည္။

 ပင္းယေခတ္မွ ေညာင္ရမ္းေခတ္အထိ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ထိုသင္ရိုးညႊမ္းတမ္းသည္ တစိုက္တမတ္ က်င့္သံုးလာခဲ့ေသာ အစဥ္အလာ သင္ရိုးညႊန္းျဖစ္ေပသည္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီး ပညာေရးတြင္ လက္ေရးလက္သားေကာင္းေအာင္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးမွဳ၊ စာဖတ္စာအံ စနစ္တက် ရြတ္ဖတ္မွန္ကန္မွဳ၊ စနစ္တက် ဌာန္ကရိုဏ္းပယတ္ ျပတ္ျပတ္သားသား မွန္ကန္စြာ ဖတ္တတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားသည့္အျပင္ လိမၼာေရးျခား အထူးရွိေစရန္ လမ္းညႊန္သည့္ စာရိတၱပညာေရးကိုလည္း ေတြ႔နိုင္ေပသည္။

အဆင့္ျမင့္ ပါဠိစာေပ သင္ယူေလ့လာမွဳအျပင္ ေခတ္အေလ်ာက္ ေပၚထြန္းခဲ့ေသာ စာေပ ရာဇဝင္ ေမာ္ကြန္း ရတု၊ ရကန၊္ ဧခ်င္း၊ ဇာတ္ေတာ္၊ ပ်ိဳ႕ အလကၤာ တို႔ကိုလည္း ေလ့လာဆီးပူးၾကရသည္ကို ေတြ႔နိုင္သည္။ ျဖတ္သန္းလာရသည့္ ေခတ္ရွည္ၾကီးတေလ်ာက္ စာေပပံုသ႑ာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေျပာင္းလဲလာပံု၊ ေခတ္အေျခအေနတို႔၏ ေတာင္းဆိုခ်က္အရ ေလာကီပညာရပ္မ်ားလည္း သင္ရိုးညႊန္းတမ္းတြင္ ပါဝင္ေသးေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။ ျခံဳေျပာရလွ်င္ ရာဇအေၾကာင္း ေလာကဓမၼအေၾကာင္း စံုလင္စြာ ပါဝင္ေနသည္ကို ေတြ႔ျမင္နိုင္ေပသည္။

ေဒါက္တာသုတာစာရာလကၤာရ(ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ)