မဇၥ်ိမေဒသ ႏွင့္သံေဝဇနိယ(ဗဟုသုတ)

ဧကနိပါတ္၊ အဂၤုတၱရ္ အဌကထာ၌ မဇၥ်ိမေဒသ အပိုင္းအျခားကို

အေရွ႕လားေသာ္ ဂဇဂၤလ နိဂုံးရြာ

အေနာက္လားေသာ္ သလႅဝတီျမစ္

ေတာင္လားေသာ္ ေသတကဏၰိ နိဂုံးရြာ

အေနာက္လားေသာ ထူဏပုဏၰားရြာ

ေျမာက္လားေသာ္ ဥသီရဒၶဇ ေတာင္တန္းတို႔ျဖင့္ ပိုင္းျခားထားျပီး မုရိုးစည္ကဲ့သို႔ အလယ္ၾကီး၍ အရင္းႏွင့္အဖ်ားသိမ္၏။ အဝန္းယူဇနာ ၉၀၀ ရွိ၏။ အလ်ား ယူဇနာ ၃၀၀၊ အနံ ယူဇနာ ၂၅၀ ရွိ၏။

ယေန႔ေခတ္ လူဦးေရ ကမၻာ့ဒုတိယအမ်ာဆံုး သန္းေပါင္း တစ္ေထာင္ေက်ာ္လူဦးေရရွိသည့္ အိႏၵိယနိုင္ငံ၏ အေရွ႕အေနာက္ အက်ယ္အဝန္းမွာ မိုင္ ၁၈၀၀၀ ရွိ၍ ေတာင္ေျမာက္ ၁၃၀၀ ေက်ာ္ရွိ၏။ အိႏၵိယနိုင္ငံသည္ စတုရန္းကီလိုမီတာ ၃.၂၉ သန္းမွ် က်ယ္ဝန္းသည္ဟူ၏။ ေျမာက္ဖက္တြင္ တရုပ္ျပည္၊ နီေပါႏွင့္ ဘူတန္၊ အေနာက္ဖက္တြင္ အာဖဂန္နစၥတန္ႏွင့္ ပါကစၥတန္၊ အေရွ႕ဖက္တြင္ ျမန္မာႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တို႔ရွိၾက၏။ နိုင္ငံ၏သြယ္လ်ေသာ ေတာင္ဘက္ဖ်ားကို သီရိလကၤာနိုင္ငံကၽြန္းမွ ပါ့လ္က္ေရလက္ၾကားႏွင့္ မႏၷာပင္လယ္ေအာ္ တို႔က ခြဲျခားထားေလ၏။

အေနာက္ေျမာက္ဖက္ ပါမီယာကုန္းျပင္မွ အေရွ႕ဖက္ ျဗဟၼပုတၱရျမစ္ဝွမ္းအထိ၊ ေျမာက္ဖက္နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္ ကီလိုမီတာ ၂၄၀၀ မွ် ရွည္လ်ားေသာ ဟိမဝႏၱာတန္းမ်ားက ဝိုင္းရံလွ်က္ရွိၾကကုန္၏။ ယင္း ဟိမဝႏၱာေတာင္တန္းသည္ နီေပါနိုင္ငံအထိ ဝိုင္းရံထား၏။ ယင္းေတာင္တန္းတြင္ ကမၻာ့အျမင့္ဆံုး ဧဝရက္ေတာင္ၾကီးလည္း တည္ရွိေလ၏။ ကၽြန္းဆြယ္၏ ေတာင္ပိုင္းကို ေနရာယူထားသည္မွာ ဒကၡိဏကုန္းေျမျမင့္ၾကီးျဖစ္သည္။ ကညကုမာရီသည္ အိႏၵိယနိုင္ငံ၏ ေတာင္ဖက္ဖ်ား ျဖစ္သည္။

ဟိမဝႏၱာေတာင္တန္းႏွင့္ ဒကၡိဏကုန္းျမင့္ အၾကားတြင္ အင္ဒို-ဂဂၤါလြင္ျပင္ရွိသည္။ အေရွ႕ဖက္တြင္ ျဗဟၼပုတၱရျမစ္သည္ ဂဂၤါျမစ္မင္းႏွင့္ ေပါင္းဆံုစီးဆင္းသြားျပီး ဒီေရေတာမ်ား ေပါမ်ားၾကြယ္ဝျခင္းေၾကာင့္ ေက်ာ္ၾကားလွသည့္ ကမၻာ့အက်ယ္ဆံုး ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသၾကီးကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။ အေရွ႕ဖက္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္တြင္ ကပၸလီကၽြန္းစုႏွင့္ နာဂဘာရီကၽြန္းမ်ား ရွိေလသည္။ အေနာက္ဖက္တြင္ အာေရဗ်ပင္လယ္တြင္မူ လက္ရွာဒိြကၽြန္းမ်ားမွ လျခမ္းသ႑ာန္ သႏၱာကၽြန္းမ်ား ရွိသည္။ ေျမာက္မွေတာင္ ၃၂၁၄ ကီလိုမီတာရွိျပီး အေရွ႕မွ အေနာက္ ၂၉၃၃ ကီလိုမီတာ ရွည္လ်ားသည္ဟူ၏ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ အိႏၵိယကို တိုက္ၾကီးတစ္တိုက္အျဖစ္ အမ်ားက ေခၚေဝၚၾကေလသည္။

အိႏၵယနိုင္ငံသည္ နိုင္ငံက်ယ္ဝန္းသည့္အေလွ်ာက္ ရာသီဥတုကလည္း မတူကြဲျပားလွ၏။ ေအးသည့္အပိုင္း၌ အရိုးကြဲမတတ္ ေရခဲမွတ္ေအာက္ထိေအး၍ ပူသည့္အပိုင္းသည္လည္း အပူလွိဳင္းမိ၍ လူခႏၶာကိုယ္ အသားေရမ်ား ေနပူေလာင္ျခင္းေၾကာင့္ စုတ္ျပဲျခင္း အပူလွိဳင္းမိ၍ လူေသသည္အထိပင္ ပူျပင္းလွေပသည္။ နာလႏၵာ ဗုဒၶဂယာတြင္ ေႏြရာသီ၌ အပူခ်ိန္ ၂၈ စင္တီဂရိတ္မွ ၄၇ စင္တီဂရိတ္ ဒီဂရီအထိ ပူတတ္ပါသည္။ ေဆာင္းရာသီ၌ ၂၈ စင္တီဂရိတ္မွ ၄ စင္တီဂရိတ္ ဒီဂရီအထိ ေအးတတ္ပါသည္။ မိုးေရခ်ိန္မွာ ၁၁၈၆ မီလီမီတာရွိ၍ ဇြန္လအလယ္မွ စက္တင္ဘာလအထိ မိုးရြာတတ္ပါသည္။ ရာဇျဂိဳဟ္ နာလႏၵာ ဗုဒၶဂယာတစ္ဝိုက္တြင္ ၂၇.၈ စင္တီဂရိတ္မွ ၁၀.၆ စင္တီဂရိတ္အထိ ေအးတတ္ပါသည္။ အျခား ဗာရာဏသီ ကုသိနာရံု ႏွင့္ သာဝတၳိတို႔မွာလည္း ရာသီဥတုအားျဖင့္ ရာဇျဂိဳဟ္ နာလႏၵာ ဗုဒၶဂယာတို႔ႏွင့္ သိပ္မကြာမျခားလွ မတိမ္းမယိမ္းေလာက္ပင္ ျဖစ္သည္။

ျမတ္ဗုဒၶလက္ထက္ေတာ္အခါက ဇမၺဴဒီပ(ဇမၺဴဒိပ္ကၽြန္း) ဆိုသည္မွာ ယေန႔ေခာတ္ အိႏၵိယနိုင္ငံပင္ျဖစ္ေၾကာင္း အားလုံးသိၾကသည္။ မဇၥ်ိမေဒသ ဆိုသည္မွာေတာ့ အိႏၵိယနိုင္ငံရွိ ဗီဟာျပည္နယ္၊ ဥတၱရာပရာေဒ့ရွ္ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ နီေပါနိုင္ငံ တစ္စိပ္တစ္ပိုင္းတို႔ပင္ ျဖစ္သည္။ ျမတ္ဗုဒၶလက္ထက္ေတာ္အခါက အိႏၵိယတိုက္ငယ္တစ္ခုလံုးကို တိုင္းၾကီး ၁၆ တိုင္းအျဖစ္ ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေၾကာင္း ဗုဒၶစာေပတို႔၌ ေတြ႔ရ၏။ ယင္း ၁၆ တုိင္းတြင္ မာဂဓတိုင္း (ယခု ဗီဟာျပည္နယ္အတြင္း) ႏွင့္ ေကာသလတုိင္း (ယခု ဥတၱရာပရာေဒ့ရွ္ ျပည္နယ္) တို႔သည္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔အတြက္ အေရးပါ အခ်က္ခ်ာၾကသည့္ ေနရာေဒသမ်ားျဖစ္ေပသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ျမတ္ဗုဒၶပြင့္ေတာ္မူရာ ဓမၼစၾကာတရားဦးေဟာေတာ္မူရာႏွင့္ ေနာက္ဆံုး မဟာပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူရာ ေဒသတို႔သည္ ယင္း ဗီဟာျပည္နယ္ႏွင့္ ဥတၱရာပရာေဒ့ရွ္ ျပည္နယ္တို႔အတြင္း၌သာ ရွိေသာေၾကာင့္တည္း။

ကမၻတစ္လႊားက ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔သည္ အိႏၵိယနိုင္ငံ နီေပါနိုင္ငံတို႔သို႔ ဘုရားဖူးခရီးလာေရာက္ၾကကုန္၏။ ဖြား၊ ပြင့္၊ ေဟာ၊ စံ ဤေလးတန္ မွန္ရန္ သံေဝဇနိယ ေလးဌာန ဟူသည္အတိုင္း ျမတ္ဗုဒၶဖြားေတာ္မူရာ၊ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူရာ၊ တရားဦးေဟာေတာ္မူရာ၊ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူရာ ျဖစ္သည့္ သံေဝဇနိယ ေလးဌာနကို မေရာက္ေရာက္ေအာင္ သြားၾက၏။ ထိုသံေဝဇနိယ ေလးဌာနတို႔သို႔ သဒၶါတရားႏွင့္ ျပည့္စုံေသာ အမ်ိဳးေကာင္းသား အမ်ိဳးေကာင္းသမီးတို႔သည္ သြားေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ရမည္။ ဖူးေမွ်ာ္ျပီး သံေဝဂ တရားပြားမ်ားရမည္ဟု ျမတ္ဗုဒၶက မဟာပရိနိဗၺာနသုတ္ေတာ္မွာ ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ သံေဝဂတရားရဖို႔ သဒၶါတရားျဖင့္ သြားေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ၾကေသာ အမ်ိဳးေကာင္းသား အမ်ိဳးေကာင္းသမီးတို႔သည္ ၾကည္ညိုသဒၶါစိတ္ျဖင့္ စုေတာ္သည္ရွိေသာ္ နတ္ရြာသုဂတိသို႔ ေရာက္ၾကလိမ့္မည္ဟုလည္း ျမတ္ဗုဒၶက မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ေသး၏။ ျမတ္ဗုဒၶ၏ စကားေတာ္ကို တလြဲအဓိပၸါယ္မေကာက္ဖို႔လည္း အေရးၾကီး၏။ မိမိကိုယ္တိုင္က ဒုစရိုက္မ်ိဳးစုံလုပ္ခဲ့ျပီးမွ သံေဝဇနိယေလးဌာနတို႔သို႔ ဘုရားဖူးခရီးသြားကာမွ်ျဖင့္ အပါယ္တံကားပိတ္ျပီဟု မမွတ္သင့္။ တကယ့္ကို သဒၶါတရားထက္ထက္သန္သန္ျဖင့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ဂုဏ္ေတာ္ေတြကို ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ ၾကည္ညိုကာ သံေဝဇနိယဌာနတို႔မွာ ဥာဏ္ႏွင့္ယွဥ္သည့္ သံေဝဂတရားပြားမ်ားနိုင္မွသာလွ်င္ နတ္ရြာသုဂတိ ေရာက္မည္ျဖစ္ပါသည္။

ဗုဒၶဘာသာဝင္အေပါင္းတို႔ အလြန္တိုေတာင္းလွသည့္ လူဘဝရခိုက္မွာ လူ႔ဘဝတန္ဘိုးကုိ ရေအာင္ယူတတ္ဖို႔လိုပါ၏။ ဆင္တတ္မွ လွ၊ ယူတတ္မွ ရ ဆိုသလို သာသနာႏွင့္ၾကံဳခိုက္ သတိသံေဝဂတရားမ်ားပြားမ်ားကာ ကုသိုလ္တရားမ်ား အရယူကာ သံသရာေလွ်ာက္လွမ္းၾကရဦးမည္ျဖစ္၏။ ခရီးႏွင့္မကင္းသူ ပုထုဇဥ္တိုင္း ခရီးရွည္ ခရီးတိုမ်ား သြားၾကရေပဦးမည္။ မိမိတို႔သြားရမည့္ခရီးကား တစ္ခဏခရီးလား၊ တစ္ဘဝခရီးလား၊ သံသရာခရီးလား ဆိုတာကို အသိဥာဏ္ျဖင့္ယွဥ္ကာ ခရီးသြားၾကရေပမည္။ သတိလြတ္ကင္းေမ့ေလွ်ာ့ျခင္းမ်ိဳးျဖင့္ ခရီးမသြားၾကပါကုန္လင့္၊ အႏၱရာယ္မ်ားလွေပ၏။ မိမိတို႔ေလွ်ာက္လွမ္းရမည့္ခရီးအတြက္ လမ္းညႊန္ခ်ည္းကိုသာ အားမကိုးကုန္ၾကလင့္၊ ဘုရားရွင္တို႔သည္ လမ္းညႊန္ျပရုံသာ ညႊန္ျပေတာ္မူၾကကုန္၏။ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ ျမတ္ဗုဒၶညႊန္ျပသည့္ လမ္းေကာင္းလမ္းမွန္ကို ေျဖာင့္ေျဖာင့္ၾကီးသြားနိုင္ဖို႔သာ အေရးၾကီးပါ၏။ မဂၢညူ(လမ္းခရီးအေကာင္းဆံုးကိုသိသူ)၊ မဂၢဝိဒူ (လမ္းဆိုးလမ္းေကာင္းကို ခြဲျခားသိသူ လမ္းပါရဂူ)၊ မဂၢေကာဝိဒ (လမ္းခရီးအတြက္ စိတ္အခ်ရဆံုး လမ္းခရီး အကၽြမ္းက်င္ဆံုးျဖစ္သူ) ခရီးလမ္းညႊန္ျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္ဗုဒၶက

အိပ္မေပ်ာ္ေသာသူ ညဥ့္တာရွည္၏

အားအင္ကုန္ခန္း ခရီးပင္ပန္းသူ ခရီးရွည္၏

သူေတာ္ေကာင္းတို႔၏ လမ္းညႊန္ဓမၼကို မရရွိၾကေသာ လူမိုက္တို႔၏ သြားရာ သံသရာခရီးက ပိုရွည္၏။ တဲ့။

သူေတာ္ေကာင္းအေပါင္းတို႔ သံေဝဇနိယေလးဌာနတို႔သို႔ ဘုရားဖူးခရီး သြားေရာက္ၾကပါက သတိသံေဝဂတရားမ်ား ရရွိနိုင္ၾကပါေစကုန္သတည္း။

ေမတၱာျဖင့္

ေမ့သားလွ(ဇလဂၢ)

17-11-2011