သင္တန္းအမွတ္စဥ္(၈)

သီတဂူကမၻာ့ ဗုဒၶတကၠသိုလ္၌ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားအား ေလးလတာ ေသာၾကာစေနတဂၤေႏြေန႔ ဓမၼသင္တန္းေလး (၂၀၁၃ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၃ ရက္ တနဂၤေႏြေန႔က) ျပီးဆံုးျပီျဖစ္ေသာ္လည္း စာေရးသူပို႔ခ်ေပးခဲ့သည့္ ဒုတိယဆင့္ သင္တမ္းမွတ္တမ္း မူၾကမ္းေလးမ်ားကိုေတာ့ အေခ်ာသတ္ ပံုမွန္ မအားလပ္သျဖင့္ မေရးသားနိုင္ခဲ့ပါ။ အားလပ္သည့္အခ်ိန္ခါ၌ တျဖည္းျဖည္း ျပန္လည္ျပီး သင္တန္းမွတ္စုမွတ္တမ္း အျဖစ္ ေရးသားထားမည္ျဖစ္ပါသည္။ ယေန႔ ဆက္လက္ေရးသည့္ စာတမ္းေလးကို တင္ျပလိုက္ပါ၏။ ပထမဆင့္တြင္ ပို႔ခ်ေပးသည့္ သင္တန္းမွတ္တမ္းမ်ားကိုေတာ့ ရုပ္ရွင္ဒါရိုက္တာ ကို(ဒီပ)က ဗီဒီယိုမွတ္တမ္းအျဖစ္ ရိုက္ကူးထားသျဖင့္ ကံေကာင္းစြာ က်န္ရွိေပသည္။

ျမတ္ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္စံျပီး အဂၤတိုင္းအေျခအေန

မဇၥ်ိမပဏၰာသ ျဗဟၼဏဝဂ္ ေဃာဋမုခသုတ္ကိုေလ့လာျခင္းျဖင့္ ျမတ္ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္စံျပီး အဂၤတိုင္းအေျခအေနကို သဲလြန္စ ေတြ႔နိုင္၏။ ယင္းသုတ္၌ အခါတစ္ပါး ျမတ္ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေတာ္မူျပီးေနာက္ပိုင္း အရွင္ဥေဒန မေထရ္ႏွင့္ ေဃာဋမုခပုဏၰားၾကီးတို႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခန္းကို မွတ္တမ္းတင္ထား၏။ အရွင္ဥေဒန မေထရ္သည္ ေခမိယမၺဝန မည္တြင္ ေခမိယ သရက္ေတာဥယ်ာဥ္ေက်ာင္းေတာ္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူ၏။ ထိုစဥ္ ေဃာဋမုခ ပုဏၰားၾကီးသည္ တစ္စံုတစ္ခုေသာ ျပဳဖြယ္ကိစၥျဖင့္ ဗာရာဏသီျမိဳ႕ေတာ္သို႔ေရာက္၍ ျမိဳ႕ျပင္ဘက္ အေညာင္းေျပေပ်ာက္ လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ရာ ယင္းေခမိယသရက္ဥယ်ာဥ္ ေက်ာင္းတိုက္၌ တရားႏွလံုးသြင္းကာ စၾကံေလွ်ာက္ေနေသာ အရွင္ဥေဒနမေထရ္ကို ေတြ႕ျမင္ေလ၏

မေထရ္ျမတ္ကို ေတြ႕ေသာအခါ ပုဏၰားၾကီးက စတင္ကာ ေမးေလွ်ာက္ထားပံုကို ေတြ႔ရ၏ ။

ပုဏၰားၾကီးေလွ်ာက္ထားပံု။ ။ အရွင္ဘုရား ဥေဒန၊ ယခုအခ်ိန္ခါမွာ တရားက်င့္ေနၾကသည့္ ဓမၼိက ပရိဗၺာဇက ရေသ့ရဟန္းတို႔ မရွိေတာ့ျပီဟု ထင္ျမင္မိပါ၏။ အရွင္ဘုရားႏွင့္ ေတြ႔ရမွ တရားႏွင့္ေလွ်ာ္ေသာ ရေသ့ရဟန္းေတာ္တို႔ ရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္ဟု ေလွ်ာက္ထား၏။

အရွင္ဥေဒနမေထရ္သည္ စၾကၤ ံမွ သက္ဆင္းျပီး ေက်ာင္းတြင္းသို႔ဝင္ကာ ပုဏၰားၾကီးကိုလည္း သင့္ေလွ်ာ္သည့္ေနရာကိုေပးလ်က္ သူကိုယ္တိုင္လည္း သင့္တင့္သည့္ေနရာ၌ ထိုင္ေတာ္မူ၍ အေၾကာင္းအားေလွ်ာ္စြာ ပုဂၢိဳလ္ေလးမ်ိဳးကို အေသးစိပ္ ပုဏၰားၾကီးအား ေဟာျပေတာ္မူ၏။ ယင္းပုဂၢိဳလ္ေလးမ်ိဳးမွာ အခ်ဳပ္အားျဖင့္

၁။ အတၱႏၱပ= မိမိႏွင့္ မိမိပတ္ဝန္းက်င္ကို ပူပန္ေစတတ္၊ ဒုကၡေပးတတ္ေသာပုဂၢိဳလ္၊

၂၊ပရႏၱပ= သူတစ္ပါးႏွင့္ သူတစ္ပါး ပတ္ဝန္းက်င္ အသိုင္းအဝိုင္းကို ပူေလာင္ ဒုကၡေပးသည့္ ပုဂၢိဳလ္၊

၃။ အတၱ-ပရႏၱပ= မိမိသူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးသားႏွင့္ ယင္း၏ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ပူေလာင္ ဒုကၡေပးသည့္ ပုဂၢိဳလ္၊

၄။ ေနဝအတၱ ႏၱပ- နပရႏၱပ= မိမိသူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးသား၊ မိမိ သူတစ္ပါး ပတ္ဝန္းက်င္ကို ပူေလာင္မွဳ ဒုကၡမေပးသည့္ ပုဂၢိဳလ္ ဟု ပုဂၢိဳလ္ေလးမ်ိဳးအေၾကာင္းကို ေဟာျပေတာ္မူ၏။

ယင္းပုဂၢိဳလ္ေလးမ်ိဳးတို႔တြင္ ေဃာဋမုခပုဏၰားၾကီးသည္ စတုတၳပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည့္ ေနဝအတၱ ႏၱပ- နပရႏၱပ= မိမိသူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးသား၊ မိမိ သူတစ္ပါး ပတ္ဝန္းက်င္ကို ပူေလာင္မွဳ ဒုကၡမေပးသည့္ ပုဂၢိဳလ္အေၾကာင္းကို အလြန္သေဘာက်သြားသျဖင့္ ပုဏၰားၾကီးက အရွင္ဘုရား ဥေဒနႏွင့္ တရား၊ သံဃာအား ရာသက္ပန္ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္သည့္ ဥပါသကာအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳပါဟု ေလွ်ာက္ထားသည္ကိုသာ ေတြ႔ရ၏။

ထိုသို႔ ဥပါသကာအျဖစ္ေလွ်ာက္ထားေသာအခါ မေထရ္ျမတ္က ပုဏၰားၾကီး ငါတို႔ဆရာ ငါတို႔ကိုးကြယ္ရာ ျမတ္စြာဘုရားအားလည္း ဆည္းကပ္ပါေလာဟု အမိန္႔ရွိေသး၏။ 

ထိုအခါ ပုဏၰားၾကီးက အရွင္ဘုရား ဥေဒန၊ ယခုအခါ ျမတ္စြာဘုရား အဘယ္ေနရာမွာ သီတင္းသံုးေတာ္မူပါသနည္းဟု ေမးေလွ်ာက္လွ်င္…မေထရ္ျမတ္က ပရိဗၺဴေတာ ေခါ ျဗဟၺဏ ဧတရဟိ ေသာ ဘဂဝါ အရဟံ သမၼာသမၺဳေဒၶါတိ (အို ပုဏၰားၾကီး၊ ပူေဇာ္အထူးကို ခံယူေတာ္မူထိုက္ေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ယခုအခါမွာ ပရိနိဗၺာန္စံဝင္ေတာ္မူျပီးျပီ) စသည္ျဖင့္ အမိန္႔ရွိေတာ္မူ၏။

ျမတ္ဗုဒၶ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူျပီးေၾကာင္း ၾကားနာရေသာအခါ ပုဏၰားၾကီးက အရွင္ဘုရား အကယ္၍ ျမတ္စြာဘုရားသာ သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိေနမည္ဆိုပါေသးလွ်င္ ယူဇနာ ႏွစ္ဆယ္….တစ္ရာမက ေဝးေစကာမူ တပည့္ေတာ္ အေရာက္သြားကာ ဖူးေမွ်ာ္ပါမည္။ ယခုပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူျပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုျမတ္စြာဘုရားကိုလည္းေကာင္း၊ တရားေတာ္ျမတ္ကိုလည္းေကာင္း၊ တပည့္သား သံဃာေတာ္ျမတ္တို႔ကိုလည္းေကာင္း ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္ပါ၏၊ တပည့္ေတာ္အား ဥပါသကာ တစ္ေယာက္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳပါဟု ထပ္မံ ေလွ်ာက္ထားေလ၏။ ။

ပုဏၰားၾကီး၏ ျမတ္ဒါန

ပုဏၰားၾကီးအား အဂၤမင္းက ေန႔စဥ္ စားသံုးဖြယ္ရာ ရိကၡာေတာ္ျမတ္ ေပးသနားထားေတာ္မူ၏။ အရွင္ဥေဒနအား အလြန္ၾကည္ညိုႏွစ္သက္ သေဘာက်သျဖင့္ ပုဏၰားၾကီးက ထိုရိကၡာေတာ္ျမတ္ထဲမွ မေထရ္အတြက္ အျမဲဆြမ္းဝတ္လွဴဒါန္းပါ၏ဟု ေလွ်ာက္ထား၏။

(အတၳိ စ ေမ ေဘာ ဥေဒန, အဂၤရာဇာ ေဒဝသိကံ နိစၥဘိကၡံ ဒဒါတီတိ တေတာ အဟံ ေဘာေတာ ဥေဒနႆ ဧကံ နိစၥဘိကၡံ ဒဒါမီတိ။)

တဖန္ဆက္လက္ျပီး မေထရ္ျမတ္က အဘယ္မွ်ေလာက္ အဂၤမင္းက အသင္ပုဏၰားၾကီးအား အျမဲရိကၡာေတာ္ျမတ္ ေပးသနားေတာ္မူပါသနည္းဟု ေမးျမန္းေလ၏။ (ကိ ံ ပန ေတ ျဗဟၼဏ အဂၤရာဇာ ေဒဝသိကံ နိစၥဘိကၡံ ဒဒါတိ)။

ယင္းသို႔ မေထရ္ျမတ္က ေမးလွ်င္ ပဥၥဟိ ေဘာ ဥေဒန ကဟာပဏ သတာနိ…

အရွင္ဘုရား ဥေဒန အသျပာ ငါးရာ အျမဲရိကၡာေတာ္ျမတ္အတြက္ ေပးသနားပါ၏ ဘုရားဟု ေလွ်ာက္ထား၏။ အရွင္ဥေဒနမေထရ္အား ရိကၡာေတာ္ျမတ္အျဖစ္ အဂၤမင္းက ေပးသနားအပ္ေသာ အသျပာတို႔ကို ပုဏၰားၾကီးက လွဴဒါန္းပါေသာ္လည္း ယင္းေရႊေငြ အသျပာသည္ ရဟန္းေတာ္တို႔အား တိုက္ရိုက္အလွဴခံလွ်င္ မအပ္စပ္ေၾကာင္း အမိန္႔ရွိေတာ္မူသျဖင့္ ပုဏၰားၾကီးက အပ္စပ္ေသာနည္းျဖင့္ ေက်ာင္းေဆာက္လွဴဒါန္းရန္ ထပ္မံေလွ်ာက္ထားေသာအခါ ပါဋလိပုတ္ျပည္၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူေသာ သံဃာေတာ္မ်ားအား စည္းေဝးညီမူရာ ဓမၼာရံုဇရပ္ေက်ာင္းေတာ္ၾကီး(ဥပဌာန သာလာ) ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းရန္ တိုက္တြန္းေတာ္မူ၏။

ပုဏၰားၾကီးက ဆက္လက္ေလွ်ာက္ထားရာတြင္ တပည့္ေတာ္သည္ အရွင္ဘုရားအား ၾကည္ညိုေလးစားေသာအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ပါဋလိပုတ္ျပည္၌ ရဟန္းေတာ္တို႔အတြက္ စည္းေဝးညီမူရာ ဓမၼာရံုဇရပ္ေက်ာင္းေတာ္ၾကီး ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းမည့္အျပင္ ယင္းသံဃာေတာ္မ်ားအားလည္းေကာင္း အရွင္ဘုရားဥေဒနအားလည္းေကာင္း အျမဲတမ္းဆြမ္းဝတ္ နိစၥဘတ္ျဖင့္ လွဴဒါန္းပါမည္ဟု ေလွ်ာက္ထားေလ၏။

ေဃာဋမုခီ ဇရပ္ အမည္တြင္ရေၾကာင္း

ေဃာဋမုခီ(ေဃာဋမုခ) ပုဏၰားၾကီးတစ္ဦးတည္း ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းသည့္ ေက်ာင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုေက်ာင္းေတာ္ၾကီးကို ေဃာဋမုခီသာလာ(ေဃာဋမုခီဇရပ္ေက်ာင္းေတာ္ၾကီး) ဟု အမည္တြင္ေၾကာင္းကို မဇၥ်ိမပဏၰာသ ေဃာဋမုခီသုတ္ေတာ္၌ လာရွိ၏။ တစ္ခါတရံ ျမတ္ဗုဒၶစာေပ၌ အလွဴရွင္တို႔၏ နာမည္ႏွင့္တြဲဖက္၍ ေက်ာင္းနာမည္တြင္ျခင္းကို ေဇတဝေန အနာထပိ႑ိကႆ အာရာေမ စသည္ျဖင့္ အနာထပိဏ္သူေဌးၾကီး၏ ေက်ာင္းအရာမ္၊ ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္ စသည္ျဖင့္ အလွဴရွင္နာမည္မ်ား တိုက္ရိုက္နာမည္မွည့္ေခၚထားသည္ကို ေတြ႔နိုင္ပါ၏။

အနာထပိ႑ိကႆ အာရာေမ= အနာထပိဏ္သူေဌးၾကီး၏ ေက်ာင္းအရာမ္ဟု နာမည္မွည့္ေခၚရျခင္းအေၾကာင္းမွာလည္း အနာထပိဏ္သူေဌးၾကီးသည္ ေဇတမင္းသားထံမွ (၁၈) ကုေဋေသာ ေရႊေငြအသျပာတို႔ကို ေရႊေငြခ်င္းထိစပ္ အခင္းျပဳလုပ္ကာ မင္းရွစ္ပယ္ခန္႔ရွိသည့္ ဥယ်ာဥ္ေတာ္ကို ဝယ္ယူ၏။ (၁၈) ကုေဋေသာ ဥစၥာျဖင့္ပင္ ေက်ာင္းေတာ္ကို ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္း၏။ (၁၈) ကုေဋေသာ ဥစၥာျဖင့္ ေက်ာင္းလႊတ္ပူေဇာ္ပြဲႏွင့္ အျခားလိုအပ္သည့္ ေနရာေက်ာင္းေတာ္ရာ၌ပင္ လိုအပ္သည္မ်ားကို ျပီးျပည့္စံုေအာင္ လွဴဒါန္း၏၊ ဤသို႔အားျဖင့္ (၅၄) ကုေဋေသာ ရတနာေရႊေငြတို႔ကို ရက္ရက္ေရာေရာ သဒၶါျဖင့္ စြန္႔လႊတ္၍ ဘုရားအမွဴးရွိေသာ သံဃာေတာ္တို႔အား လွဴဒါန္းပူေဇာ္၏။ ဤကဲ့သို႔ သာသနာေတာ္အား ေက်းဇူးမ်ားေသာေၾကာင့္ အလွဴရွင္အား ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ အနာထပိ႑ိကႆ အာရာေမ(အနာထပိဏ္သူေဌး၏ ေက်ာင္းအရာမ္ ဟု အလွဴရွင္နာမည္ႏွင့္တြဲဖက္ကာ) ဟု ေခၚတြင္ရေလ၏။

တဖန္ ေဇတဝေန (ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္)ဟူေသာစကားျဖင့္လည္း ေရွးဦးအစ ေျမပိုင္ရွင္ ဥယ်ာဥ္ပိုင္ရွင္ ေဇတမင္းသားကို ဂုဏ္ျပဳမွည့္ေခၚအပ္ေသာ စကားျဖစ္၏။ ေဇတမင္းသားသည္လည္း အနာထပိဏ္သူေဌးၾကီးအား ေက်ာင္းေဆာက္လွဴဒါန္းရန္ ဥယ်ာဥ္ေက်ာင္းအရံေျမ ေရာင္းလို႔ရသည့္ (၁၈) ကုေဋေသာ ေရႊေငြရတနာတို႔ကို မိမိအသံုးမျပဳဘဲ ယင္းေရႊေငြရတနာဥစၥာတို႔ျဖင့္ အနာထပိဏ္သူေဌး ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းသည့္(ေဇတဝန္)ေက်ာင္းေတာ္ၾကီး၏ ေက်ာင္းေပါက္ဝ၌ တံခါးမုခ္ဦးျပႆဒ္တို႔ကိုလည္း၊ တန္ဖိုးၾကီးသည့္ သစ္ပင္ ပန္းမာလ္တို႔ကိုလည္းေကာင္း စိုက္ပ်ိဳးကာ ဘုရားအမွဴးရွိေသာ သံဃာေတာ္မ်ားအား လွဴဒါန္းေလ၏။

ဤကဲ့သို႔ ေက်ာင္းပိုင္ရွင္ ေျမပိုင္ရွင္မ်ား၏ နာမည္ကို ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ မွည့္ေခၚျခင္းျဖင့္ အဘယ္အက်ိဳးရွိပါသနည္းဟူမူ ေကာင္းမွဳကို ျပဳလိုၾကကုန္ေသာ အလွဴရွင္ ပါရမီရွင္တို႔အား အတုလိုက္၍ ေကာင္းမွဳျပဳေစျခင္း အက်ိဳးရွိသည္ဟု ပဋိသမၻိဒါမဂၢ အဌကထာ၌ ဖြင့္ျပထား၏။ ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံျပီးမွ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ဤေဃာဋမုခသုတ္၌လာသည့္ ေဃာဋမုခီသာလာ(ေဃာဋမုခီ ညီမူရာ စည္းေဝးရာ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီး) ကိုလည္း အလွဴရွင္ ေဃာဋမုခ ပုဏၰားၾကီး တစ္ဦးတည္း ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းသျဖင့္ ယင္းအလွဴရွင္ပုဏၰားၾကီးအား ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ မွည့္ေခၚေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရ၏။

မွတ္ခ်က္။ ။ ဤေဃာဋမုခ သုတ္ကို ေထာက္၍ ျမတ္ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူျပီးေနာက္ အဂၤတိုင္းကို အုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ေသာ အဂၤမင္းရွိေသးေၾကာင္းလာရွိေသာ္လည္း မဂဓမင္းဆက္မ်ား ေမာရိယမင္းဆက္ အေသာကမင္းၾကီးလက္ထက္တိုင္ေအာင္ ဤအဂၤတိုင္း မပ်က္ပဲ တည္ရွိေသးေၾကာင္းကို အဌကထာ၊ ဋီကာမ်ားအရ သိနိုင္၏။ ယင္းအဂၤမင္းမွာလည္း အသီးအျခား စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္လ်က္ရွိေသာ ဘုရင္တပါးသာ ျဖစ္နိုင္သည္ဟု ျမတ္ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္စံျပီး ေနာက္ပိုင္း အဂၤတိုင္းအျခအေနကို တေစ့တေစာင္းေလ့လာ သိရ၏။ ေဃဋမုခပုဏၰားၾကီးအား အဂၤမင္းက ေန႔စဥ္ အသျပာ ငါးရာ ရိကၡာေတာ္အျဖစ္ ေထာက္ပံ့ေပးကမ္းသည္ကို ေထာက္ဆလွ်င္ အဂၤမင္းသည္ ကိုယ့္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္ေနေၾကာင္း၊ သူ၏တိုင္းျပည္သည္လည္း အခြန္ဘ႑ာမ်ားျပားစြာ ၾကြယ္ဝေၾကာင္း မ်ားျပားေၾကာင္း ေလ့လာသံုးသပ္နိုင္ပါသည္။ ။

ေဒါက္တာသုတာစာရာလကၤာရ(ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ)

13-2--2013