ကေနဒါပညာေရးစနစ္ အေတြ႔ၾကံဳ အက်ဥ္းခ်ဳပ္

ေဒသတြင္း ပညာေရးစနစ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားပညာေရး စနစ္ဟု ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ သူတို႔သည္ ဆရာေတြ၏လစာႏွင့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမ်ားကို ဆုံးျဖတ္သည္။ မူလတန္းပညာေရး စနစ္သည္ ၁ တန္း မွ ၆ တန္းအထိျဖစ္၏။ အလယ္တန္းပညာေရးစနစ္မွာမူ ၇ တန္းမွ ၉ တန္းအထိျဖစ္၏။ ကေနဒါပညာေရးစနစ္ကို အမ်ားအားျဖင့္ ပုဂၢလိက အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြမွ ဖြင့္လွစ္ၾက၏။ မူလတန္း ပညာေရးစနစ္၏ အဓိကသင္ၾကားမွဳသည္ အေရး၊အဖတ္၊အေျခခံဂဏန္းသခ်ၤာႏွင့္ လူမွဳေရး သိပၸံတို႔ျဖစ္သည္။ ထုိအရာမ်ားသည္ ေဝဖန္ပိုင္းျခားမွဳအတြက္ မဟုတ္၊ မွတ္ဥာဏ္အတြက္သာ ျဖစ္သည္။ အလယ္တန္းအဆင့္မွာ အေတာ္ေလး လြပ္လပ္မွဳ ရွိ၏။ တစ္သီးပုဂၢလေတြ ႏွစ္သက္ရာ ဘာသာရပ္ကို လြပ္လပ္စြာေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိ၏။ တကယ္စိတ္ဝင္စားသည့္အရာတို႔ႏွင့္ လက္ေတြ႔ကြင္းဆင္းေလ့လာဖို႔ အခ်ိန္လုံေလာက္စြာရွိ၏။

အေမရိကန္နိုင္ငံ၏ အထက္တန္းပညာေရးစနစ္ကေတာ့ ကြဲျပားျခားနားသည့္ နိုင္ငံေရးအေတြးေခၚမ်ားကိုလည္း ေဖာ္ထုတ္ၾက၏။ ကေနဒါမွာ အမ်ိဳးသားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး တန္းတူညီမွ် လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိ၏။ ကေနဒါနိုင္ငံ၏ ေနာက္ထပ္ပညာေရး ေကာင္းကြက္တစ္ခုကေတာ့ ပတ္ဝန္က်င္ဆိုင္ရာ သိျမင္သေဘာေပါက္မွဳပင္ျဖစ္၏။ ကေနဒါနိုင္ငံ တကၠသိုလ္ပညာေရးကိုေတာ့ ပုဂၢလိကႏွင့္ လူထုအင္စတီက်ဴးရွင္း ၂ ရပ္လံုးက ဖြင့္လွစ္ၾက၏။ တကၠသိုလ္ဝင္ခြင့္စနစ္ကို အမွတ္စာရင္း၊ အျပိဳင္အဆိုင္ႏွင့္ အလြန္အမင္း ေစ်းၾကီးျမင့္မွဳတို႔အေပၚမွာ အေျခခံ၏။

ကေနဒါမွာလည္း ဌာေနတိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ေၾကကြဲစရာသမိုင္းေၾကာင္းေတြရွိ၏။ အျခားေဒသအမ်ားအျပားမွာ လူမ်ားႏွင့္ ဌာေနတိုင္းရင္းသားေတြအဖို႔ ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးေတြမွာ စာသင္ဖို႔ဆိုတာ အလြန္ပင္ ခက္ခဲလွ၏။ သူတို႔သည္ သူတို႔၏ စားဝတ္ေနေရးႏွင့္ ေက်ာင္းလခေတြအတြက္ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ ေျဖရွင္းရ၏။ သို႔ေသာ္ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာသူေတြ၊ ဌာေနတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြအတြက္ သီးသန္႔ထားျခင္း (Reservation) စနစ္မ်ိဳးေတာ့ ရွိ၏။

အစိုးရထံမွ ပညာေရးေခ်းေငြမ်ိဳးရနိုင္ျပီး၊ ဘြဲ႔ရျပီး ၁၅နွစ္မွ အႏွစ္၂၀ အတြင္း ျပန္ဆပ္ၾကရ၏။ ဒါဟာ အခ်ိဳ႕ေသာသူမ်ားအတြက္ အလြန္ခက္ခဲျပီး မ်ားျပားလွသည့္ ေၾကြးျမီတင္ရွိမွဳကို ျဖစ္ေပၚေစ၏။ ကေနဒါနိုင္ငံ၏ ပညာေရးသည္ လတ္တေလာ မ်က္ေမွာက္အေျခအေနေတြကို ဦးစားေပး၏။ ကေနဒါနိုင္ငံ၏ အေဝးသင္ပညာေရးစနစ္ကိုေတာ့ သူမအေနျဖင့္ ေကာင္းေကာင္းမသိပါ ဟုဆို၏။ ရုပ္ျမင္သံၾကားေတြမွ တဆင့္ ထုတ္လႊင့္ပို႔ခ်ၾကသည္ ဟူ၏။

ကေနဒါနိုင္ငံ၏ စာေမးပြဲစနစ္သည္ အစဥ္ဆက္မျပတ္ အကဲျဖတ္မွဳစနစ္ပင္ျဖစ္၏။ သူတို႔သည္ မတူကြဲျပားသည့္ လူမွဳေရး၊ ပညာေရး၊ ယဥ္ေက်းမွဳႏွင့္ ေဒသႏၱရေနာက္ခံတို႔က လာသည့္သူတို႔အတြက္ သာတူညီမွ်မွဳကို အားေပးခ်ီးေျမွာက္၏။ ကေနဒါနိုင္ငံ၏ ေက်ာင္းသား သမဂၢမ်ားသည္ ေက်ာင္းေဆာင္တည္ေဆာက္ေရး၊ ပြဲသဘင္အခမ္းအနားႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပပြဲေတြအတြက္ျဖစ္၏။

ဆရာႏွင့္ေက်ာင္းသား အခ်ိဳးကေတာ့ ပုံမွန္အားျဖင့္ အတန္းတတန္းလွ်င္ ၂၅ ေယာက္ျဖစ္၏။ အတန္းတြင္းမွာ ရိုက္ႏွက္ဆံုးမျခင္းကို ဥပေဒျဖင့္တားျမစ္ပိတ္ပင္ထား၏။ ဆရာေတြမ်ားသည္ စာေမးပြဲေတြကို ျပဳလုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိ၏။ တနိုင္ငံလံုးအတိုင္းတာႏွင့္ စံခ်ိန္မီ စာေမးပြဲဆိုတာမရွိ။ ဘာသာရပ္ေပၚ အေျခခံျပီး စာေမးပြဲပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိ၏။ ဥပမာအားျဖင့္ အဂၤလိပ္ဘာသာ စာေမးပြဲသည္ စာစီစာကံုးႏွင့္ အေမးအျဖတို႔ပင္ ျဖစ္၏။ စိတ္ပညာဘာသာရပ္သည္ အေျဖမွန္ကို ေရြးခ်ယ္ရသည့္ (Objective Choice) ေမးခြန္းပံုစံမ်ိဳးပင္ျဖစ္၏။

ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ သူတို႔၏ အမွတ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး မေက်နပ္ပါက ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးထံသို႔ တိုင္တန္းနိုင္၏။ ကေနဒါနိုင္ငံမွ ဆရာတို႔၏ဘဝသည္ အလြန္ခက္ခဲလွ၏။ သူတို႔၏ စာသင္ၾကားမွဳ အလုပ္ဆိုသည့္ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းေပၚမွာ ႏွစ္သက္ၾကျပီး ဆရာတို႔၏ မေက်နပ္မွဳဆိုတာ ထူးထူးျခားျခားျဖစ္သည့္ အရာပင္ျဖစ္၏။ ကေနဒါမွာ အမ်ိဳးသားစာေမးပြဲဘုတ္အဖြဲ႔ဆိုတာမ်ိဳးမရွိ။ ဘြဲ႔ရေက်ာင္းသားမ်ားေတြက အေျဖလႊာအမွတ္မ်ားကို စစ္ေဆးေပးၾက၏။ ပါေမာကၡမ်ားက မစစ္ေဆးၾကေပ။ ဘြဲ႔လြန္ႏွင့္ ပါရဂဴဘြဲ႔ေတြအတြက္ က်မ္းျပဳတင္ၾကရသည္ ဟူ၏ ။

မွတ္ခ်က္။ ။ ျမန္မာနိုငံေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားကြန္ဂရက္မွ စီစဥ္ထုတ္ေဝသည့္ ပညာေရးေဆြးေႏြးပြဲ မွတ္တမ္းမ်ား မွ ျပန္လည္ ေကာက္ႏွတ္ မွ်ေဝပါသည္။

မစၥ္ ဘရန္ဒါ ဘီလက္ ၏ ကေနဒါပညာေရးစနစ္ အေတြ႔ၾကံဳ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ (၂-၁၂-၁၉၉၈)

ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ

၂၈-၁၂-၂၀၁၁