မသက္သာေလ ေႏွာင္ၾကိဳးေတြ ေပြလြန္းလို႔

သံေယာဇဥ္…သံေယာဇဥ္… စကားေလး သံုးခြန္းမို႔၊ ညႊန္းေစခ်က္လည္း၊ နည္းမယ္မထင္၊တကယ့္ကို ေတြးျပန္ေတာ့ မေသးတဲ့ အားအင္၊ ကမၻာခြင္ တစ္ခုလံုး၊ သိမ္းက်ံဳးျပဳျပင္၊ သူခိုင္းေစသမွ်၊ ထာဝစဥ္ လူတိုင္းေနရတာပင္။ အာသေဝါကုန္ျငား၊ အရိယာသူေတာ္စင္တို႔က လြဲရင္၊ သံေယာဇဥ္ေႏွာင္ၾကိဳးမွ်င္ ဇြတ္တိုးလွ်င္….(ဘိုကေလးတင္ေအာင္ ေရးသားသည့္ နီနီဝင္းေရႊ သီဆိုသည့္ သံေယာဇဥ္ ဟူသည့္ သီခ်င္း စာပိုဒ္ေလး)

သံေယာဇဥ္ ဆိုသည္မွာ အထက္ပါ သီခ်င္းစာသားထဲကအတိုင္း စကားေလးသံုးလံုးသာ ျဖစ္ေသာ္လည္း ပုထုဇဥ္မ်ားအဖို႔ အေျပာလြယ္သေလာက္ ပယ္ရခြာရအလြန္ခက္လွပါ၏။ သံေယာဇဥ္ေႏွာင္ၾကိဳး ဟု ေခၚရိုးရွိသည့္အတိုင္း ၾကိဳးျဖင့္ ခ်ည္ေနွာင္ထားသကဲ့သို႔ သူ၏ကိန္းရာ သတၱဝါကို သံသရာဝဋ္မွ ေျပးမလြတ္နိုင္ေလာက္ေအာင္ ခ်ည္ေႏွာင္တတ္ေသာ တရားကို သံေယာဇဥ္ ဟု ဗုဒၶစာေပမွာေတာ့ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာေတာ့ သတၱဝါတို႔၏ စိတ္ႏွလံုးကို မရုန္း မထြက္နိုင္ေအာင္ ခ်ည္ေႏွာင္ ဖြဲ႔ယွက္၍ ထားအပ္ေသာ အာရုံမ်ားကို သံေယာဇဥ္ ေႏွာင္ၾကိဳးဟု ဆိုရေပသည္။ သုတၱန္ေဒသနာနည္းအားျဖင့္ သားအာရုံ၊ သမီးအာရုံ၊ လယ္ယာ မိုးေျမ ေရႊေငြရတနာတည္း ဟူေသာ အာရံု၊ အိုးအိမ္စည္းစိမ္တည္းဟူေသာ အာရံု၊ ေဆြမ်ိဳးဥာတကာ တည္းဟူေသာ အာရုံ စသည္မ်ားသည္ ဗဟိဒၶ ေႏွာင္ၾကိဳးေတြပင္ ျဖစ္၏။ အဘိဓမၼာေဒသနာနည္းအားျဖင့္ ရူပါရံု သဒၵါရံု ဂႏၶာရံု ရသာရံု ေဗာဌဗၺာရုံမ်ားသည္ ဗဟိဒၶေႏွာင္ၾကိဳးေတြ ျဖစ္၏။ အထက္ပါ သားသမီးစေသာ ဗဟိဒၶအာရုံမ်ား၌ တြယ္တာသာယာကပ္ျငိ၍ေနေသာ ဥပါဒါန္တရား၊ ကိေလသာတရားမ်ားသည္ အတြင္းအဇၥ်တၱ ေႏွာင္းၾကိဳးေတြပင္ျဖစ္ၾက၏။

ၾကိဳးခ်င္းထားေတာ့ ၾကိဳးခ်င္းျငိ၊ အိုးခ်င္းထားေတာ့ အိုးျခင္းျငိ၊ ဆိုသလို ဗဟိဒၶအာရုံေႏွာင္ၾကိဳးမ်ားႏွင့္ အတြင္းအဇၥ်တၱကိေလသာ ေႏွာင္ၾကိဳးမ်ား တြယ္တာျငိကပ္ၾကေသာအခါ ရွင္း၍မရနိုင္ေအာင္ ရွဳပ္ေထြးၾကကုန္၏။ ရုန္းမထြက္နိုင္ေလာက္ေအာင္ ခိုင္ျမဲစြာ ခ်ည္ေႏွာင္ထားၾကကုန္၏။ မစြမ္းရင္းကလဲရွိ၊ ကန္စြန္းခင္းကလဲျငိ၊ နတ္တိုက္ကလဲရွိ၊ ဓာတ္ခုိက္ကလဲရွိ၊ ဆိုသကဲသို႔ သတၱဝါတို႔ အဇၥ်တၱသႏၱာန္အတြင္းမွာ ရွဳပ္ေထြးစြာျခည္ေႏွာင္တတ္ေသာ ေႏွာင္ၾကိဳးမ်ားသည္ ဗဟိဒၶ ကာမဂုဏ္အာရံု ေႏွာင္ၾကိဳးမ်ားႏွင့္ ဓာတ္ခိုက္ေပါင္းမိေသာအခါ ခိုင္ျမဲစြာ အခ်င္းခ်င္း ဖြဲ႕ေႏွာင္ၾကေလေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သဂါထာဝဂၢသံယုတ္(ႏွာ၁၃၊၁၆၇) ၌ ျမတ္ဗုဒၶက အေႏၱာ ဇဋာ၊ ဗဟိ ဇဋာ၊ ဇဋာယ ဇဋိတာ ပဇာ၊ ဟု ေဟာေတာ္မူခဲ့၏။ ဆိုလိုသည္မွာ ပဇာ-သတၱဝါမ်ားသည္၊ အေႏၱာဇဋာ- အတြင္း၌ရွိေသာ ကိေလသာေႏွာင္ၾကိဳး အရွဳပ္တရားတို႔ျဖင့္လည္း မ်ားစြာ ရွဳပ္ေထြေပြလိမ္ၾကကုန္၏။ ဗဟိဇဋာ-သမီးသားမယား လယ္ယာမိုးေျမ စည္းစိမ္ဥစၥာစသည့္ ဗဟိဒၶေႏွာင္ၾကိဳး အရွဳပ္တရားမ်ိဳးျဖင့္လည္း မ်ားစြာ ရွဳပ္ေထြေပြလိမ္ၾကကုန္၏။ ဇဋာယ-ယင္းသို႔အဇၥ်တၱ ဗဟိဒၶ အတြင္းအပ အရွဳပ္အေထြးတရား နွစ္ပါးေၾကာင့္၊ ဇဋိတာ- ေျဖရွင္း၍ မရနုိင္ေလာက္ေအာင္ တစ္လိမ္လိမ္ တရစ္ေခြေခြ တစ္ေထြးေထြး ခ်ည္ေႏွာင္ရွဳပ္ေထြးၾကေလကုန္၏။

ၾကခတ္ဝါးရံုသည္ အခက္အလက္တို႔ျဖင့္ ေျဖရွင္း၍ မရနိုင္ေလာက္ေအာင္ ေပြလိမ္ရွဳပ္ေထြးေနသကဲ့သို႔ သတၱဝါမ်ားတည္းဟူေသာ ၾကခတ္ဝါးရံုတို႔သည္လည္း အတြင္းကိေလသာၾကိဳးေထြး၊ အျပင္ပ ဗဟိဒၶသႏၱာန္၌ ရွိေသာ ကာမဂုဏ္ေႏွာင္ၾကိဳးေထြးတို႔ျဖင့္ တစ္ေထြးတစ္လံုး ရွဳပ္ေထြးလွ်က္သာ ရွိၾကကုန္၏။ ေလာကုတၱရာစခန္း မတက္လွမ္းနိုင္ေသးသမွ် ေျဖရွင္း၍ မရနိုင္ေအာင္ရွိၾကကုန္၏။ ထိုသို႔ ရွဳပ္ေထြးစြာခ်ည္ေႏွာင္အပ္ေသာ ေႏွာင္ၾကိဳးတို႔၏ မလွဳပ္မယွက္နိုင္ေအာင္ ခ်ည္ေႏွာင္ထားမွဳေၾကာင့္ မလြတ္မထြက္နိုင္ပဲ သံသရာတစ္ဝဲလည္လည္ ေနၾကရကုန္၏။ အခ်ဳပ္ဆိုရလွ်င္ လူနတ္ျဗဟၼာ ပုထုဇဥ္ေတြမွာ ေႏွာင္ၾကိဳး ၁၀ ေခ်ာင္းျဖင့္ တနည္းမဟုတ္ တနည္း ခ်ည္ေနွာင္ထားခံရ၏။ ရဟႏၱာျဖစ္မွသာလွ်င္ ယင္းသံေယာဇဥ္ ၾကိဳးေတြကို အျပီးသတ္ ပယ္ျဖတ္နိုင္၍ သံသရာဝဋ္မွ လြတ္ခြင့္ရနိုင္ၾကေလသည္။

ပုထုဇဥ္ေလာကတစ္ခုလံုးကို သားမယားသံေယာဇဥ္၊ ေဆြမ်ိဳးသံေယာဇဥ္၊ မိမိတို႔ပိုင္ဆိုင္ထားသည့္ လယ္ယာမိုးေျမ ေရႊေငြရတနာ သံေယာဇဥ္၊ ရာထူး အလုပ္ကိုင္ သံေယာဇဥ္ စသည္ျဖင့္ ေျပာမဆံုးေပါင္ ေတာသံုးေထာင္ ဆိုသလို ကာမဂုဏ္ေထာင္ သံေယာဇဥ္ေႏွာင္ၾကိဳးမ်ားျဖင့္ တင္းၾကပ္စြာ တုတ္ေႏွာင္ထားေလ၏။ သံေဝဂဥာဏ္ထက္သန္လာသျဖင့္ ရုန္းထြက္မည္ၾကံေသာ္လည္း ကာမဂုဏ္ေႏွာင္ၾကိဳးတို႔က အတင္းၾကပ္တုတ္ေႏွာင္ထားၾကသျဖင့္ သားသမီးကေလးငယ္မ်ား၏ မ်က္ႏွာရုပ္ပံုလႊာတို႔က ေရွ႕တဲ့တဲ့မွာ ကသိုဏ္းကြက္ကဲ့သို႔ ဘြားဘြားၾကီး ေပၚထြက္လာတတ္ျပန္၏။ ခ်စ္ဇနီးမယား မ်က္ႏွာကလည္း ဘြားကနဲေပၚလာျပန္၏။ နာမည္ေက်ာ္ ဇာတ္မင္းသားၾကီး ေရႊမန္းတင္ေမာင္ ႏွစ္ပါးသြားထဲကလို " ေတာထြက္မယ္ ၾကံေပမဲ့၊ ေခ်ာကညာေလးေတြက၊ သူတို႔မ်က္စိထဲ၊ ကြက္ခနဲကြက္ခနဲျမင္" ဆိုသကဲ့သို႔ နကၠတစ္ဖလင္ျပားေပၚမွာ တစ္ရိပ္ရိပ္ျမင္ေယာင္လာၾကကုန္၏။ ထို သံေေယာဇဥ္ေႏွာင္ၾကိဳး သားမယား မ်က္ႏွာတို႔က "တစ္ကိုယ္ေကာင္းၾကံ ရုန္းမထြက္ပါႏွင့္" ဟူ၍ မူမူရာရာ တီတီတာတာ မဆိုေသာ္လည္း ဆိုသကဲ့သို႔ ျဖစ္ကုန္၏။ သို႔ျဖစ္၍ ရုန္းထြက္ဖို႔ ေနာက္ဆံတင္းလွ်က္ ရွိၾကကုန္၏။ ထိုသို႔ေသာအခါ သံေယာဇဥ္ ေႏွာင္ၾကိဳးက ရုန္းထြက္ေတာ့မည္ ၾကံေသာ သံေဝဂဥာဏ္ရွင္ ပါရမီရွင္ဆရာၾကီးမ်ားသည္ပင္ ျပာရီးျပာရာႏွင့္ အံ့အားသင့္၍ မုဆိုးေက်ာ့ကြင္းမိေသာ သားသမင္ကဲ့သို႔ မရုန္းထြက္နိုင္ဘဲ ရွိတတ္ၾကပါသည္။

ပုထုဇဥ္မ်ားအဖို႔ေတာ့ သံေယာဇဥ္အာရုံ ကာမဂုဏ္ေႏွာင္ၾကိဳးတို႔သည္ အမွတ္မဲ့ သာမည ေနလွ်င္ မိမိကိုယ္၌ ေႏွာင္ဖြဲ႔ထားမွန္းေတာင္ ေကာင္းေကာင္း မသိသာေစကုန္။ ပါရမီဥာဏ္နုနယ္ေသးေသာ သူလိုကိုယ္လိုလူမ်ား မဆိုထားႏွင့္ဦး၊ အႏၱိမ ဘဝိက၊ ပစၦိမဘဝိက- သံသရာေနာက္ဆံုးဘဝ ပိုင္ဆိုင္ထားၾကသည့္ ဘုရားျဖစ္လတံ့ေသာ အေလာင္းေတာ္ သိဒၶတၳမင္းသားသည္ပင္ သူအို သူနာ သူေသ ရဟန္းဟူေသာ နိမိတ္ၾကီးေလးပါးျမင္၍ ေတာထြက္ေတာ္မူမည့္ ဆဲဆဲမွာပင္ ခ်စ္ဇနီး ယေသာ္ဓရာ၏ မ်က္ႏွာေတာ္ႏွင့္ သားေတာ္ရာဟုလာ မ်က္ႏွာကို ဘြားကနဲျမင္လာသျဖင့္ ေနာက္ဆံတငင္ငင္ျဖစ္ျပီး ေအာင့္မေနနိင္ရွာဘဲ ေနာက္ဆံုးၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ကိုယ္ေတာ္တစ္ပါးတည္း ယေသာဓရာ၏ တိုက္ခန္းအေဆာင္ေတာ္သို႔ ကူးခဲ့ရေပေသးသည္။ အခန္းေပါက္ဝက ေနျပီးလွ်င္ ယေသာ္ဓရာႏွင့္ သားေတာ္ရာဟုလာကို ရွဳ႕ေတာ္မူရာ ၾကည့္ရုံမွ်ပင္ အားမရနိုင္ေသးေသာေၾကာင့္ သားေတာ္ရာဟုလာကိုပင္ ယူငင္ေထြးဖက္ နမ္းရွဳပ္ေတာ္မူမည္ဟု ၾကံစည္ေတာ္မူေလေသးသည္ မဟုတ္ပါလား။ ေနာက္မွ အသိဥာဏ္ျဖင့္ စိတ္ခလုတ္ကို ထိမ္းခ်ဳပ္ေတာ္မူျပီးမွ ဆုတ္ခြာေတာ္မူခဲ့ရရွာေလ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်းဇူးရွင္လယ္တီ ဆရာေတာ္ၾကီးက "တစ္ကို္ယ္ေကာင္းတန္၊ တေစာင္းေနာ္ ၾကံလိုက္ရ၊ ေနာက္ဆံေထြးယွက္၊ အေရးႏွယ္ခက္ပါဘိ" ဟု ဆံုးမေတာ္မူခဲ့၏။ သို႔ေသာ္လည္း တကယ့္ပါရမီရွင္မ်ားသည္ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ေနာက္ဆံတင္းျခင္း မရွိပဲ လြတ္လြတ္ၾကီးထြက္ေျမာက္သြားၾကသည္မ်ားကို ဇာတ္နိပါတ္ေတာ္မ်ားမွာ မ်ားစြာေတြ႔နိုင္ပါေသးသည္။

ေလာကတြင္ အင္အားအၾကီးဆံုး ဆင္မ်ားသည္ အေရးၾကံဳလာပါက သစ္ပင္တစ္ပင္လံုးကိုပင္ အျမစ္မွ ႏွတ္ပစ္နိုင္ေလာက္ေအာင္ အားအင္မ်ားရွိၾကေသာ္လည္း သူတို႔ကို ခ်ည္ေႏွာင္ထားသည့္ ေႏွာင္ၾကိဳးကိုေတာ့ ျဖတ္ေတာက္နိုင္ျခင္းမရွိၾကေျခ။ ဆင္မ်ား ယံုၾကည္ေနၾကသည္မွာ ထိုေႏွာင္ၾကိဳးမ်ားက သူတို႔ကို ခ်ည္ေႏွာင္ထားသည္ဟူေသာ အစြဲလမ္း သို႔မဟုတ္ ယံုၾကည္ခ်က္ရွိေနေသာေၾကာင့္ သူတို႔ ယင္းေႏွာင္ၾကိဳးတို႔မွ ရုန္းထြက္ဖို႔ မၾကိဳးစားၾကျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ပုထုဇဥ္လူသားတို႔သည္ မိမိတို႔ကို သံေယာဇဥ္ေႏွာင္ၾကိဳးမ်ားျဖင့္ အခ်ည္ခံေနရသည္ မွန္ပါ၏။ လူသားတို႔က ဆင္မ်ားႏွင့္ တမူကြဲျပားျခားနားသည္ကေတာ့ ထိုေႏွာင္ၾကိဳးမ်ားကို ေျဖခ်င္လွ်င္ ေျဖနိုင္စြမ္းရွိ၏။ ရုန္းထြက္ခ်င္လွ်င္ ရုန္းထြက္နိုင္စြမ္း ရွိ၏။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ လူသားတို႔၏ အသိဥာဏ္သည္ တိရစၦာန္တို႔ထက္ ျမင့္မားေသာေၾကာင့္ေပတည္း။ ထိုအသိဥာဏ္ကပင္ လူသားတို႔ႏွင့္ တိရစၦာန္တို႔ လံုးဝ ကြဲျပားျခားနားေအာင္ လုပ္လိုက္ျခင္းျဖစ္၏။ ပညာကဲမို႔၊ ငါသို႔သမူ၊ ျပဳမူေဆာင္တာ၊ အရာရာသည္၊ ဘယ္မွာ မျပီးရွိအဲ့နည္း ဆိုသကဲ့သို႔ အဓိပတိပစၥည္းတပ္သည့္ အသိဥာဏ္ရွိပါက မည္မွ်ပင္ ရုန္းထြက္ရန္ခက္ခဲေစကာမူ ရုန္းထြက္နိုင္ၾကေပသည္။ အရာရာျပီးေျမာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္နိုင္ပါသည္။

လူသားတို႔သည္ တကယ္ပါရမီဥာဏ္ ရင့္သန္လာပါက သံေယဇဥ္ေႏွာင္ၾကိဳးတို႔မွ ရုန္းထြက္နိုင္ၾကမည္ျဖစ္၏။ ပါရမီဥာဏ္ မရင့္သန္ေသးလို႔ပါ ဟု ဆင္ေျခဆင္လက္မ်ားေပးနိုင္ေသာ္လည္း ပါရမီဆိုသည္မွာ ျဖည့္က်င့္ယူမွ ျပည့္ဝနိုင္ေပ၏။ လက္ေတြ႔ျဖည့္က်င့္မွဳမရွိပါက အဘယ္မွာလွ်င္ ပါရမီဥာဏ္ ရင့္သန္လာနိင္ပါအံ့နည္း။ ပါရမီဥာဏ္မရင့္သန္လွ်င္ အဘယ္မွာ သံေယာဇဥ္ေႏွာင္ၾကိဳးမွ ရုန္းထြက္နိုင္ပါမည္နည္း။ ထိုကဲ့သို႔ သံေယာဇဥ္ေႏွာင္အိမ္မွ ရုန္းထြက္ရန္ လူသားတိုင္းမွာ ပါရမီဥာဏ္ အေျခအေနေကာင္းမ်ားေတာ့ ရွိတတ္ၾကပါသည္။ ထိုအေျခအေနေကာင္းမ်ား ရွင္သန္လာဖို႔ မိမိတို႔၏ စိတ္ခလုတ္ကို ဥာဏ္ျဖင့္ထိမ္းခ်ဳပ္ကာ မိမိတို႔လိုအပ္သလို ပံုသြင္းျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ၾကရေပမည္။

ဆံပင္ညွပ္သမားသည္ အင္မတန္ရွဳပ္ေထြးေနသည့္ ဆံပင္မ်ားကို သို႔မဟုတ္ မလိုအပ္သည့္ ဆံပင္မ်ားကို ျဖတ္ညွပ္ထုတ္ကာ မိမိလိုအပ္သည့္ ဆံပင္ဒီဇိုင္း ပံုပန္းသ႑ာန္ကို လွပတင့္တယ္ေအာင္ျပဳလုပ္ဖန္တီးသကဲ့သို႔ မိမိတို႔သည္ အရုပ္ဆိုးအၾကည့္တန္လွသည့္ သံေယာဇဥ္အရွဳပ္ေထြးမ်ားကို ျဖတ္ထုတ္နိုင္ဖို႔ ေရွးဦးစြာ မိမိစိတ္ကို လွပေအာင္ဖန္တီးရေပလိမ့္မည္။ စိတ္လွလာလွ်င္ တေျဖးေျဖး အသိဥာဏ္တိုးကာ သံေယာဇဥ္ ကာမဂုဏ္အာရုံေတြအေပၚမွာ တပ္မက္မွဳကင္းလာေပလိမ့္မည္။ လူသားတို႔သည္ ပါရမီဥာဏ္မရင့္သန္ေသးေသာအခါ ကာမဂုဏ္အာရုံအေပၚ၌ သာယာမွဳ အႆာဒတရားမ်ားျဖင့္ ေမြ႔ေလွ်ာ္တတ္ၾကေသာ္လည္း တျဖည္းျဖည္း ပါရမီဥာဏ္ရင့္သန္လာေတာ့ ယင္းကာမဂုဏ္အာရံု သံေယာဇဥ္ အေႏွာင္အဖြဲ႔တို႔၏ အျပစ္ အာဒီနဝ ကိုျမင္လာတတ္ၾကပါသည္။ သံေယာဇဥ္ ကာမဂုဏ္တို႔၏ အျပစ္ကို ျမင္လာတာႏွင့္အမွ် ထိုအေႏွာင္အဖြဲ႔ ေနွာင္ၾကိဳးတို႔မွ လြတ္ေျမာက္မွဳ (နိႆရဏ) ကို ရရွိဖို႔ ၾကိဳးစားၾကသည္။ လြတ္ေျမာက္မွဳ ရတာႏွင့္တျပိဳင္နက္ သစၦိကရဏ ဟုေခၚသည့္ သံေယာဇဥ္ေႏွာင္ၾကိဳးတို႔၏ စင္စစ္လြတ္ေျမာက္ရာ နိဗၺဴတာစခန္းကို မ်က္ေမွာက္ျပဳၾကရေပသည္။

ယခုအခါ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ျမတ္ၾကီးႏွင့္ ၾကံဳၾကိဳက္ေနၾကေသာ သူေတာ္ေကာင္းအေပါင္းတို႔သည္ သံေယာဇဥ္ေနွာင္ၾကိဳးမ်ားမွ ရုန္းထြက္ရန္ နည္းေကာင္း လမ္းေကာင္းမ်ား ရွိပါသည္။ သာသနာဒုလႅဘ ၾကံဳရသည့္ အခါေကာင္းၾကီးကို လွလွၾကီး ရရွိၾကေပသည္။ ယခုလို ကာလေကာင္း၊ေခတ္ေကာင္း ဝိပႆနာလက္နက္ေကာင္းမ်ားျဖင့္ လွလွၾကီးေတြ႔ၾကံဳပိုင္ဆိုနိုင္ၾကကုန္လွ်က္ ေနာက္ဆံတငင္ငင္ အေထြးယွက္ယွက္ သံေယာဇဥ္ကြန္ယက္မွ ရုန္းထြက္နိုင္ဖို႔ တရားသမၸဇဥ္ အမ်ားယွဥ္၍ ဥာဏ္ဟုန္ရဲရဲ ျဖစ္နိုင္သေလာက္ အားခဲနိုင္ၾကပါေစသတည္း။

ေမတၱာျဖင့္

ေမ့သားလွ(ဇလဂၢ)

၂၄-၀၂-၂၀၁၂