ျမတ္ဗုဒၶသည္ သမၼာသေမၺာဓိဥာဏ္ေတာ္ကို ျဖည္းဆည္းေတာ္မူခဲ့ေသာ ပါရမီေတာ္အဟုန္ေတြေၾကာင့္ ဗုဒၶဂယာေျမျမတ္မဟာရွိ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ေရႊပလႅင္၌ ရရွိေတာ္မူခဲ့သည္။ ျမတ္ဗုဒၶပြင့္ေပၚေတာ္မူလာျခင္းသည္ ကမၻာသူကမၻာသားတို႔၏ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာအတြက္သာ ပြင့္ေပၚေတာ္မူခဲ့၏။ သုိ႔ေသာ္ျမတ္ဗုဒၶသည္ သမၼာသေမၺာဓိဥာဏ္ေတာ္ရရွိရာ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ေရႊပလႅင္ေတာ္ကို ကပ္ျငိတြယ္တာေနေတာ္မမူဘဲ ၄၉ ရက္ခန္႔ေလာက္သာ ယင္းပတ္ဝန္းက်င္၌ သီတင္းသုံးေတာ္မူလ်က္ သတၱဝါအမ်ား ခ်မ္းသာစီးပြား အက်ိဳးမ်ားမည့္ေနရာမ်ားသို႔သာလွ်င္ ဓမၼခရီးဆက္ခဲ့ရေပသည္။
ျမတ္ဗုဒၶ၏ ပထမဦးဆုံး ဓမၼခရီးကား ပဥၥဝဂၢီရဟန္း၅ ပါးတို႔အား ဓမၼစၾကာတရားဦးေဟာရန္ ေရွးေဟာင္းဗာရာဏသီျမိဳ႕အနီး ယခုေခတ္ ဆာရနတ္ေခၚေသာ ဣသိပတန မိဂဒါဝုန္ ေတာရိပ္ျမံဳအရပ္ပင္ျဖစ္သည္။ ပဥၥဝဂၢီရဟန္း၅ပါးတို႔သည္ ဓမၼစၾကာႏွင့္ အနတၱလကၡဏေဒသနာေတာ္မ်ား ၾကားနာခြင့္ရၾက၍ ဝိမုတၱိအရသာကို ေသာက္သုံးနိုင္ခဲ့ၾကေပသည္။ ထိုရဟန္းတို႔သည္ ျမတ္ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဓမၼခရီးေၾကာင့္ ပထမဆုံး အႏွစ္ႏွစ္ အလလက သူတို႔ရွာေဖြေနၾကသည့္ ဓမၼကို ခံစားသိနားလည္သူမ်ား ျဖစ္ၾကေပသည္။
ထို႔ေနာက္ဗာရာဏသီျမိဳ႕သား ယသသူေဌးသားလည္း ေလာကီကာမဂုဏ္စည္းစိမ္အမ်ိဳးမ်ိဳး ခံစားေနရေသာ္လည္း စိတ္ခ်မ္းသာမွဳရွာမေတြ႔နိုင္ျဖစ္ေနသျဖင့္ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶထံေရာက္လာျပန္သည္။ ယသသည္လည္း ျမတ္ဗုဒၶ၏ တရားေရေအး အျမိဳက္ေဆးကို ေသာက္သုံးရေလေသာေၾကာင့္ ဘဝလြပ္ေျမာက္မွဳခ်မ္းသာကို ရရွိခဲ့ျပန္၏။
ထို႔အျပင္ ယသ၏အျခားသူငယ္ခ်င္းေလးေယာက္အုပ္စုသည္လည္း ယသအေၾကာင္းၾကားသိရ၍ ျမတ္ဗုဒၶထံ ေရာက္လာျပန္ၾက၏။ ထိုသူငယ္ခ်င္းေလးေယာက္တို႔သည္ သူတို႔၏ဘဝရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ ဘဝလြတ္ေျမာက္မွဳ ရရွိခဲ့ျပန္၏။ ယသႏွင့္ယင္းသူငယ္ခ်င္းေလးေယာက္တို႔၏ ဘဝျငိမ္းခ်မ္းမွဳရရွိၾကသည္ဆိုသည့္ ဂုဏ္သီတင္းသည္ အျခားသူငယ္ခ်င္းအေယာက္၅၀ အၾကားမွာရိုက္ခတ္လ်က္ရွိ၏။ ထိုေၾကာင့္သူငယ္ခ်င္း ၅၀ တို႔သည္လည္း ျမတ္ဗုဒၶထံ စိတ္ႏွလုံးခ်မ္းသာမွဳအတြက္ ေရာက္ရွိလာၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုသူငယ္ခ်င္း ၅၀ တို႔သည္လည္း ဝိမုတၱိရသခံစားၾကရကုန္၏။ စင္စစ္ကား ယသ အပါအဝင္ ယင္းသူငယ္ခ်င္း၅၅ ေယာက္တို႔သည္ အတိတ္ဘဝေတြတုန္းက အုပ္စုဖြဲ႔ကာ ယခုေခာတ္ေခၚ ျဗဟၼစိုရ္ နာေရးအသင္းတည္ေထာင္လွ်က္ အားကိုးရာမဲ့ေသသူေတြ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ႏွင့္ ေသဆုံးသြာသည့့္အမ်ိဳးသမီးအေလာင္းေတြကို မီးသၿဂိဳဟ္ေပးကာ အသုဘသညာမ်ား သူတို႔သႏၱာန္၌ရရွိခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ကေခ်သည္ေတြ ရွဳ႕၍မညီးခ်စ္ဇနီးေတြအလယ္မွာ ကာမဂုဏ္စည္းစိမ္အျပည့္ခံစားရလင့္ကစား စိတ္မေပ်ာ္ရႊင္နိုင္ၾကဘဲ စိတ္္ခ်မ္းသာရာ ရွာေဖြၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းအတိတ္ဘဝက နာေရးကူညီခဲ့မွဳ ကုသိုလ္အေထာက္အပံ့ အသုဘသညာမ်ားေၾကာင့္ပင္ တရားထူျမန္ျမန္ရၾကေလသည္။ သူငယ္ခ်င္းအားလုံး ျမတ္ဗုဒၶထံေတာ္မွာ ရဟန္းျပဳခဲ့ၾကေလသည္။
ျမတ္ဗုဒၶသည္ ပထမဝါေတာ္ကို ဣသိပတနမိဂဒါဝုန္ေတာ နႏၵိယသူေဌးေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းေသာ ေက်ာင္းေတာ္မွာ ဝါဆိုဝါကပ္ေတာ္မူရင္း အရည္ခ်င္းျပည့္ဝသည့္ အားလုံးရဟႏၱခ်ည္းျဖစ္သည့္ ရဟန္းေတာ္၆၀ကို သံဃအဖြဲ႔အစည္းၾကီးအတြက္ ေအာင္ျမင္စြာဓမၼခရီးဆက္နိုင္ခဲ့သည္။ ေခတ္စကားႏွင့္ဆိုလွ်င္ ေအာင္ျမင္စြာ ဓမၼနည္းလမ္းျဖင့္ စည္းရုံးနိုင္ခဲ့သည္။ သုညာဂါေရ အဘိရမႏၱိ တထာဂတာ ဆိုသည့္အတိုင္း ျမတ္ဗုဒၶသည္ ေတာမွာပင္ ဖြားျမင္ေတာ္မူ၊ ေတာမွာပင္ ဘုရားျဖစ္၊ ေတာမွာပင္ တရားေဟာ၊ ေတာမွာပင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူ၍ ေတာမွာပင္ေပ်ာ္ေမြ႔ေတာ္မူလင့္ကစား ျမတ္ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ လူအမ်ားအက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားသည့္ ေနရာမ်ား၌သာ သီတင္းသုံးေတာ္မူခဲ့သည္။
ႏွစ္စဥ္ဝါတြင္းသုံးလပတ္လုံး တစ္ေနရာတည္းတြင္ သီတင္းသုံးဝါဆုိဝါကပ္ေတာ္မူေသာ္လည္း မ်ားေသာအားျဖင့္ ရာဇၿဂိဳဟ္ သာဝတၳိ ကဲ့သို႔ေသာျမိဳ႕ၾကီးမ်ားအနီး၌ သာသနာေတာ္ကို အားေပးခ်ီးေျမွာက္ၾကေသာ ရွင္ဘုရားမ်ား မိဖုရားမ်ား သူေဌးသူၾကြယ္ ျမိဳ႕သူျမိဳ႕သားမ်ား ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းေသာ ေက်ာင္းအရာမ္မ်ား၌သာ သီတင္းသံုးေတာ္မူေလ့ရွိသည္။ ျမိဳ႕ေနလူစု အမ်ားစုအတြက္ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာကိုျပဳေသာ အစအလယ္အဆံုး ေကာင္းျခင္းသုံးပါးႏွင့္ ျပည့္စုံေသာ ျမတ္ဓမၼကို ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။ ဝါတြင္းကာလ ကုန္ဆုံးသည့္ေနာက္ ျမိဳ႕ရြာနိဂုံးအႏွံ႔ ဓမၼေဒသနာခရီးလွည့္လည္လွ်က္ လူ႕ေလာကအက်ိဳးကို အနားတမ္းေဆာင္ရြက္ေတာ္မူခဲ့သည္။
ျမတ္ဗုဒၶ၏ ဓမၼလမ္းစဥ္ကို ေလွ်ာက္လွမ္းေနၾကသည့္ ရဟန္းေတာ္တို႔သည္လည္း လူသူဆိတ္သုဥ္းသည့္ ေတာရိပ္ျမိဳင္တစ္ခုခုတြင္အျမဲေနျပီး မိမိတို႔ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လုံး ဘယ္မွာကုန္ဆုံးေက်ာ္လြန္နိုင္ၾကမည္နည္း။ ထိုရဟန္းေတာ္တို႔သည္ လူ႕ေလာကၾကီးထဲမွာ ထဲထဲဝင္ဝင္ေနျပီး လူ႕ေလာက၏ေကာင္းက်ိဳးမ်ားကို ဓမၼနည္းလမ္းျဖင့္ သည္ပိုးရြက္ေဆာင္ျခင္းသည္သာလွ်င္ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေပသည္။ယင္းရည္မွန္းခ်က္ကို အစကနဦး ရဟန္း၆၀ တို႔သည္ ထားရွိခဲ့ၾကပါသည္။ ယင္းရည္မွန္းခ်က္သည္ အနာဂတ္သာသနာျပဳပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ မီးရွဴးတန္ေဆာင္အလင္းေရာင္ပင္ျဖစ္ေလသည္။
ဝါတြင္းကာလ ကုန္ဆုံးခ်ိန္တြင္ ျမတ္ဗုဒၶက ရဟန္း၆၀တို႔အား သာသနာျပဳ ဓမၼခရီးဆက္ရန္မိန္႔ေတာ္မူသည္။ စရထ ဘိကၡေဝ စာရိကံ- ရဟန္းတို႔ ဓမၼခရီးထြက္ခ်ိန္တိုင္ျပီ။ မာ ဧေကန ေဒြ အဂမိတၳ- တစ္ေနရာစီသြားၾက၊ တစ္ေနရာတည္းကို ရဟန္း၂ပါး ၃ပါး ေပါင္းျပီးအတူမသြားၾကနဲ႕။ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ ေဒေသထ ဓမၼံ- လူအေပါင္းစည္းပြားခ်မ္းသာဖို႔ ေနရာေပါင္းမ်ားစြာ ဓမၼေရာင္ျခည္ထြန္းလင္းေစရန္ လွည့္လည္တရားေဟာၾက။ ယင္းလမ္းညႊန္ခ်က္သည္ ယေန႔တိုင္ေအာင္ပင္ သာသနာျပဳပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ အားေပးလွဳံ႕ေဆာ္မွဳပင္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဤစကားေတာ္သည္ သီတင္းကၽြတ္ေန႔ျမတ္မွာ ျမတ္ဗုဒၶ၏ မဂၤလာအေပါင္းႏွင့္ခေညာင္းျပီး အးေပးလွဳံ႕ေဆာ္မွဳအျပည့္အဝရွိသည့္ ျမင့္ျမတ္ေသာသတိေပးစကား လမ္းညႊန္ခ်က္ပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။
အမွန္စင္စစ္အားျဖင့္ ျမတ္ဗုဒၶ၏လမ္းညႊန္ခ်က္ တရားနည္းလမ္းကို အေျခခံလ်က္ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ ဒုကၡမွလြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာမွဳ ဘဝလြတ္ေျမာက္မွဳကို ရရွိထားေသာပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ လူသားတို႔၏အက်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္လိုသည့္ ပရဟိတစိတ္ဓာတ္ ကရုဏာေတာ္ျမတ္ကို ဘယ္မွာ ဥေပကၡာျပဳနိုင္ၾကပါမည္နည္း။ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာေအာင္လုပ္ျပီး လူသူကင္းရာ ဆိပ္ျငိမ္ရာအရပ္၌ ယင္းလြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာကို တစ္ကိုယ္တည္းခံစားရင္း ၾကြင္းက်န္သည့္ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လုံး ေနသြားဖို႔ရန္မွာ မျဖစ္နိုင္ေပ။ ျမတ္ဗုဒၶကိုယ္တိုင္ပင္ ယင္းကဲ့သို႔ ျပဳလုပ္ေတာ္မမူခဲ့ေပ။ သမၼာသေမၺာဓိဥာဏ္ကို ရရွိျပီး ရက္သတၱပတ္ ၇ ပတ္ေလာက္သာ ဝိမုတၱိသုခကိုခံစားေတာ္မူရင္း တစ္ပါးတည္းသီတင္းသုံးေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုမွေနာက္ပိုင္းကာလ၌ကား ေလာကလူသားတို႔၏ ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ဓမၼခရီးလွည့္လည္ေတာ္မူခဲ့၏။ ဓမၼခရီးလွည့္လည္ရင္း ေနာက္ဆုံးဘဝခရီးအခ်ိန္ကေလးမွာပင္ ရပ္နားသည္မရွိ ဒုကၡမ်ိဳးစုံဖိစီးႏွိပ္စက္ခံေနၾကရသည့္ သတၱဝါတို႔၏ ဒုကၡအဝဝကို ဖယ္ရွားပစ္နိုင္ရန္ ဓမၼေရေအးအျမိဳက္ေဆးကို တိုက္ေကၽြးေတာ္မူခဲ့၏
တဆက္တည္းအေတြးတစ္ခု စဥ္းစားမိသည္မွာ ယေန႔ေခတ္ ျပည္ပနိုင္ငံမ်ားတြင္ ပညာသင္ၾကားလွ်က္ရွိၾကကုန္ေသာ ျမန္မာႏြယ္ဖြားရဟန္းေတာ္မ်ားသည္လည္း မိမိတို႔ပညာသင္ၾကားခဲ့ရာ တကၠသိုလ္ေလာက္တြင္သာ ဘဝတစ္ေလွ်ာက္အခ်ိန္မကုန္လြန္ဘဲ လူသားတို႔၏ေကာင္းက်ိဳးကိုေဆာင္ရြက္လိုသည့္ ပရဟိတစိတ္ဓာတ္မ်ားျဖင့္ လူ႔ေလာကထဲတြင္ ထဲထဲဝင္ဝင္ရွိျပီး တစ္ေထာင့္တစ္ေနရာက ဗဟုဇနဟိတ ဗဟုဇနသုခ ေလာကလူသားတို႔၏ ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာအတြက္ ပါဝင္ကူညီေဆာင္ရြက္ၾကမည္ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။ ျမတ္ဗုဒၶခ်မွတ္ခဲ့သည့္ နည္းလမ္းအတိုင္း တရားေရေအးအျမိဳက္ေဆးမ်ားကို တိုက္ေၾကြးၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။
ျမတ္ဗုဒၶသည္ ဂိုဏ္းအသီးသီးမွ၊ ဘာသာတရားအသီးသီးမွ၊ အယူအဆအသီးသီးမွ၊ အမ်ိဳးဇာတ္အသီးသီးမွ၊ အလုပ္အကိုင္ ရာထူးဌာနႏၱရအသီးသီးမွ၊ ျမိဳ႕ရြာအရပ္ေဒသအသီးသီးမွ ကြဲျပားျခားနားေသာ အလႊာေပါင္းစုံမွ ေရာက္ရွိလာေသာ လူသားမ်ားကို ခြဲျခားမွဳမရွိဘဲ တရားေရေအးတိုက္ေၾကြးေတာ္မူခဲ့သည္သာ။ ဥပမာ မာဂဓတိုင္းဘုရင္ ဗိမၺိသာရ၊ ေကာသလတိုင္းဘုရင္ ပေသနဒီေကာသလ တို႔ကဲ့သို႔ေသာ ရွင္ဘုရင္မ်ား။ ေခမာမိဖုရား မလႅိကာမိဖုရား သာမာဝတီမိဖုရားကဲ့သို႕ေသာ မေဟသီမိဖုရားေခါင္ၾကီးမ်ား။ မဟာကပၸိန ပုကၠဳသာတိကဲ့သို႔ေသာ ရွင္ဘုရင္ဘဝမွ ရဟန္းျပဳလာေသာပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ သီဟစစ္သူၾကီး ဗႏၶဳလစစ္သူၾကီးကဲ့သို႔ေသာ စစ္ေသနာပတိခ်ဳပ္ၾကီးမ်ား။ ကစၥာယနကဲ့သို႔ေသာ ဘုရင့္ပုေရာဟိတ္မ်ား။ ဆရာဇီဝကကဲ့သို႔ေသာ ဘုရင့္သမားေတာ္ၾကီးမ်ား။ အရွင္သာရိပုၾတာ အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္တို႔ကဲ့သို႔ေသာ ဇာတ္ျမင့္ပုဏၰားမ်ား။ အနာထပိဏ္သူေဌး ဝိသာခါတို႔ကဲ့သို႔ေသာ ေစတနာရွင္ သဒၶါရွင္မ်ား။ ခုဇုတၱရာကဲ့သို႔ေသာ ကၽြန္မေလးမ်ား။ ကုဌနဴနာေရာဂါသည္ သုပၸဗုဒၶကဲ့သို႔ေသာ ဘုန္းေတာင္းယာစကာမ်ား။ သုနိတကဲ့သို႔ေသာ ပန္းမွိုက္သြန္ မစင္ဘင္က်ံဳးသမားမ်ား။ အမၺပါလီ သီရိမာတို႔ကဲ့သို႔ေသာ ျပည့္တန္ဆာမ်ား။ ဗာဟိယဒါရုစီရိယကဲ့သို႔ေသာ ပရဗိုဇ္မ်ား။ ဥရုေဝလကႆပကဲ့သို႔ေသာ ဆံက်စ္ရေသ့မ်ား။ သီလဝကဲ့သို႔ေသာ သူေတာ္ေကာင္းမ်ား။ အဂုၤလိမာလ တမၺဒါဌိကတို႔ကဲ့သို႔ေသာ လူသတ္သမားမ်ား စသည္ျဖင့္ အလႊာအသီးသီးမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအား အမ်ိဳးဇာတိ ရာထူးဌာနႏၱရ အဆင့္တန္း အနည္းငယ္မွ် မခြဲျခားပဲ တရားေရေအးအျမိဳက္ေဆးကို တိုက္ေကၽြးေတာ္မူခဲ့သည္။ ျမတ္ဗုဒၶထံေရာက္ရွိလာၾကကုန္ေသာ အလႊာေပါင္းစုံမွ အမ်ိဳးသမီး အမ်ိဳးသားအားလုံးတို႔သည္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ မဂၢင္ရွစ္ရပ္တရားမ်ားကို အျပည့္အဝက်င့္ၾကံလိုက္နာကာ ျမတ္ဗုဒၶ၏ဓမၼေရလ်ဥ္တြင္ နစ္ျမွပ္သက္ဝင္ၾကေလေတာ့သတည္း။
ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ
၁၃၇၃ ခု ေတာ္သလင္းလကြယ္ အဂၤါေန႔
၂၇-၀၉-၂၀၁၁
က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။