၁။ “ရုိညြတ္ၾကည္စြာ”၊ ျမတ္ဆရာ၌၊ မကြာထံပါး၊ ပ်ပ္ဝပ္တြားလ်က္၊ တည္ၾကားက်ဳ႕ံက်ဳံ႕၊ မယြင္းယုံ႕လ်ွင္၊ ႏွဳတ္တုံ႕မလွန္၊ ပန္းသို႕ပန္၍၊ ေနဟန္က်စ္လ်စ္၊ ေၾကာက္ခ်စ္ရုိေသ၊ လုပ္ေက်ြးေထြျဖင့္၊ ျမဳေတလွ်ံေၿပး၊ ေက်ာက္ေကာင္းေသြးသို႕၊ ျပန္ေမးေပ်ာ္ေမြ႕၊ မျငီးေငြ႕ဘဲ၊ တစ္ေန႕သုံးေခါက္၊ ဝင္ေရာက္ခစား၊ ဝတ္ငါးပါးလည္း၊ မမွားက်င့္ေန၊ ျပည့္စုံေစမွ၊ ခဲြေဝစိတ္ဘန္၊ အတန္တန္ကို၊ မက်န္ထိုးထြင္း၊ သိေစလ်င္းေသာ္၊ မယြင္းမခ်ြတ္၊ ပုဒ္ပါဌ္ဂါထာ၊ အလကၤာႏွင့္၊ ကဗ်ာရတု၊ ဖတ္ရြတ္မႈလည္း၊ ငါးခုရပ္ဌာန္၊ ကာရန္ပုိဒ္ျပည့္၊ ဓိပၸါယ္ရွည္လ်က္၊ ေမ်ွာ္ၾကည့္ဥာဏ္ျမဴး၊ သူ႔ထက္ထူးေအာင္၊ မလူးမတြန္႔၊ စက္ႏွယ္ရြန္႕၍။ ။”ကြန္႕ကြန္႕ႏႈတ္ဝယ္၊ ျပတ္ေစမင္း”။
၂။”လူေရးလူရာ”၊ အျဖာျဖာ၌၊ လိမၼာသိေစ တတ္ေၾကာင္းေဖြ၍၊ မေနၾကဳိးကုတ္၊ အားအန္ထုတ္လ်က္၊ မယုတ္ေစထ၊ ဝီရိယႏွင့္၊လုံ႕လပင္ခိုင္၊ သံေက်ာက္တိုင္သို႕၊ ခက္ဆိုင္ပညာ၊ ခ်ုိဳျမတ္စြာသား၊ ခ်မ္းသာသးီပြင့္၊ ထူးထက္ျမင့္တည့္၊ ထပ္ဆင့္ပြားေလွာင္၊ သားေထြးေမာင္လ်င္၊ မေရွာင္မေျပး၊ ၾကဳိးႏွယ္ေထြးေလာ့၊ လက္ေရးလက္သား၊ စသည္မ်ားလညး္၊ မလ်ားမေထာင့္၊ မေမ်ွာင့္မယြန္း၊ မခြ်န္းမရွည္၊ မလည္မယ္ိမ္း၊ မတိမ္းမငဲ့၊ မယြဲ႔မေစာင္း မေပ်ာင္းမယြတ္၊ မပြတ္မတြန္႔၊ မလြန္႔မထြတ္၊ မယွက္မေျမုး၊ မေထြးမပူး၊ မလူးမႏဲြ႕၊ မက်ဲမစိတ္၊ မလိပ္မေခြ၊ တင့္ေၾကာင္းေဝမွ၊ အေနရႈအီ၊ ရဲြလုံးစီသို႕၊တညီေသခ်ာ၊ အကၡရာႏွင့္၊ ေရွ႕လာအျမစ္၊ အရစ္အပင့္၊ အဆင့္အတင္၊ အငင္အဆဲြ၊ တံခြန္ဝွဲလည္း၊ မလဲြႊႏႈိုင္းညုိ၊ စက္ျဖင့္တ္ိသို႕၊ တရွိပုံတူ၊ တတ္ေၾကာင္းမႈ၍၊ “ျမင္သူႏွလုံး ဆြတ္ေစမင္း”။
၃။ ‘ေလာကလူတြင္”၊ လမ္းသိုိ႕ထင္သည္၊ ဂုဏ္အင္ပညာ၊ မရွိရွာက၊ ေစပါလက္သုတ္၊ လြန္ညံံ့ယုတ္သား၊ မွိတ္တုတ္မီးခဲ၊ မေျပာင္ရဲသုိ႕၊ ဖန္လဲေခါက္ေခါက္၊ သူ၏ေနာက္ဝယ္၊ ေခြ်းေပါက္က်ယုိ၊ ဖတ္ဖတ္စိုမွ်၊ သက္ဖိုပန္းပင္၊ မရႊင္ေျပာင္းႏြမ္း၊ တသမ္းသမး္ႏွင့္၊ ဝန္ထမ္းေလွခတ္၊ ျဖစ္တို႕တတ္ရွင့္၊ တမွတ္မယြင္း၊ ပညာကင္းက၊ ေရႊဟသၤာလယ္၊ ဗ်ိဳင္းသဖြယ္လ်ွင္၊ ပဲြလယ္မတ္လတ္၊ မေလ်ွာက္မတ္ရွင့္၊ ျမဝတ္ဆံရည္၊ သို့ျဖစ္သည္္ေၾကာင့္၊ အရွည္အတို၊ တတ္ထိုထိုဝယ္၊ ေကာ္က်ဳိေသာလား၊ မႈန္႕မႈန္႕တြားေအာင္၊ ၾကဳိးစားမပ်င္း၊ သင္မွတ္ျခင္းျဖင့္၊ ရွင္းလင္းေသခ်ာ၊ အရာရာကို၊ “လိုခါစမ္းတိုင္း ရေစမင္း”။
၄။ “မေကာင္းမူညစ္”။ သူမိုက္စစ္ႏွင့္၊ အခ်စ္ဖဲြ႕ျငား၊ ေပါင္းယွက္မွား၍၊ ေက်ထြားပ်က္စီး၊ ထုံးတသီးလည္း၊ အစီး ငါးရာ၊ လွည္းမ်ားစြာတြင္၊ ဘ႑ာေရာင္းဝယ္၊ ကုန္စလယ္ႏွင့္၊ မက်ယ္ဥာဏ္အား၊ ေရွ႕တည့္သြားသည္၊ ေယာက်္ားလွည္းမွဴး၊ ငရဲဘူးကို၊ ဘီလူးဖမ္းစား၊ ရြတ္ရြတ္ဝါး၍၊ လွည္းသားငါးးရာ၊ တူမကြာလ်ွင္၊ ခႏၶာပ်က္ရုံး၊ အသက္ဆုံး၏၊ ႏွလုံးၾကြပ္ဆတ္၊ ဇာတသတ္ကား၊ ေဒဝဒတ္ၾကီး၊ ခင္ပြန္းမီးကို၊ ထံနီးတစိ၊ ေပါင္းယွက္မိ၍၊ သက္ရွိစိုးရိမ္၊ ခႏၶာျငိမ္ လည္း၊ ပါယ္အိမ္ေခါင္းအုံး၊ မီးလ်ွံဖုံး၏၊ ေရွးထုံးလမ္းျပ၊ သာဓကကို၊ ယူဆေျမုာ္ေထာက္၊ ထိပ္လန္႕ေၾကာက္၍၊ “ထပ္ေလွာက္တုန္ ဧျမေစမင္း”။
ေရႊေက်ာင္းဆရာေတာ္ ဦးပညာ
(ၿမန္မာ ၁၁၄၀-၁၂၀၀)
Monday, January 31, 2011
Sunday, January 30, 2011
ဓမၼနီတိခ်ဳိး
၁။ က်င့္မူရာမူခပ္ပ်င္းႏွင့္၊ သြတ္ဖ်င္းလူယုတ္ေတ။ တတ္ပညာဇာတတ္ပါအံ့၊ မ်ားမွတ္ၾကေလ။ ။အတတ္ကိုမရွာေဖြလ်ွင္၊ ဥစၥာေတြရေရး။ ။ဘယ္ႏွယ္ ၾကံဖန္ေျမာက္ပမယ္၊ မိုးေလာက္ကြာေဝး။
၂။ ပညာကိုဘယ္လူဆိုးတို႔ ယူခိုးလို႔ပါပမယ္။ ။အတတ္ကယ္ အလိမၼာႏွင့္၊ ဥစၥာဘယ္တူၾကလိမ့္၊ ေလာကလူဝယ္။ ။သိၾကားျမင္လုံေလာက္က၊ မ်က္ေမွာက္ကယ္သည္ကိုယ္ဝယ္၊ ရလြယ္၏ ခင္ပြန္း။ တမလြန္ေနာင္ခါေကာင့္၊ ျမဳိက္ခ်မ္းသာပုိမုိျမင့္၊ ကဲဆင့္ေတာက္ထြန္း။
၃။ သိပညာျဖစ္ပြားေအာင္၊ခ်စ္သားတုိ့သင္ၾကပါ။ ။မိဘဆရာတို႔၊ ဖန္ခါခါတပည့္သားကို၊ ေထာင္နားဆန္မျငင္းေအာင္၊ သြင္းၾကေပရာ။ ။ေလွေလွာ္ေလွခတ္ႏွင့္၊ အတတ္ကယ္မဲ့သူမွာ၊ ဝန္ထမ္းသာျဖစ္ျမဲ။ ။ပညာရွင္ျဖစ္ေပက၊ လူ႕ေျပ(ေျမ)မွာ ပူေဇာ္လို႕၊ ဇမၺဴေပၚဂုဏ္ထင္ပလိမ့္မယ္၊ မိုးလထက္ကဲ။
စဥ့္ပါဆရာေတာ္ (ၿမန္မာ ၁၁၀၆-….)
မူကြဲ (၁၁၄၀-၁၂၁၀
၂။ ပညာကိုဘယ္လူဆိုးတို႔ ယူခိုးလို႔ပါပမယ္။ ။အတတ္ကယ္ အလိမၼာႏွင့္၊ ဥစၥာဘယ္တူၾကလိမ့္၊ ေလာကလူဝယ္။ ။သိၾကားျမင္လုံေလာက္က၊ မ်က္ေမွာက္ကယ္သည္ကိုယ္ဝယ္၊ ရလြယ္၏ ခင္ပြန္း။ တမလြန္ေနာင္ခါေကာင့္၊ ျမဳိက္ခ်မ္းသာပုိမုိျမင့္၊ ကဲဆင့္ေတာက္ထြန္း။
၃။ သိပညာျဖစ္ပြားေအာင္၊ခ်စ္သားတုိ့သင္ၾကပါ။ ။မိဘဆရာတို႔၊ ဖန္ခါခါတပည့္သားကို၊ ေထာင္နားဆန္မျငင္းေအာင္၊ သြင္းၾကေပရာ။ ။ေလွေလွာ္ေလွခတ္ႏွင့္၊ အတတ္ကယ္မဲ့သူမွာ၊ ဝန္ထမ္းသာျဖစ္ျမဲ။ ။ပညာရွင္ျဖစ္ေပက၊ လူ႕ေျပ(ေျမ)မွာ ပူေဇာ္လို႕၊ ဇမၺဴေပၚဂုဏ္ထင္ပလိမ့္မယ္၊ မိုးလထက္ကဲ။
စဥ့္ပါဆရာေတာ္ (ၿမန္မာ ၁၁၀၆-….)
မူကြဲ (၁၁၄၀-၁၂၁၀
ႏွမကေမာင္ကုိ ဆုံးမခန္း
၄။ “ဤသို႕သာယာ’၊ ပ်ားသကာလည္း၊ ပမာမမ်ွ၊ ခ်စ္ႏွမက၊ ေမာင္လွကိုသာ၊ လူေရးရာ၌၊ လိမၼာေစလို၊ တစ္ဖန္ဆို၍၊ နားခ်ဴိေမာင္လွ၊ ေမြးဘမ်က္စိ၊ ေမြးမိမ်က္ေတာင္၊ ႏွမေမာင္၊ ေမာင္ငယ္ရင္ေသြး၊ နာဘိေသးေလာ့၊ ‘ေရွးသေရာအခါ၊ ျပည္ဗာရာဝယ္၊ ကုေဋၾကြယ္သား၊ သူေဌးအားလ်ွင္၊ သားတေယာက္ျဖစ္၊ ခ်စ္၍တေစ၊ အိမ္မွေန၍၊ စာေပမက်၊ မိဘစုေတ၊ ခႏၶာေရြ႕ေသာ္ အေရွ႕အေနာက္ ေတာင္ေျမာက္ဘယ္မွာ၊ မသိပါျငား၊ သူေဌးသားသည္၊ သိုထားမတတ္၊ အရပ္ရပ္၌၊ ႏံွအပ္ဥစၥာ၊ ရွိသည္ငွာကို၊ မ်ားစြာက်ြန္ေပါင္း၊ မေကာင္းခုိးသူ၊ ယူ၍ေျပးေရွာင္း၊ အိမ္ကိုေရာင္း၍၊ ေထာင္းေထာင္းေက်လ်က္၊ ခြက္လက္စဲြကာ၊ ေတာင္းစားပါလည္း၊ နင္သာလူမုိက္၊ ဒုစရုိက္ဟု၊ ရုိက္ပုတ္ လိုက္ၾက၊ ရြာမွထြက္ေလ၊ ေတာမွာေသသည္။” ။”ေကာင္ေသလင္းတ က်၏တည္း”။
အတုလဆရာေတာ္ ခင္ၾကီးေဖ်ာ္ ဦးဥာဏ
(ၿမန္မာ ၁၀၈၆- ၁၁၂၄)
အတုလဆရာေတာ္ ခင္ၾကီးေဖ်ာ္ ဦးဥာဏ
(ၿမန္မာ ၁၀၈၆- ၁၁၂၄)
Saturday, January 29, 2011
ေမတၱာေက်းဇူး စြမ္းရည္ထူး
ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာ ဤကမာၻ၀ယ္
လူ႔အရည္အေသြးႏွင့္ စည္းစိမ္ေရးတြင္
ျပည္႔၀ခရီး မွန္ကန္ခ်ဥ္းဖုိ႔
ဦးေဆာင္မႈအေရး လမ္းျပေပး၍
တူယွဥ္ဟစ္ေၾကြး ေက်းဇူးေပးသည္
ၾကည္ႏူးဖြယ္ရာ ဤေမတၱာတည္း။
လူမ်ဳိး ဘာသာ မေရြးပါဘဲ
အရိုးခံတရား အျဖဴထည္အားျဖင့္
က်င့္၀တ္တစ္ခု ပမာျပဳ၍
လူမႈ က်န္းမာ ပညာ အရာတြင္
ပါ၀င္ဆက္ႏြယ္ ပတ္သက္လြယ္သည္
တစ္ဦးခ်င္းအလွ သဘာ၀တည္း။
အေဆာင္သေဘာထား ေမတၱာမ်ားျဖင့္
ေႏွာင့္ယွက္ ေဘးရန္ ဆင္းရဲအမွန္ႏွင့္
ဒုကၡစံုမ်ား ေသာကၾကားတြင္
လွပခ်ိဳၿမိန္ ဘ၀အရွိန္ကို
ခံစားေဖးကူ ရယူေစသည္႔
စိုေျပအႏွစ္ပါ ဤေမတၱာသည္
ဘ၀အလွ ေမြ႔ေလ်ာ္ဖြယ္တို႔
ျမစ္ဖ်ားခံရာ ေဒသတည္း။
ရိုက္ခတ္တံပိုး ေလာကဓံဆိုးႏွင့္
ပဋိပကၡခါး သံသရာၾကားတြင္
ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး သေဘာထားအား
ၿပံဳးပန္းသာယာ ခ်ိဳၾကည္စြာျဖင့္
ခရီးဦးႀကိဳဆို ကူညီလိုသည္
အံ့ဖြယ္ေမတၱာ အစြမ္းတည္း။
ေလာကဓံသဘာ၀ ႏွလံုးလွတြင္
တဒဂၤႀကီးစိုး ေဒါသဆိုးေၾကာင့္
ရုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္ ဤသို႔မွန္လွ်င္
ေမတၱာႏွင့္သာ ကမ္းလင့္ပါမူ
မည္သူမဆို ကြမ္းတစ္ယာ ေရတစ္မႈတ္
ပန္းတစ္ပြင့္ပင္ ျဖစ္လင့္ကစား
၀မ္းပန္းတသာ ႀကိဳဆိုမည္သာ
ေမတၱာေက်းဇူး စြမ္းရည္ထူး၏
အရွိန္အ၀ါ အသေရ ႀကီးျမတ္ေလသည္
ျမတ္ႏိုးဖြယ္ရာ အတိပါတကား။
(မိႆမင္းသမီး)
လူ႔အရည္အေသြးႏွင့္ စည္းစိမ္ေရးတြင္
ျပည္႔၀ခရီး မွန္ကန္ခ်ဥ္းဖုိ႔
ဦးေဆာင္မႈအေရး လမ္းျပေပး၍
တူယွဥ္ဟစ္ေၾကြး ေက်းဇူးေပးသည္
ၾကည္ႏူးဖြယ္ရာ ဤေမတၱာတည္း။
လူမ်ဳိး ဘာသာ မေရြးပါဘဲ
အရိုးခံတရား အျဖဴထည္အားျဖင့္
က်င့္၀တ္တစ္ခု ပမာျပဳ၍
လူမႈ က်န္းမာ ပညာ အရာတြင္
ပါ၀င္ဆက္ႏြယ္ ပတ္သက္လြယ္သည္
တစ္ဦးခ်င္းအလွ သဘာ၀တည္း။
အေဆာင္သေဘာထား ေမတၱာမ်ားျဖင့္
ေႏွာင့္ယွက္ ေဘးရန္ ဆင္းရဲအမွန္ႏွင့္
ဒုကၡစံုမ်ား ေသာကၾကားတြင္
လွပခ်ိဳၿမိန္ ဘ၀အရွိန္ကို
ခံစားေဖးကူ ရယူေစသည္႔
စိုေျပအႏွစ္ပါ ဤေမတၱာသည္
ဘ၀အလွ ေမြ႔ေလ်ာ္ဖြယ္တို႔
ျမစ္ဖ်ားခံရာ ေဒသတည္း။
ရိုက္ခတ္တံပိုး ေလာကဓံဆိုးႏွင့္
ပဋိပကၡခါး သံသရာၾကားတြင္
ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး သေဘာထားအား
ၿပံဳးပန္းသာယာ ခ်ိဳၾကည္စြာျဖင့္
ခရီးဦးႀကိဳဆို ကူညီလိုသည္
အံ့ဖြယ္ေမတၱာ အစြမ္းတည္း။
ေလာကဓံသဘာ၀ ႏွလံုးလွတြင္
တဒဂၤႀကီးစိုး ေဒါသဆိုးေၾကာင့္
ရုပ္ဆိုး အက်ည္းတန္ ဤသို႔မွန္လွ်င္
ေမတၱာႏွင့္သာ ကမ္းလင့္ပါမူ
မည္သူမဆို ကြမ္းတစ္ယာ ေရတစ္မႈတ္
ပန္းတစ္ပြင့္ပင္ ျဖစ္လင့္ကစား
၀မ္းပန္းတသာ ႀကိဳဆိုမည္သာ
ေမတၱာေက်းဇူး စြမ္းရည္ထူး၏
အရွိန္အ၀ါ အသေရ ႀကီးျမတ္ေလသည္
ျမတ္ႏိုးဖြယ္ရာ အတိပါတကား။
(မိႆမင္းသမီး)
Friday, January 28, 2011
ပုေတၱာဝါဒ ဆုံးမစာ
အဘက သားကိုဆုံးမခန္း
၁။ “ပန္း၏ပမာ”၊ ဤလကၤာတြင္၊ မာတာပိတ၊ ဆိုဆုံးမသား၊ ထိိုစကားကို၊ မွတ္သားကုန္ၾက၊ မိန္႕လိုက္ျပအံ့၊ ေမြးဘလက္ရုံး၊ ျမပန္းကုံးသို႕၊ ႏွစ္လံုးဝမ္းက၊ ခ်စ္ႏုိးလွသည္၊ သားလွေရႊေတာင္၊ ဘသည္းေခါင္၊ နားေထာင္၍သာ၊ ေစ့ေစ့နာေလာ့၊ မိရာဘရည္၊ တည္မည္အေၾကာင္း၊ ေကာင္းသားက်င့္ဝတ္၊ စာအတတ္ကို၊ သားျမတ္ယခု၊ တတ္ေၾကာင္းျပဳေလာ့၊ ဗဟုသုတ၊ မရွိကမူ၊ ေလ်ွာ့က်ေရတူ၊ လူမဟုူရ၊ ရွက္ၾကီးရလိမ့္၊ ေနာင္တဆယ္ၾကိမ္၊ ညုိဳးပိန္မ်က္ႏွာ၊ ပဲြမွာမဝင္၊ ျပင္မွာမေရာက္၊ ေတာမွာေမ်ာက္သို႕၊ ေျခေထာက္လက္စုံ၊ ရွိပါတုံလ်က္၊ လူပ်က္လူႏွမ္း၊ လူေပါက္ပန္းႏွင့္ လူသြမ္းလူေပါ့့၊ ထဲေသာ့ေသာ့ဟု၊ ကဲ့ရဲ့ျပဳလိမ့္။ ။”ညီပုရွက္မည္ထင္၏တည္း”။
၂။”ထို႕ေၾကာင္းသားေထြး”၊ ငယ္ေထြးေလးက၊ လူေရးလူရာ၊ ရွိစိမ့္ငွာဟု၊ ေက်ာင္းမွာျမဲေန၊ စာေပသင္သင္၊ သို႕လ်ွင္သို႕ဖတ္၊ သို႕မွတ္သို႕ေရး၊ သို႕ေမးသို႕ေျဖ၊ သို႕ေနသို႕ထိုင္၊ သို႕ကိုင္သို႕ၾကြ၊ သို႕ကြသို႕ကုန္း၊ သို႕သုံးသုိ႕စဲြ၊ သို႕လဲသို႕ထား၊ သို႕စားသုိ႕ေသာက္၊ သို႕ေလ်ွာက္သို႕ဆို၊ သို႕ကိုသို႕က်င့္၊ သို႕ႏွင့္သို႕လ်ွဴိး၊ သို႕ရွိခုိးဟု၊ ျမတ္ႏုိးလွစြာ၊ ညုီဆရာက၊ မိန္႔သမွ်ကို၊ ညီလွမင္းေရႊ၊ မေမ့ေစႏွင့္ ေစ့ေရေမြးဘ၊ မွာသမ်ွကို၊ ညီလွေရႊနား၊ ခ်ပ္ခါထား၍။ "သည္းဖ်ားမွတ္ေစ ခ်င္၏တည္း”။
၃။ “သည္းဖ်ားမွတ္စိမ့္၊ တဖန္မိန္႔အံ့၊ ႏွစ္သိမ့္ဝမ္းသာ၊ ညီနားနာေလာ့၊ လူ႔ရြာလွ်ပ္ေပၚ၊ ရႊင္ၿမဴးေပ်ာ္သည္၊ သူေတာ္မဟုတ္၊ လူယုတ္လူေသာင္း၊ လူဗူးေတာင္းႏွင့္၊ မေကာင္းမွဳမ်ား၊ ေန႔တိုင္းပြားသည္၊ ေသာက္စားယစ္ဝ၊ လူ႔ဗာလက၊ စသည္လူတြင္၊ လူေလဖင္ႏွင့္၊ ေပ်ာ္ရႊင္စကား၊ လူမိုက္မ်ားတို႔၊ ေပါင္းညားရံခါ၊ နီးယွဥ္လာလည္း၊ ေဝးစြာသားလွ၊ ခြါနိုင္မွတည့္၊ သားလွကိုယ္က်ိဳး၊ ၿပည့္စုံၿဖိဳးလိမ့္၊ ၾကိဳးေလသားလွ၊ မွာသမွ်ကို၊ မခ်ေၿမဝယ္၊ မပယ္ႏွင့္ကား၊ ဘစကားကို၊ ရႊင္အားရ၍။ ။ “သားလွမွတ္ေစ ခ်င္၏တည္း”။
အတုလဆရာေတာ္
ခင္ၾကီးေဖ်ာ္ ဦးဥာဏ
(ၿမန္မာ ၁၀၈၆- ၁၁၂၄)
၁။ “ပန္း၏ပမာ”၊ ဤလကၤာတြင္၊ မာတာပိတ၊ ဆိုဆုံးမသား၊ ထိိုစကားကို၊ မွတ္သားကုန္ၾက၊ မိန္႕လိုက္ျပအံ့၊ ေမြးဘလက္ရုံး၊ ျမပန္းကုံးသို႕၊ ႏွစ္လံုးဝမ္းက၊ ခ်စ္ႏုိးလွသည္၊ သားလွေရႊေတာင္၊ ဘသည္းေခါင္၊ နားေထာင္၍သာ၊ ေစ့ေစ့နာေလာ့၊ မိရာဘရည္၊ တည္မည္အေၾကာင္း၊ ေကာင္းသားက်င့္ဝတ္၊ စာအတတ္ကို၊ သားျမတ္ယခု၊ တတ္ေၾကာင္းျပဳေလာ့၊ ဗဟုသုတ၊ မရွိကမူ၊ ေလ်ွာ့က်ေရတူ၊ လူမဟုူရ၊ ရွက္ၾကီးရလိမ့္၊ ေနာင္တဆယ္ၾကိမ္၊ ညုိဳးပိန္မ်က္ႏွာ၊ ပဲြမွာမဝင္၊ ျပင္မွာမေရာက္၊ ေတာမွာေမ်ာက္သို႕၊ ေျခေထာက္လက္စုံ၊ ရွိပါတုံလ်က္၊ လူပ်က္လူႏွမ္း၊ လူေပါက္ပန္းႏွင့္ လူသြမ္းလူေပါ့့၊ ထဲေသာ့ေသာ့ဟု၊ ကဲ့ရဲ့ျပဳလိမ့္။ ။”ညီပုရွက္မည္ထင္၏တည္း”။
၂။”ထို႕ေၾကာင္းသားေထြး”၊ ငယ္ေထြးေလးက၊ လူေရးလူရာ၊ ရွိစိမ့္ငွာဟု၊ ေက်ာင္းမွာျမဲေန၊ စာေပသင္သင္၊ သို႕လ်ွင္သို႕ဖတ္၊ သို႕မွတ္သို႕ေရး၊ သို႕ေမးသို႕ေျဖ၊ သို႕ေနသို႕ထိုင္၊ သို႕ကိုင္သို႕ၾကြ၊ သို႕ကြသို႕ကုန္း၊ သို႕သုံးသုိ႕စဲြ၊ သို႕လဲသို႕ထား၊ သို႕စားသုိ႕ေသာက္၊ သို႕ေလ်ွာက္သို႕ဆို၊ သို႕ကိုသို႕က်င့္၊ သို႕ႏွင့္သို႕လ်ွဴိး၊ သို႕ရွိခုိးဟု၊ ျမတ္ႏုိးလွစြာ၊ ညုီဆရာက၊ မိန္႔သမွ်ကို၊ ညီလွမင္းေရႊ၊ မေမ့ေစႏွင့္ ေစ့ေရေမြးဘ၊ မွာသမ်ွကို၊ ညီလွေရႊနား၊ ခ်ပ္ခါထား၍။ "သည္းဖ်ားမွတ္ေစ ခ်င္၏တည္း”။
၃။ “သည္းဖ်ားမွတ္စိမ့္၊ တဖန္မိန္႔အံ့၊ ႏွစ္သိမ့္ဝမ္းသာ၊ ညီနားနာေလာ့၊ လူ႔ရြာလွ်ပ္ေပၚ၊ ရႊင္ၿမဴးေပ်ာ္သည္၊ သူေတာ္မဟုတ္၊ လူယုတ္လူေသာင္း၊ လူဗူးေတာင္းႏွင့္၊ မေကာင္းမွဳမ်ား၊ ေန႔တိုင္းပြားသည္၊ ေသာက္စားယစ္ဝ၊ လူ႔ဗာလက၊ စသည္လူတြင္၊ လူေလဖင္ႏွင့္၊ ေပ်ာ္ရႊင္စကား၊ လူမိုက္မ်ားတို႔၊ ေပါင္းညားရံခါ၊ နီးယွဥ္လာလည္း၊ ေဝးစြာသားလွ၊ ခြါနိုင္မွတည့္၊ သားလွကိုယ္က်ိဳး၊ ၿပည့္စုံၿဖိဳးလိမ့္၊ ၾကိဳးေလသားလွ၊ မွာသမွ်ကို၊ မခ်ေၿမဝယ္၊ မပယ္ႏွင့္ကား၊ ဘစကားကို၊ ရႊင္အားရ၍။ ။ “သားလွမွတ္ေစ ခ်င္၏တည္း”။
အတုလဆရာေတာ္
ခင္ၾကီးေဖ်ာ္ ဦးဥာဏ
(ၿမန္မာ ၁၀၈၆- ၁၁၂၄)
Thursday, January 27, 2011
ဗုဒၶျမတ္စြာ ေလာင္းလ်ာတုန္းက
ဗုဒၶျမတ္စြာ ေလာင္းလ်ာတုန္းက
ေနာက္ဆုံးအထိ ပါရမီ
လူနတ္မ်ားစြာ ခ်မ္းသာေရးမုိ႔
အသက္ေပးလုိ႔ စြန္႔ခဲ့သည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာ သာသနာတြက္ေတာ့
ငါပါအသက္ဆုံးေစမည္
စိတ္မပ်က္ေပါင္ ခုလုိေတြးလုိ႔
ကုသို္လ္ေရးမုိ႔ ႀကိဳးစားမည္။
(ကုိယ္က်င့္အဘိဓမၼာနိဒါန္း မွ။)
မဟာဂႏၶာရုံဆရာေတာ္
ေနာက္ဆုံးအထိ ပါရမီ
လူနတ္မ်ားစြာ ခ်မ္းသာေရးမုိ႔
အသက္ေပးလုိ႔ စြန္႔ခဲ့သည္။
ဗုဒၶျမတ္စြာ သာသနာတြက္ေတာ့
ငါပါအသက္ဆုံးေစမည္
စိတ္မပ်က္ေပါင္ ခုလုိေတြးလုိ႔
ကုသို္လ္ေရးမုိ႔ ႀကိဳးစားမည္။
(ကုိယ္က်င့္အဘိဓမၼာနိဒါန္း မွ။)
မဟာဂႏၶာရုံဆရာေတာ္
Tuesday, January 25, 2011
စာသင္သားဆုံးမစာ
(၁) သုေဏယ် = နာၾကားရာ၏။
(၂) စိေႏၱယ် = ၾကံစည္ရာ၏။
(၃) ပုေစၦယ် = ေမးၿမန္းရာ၏။
(၄) ဘာေသယ် = ေၿပာဆိုရာ၏။
(၅) ဝိစာေရယ် = စူးစမ္းဆင္ၿခင္ရာ၏။
(၆) လိေခယ် = ေရးမွတ္ရာ။
(၇) သိေကၡယ် = ေလ့က်င့္(သင္ၾကား)ရာ၏။
(၈) ဓာေရယ် = ႏွဳတ္ငုံေဆာင္ရာ၏။
“သုစိပုဘာ၊ဝိလိသိဓာ” ၊ အကၡရာစြဲသုံး၊ ဤရွစ္လုံးကို၊ သီကုံးပန္းသြင္၊ ေန႔တိုင္းဆင္ေလာ့၊ စာသင္ပ်ိဳနဳ၊ အေၿခၿပဳတို႔၊ ဥဇုဘူတ၊ လံု႔လၿပင္းစြာ၊ သူ႔ထက္ငါဟု၊ ႏွတ္မွာရြရြ၊ ၾကိဳးပမ္းကလ်ွင္၊ သိပၸေက်းဇူး၊ အထူးသိၿမင္၊ ပညာရွင္ဟု၊ မထင္မေပၚ၊ မေက်ာေစာဘဲ၊ တီမွာလြဲအံ့၊ အရဲၾကိဳးကုတ္၊ ၾကက္ရဲစုတ္သို႔၊ အားထုတ္ခုံမင္၊ မသင္မအံ၊ မၾကံမေမး၊ ေဆြးေႏြးေရာေႏွာ၊ ေၿပာေဟာမဲ့ေထြ၊ ေပခ်ပ္ေရၿဖင့္၊ ကုန္ေစဆန္းသာ၊ သင္ေခ်ပါလည္း၊ ဘယ္မွာဂုဏ္ရွင္၊ ေက်ာ္ေစာထင္ခ်ိမ့္၊ စာသင္ဟူက၊ က်မ္းထိုမွ်ကို၊ ေတြ႔ကမေရွာင္၊ ေၾကာင္ပုစြန္စား၊ ကၽြတ္ကၽြတ္ဝါးသို႔၊ လႊသြားပမာ၊ ေက်ာက္ထက္စာသို႔၊ လိုရာရေအာင္၊ ၾကံေဆာင္ေလ့က်က္၊ အနက္ဓိပၸါယ္၊ ႏွတ္ဝယ္ရြရြ၊ ထားေခ်မွတည့္၊ တစေပၚလွ်င္၊ ခ်ည္စငင္သို႔၊ သဘင္ပြဲေမွာက္၊ ဆိုေရးေရာက္က၊ လန္႔ေၾကာက္မရွိ၊ သတိၿမဲခိုင္၊ ေက်ာက္တိုင္ပမာ၊ ေကသရာသို႔၊ ရြံ႕ရွာမဲ့လွ်င္း၊ ဆိုခင္းနည္းနာ၊ အၿဖာၿဖာကို၊ မၾကာႏွတ္ေလွ်ာက္၊ ခန္႔ခ်င့္ေထာက္ေလာ့၊ အံ့ေလာက္ဖြယ္သာ၊ ဂါထာပါဌ္သား၊ စကားဝိုက္လည္၊ စဥ္ရွည္ေရွးတီး၊ စကားၾကီးက၊ စသည္ထိုထို၊ ဝိၿဂိဳဟ္ဝစနတ္၊ ဓာတ္ရပစၥည္း၊ ထုံးနည္းပမာ၊ ဂါထာဆန္းဂုိဏ္း၊ ကရိုဏ္းဌာန္စစ္၊ ဖြင့္လွစ္ဋီကာ၊ အဌကထာပါဠိ၊ ေအာက္ထက္ညွိ၍၊ ကဝိလကၡဏာ၊ အၿဖာၿဖာကို၊ ေသခ်ာဆည္းဆ၊ ဆိုဝံ့ကလွ်င္၊ ဘဝဤတြင္၊ ခုမ်က္ၿမင္လည္း၊ မထင္ဘယ္မွာ၊ ရွိဘိရာအံ့၊ သံသရာလည္း၊ ပမာကဲလြန္၊ အဆုံးစြန္မူ၊ ညီမြန္တုလြတ္၊ သုံးလူနတ္ဝယ္။ “အကၽြတ္ဘယ္မွာ ေဝးေတာ့မည္။”။
သ်ွင္မဟာရဌသာရ (ၿမန္မာ-၈၃၀-၈၉၂)
မွတ္ခ်က္။ အထက္ပါဆုံးမစာကိုေလ့လာၿခင္းၿဖင့္ ေရွးေဟာင္းဘုန္းေတာ္ၾကီးပညာေရးအေၾကာင္း ဘုန္းေတာ္ၾကီးပညာေရးသုေတသနအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း သိနိုင္ပါသည္။
(ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ)။
(၂) စိေႏၱယ် = ၾကံစည္ရာ၏။
(၃) ပုေစၦယ် = ေမးၿမန္းရာ၏။
(၄) ဘာေသယ် = ေၿပာဆိုရာ၏။
(၅) ဝိစာေရယ် = စူးစမ္းဆင္ၿခင္ရာ၏။
(၆) လိေခယ် = ေရးမွတ္ရာ။
(၇) သိေကၡယ် = ေလ့က်င့္(သင္ၾကား)ရာ၏။
(၈) ဓာေရယ် = ႏွဳတ္ငုံေဆာင္ရာ၏။
“သုစိပုဘာ၊ဝိလိသိဓာ” ၊ အကၡရာစြဲသုံး၊ ဤရွစ္လုံးကို၊ သီကုံးပန္းသြင္၊ ေန႔တိုင္းဆင္ေလာ့၊ စာသင္ပ်ိဳနဳ၊ အေၿခၿပဳတို႔၊ ဥဇုဘူတ၊ လံု႔လၿပင္းစြာ၊ သူ႔ထက္ငါဟု၊ ႏွတ္မွာရြရြ၊ ၾကိဳးပမ္းကလ်ွင္၊ သိပၸေက်းဇူး၊ အထူးသိၿမင္၊ ပညာရွင္ဟု၊ မထင္မေပၚ၊ မေက်ာေစာဘဲ၊ တီမွာလြဲအံ့၊ အရဲၾကိဳးကုတ္၊ ၾကက္ရဲစုတ္သို႔၊ အားထုတ္ခုံမင္၊ မသင္မအံ၊ မၾကံမေမး၊ ေဆြးေႏြးေရာေႏွာ၊ ေၿပာေဟာမဲ့ေထြ၊ ေပခ်ပ္ေရၿဖင့္၊ ကုန္ေစဆန္းသာ၊ သင္ေခ်ပါလည္း၊ ဘယ္မွာဂုဏ္ရွင္၊ ေက်ာ္ေစာထင္ခ်ိမ့္၊ စာသင္ဟူက၊ က်မ္းထိုမွ်ကို၊ ေတြ႔ကမေရွာင္၊ ေၾကာင္ပုစြန္စား၊ ကၽြတ္ကၽြတ္ဝါးသို႔၊ လႊသြားပမာ၊ ေက်ာက္ထက္စာသို႔၊ လိုရာရေအာင္၊ ၾကံေဆာင္ေလ့က်က္၊ အနက္ဓိပၸါယ္၊ ႏွတ္ဝယ္ရြရြ၊ ထားေခ်မွတည့္၊ တစေပၚလွ်င္၊ ခ်ည္စငင္သို႔၊ သဘင္ပြဲေမွာက္၊ ဆိုေရးေရာက္က၊ လန္႔ေၾကာက္မရွိ၊ သတိၿမဲခိုင္၊ ေက်ာက္တိုင္ပမာ၊ ေကသရာသို႔၊ ရြံ႕ရွာမဲ့လွ်င္း၊ ဆိုခင္းနည္းနာ၊ အၿဖာၿဖာကို၊ မၾကာႏွတ္ေလွ်ာက္၊ ခန္႔ခ်င့္ေထာက္ေလာ့၊ အံ့ေလာက္ဖြယ္သာ၊ ဂါထာပါဌ္သား၊ စကားဝိုက္လည္၊ စဥ္ရွည္ေရွးတီး၊ စကားၾကီးက၊ စသည္ထိုထို၊ ဝိၿဂိဳဟ္ဝစနတ္၊ ဓာတ္ရပစၥည္း၊ ထုံးနည္းပမာ၊ ဂါထာဆန္းဂုိဏ္း၊ ကရိုဏ္းဌာန္စစ္၊ ဖြင့္လွစ္ဋီကာ၊ အဌကထာပါဠိ၊ ေအာက္ထက္ညွိ၍၊ ကဝိလကၡဏာ၊ အၿဖာၿဖာကို၊ ေသခ်ာဆည္းဆ၊ ဆိုဝံ့ကလွ်င္၊ ဘဝဤတြင္၊ ခုမ်က္ၿမင္လည္း၊ မထင္ဘယ္မွာ၊ ရွိဘိရာအံ့၊ သံသရာလည္း၊ ပမာကဲလြန္၊ အဆုံးစြန္မူ၊ ညီမြန္တုလြတ္၊ သုံးလူနတ္ဝယ္။ “အကၽြတ္ဘယ္မွာ ေဝးေတာ့မည္။”။
သ်ွင္မဟာရဌသာရ (ၿမန္မာ-၈၃၀-၈၉၂)
မွတ္ခ်က္။ အထက္ပါဆုံးမစာကိုေလ့လာၿခင္းၿဖင့္ ေရွးေဟာင္းဘုန္းေတာ္ၾကီးပညာေရးအေၾကာင္း ဘုန္းေတာ္ၾကီးပညာေရးသုေတသနအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း သိနိုင္ပါသည္။
(ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ)။
Monday, January 24, 2011
ဂမၻီသာရဆုံုးမစာ(သ်ွင္မဟာရဌသာရ)
(၁)။ “ၿမြက္ဆိုမုသား”၊ ႏွတ္သံပ်ားသို႔၊ စီးပြားလိုေယာင္၊ ရူပေဆာင္လ်က္၊ မွားေအာင္ၿပစ္ရွာ၊ ၾကံတတ္စြာသား၊ ေမတၱာခ်ည္းႏွီး၊ လူ႔ေခြးၿမီးႏွင့္၊ တသီးတၿခား၊ တပါးၿပည္ရြာ၊ မေရွာင္သာ၍၊ မကြာေပါင္းေဖာ္၊ ၿပဳၿငားေသာ္လည္း၊ အေပၚကားယွဥ္၊ အထဲၾကဥ္၍၊ စိတ္ယဥ္ႏွိမ့္ခ်၊ အာစာရၿဖင့္၊ ကာလအလိုက္၊ သူ႔အၾကိဳက္ကို၊ “စရုိက္ညီေထြ က်င့္တတ္ေစ”။
(၂)။ “အရွည္လင့္လင့္” ၊ အသင့္ေမ်ွာ္လ်က္၊ ၾကံေခါက္ရက္တည့္၊ ေႏွာက္ယွက္ေသာၿဖစ္၊ ဆံတရစ္မွ်၊ အၿပစ္မဲ့စြာ၊ လြတ္ခြင့္သာမူ၊ ကႏၱာေတာထဲ၊ ခရီးခဲဝယ္၊ က်ားရဲသစ္ရူး၊ ဘီလူးသဘက္၊ ေဘးသူဖ်က္အား၊ ရက္ရက္ေဆာစြာ၊ စြန္႔လိုက္ခြာသို႔၊ မိစၦာေဖာ္ေပါင္း၊ သူမေကာင္းကို၊ “စဥ္ေၾကာင္းေဝးေၿမ လႊတ္တတ္ေစ”။
(၃) “မဏိေဇာတ”၊ ၿပည္တန္ၿမႏွင့္၊ သိဂၤေရႊညာ၊ ရတနာလည္း၊ အဝါလွ်ံလက္၊ ေရာင္ၿခည္ထြက္မူ၊ စုံမက္ဝွဲၿခီး၊ အဘိုးၾကီး၏၊ တသီးဆိုဖြယ္၊ လူတို႔ဝယ္လည္း၊ ၾကီးငယ္အၿမက္၊ ေစာင္းမာန္ထြက္မူ၊ ေပါင္းဖက္ေဖၚႏွီး၊ အမ်ားၿငီ၏၊ အတီးလက္သံုး၊ ဤသည္ထုံုးကို၊ ယူက်ံဳးပိုက္သြင္း၊ သားေမာင္မင္းလည္း၊ မုန္းၿပင္းေဒါသ၊ စိတ္နာဂကို၊ “ဥာဏခၽြန္းကြင္း ၿမဲေစမင္း”။
(၄) “အဌာရသ”၊ သိပၸေက်းဇူး၊ အထူးထူးကို၊ ဆည္းပူးေဖြရွာ၊ သင္ေသာခါလွ်င္၊ ဆရာေကာင္းထံ၊ က်ိဳးႏြံတရွည့္၊ ရိပ္ၿခည္ၾကည့္လ်က္၊ တပည့္က်င့္ဝတ္၊ ညီညြတ္စြာမွဳ၊ ကုန္ေအာင္ၿပဳ၍၊ အာယုဆုံုးစြန္၊ ေၿပာင္းခ်ိန္တန္မွ၊ ၿပညြန္ရိပ္ၿခည္၊ ဆိုအံ့သည္ဟု၊ ေဆာက္တည္လ်ိွဳ႕ဝွက္၊ ၿပင္မထြက္သား၊ သိခက္ခက္လွ၊ ကိလိဌကို၊ မွတ္ရေလေအာင္၊ ရည္ေစာင့္ႏွိမ့္ခ်၊ ဆည္းကပ္ခ၍၊ ။”ေန႔ညမကင္း ေတြ႔ေစမင္း”။
သ်ွင္မဟာရဌသာရ (ၿမန္မာ-၈၃၀-၈၉၂)
(၂)။ “အရွည္လင့္လင့္” ၊ အသင့္ေမ်ွာ္လ်က္၊ ၾကံေခါက္ရက္တည့္၊ ေႏွာက္ယွက္ေသာၿဖစ္၊ ဆံတရစ္မွ်၊ အၿပစ္မဲ့စြာ၊ လြတ္ခြင့္သာမူ၊ ကႏၱာေတာထဲ၊ ခရီးခဲဝယ္၊ က်ားရဲသစ္ရူး၊ ဘီလူးသဘက္၊ ေဘးသူဖ်က္အား၊ ရက္ရက္ေဆာစြာ၊ စြန္႔လိုက္ခြာသို႔၊ မိစၦာေဖာ္ေပါင္း၊ သူမေကာင္းကို၊ “စဥ္ေၾကာင္းေဝးေၿမ လႊတ္တတ္ေစ”။
(၃) “မဏိေဇာတ”၊ ၿပည္တန္ၿမႏွင့္၊ သိဂၤေရႊညာ၊ ရတနာလည္း၊ အဝါလွ်ံလက္၊ ေရာင္ၿခည္ထြက္မူ၊ စုံမက္ဝွဲၿခီး၊ အဘိုးၾကီး၏၊ တသီးဆိုဖြယ္၊ လူတို႔ဝယ္လည္း၊ ၾကီးငယ္အၿမက္၊ ေစာင္းမာန္ထြက္မူ၊ ေပါင္းဖက္ေဖၚႏွီး၊ အမ်ားၿငီ၏၊ အတီးလက္သံုး၊ ဤသည္ထုံုးကို၊ ယူက်ံဳးပိုက္သြင္း၊ သားေမာင္မင္းလည္း၊ မုန္းၿပင္းေဒါသ၊ စိတ္နာဂကို၊ “ဥာဏခၽြန္းကြင္း ၿမဲေစမင္း”။
(၄) “အဌာရသ”၊ သိပၸေက်းဇူး၊ အထူးထူးကို၊ ဆည္းပူးေဖြရွာ၊ သင္ေသာခါလွ်င္၊ ဆရာေကာင္းထံ၊ က်ိဳးႏြံတရွည့္၊ ရိပ္ၿခည္ၾကည့္လ်က္၊ တပည့္က်င့္ဝတ္၊ ညီညြတ္စြာမွဳ၊ ကုန္ေအာင္ၿပဳ၍၊ အာယုဆုံုးစြန္၊ ေၿပာင္းခ်ိန္တန္မွ၊ ၿပညြန္ရိပ္ၿခည္၊ ဆိုအံ့သည္ဟု၊ ေဆာက္တည္လ်ိွဳ႕ဝွက္၊ ၿပင္မထြက္သား၊ သိခက္ခက္လွ၊ ကိလိဌကို၊ မွတ္ရေလေအာင္၊ ရည္ေစာင့္ႏွိမ့္ခ်၊ ဆည္းကပ္ခ၍၊ ။”ေန႔ညမကင္း ေတြ႔ေစမင္း”။
သ်ွင္မဟာရဌသာရ (ၿမန္မာ-၈၃၀-၈၉၂)
Sunday, January 23, 2011
ခရမ္းျပာနိဒါန္း (တကၠသုိလ္ေက်ာ္၀င္းေမာင္)
(အခန္း - တစ္)
နာရီသံစက္၊ ခ်က္ခ်က္ေဒါင္ဒင္
ငါ၏အသက္၊ ခြဲ၀က္ယူငင္
ေဖာ္မဲ့ညမ်ား၊ ေျခာက္ျခားဖြယ္ပင္
မီးအိမ္ေလး၊ ညွိေပးစမ္းပခင္။
ဖန္ပုတီးေစ့၊ ေလေ၀ွ႔ခ်ိန္မွာ
သံသာခန္းဆီး၊ ဖယ္ၿပီးေသာခါ
တရုတ္ကပ္မ်ား၊ ပိတ္ထားလုိက္ပါ
ကဗ်ာမ်ား၊ ငါ့နားလာဖတ္ပါ။
အေမွာင္သိပ္သည္း၊ နက္မည္းေကာင္းကင္
ညည့္ခရီးသြား၊ ၾကယ္မ်ားပင္လွ်င္
မျမင္မစမ္း၊ လမ္းမဆက္ခ်င္
ေနအထြက္၊ ေစာင့္လ်က္အိပ္ၿပီထင္။
တံစက္ၿမိတ္မ်ား၊ ဆြဲထားငွက္အိမ္
ေတးသံလည္းတိတ္၊ ဆိတ္ဆိတ္ၿငိမ္ၿငိမ္
ခုိနားပ်ံေျပး၊ ဟုိေရွးတစ္ႀကိမ္
ႏုိင္တင္ေဂး၊ ငွက္ေလးကုိလူလိမ္။
ယခင္ခ်ိန္မ်ား၊ ေရႊငါးေပ်ာ္ရာ
ေဆးအျပာဆုိး၊ ဖန္အုိးေရမွာ
ေမွာ္ပင္ေမွာ္ရြက္၊ ေက်ာက္ခက္ခ်ည္းသာ
ေရခန္းလွ၊ သဲႏုေသာင္ထြန္းကာ။
မီးလင္းဖုိနား၊ ထင္းမ်ားစုပုံ
ပင့္ကူမွ်င္ယွက္၊ ေအးစက္ျပာပုံ
ဂြမ္းႏုေစာင္ၾကား၊ ေျခဖ်ားမွာပုံ
ရာသီေမ့၊ ကုိယ္ေငြ႔မွ်ေ၀လွဳံ။
အိပ္ရာ၀င္ေတး၊ ၿငိမ့္ေလးသံစဥ္
ေခတ္ေဟာင္းဓါတ္ျပား၊ အပ္ဖ်ားတုံးတင္
ႏြမ္းေၾကတြန္႔လိပ္၊ တိပ္ႀကိဳးေခြဆင္
စိတ္ကစား၊ ေထာင္နားနာလွည့္ခင္။
တံုးေမာင္းကုလားတက္၊ ေလးခ်က္ႏွဳိးေဆာ္
ဗရင္ဂ်ီေက်ာင္း၊ ေခါင္းေလာင္းညံေသာ္
မွန္ျပတင္းဖြင့္၊ မုိးျမင့္ဆီေမွ်ာ္
နဂါးေငြ႔၊ မွိန္ေရြ႕ျဖဴေယာ္ေယာ္။
ငါ့အိမ္ေခါင္ၾကား၊ ငွက္မ်ားစုိးစီ
ျပတင္းမွန္ထက္၊ ႏွင္းစက္စီရီ
နံ႔သာရည္စု၊ ညံ့ႏုေလျပည္
မုိးကုပ္ထက္၊ ျဖန္႔က်က္ပုလဲနီ။
ျမက္ပင္ဖုံးလႊမ္း၊ ေျမလမ္းနီနီ
လမ္းေဘးေျမအုိး၊ ေခြညွိဳးႏွင္းဆီ
ပုဏၰရိပ္ပန္း၊ ၿခံတန္းမညီ
အုန္းပင္ပု၊ သီလုနီးပါၿပီ။
ငါန္းျဖဴတုိ႔လည္း၊ သင္းခြဲထြက္ခြာ
ရြက္ေၾကြေပါေလာ၊ အုပ္ေတာေဗဒါ
ကန္ျဖတ္တံတား၊ တုိင္မ်ားယုိင္ကာ
လက္တန္းထက္၊ ပ်ံခက္အုိလိပ္ျပာ။
ေဆာင္းနံနက္ခင္း၊ ႏွင္းေငြ႔ျဖဴျဖဴ
မီးညြန္႔မီးခုိး၊ လြန္႔ခုိးလူလူ
ခရမ္းျပာလွ၊ သင္းျမၾကဴၾကဴ
ပန္းသစ္ခြ၊ နန္းမ၀င္ေတာ္မူ။
(အခန္း - ႏွစ္)
ခရမ္းျပာည၊ လလည္းခရမ္းျပာ
ျဖည္းျဖည္းက်ဆင္း၊ ႏွင္းလည္းခရမ္းျပာ
လာေရာက္ခုိနား၊ ငွက္မ်ားခရမ္းျပာ
အာ႐ုဏ္က်င္း၊ ေနမင္းခရမ္းျပာ။
ႏွင္းရည္ႏွင္းစက္၊ တြဲလ်က္ခုိေန
ခရမ္းျပာလွ၊ သစ္ခြပ်ဳိေမ
မေၾကြမက်၊ ကာလၾကာရွည္
ေခါင္းေမာ္၀င့္၊ ပြင့္ၿမဲပြင့္ပါေလ။
မညွိးမႏြမ္း၊ ခရမ္းျပာငယ္
ညဥ့္အိပ္မက္မ်ား၊ ပုိင္စားျခယ္လွယ္
ခရမ္းျပာဧခ်င္း၊ ဖန္ဆင္းသူရယ္
ေခါင္းေမာ္၀င့္၊ ပြင့္ၿမဲပြင့္ပါကြယ္။
သင္းၾကဴရနံ႔၊ သန္႔ကနဲလွ်င္
ခရမ္းျပာရိပ္၊ ဖိတ္ကနဲထင္
သည္းအူႏွလုံး၊ ပုိက္ႀကံဳးယူငင္
ေခါင္းေမာ္၀င့္၊ ပြင့္ၿမဲပြင့္ပါခင္။
ကာလကုိဆန္႔၊ ရနံ႔မကုန္
မေျခာက္မႏြမ္း၊ နတ္ပန္း၏ဂုဏ္
ဘ၀တသက္၊ တရက္သာႀကံဳ
သစ္ခြပန္း၊ ခရမ္းျပာအာ႐ုံ။
နႏၵ၀န္မွ၊ အလွဧည့္သည္
ပန္းတကာ၏၊ ေမြးမိေမြးမယ္
ကမာၻဖ်က္မီး၊ တားဆီးကာကြယ္
သစ္ခြပန္း၊ ခရမ္းျပာမိငယ္။
ျမတ္စြာဗုဒၶ၊ ဦးခ်ေကာ္ေရာ္
ဖန္အုိးေၾကြအုိး၊ စုိက္ထုိးပူေဇာ္
မဂၤလာအေပါင္း၊ ခေညာင္းေစေသာ္
သစ္ခြပန္း၊ ခရမ္းျပာဟုေက်ာ္။
အမတမင္း၊ ၀ပ္စင္းသူ႔ထံ
အလွခမ္သိမ္း၊ နန္းသိမ္းပြဲခံ
အဂၢဘုံ၌၊ နန္းစုိက္ေလျပန္
သစ္ခြပန္း၊ ခရမ္းျပာ၏ကံ။
သစ္ခြပြင့္ပန္း၊ ခရမ္းျပာခုိင္
တိမ္းမွီတိမ္းပါး၊ လွဳပ္ရွားအၿပိဳင္
ခ်ဳိ၀တ္ရည္၀၊ သင္းျမႀကိဳင္ႀကိဳင္
ကံမသင့္၊ ခူးခြင့္ဘယ္မပုိင္။
အိပ္မက္တုိ႔လည္း၊ အၿမဲခရမ္းျပာ
သစ္ခြပြင့္မ်ား၊ အနားကြပ္ကာ
ပန္းေခြပန္းျခင္း၊ ပန္းခင္းတကာ
ၾကဴၾကဴသင္း၊ ပန္းမင္းခရမ္းျပာ။
ေမတၱာကုိပြား၊ စိတ္ထားၾကည္ျဖဴ
အ၀ိဇၨာညစ္၊ ေဆးပစ္ႏုိင္သူ
ပြင့္သမွ်ပန္း၊ နတ္လမ္းညြဳန္ကူ
ပန္းသစ္ခြ၊ ေလာကဖန္ဆင္းသူ။
ၿခံ၀တံခါး၊ အနားပတ္လည္
သစ္ခြေဖာ္သင္း၊ တမင္းတျပည္
ခရမ္းျပာအား၊ အမ်ားတူညီ
ဘြဲ႔မည္သ၊ အလွစံေဒ၀ီ။
(အခန္း - သုံး)
မဟူရာစြန္း၊ နက္ရႊန္းေကသာ
မွဲ႔ငယ္စုိ႔စုိ႔၊ ပါးမုိ႔ေရႊ၀ါ
၀င့္သည့္မ်က္လုံး၊ အၿပံဳးေခၽြတာ
နဂုိလွ၊ ႏွမခရမ္းျပာ။
နံ႔သာမလိမ္း၊ ေၾကာစိမ္းသြယ္သြယ္
အသားေတာ္ညက္၊ ရွက္ေသြးျဖင့္ခ်ယ္
ဖ၀ါးသံဖြ၊ ေျခၾကြပုံႏွယ္
မ်ဳိးဇာတိ၊ သီရိမဟာႏြယ္။
အလွဘုရား၊ ပြင့္ျငားေတာ္မူ
လက္်ာရံပါး၊ ထားသင့္ထုိက္သူ
အသေခၤ်ကပ္၊ ေက်ာ္ျဖတ္ႏုိင္သူ
အတုမဲ့၊ ယဥ္ႏြဲ႔ႏုိင္ေလသူ။
အက္ဖ႐ုိဒီးတပ္၊ ဆုျမတ္အရွင္
ႀကံငါးအင္ျပည့္၊ ဗီရဏီသခင္
ခရမ္းျပာလွ၊ သစ္ခြေတာ္၀င္
ခ်စ္ရိပ္ပြင့္၊ ၀့ံလင့္ခူးပါခ်င္။
ႏွလုံးေသြးမ်ား၊ တန္႔ထားႏုိင္သူ
ေသျခင္းတရား၊ ေမ့ထားႏုိင္သူ
ပညတ္ကုိလည္း၊ ၿဖိဳခြဲႏုိင္သူ
အံ့တပါး၊ ဘုရားငယ္တဆူ။
မိခင္ႏွမ၊ အမဆုိဆုိ
သည္းခ်ာမိတ္ရင္း၊ ညီရင္းအကုိ
ဆရာခမည္း၊ သမီးသားလုိ
သစ္ခြပန္း၊ ခရမ္းျပာလွပ်ဳိ။
အသူ႔ခ်စ္မၿငီး၊ မယ္နည္းၾကင္ယာ
ေထြရာစိတ္ကူး၊ ရူးသည့္အခါ
တရားကုိေမ့၊ ေန႔ညကုိခြာ
ေလထဲ၌၊ ေလမုိက္သုိ႔ပမာ။
အၿပံဳးလက္နက္၊ ခရမ္းျပာစက္ေလ
ေလာင္ကၽြမ္းတူးျခစ္၊ ျပာျဖစ္ေလာက္ေပ
သုိ႔ပါေသာ္ျငား၊ ေသသြားပါေစ
အၿပံဳးႏု၊ ေက်းဇူးျပဳပါေမ။
ခရမ္းျပာသစ္ခြ၊ သစ္ခြခရမ္းျပာ
ညွာတံဆစ္႐ုိး၊ ျမႀကိဳးရစ္ကာ
ေပးခဲ့ပါၿပီ၊ ထုိ႔နည္းတူစြာ
ယူပါလွည့္၊ ပန္လွည့္ခရမ္းျပာ။
ထြက္ေတာ္မူၾက၊ နန္းကခြာစဥ္
ႀကံဳေတာင့္ႀကံျငား၊ ငါကားမ်က္ျမင္
ခရမ္းျပာလွ၊ သစ္ခြသခင္
သားေျမးျမစ္၊ ေျပာရစ္စရာပင္။
ခရမ္းျပာအၿပံဳး၊ ေၾကာ့ဆုံးပညာ
ခ်ဳိသာစကား၊ ကုိယ္စားကထာ
၀မ္းပန္းညြတ္ႏူး၊ ရင့္ၾကဴးဂါထာ
မွတ္တရ၊ သစ္ခြခရမ္းျပာ။
မ်က္ႏွာျပလ်က္၊ ႏွဳတ္ဆက္ၿပီးလွ်င္
လွ်ပ္ႏြယ္ၿပိဳးျပက္၊ မုိးသက္ေလဆင္
ေၾကြက်ေသာင္းေသာင္း၊ ရြက္ေညာင္းရြက္က်င္
အျပန္ခက္၊ ညဥ့္နက္ေစေတာ့ခင္။
(အခန္း - ေလး)
ဆုိက္ပရပ္ပင္ရိပ္၊ ေနခ်ိတ္ၿပီခင္
မုိးေစြငွက္မ်ား၊ တိမ္ၾကားသုိ႔၀င္
ကမ္းေျခသဲမုိ႔၊ လွဳိင္းတုိ႔ေဗာင္ဗင္
ေလွာ္တက္စုိက္၊ ငုိရွဳိက္မိၿပီခင္။
၀ဲဆုိင္ကစုပ္၊ ျမဳပ္လုေသာေလွ
မမီ၀ုိး၀ါး၊ ပဲ့ကားက်ဳိးေၾက
ထုိသည္အခုိက္၊ တုိက္ခတ္ေျမာက္ေလ
အေမွာင္တြင္း၊ စုန္ဆင္းဟုိအေၾက။
သေျပညိဳပန္း၊ လန္းလ်က္ပါကုိ
သံလြင္ရြက္မ်ား၊ ဖားဖားစုိစုိ
ခရမ္းျပာသစ္ခြ၊ ေမႊးျမရီခ်ဳိ
ေအဒင္နန္း၊ ဒန္းပန္းနီညိဳညိဳ။
ပုဂံပင္းယ၊ အင္း၀ကုန္းေဘာင္
နယ္စပ္နယ္ျခား၊ ပုပၸားနတ္ေတာင္
ငပလီကမ္း၊ ေမာရွမ္းျပည္ေထာင္
အဖူးသြား၊ ဘုရားေရႊေျပာင္ေျပာင္။
ေရနီေျမာင္းေဘး၊ လမ္းေလးေပၚမွာ
ခ်ယ္ရီေထာင္ေသာင္း၊ ထေနာင္းတမာ
ျမကန္အင္းယား၊ ကမ္းပါးေျမမွာ
သစ္ခြမင္း၊ ပန္းခင္းခရမ္းျပာ။
အုိက္ဆစ္ျမစ္ထဲ၊ ေရခဲျပင္တြင္
ေဒါင္ဒင္သံေပး၊ ေယးလ္မွေျမာ္ခင္
ေမာ္စကုိမွ၊ ခန္းမလြင္ျပင္
ပန္းသစ္ခြ၊ အလွထပ္ကာဆင္။
ဗုံသံတုိးတုိး၊ ဟာမုိးနီယန္
ႏွင္းဆီေခါင္ရမ္း၊ စိန္ပန္းနီက်န္
သရက္ပင္အုပ္၊ ငွက္အုပ္ဆူညံ
တုိ႔သြားမည့္၊ တႏၲိနိေကတန္။
ကရ၀တ္ခန္းမ၊ ျမန္မာ့ရိပ္သာ
ယမုန္ကမ္းစပ္၊ တပ္ဂ်္မဟာ
ပါရီၿမိဳ႕စြန္း၊ ျမင့္သြန္းအီဖာ
သစ္ခြပြင့္၊ ဂုဏ္တင့္ခရမ္းျပာ။
ေအဗြန္ျမစ္ကမ္း၊ လမ္းေလွ်ာက္စုိ႔ခင္
ဂ်ီနီဗာကန္ပါး၊ ေနနားမယ္ခင္
အင္နစ္ဖရီကၽြန္း၊ ကြန္းေထာက္ပါခင္
ႏုိင္းျမစ္ထဲ၊ ေလွပြဲၾကည့္မယ္ခင္။
ေရစင္ေတာ္သြန္း၊ ပ်ံ႕မြန္းမဂၤလာ
ေအာင္သေျပႏု၊ ခ႐ုသံသာ
ေအာင္ေျမကုိနင္း၊ ေအာင္ျခင္းဗ်ဴဟာ
ပိတ္၍ထား၊ တံခါးအပါယ္ရြာ။
ထုံးျဖဴေဖြးေဖြး၊ ေဆးေရးနံရံ
ေစတီဂူေက်ာင္း၊ ေခတ္ေဟာင္းပုဂံ
႐ုပ္ထု႐ုပ္ၾကြ၊ အလွကုိဖန္
စူးစူးစမ္း၊ နတ္လမ္းျပည္နိဗၺာန္။
ေဂ်႐ုစလင္ၿမိဳ႕၊ သြားစုိ႔အတူ
မကၠာခရီး၊ ဆက္ၿပီးေခၚယူ
ေဗာဓိပင္ရိပ္၊ ေခၽြးသိပ္ေတာ္မူ
ပန္းသစ္ခြ၊ ပ်ဳိးၾကႏွစ္ကုိယ္တူ။
သမၼာက်မ္းျမတ္၊ ရြတ္ဖတ္သူေတြ
ကုိရမ္စကား၊ ေျပာၾကားသူေတ
နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း၊ ဆုေတာင္းသူေတြ
ေကာင္းကင္ၿမိဳ႕၊ ဆုံစုိ႔အုိအေဆြ။
သူတုိ႔အိမ္သား၊ မိသားစုလည္
ေခတၲကစား၊ တုိ႔ကားဧည့္သည္
မစိမ္းမဆတ္၊ ေနတတ္ေစဖြယ္
အိမ္ရွင္၀တ္၊ ဧည့္၀တ္မ်ားဖလွယ္။
မႏွင္ေသာ္လည္း၊ ခြဲခြာခ်ိန္တန္
မ်က္ရည္စက္လက္၊ မုိုးရက္၀သန္
အလြမ္းဘုရား၊ တည္ထားကာခ်န္
လူမသိ၊ ငါ၏ပူပုံဟန္။
အေနကဇာတိ၊ ငါ၏သံသရာ
ေမွ်ာ္မွန္းမတတ္၊ ခဲကတ္မေရရာ
လုိက္ေတာ္မူလည္း၊ လက္တြဲမည္သာ
အမူႏြဲ႔၊ အုိဘယ့္ခရမ္းျပာ။
(အခန္း - ငါး)
ေလျပည္သြဲ႔သြဲ႔၊ မြန္းတည့္ေကာင္းကင္
ခ်ဳိးျဖဴငွက္ေလး၊ ဆုိေတးပဥၥင္
တကုိယ္ေရမုိ႔၊ ေနလုိ႔မရႊင္
ငါ့အသက္၊ ခြဲ၀က္ယူပါခင္။
ေနရစ္ပါေရာ့၊ သြားေတာ့မယ္ခင္
ခရမ္းျပာလွ၊ သစ္ခြသခင္
ေနာင္မ်ားတေန႔၊ ျပန္ေတြ႔ပါလွ်င္
အခ်စ္ဆုံး၊ ၿပံဳးလ်က္ႀကိဳေစခ်င္။
( ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ျမန္မာစာဌာနမွထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္
ေက်ာက္စီလွ်င္ ေလးမည္စုိးတာမုိ႔ စုေပါင္းကဗ်ာစာအုပ္မွ )
နာရီသံစက္၊ ခ်က္ခ်က္ေဒါင္ဒင္
ငါ၏အသက္၊ ခြဲ၀က္ယူငင္
ေဖာ္မဲ့ညမ်ား၊ ေျခာက္ျခားဖြယ္ပင္
မီးအိမ္ေလး၊ ညွိေပးစမ္းပခင္။
ဖန္ပုတီးေစ့၊ ေလေ၀ွ႔ခ်ိန္မွာ
သံသာခန္းဆီး၊ ဖယ္ၿပီးေသာခါ
တရုတ္ကပ္မ်ား၊ ပိတ္ထားလုိက္ပါ
ကဗ်ာမ်ား၊ ငါ့နားလာဖတ္ပါ။
အေမွာင္သိပ္သည္း၊ နက္မည္းေကာင္းကင္
ညည့္ခရီးသြား၊ ၾကယ္မ်ားပင္လွ်င္
မျမင္မစမ္း၊ လမ္းမဆက္ခ်င္
ေနအထြက္၊ ေစာင့္လ်က္အိပ္ၿပီထင္။
တံစက္ၿမိတ္မ်ား၊ ဆြဲထားငွက္အိမ္
ေတးသံလည္းတိတ္၊ ဆိတ္ဆိတ္ၿငိမ္ၿငိမ္
ခုိနားပ်ံေျပး၊ ဟုိေရွးတစ္ႀကိမ္
ႏုိင္တင္ေဂး၊ ငွက္ေလးကုိလူလိမ္။
ယခင္ခ်ိန္မ်ား၊ ေရႊငါးေပ်ာ္ရာ
ေဆးအျပာဆုိး၊ ဖန္အုိးေရမွာ
ေမွာ္ပင္ေမွာ္ရြက္၊ ေက်ာက္ခက္ခ်ည္းသာ
ေရခန္းလွ၊ သဲႏုေသာင္ထြန္းကာ။
မီးလင္းဖုိနား၊ ထင္းမ်ားစုပုံ
ပင့္ကူမွ်င္ယွက္၊ ေအးစက္ျပာပုံ
ဂြမ္းႏုေစာင္ၾကား၊ ေျခဖ်ားမွာပုံ
ရာသီေမ့၊ ကုိယ္ေငြ႔မွ်ေ၀လွဳံ။
အိပ္ရာ၀င္ေတး၊ ၿငိမ့္ေလးသံစဥ္
ေခတ္ေဟာင္းဓါတ္ျပား၊ အပ္ဖ်ားတုံးတင္
ႏြမ္းေၾကတြန္႔လိပ္၊ တိပ္ႀကိဳးေခြဆင္
စိတ္ကစား၊ ေထာင္နားနာလွည့္ခင္။
တံုးေမာင္းကုလားတက္၊ ေလးခ်က္ႏွဳိးေဆာ္
ဗရင္ဂ်ီေက်ာင္း၊ ေခါင္းေလာင္းညံေသာ္
မွန္ျပတင္းဖြင့္၊ မုိးျမင့္ဆီေမွ်ာ္
နဂါးေငြ႔၊ မွိန္ေရြ႕ျဖဴေယာ္ေယာ္။
ငါ့အိမ္ေခါင္ၾကား၊ ငွက္မ်ားစုိးစီ
ျပတင္းမွန္ထက္၊ ႏွင္းစက္စီရီ
နံ႔သာရည္စု၊ ညံ့ႏုေလျပည္
မုိးကုပ္ထက္၊ ျဖန္႔က်က္ပုလဲနီ။
ျမက္ပင္ဖုံးလႊမ္း၊ ေျမလမ္းနီနီ
လမ္းေဘးေျမအုိး၊ ေခြညွိဳးႏွင္းဆီ
ပုဏၰရိပ္ပန္း၊ ၿခံတန္းမညီ
အုန္းပင္ပု၊ သီလုနီးပါၿပီ။
ငါန္းျဖဴတုိ႔လည္း၊ သင္းခြဲထြက္ခြာ
ရြက္ေၾကြေပါေလာ၊ အုပ္ေတာေဗဒါ
ကန္ျဖတ္တံတား၊ တုိင္မ်ားယုိင္ကာ
လက္တန္းထက္၊ ပ်ံခက္အုိလိပ္ျပာ။
ေဆာင္းနံနက္ခင္း၊ ႏွင္းေငြ႔ျဖဴျဖဴ
မီးညြန္႔မီးခုိး၊ လြန္႔ခုိးလူလူ
ခရမ္းျပာလွ၊ သင္းျမၾကဴၾကဴ
ပန္းသစ္ခြ၊ နန္းမ၀င္ေတာ္မူ။
(အခန္း - ႏွစ္)
ခရမ္းျပာည၊ လလည္းခရမ္းျပာ
ျဖည္းျဖည္းက်ဆင္း၊ ႏွင္းလည္းခရမ္းျပာ
လာေရာက္ခုိနား၊ ငွက္မ်ားခရမ္းျပာ
အာ႐ုဏ္က်င္း၊ ေနမင္းခရမ္းျပာ။
ႏွင္းရည္ႏွင္းစက္၊ တြဲလ်က္ခုိေန
ခရမ္းျပာလွ၊ သစ္ခြပ်ဳိေမ
မေၾကြမက်၊ ကာလၾကာရွည္
ေခါင္းေမာ္၀င့္၊ ပြင့္ၿမဲပြင့္ပါေလ။
မညွိးမႏြမ္း၊ ခရမ္းျပာငယ္
ညဥ့္အိပ္မက္မ်ား၊ ပုိင္စားျခယ္လွယ္
ခရမ္းျပာဧခ်င္း၊ ဖန္ဆင္းသူရယ္
ေခါင္းေမာ္၀င့္၊ ပြင့္ၿမဲပြင့္ပါကြယ္။
သင္းၾကဴရနံ႔၊ သန္႔ကနဲလွ်င္
ခရမ္းျပာရိပ္၊ ဖိတ္ကနဲထင္
သည္းအူႏွလုံး၊ ပုိက္ႀကံဳးယူငင္
ေခါင္းေမာ္၀င့္၊ ပြင့္ၿမဲပြင့္ပါခင္။
ကာလကုိဆန္႔၊ ရနံ႔မကုန္
မေျခာက္မႏြမ္း၊ နတ္ပန္း၏ဂုဏ္
ဘ၀တသက္၊ တရက္သာႀကံဳ
သစ္ခြပန္း၊ ခရမ္းျပာအာ႐ုံ။
နႏၵ၀န္မွ၊ အလွဧည့္သည္
ပန္းတကာ၏၊ ေမြးမိေမြးမယ္
ကမာၻဖ်က္မီး၊ တားဆီးကာကြယ္
သစ္ခြပန္း၊ ခရမ္းျပာမိငယ္။
ျမတ္စြာဗုဒၶ၊ ဦးခ်ေကာ္ေရာ္
ဖန္အုိးေၾကြအုိး၊ စုိက္ထုိးပူေဇာ္
မဂၤလာအေပါင္း၊ ခေညာင္းေစေသာ္
သစ္ခြပန္း၊ ခရမ္းျပာဟုေက်ာ္။
အမတမင္း၊ ၀ပ္စင္းသူ႔ထံ
အလွခမ္သိမ္း၊ နန္းသိမ္းပြဲခံ
အဂၢဘုံ၌၊ နန္းစုိက္ေလျပန္
သစ္ခြပန္း၊ ခရမ္းျပာ၏ကံ။
သစ္ခြပြင့္ပန္း၊ ခရမ္းျပာခုိင္
တိမ္းမွီတိမ္းပါး၊ လွဳပ္ရွားအၿပိဳင္
ခ်ဳိ၀တ္ရည္၀၊ သင္းျမႀကိဳင္ႀကိဳင္
ကံမသင့္၊ ခူးခြင့္ဘယ္မပုိင္။
အိပ္မက္တုိ႔လည္း၊ အၿမဲခရမ္းျပာ
သစ္ခြပြင့္မ်ား၊ အနားကြပ္ကာ
ပန္းေခြပန္းျခင္း၊ ပန္းခင္းတကာ
ၾကဴၾကဴသင္း၊ ပန္းမင္းခရမ္းျပာ။
ေမတၱာကုိပြား၊ စိတ္ထားၾကည္ျဖဴ
အ၀ိဇၨာညစ္၊ ေဆးပစ္ႏုိင္သူ
ပြင့္သမွ်ပန္း၊ နတ္လမ္းညြဳန္ကူ
ပန္းသစ္ခြ၊ ေလာကဖန္ဆင္းသူ။
ၿခံ၀တံခါး၊ အနားပတ္လည္
သစ္ခြေဖာ္သင္း၊ တမင္းတျပည္
ခရမ္းျပာအား၊ အမ်ားတူညီ
ဘြဲ႔မည္သ၊ အလွစံေဒ၀ီ။
(အခန္း - သုံး)
မဟူရာစြန္း၊ နက္ရႊန္းေကသာ
မွဲ႔ငယ္စုိ႔စုိ႔၊ ပါးမုိ႔ေရႊ၀ါ
၀င့္သည့္မ်က္လုံး၊ အၿပံဳးေခၽြတာ
နဂုိလွ၊ ႏွမခရမ္းျပာ။
နံ႔သာမလိမ္း၊ ေၾကာစိမ္းသြယ္သြယ္
အသားေတာ္ညက္၊ ရွက္ေသြးျဖင့္ခ်ယ္
ဖ၀ါးသံဖြ၊ ေျခၾကြပုံႏွယ္
မ်ဳိးဇာတိ၊ သီရိမဟာႏြယ္။
အလွဘုရား၊ ပြင့္ျငားေတာ္မူ
လက္်ာရံပါး၊ ထားသင့္ထုိက္သူ
အသေခၤ်ကပ္၊ ေက်ာ္ျဖတ္ႏုိင္သူ
အတုမဲ့၊ ယဥ္ႏြဲ႔ႏုိင္ေလသူ။
အက္ဖ႐ုိဒီးတပ္၊ ဆုျမတ္အရွင္
ႀကံငါးအင္ျပည့္၊ ဗီရဏီသခင္
ခရမ္းျပာလွ၊ သစ္ခြေတာ္၀င္
ခ်စ္ရိပ္ပြင့္၊ ၀့ံလင့္ခူးပါခ်င္။
ႏွလုံးေသြးမ်ား၊ တန္႔ထားႏုိင္သူ
ေသျခင္းတရား၊ ေမ့ထားႏုိင္သူ
ပညတ္ကုိလည္း၊ ၿဖိဳခြဲႏုိင္သူ
အံ့တပါး၊ ဘုရားငယ္တဆူ။
မိခင္ႏွမ၊ အမဆုိဆုိ
သည္းခ်ာမိတ္ရင္း၊ ညီရင္းအကုိ
ဆရာခမည္း၊ သမီးသားလုိ
သစ္ခြပန္း၊ ခရမ္းျပာလွပ်ဳိ။
အသူ႔ခ်စ္မၿငီး၊ မယ္နည္းၾကင္ယာ
ေထြရာစိတ္ကူး၊ ရူးသည့္အခါ
တရားကုိေမ့၊ ေန႔ညကုိခြာ
ေလထဲ၌၊ ေလမုိက္သုိ႔ပမာ။
အၿပံဳးလက္နက္၊ ခရမ္းျပာစက္ေလ
ေလာင္ကၽြမ္းတူးျခစ္၊ ျပာျဖစ္ေလာက္ေပ
သုိ႔ပါေသာ္ျငား၊ ေသသြားပါေစ
အၿပံဳးႏု၊ ေက်းဇူးျပဳပါေမ။
ခရမ္းျပာသစ္ခြ၊ သစ္ခြခရမ္းျပာ
ညွာတံဆစ္႐ုိး၊ ျမႀကိဳးရစ္ကာ
ေပးခဲ့ပါၿပီ၊ ထုိ႔နည္းတူစြာ
ယူပါလွည့္၊ ပန္လွည့္ခရမ္းျပာ။
ထြက္ေတာ္မူၾက၊ နန္းကခြာစဥ္
ႀကံဳေတာင့္ႀကံျငား၊ ငါကားမ်က္ျမင္
ခရမ္းျပာလွ၊ သစ္ခြသခင္
သားေျမးျမစ္၊ ေျပာရစ္စရာပင္။
ခရမ္းျပာအၿပံဳး၊ ေၾကာ့ဆုံးပညာ
ခ်ဳိသာစကား၊ ကုိယ္စားကထာ
၀မ္းပန္းညြတ္ႏူး၊ ရင့္ၾကဴးဂါထာ
မွတ္တရ၊ သစ္ခြခရမ္းျပာ။
မ်က္ႏွာျပလ်က္၊ ႏွဳတ္ဆက္ၿပီးလွ်င္
လွ်ပ္ႏြယ္ၿပိဳးျပက္၊ မုိးသက္ေလဆင္
ေၾကြက်ေသာင္းေသာင္း၊ ရြက္ေညာင္းရြက္က်င္
အျပန္ခက္၊ ညဥ့္နက္ေစေတာ့ခင္။
(အခန္း - ေလး)
ဆုိက္ပရပ္ပင္ရိပ္၊ ေနခ်ိတ္ၿပီခင္
မုိးေစြငွက္မ်ား၊ တိမ္ၾကားသုိ႔၀င္
ကမ္းေျခသဲမုိ႔၊ လွဳိင္းတုိ႔ေဗာင္ဗင္
ေလွာ္တက္စုိက္၊ ငုိရွဳိက္မိၿပီခင္။
၀ဲဆုိင္ကစုပ္၊ ျမဳပ္လုေသာေလွ
မမီ၀ုိး၀ါး၊ ပဲ့ကားက်ဳိးေၾက
ထုိသည္အခုိက္၊ တုိက္ခတ္ေျမာက္ေလ
အေမွာင္တြင္း၊ စုန္ဆင္းဟုိအေၾက။
သေျပညိဳပန္း၊ လန္းလ်က္ပါကုိ
သံလြင္ရြက္မ်ား၊ ဖားဖားစုိစုိ
ခရမ္းျပာသစ္ခြ၊ ေမႊးျမရီခ်ဳိ
ေအဒင္နန္း၊ ဒန္းပန္းနီညိဳညိဳ။
ပုဂံပင္းယ၊ အင္း၀ကုန္းေဘာင္
နယ္စပ္နယ္ျခား၊ ပုပၸားနတ္ေတာင္
ငပလီကမ္း၊ ေမာရွမ္းျပည္ေထာင္
အဖူးသြား၊ ဘုရားေရႊေျပာင္ေျပာင္။
ေရနီေျမာင္းေဘး၊ လမ္းေလးေပၚမွာ
ခ်ယ္ရီေထာင္ေသာင္း၊ ထေနာင္းတမာ
ျမကန္အင္းယား၊ ကမ္းပါးေျမမွာ
သစ္ခြမင္း၊ ပန္းခင္းခရမ္းျပာ။
အုိက္ဆစ္ျမစ္ထဲ၊ ေရခဲျပင္တြင္
ေဒါင္ဒင္သံေပး၊ ေယးလ္မွေျမာ္ခင္
ေမာ္စကုိမွ၊ ခန္းမလြင္ျပင္
ပန္းသစ္ခြ၊ အလွထပ္ကာဆင္။
ဗုံသံတုိးတုိး၊ ဟာမုိးနီယန္
ႏွင္းဆီေခါင္ရမ္း၊ စိန္ပန္းနီက်န္
သရက္ပင္အုပ္၊ ငွက္အုပ္ဆူညံ
တုိ႔သြားမည့္၊ တႏၲိနိေကတန္။
ကရ၀တ္ခန္းမ၊ ျမန္မာ့ရိပ္သာ
ယမုန္ကမ္းစပ္၊ တပ္ဂ်္မဟာ
ပါရီၿမိဳ႕စြန္း၊ ျမင့္သြန္းအီဖာ
သစ္ခြပြင့္၊ ဂုဏ္တင့္ခရမ္းျပာ။
ေအဗြန္ျမစ္ကမ္း၊ လမ္းေလွ်ာက္စုိ႔ခင္
ဂ်ီနီဗာကန္ပါး၊ ေနနားမယ္ခင္
အင္နစ္ဖရီကၽြန္း၊ ကြန္းေထာက္ပါခင္
ႏုိင္းျမစ္ထဲ၊ ေလွပြဲၾကည့္မယ္ခင္။
ေရစင္ေတာ္သြန္း၊ ပ်ံ႕မြန္းမဂၤလာ
ေအာင္သေျပႏု၊ ခ႐ုသံသာ
ေအာင္ေျမကုိနင္း၊ ေအာင္ျခင္းဗ်ဴဟာ
ပိတ္၍ထား၊ တံခါးအပါယ္ရြာ။
ထုံးျဖဴေဖြးေဖြး၊ ေဆးေရးနံရံ
ေစတီဂူေက်ာင္း၊ ေခတ္ေဟာင္းပုဂံ
႐ုပ္ထု႐ုပ္ၾကြ၊ အလွကုိဖန္
စူးစူးစမ္း၊ နတ္လမ္းျပည္နိဗၺာန္။
ေဂ်႐ုစလင္ၿမိဳ႕၊ သြားစုိ႔အတူ
မကၠာခရီး၊ ဆက္ၿပီးေခၚယူ
ေဗာဓိပင္ရိပ္၊ ေခၽြးသိပ္ေတာ္မူ
ပန္းသစ္ခြ၊ ပ်ဳိးၾကႏွစ္ကုိယ္တူ။
သမၼာက်မ္းျမတ္၊ ရြတ္ဖတ္သူေတြ
ကုိရမ္စကား၊ ေျပာၾကားသူေတ
နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း၊ ဆုေတာင္းသူေတြ
ေကာင္းကင္ၿမိဳ႕၊ ဆုံစုိ႔အုိအေဆြ။
သူတုိ႔အိမ္သား၊ မိသားစုလည္
ေခတၲကစား၊ တုိ႔ကားဧည့္သည္
မစိမ္းမဆတ္၊ ေနတတ္ေစဖြယ္
အိမ္ရွင္၀တ္၊ ဧည့္၀တ္မ်ားဖလွယ္။
မႏွင္ေသာ္လည္း၊ ခြဲခြာခ်ိန္တန္
မ်က္ရည္စက္လက္၊ မုိုးရက္၀သန္
အလြမ္းဘုရား၊ တည္ထားကာခ်န္
လူမသိ၊ ငါ၏ပူပုံဟန္။
အေနကဇာတိ၊ ငါ၏သံသရာ
ေမွ်ာ္မွန္းမတတ္၊ ခဲကတ္မေရရာ
လုိက္ေတာ္မူလည္း၊ လက္တြဲမည္သာ
အမူႏြဲ႔၊ အုိဘယ့္ခရမ္းျပာ။
(အခန္း - ငါး)
ေလျပည္သြဲ႔သြဲ႔၊ မြန္းတည့္ေကာင္းကင္
ခ်ဳိးျဖဴငွက္ေလး၊ ဆုိေတးပဥၥင္
တကုိယ္ေရမုိ႔၊ ေနလုိ႔မရႊင္
ငါ့အသက္၊ ခြဲ၀က္ယူပါခင္။
ေနရစ္ပါေရာ့၊ သြားေတာ့မယ္ခင္
ခရမ္းျပာလွ၊ သစ္ခြသခင္
ေနာင္မ်ားတေန႔၊ ျပန္ေတြ႔ပါလွ်င္
အခ်စ္ဆုံး၊ ၿပံဳးလ်က္ႀကိဳေစခ်င္။
( ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ျမန္မာစာဌာနမွထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္
ေက်ာက္စီလွ်င္ ေလးမည္စုိးတာမုိ႔ စုေပါင္းကဗ်ာစာအုပ္မွ )
Saturday, January 22, 2011
ေလာကဝန္းက်င္ အလွဆင္ရာ1
ေလးအသေခ်ၤ သိန္းေနကမၻာ
ရွည္ၾကာကာလ သမယ၌
ဆယ္ဝပါရမီ စုံညီရင့္က်က္
ေတာထြက္စြန့္လႊတ္ ကိေလညြတ္မွ
ကင္းလြတ္ေပစြ သိဒၶတၳ၏
ဗုဒၶအျဖစ္ ပြင့္ထြန္းသစ္ရာ
ေျမျမတ္မဟာသ႔ုိ
ၾကံဳလာေရာက္တိုင္း ရင္ဝယ္လွိုင္းခတ္
သဒၶါဓာတ္တို ့ မျပတ္ျဖစ္ရ။
ျမတ္လွေစတီ ေမြသရီကို
ပန္းခ်ီပန္းပု အစုစုနွင့္
အနုလက္္ရာ စုံစြာထုဆစ္
ေက်ာက္ဆစ္ပညာ အံ့ဖြယ္ရာေၾကာင့္
ဖုူးမဝေပ လြမ္းလ်က္ေတြမ္ိ
ပီတိအဟုန္ ရင္ခုန္ဆြတ္ပ်ံံ႕ စိတ္မတံ့နုိင္။
ေစတီမဟာ အတြင္းမွာမူ
လုိဏ္ဂူသဖြယ္ အံ့ဖြြယ္တည္ျပဳ
သြန္းထုေလျပန္ ရုပ္ပြားဟန္ကား
ေရာင္လွ်ံၾကြၾကြ ျမတ္ဗုဒၶ၏
ျငိမ္းခ်မ္းစြပုံ တည္ၾကည္ပုံကို
ၾကည္ယုံဦးခုိက္ ဖူးေမွ်ာ္လိုက္စဥ္
ငါ့ရင္သိမ့္တုန္ ပီတိဟုန္ျဖင့္
လွိဳက္ခုန္ၾကည္နူး အရထူးခဲ့။
သမုိင္းၾကြယ္ဝ မဇၩိမသုိ႔
အလွေဝစည္ ျမတ္ေစတီသုိ ့
ေလျပည္ျငိမ့္သြင္ သည္ရင္ျပင္သုိ႕
သုူငါေရာက္ဖူး လာခဲ ့ဖူးဟု
ၾကည္နဴးစိတ္တြင္ အရိပ္ထင္၍ၸ
လန္းရႊင္ပီတ္ိ ဂြမ္းဆီအိခ ဲ့။
ေၿမၿမတ္မဟာ ဤဂယာဝယ္
ထည္ဝါဟီးဟီး (မမေဝ) ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးကား
သံဃာအားလုံး ေဝးစုရုံး၍
တက္တက္ၾကြၾကြ စည္းေဝးၾကရာ
စခန္းသာတည္း။
ဆယ္ႏွစ္ၿပည့္ေၿမာက္
ခ်ိန္ခါေရာက္လာ မဂၤလာသဘင္
ဆင္ယင္က်င္းပ သမယ၌
ကိုယ့္ေရးကိုယ့္တာ
ကိုယ့္တြက္တာေၾကာင့္
ဘာဘာညာညာ အေၾကာင္းရွာသူ
ပါးစပ္သံၿပင္း လက္မတင္းဘဲ
အပိုထင္မွတ္ ၿငိဳၿငင္တတ္သူ
မမာမက်န္း ညာဖ်န္းေလဟန္
ေနာက္ခ်န္ေခ်ာင္ခို ေရွာင္လႊဲလိုသူ
ဘြဲ႔မူအဆိုး အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔
စိုးပိုင္သနင္း လူပ်င္းလူညံ့
လူ႔ကလန္႔တို႔ မတည္တံ့နိုင္
ယုံၾကည္ခိုင္မာ က်ဝန္တာကို
မာလာပန္းငံု ဖူးပြင့္စုံေအာင္
ေလာကဝန္းက်င္ အလွဆင္ရာ
ရင္ခြင္သာေပ မမေဝမွာ
မရွိပါ၍ ခဏေနရ
တဒဂၤတြက္ ရင္မွာေက်နပ္
အေနၿမတ္ဟု စိတ္ဓာတ္ပီတိ
လႊမ္းမိခဲ့ပါသတည္း။
မွတ္ခ်က္။ မမေဝဟူသည္မွာ Myanmar Monk-Students’ Welfare Association of India (MMWAI- မမေဝ- ဟုအတိုေကာက္အသံထြက္) အိႏၵိယနိုင္ငံဆိုင္ရာ ပညာသင္ၿမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ား သာယာဖြင့္ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႔ ကိုဆိုလိုပါသည္။
(အိႏၵိယနိုင္ငံ မဇၥ်ိမေဒသ ဘုရားပြင့္ရာ ဗုဒၶဂယာရွိ မဟာေဗာဓိေစတီ ဖူးေမွွ်ာ္စဥ္ အမွတ္တရႏွင့္ ဒသမႏွစ္ ႏွစ္ပတ္လည္ ေက်ာင္းသားမ်ားအစည္းေဝး အမွတ္တရ)။
2010 ဒသမႏွစ္ ႏွစ္ပတ္လည္ အထမ္းမွတ္စာေစာင္မဂၢင္းမွ ၿပန္လည္ေဖာ္ၿပပါသည္။
(ေမ့သားလွ (ဇလဂၢ) 1-1-2010)။
ရွည္ၾကာကာလ သမယ၌
ဆယ္ဝပါရမီ စုံညီရင့္က်က္
ေတာထြက္စြန့္လႊတ္ ကိေလညြတ္မွ
ကင္းလြတ္ေပစြ သိဒၶတၳ၏
ဗုဒၶအျဖစ္ ပြင့္ထြန္းသစ္ရာ
ေျမျမတ္မဟာသ႔ုိ
ၾကံဳလာေရာက္တိုင္း ရင္ဝယ္လွိုင္းခတ္
သဒၶါဓာတ္တို ့ မျပတ္ျဖစ္ရ။
ျမတ္လွေစတီ ေမြသရီကို
ပန္းခ်ီပန္းပု အစုစုနွင့္
အနုလက္္ရာ စုံစြာထုဆစ္
ေက်ာက္ဆစ္ပညာ အံ့ဖြယ္ရာေၾကာင့္
ဖုူးမဝေပ လြမ္းလ်က္ေတြမ္ိ
ပီတိအဟုန္ ရင္ခုန္ဆြတ္ပ်ံံ႕ စိတ္မတံ့နုိင္။
ေစတီမဟာ အတြင္းမွာမူ
လုိဏ္ဂူသဖြယ္ အံ့ဖြြယ္တည္ျပဳ
သြန္းထုေလျပန္ ရုပ္ပြားဟန္ကား
ေရာင္လွ်ံၾကြၾကြ ျမတ္ဗုဒၶ၏
ျငိမ္းခ်မ္းစြပုံ တည္ၾကည္ပုံကို
ၾကည္ယုံဦးခုိက္ ဖူးေမွ်ာ္လိုက္စဥ္
ငါ့ရင္သိမ့္တုန္ ပီတိဟုန္ျဖင့္
လွိဳက္ခုန္ၾကည္နူး အရထူးခဲ့။
သမုိင္းၾကြယ္ဝ မဇၩိမသုိ႔
အလွေဝစည္ ျမတ္ေစတီသုိ ့
ေလျပည္ျငိမ့္သြင္ သည္ရင္ျပင္သုိ႕
သုူငါေရာက္ဖူး လာခဲ ့ဖူးဟု
ၾကည္နဴးစိတ္တြင္ အရိပ္ထင္၍ၸ
လန္းရႊင္ပီတ္ိ ဂြမ္းဆီအိခ ဲ့။
ေၿမၿမတ္မဟာ ဤဂယာဝယ္
ထည္ဝါဟီးဟီး (မမေဝ) ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးကား
သံဃာအားလုံး ေဝးစုရုံး၍
တက္တက္ၾကြၾကြ စည္းေဝးၾကရာ
စခန္းသာတည္း။
ဆယ္ႏွစ္ၿပည့္ေၿမာက္
ခ်ိန္ခါေရာက္လာ မဂၤလာသဘင္
ဆင္ယင္က်င္းပ သမယ၌
ကိုယ့္ေရးကိုယ့္တာ
ကိုယ့္တြက္တာေၾကာင့္
ဘာဘာညာညာ အေၾကာင္းရွာသူ
ပါးစပ္သံၿပင္း လက္မတင္းဘဲ
အပိုထင္မွတ္ ၿငိဳၿငင္တတ္သူ
မမာမက်န္း ညာဖ်န္းေလဟန္
ေနာက္ခ်န္ေခ်ာင္ခို ေရွာင္လႊဲလိုသူ
ဘြဲ႔မူအဆိုး အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔
စိုးပိုင္သနင္း လူပ်င္းလူညံ့
လူ႔ကလန္႔တို႔ မတည္တံ့နိုင္
ယုံၾကည္ခိုင္မာ က်ဝန္တာကို
မာလာပန္းငံု ဖူးပြင့္စုံေအာင္
ေလာကဝန္းက်င္ အလွဆင္ရာ
ရင္ခြင္သာေပ မမေဝမွာ
မရွိပါ၍ ခဏေနရ
တဒဂၤတြက္ ရင္မွာေက်နပ္
အေနၿမတ္ဟု စိတ္ဓာတ္ပီတိ
လႊမ္းမိခဲ့ပါသတည္း။
မွတ္ခ်က္။ မမေဝဟူသည္မွာ Myanmar Monk-Students’ Welfare Association of India (MMWAI- မမေဝ- ဟုအတိုေကာက္အသံထြက္) အိႏၵိယနိုင္ငံဆိုင္ရာ ပညာသင္ၿမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ား သာယာဖြင့္ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႔ ကိုဆိုလိုပါသည္။
(အိႏၵိယနိုင္ငံ မဇၥ်ိမေဒသ ဘုရားပြင့္ရာ ဗုဒၶဂယာရွိ မဟာေဗာဓိေစတီ ဖူးေမွွ်ာ္စဥ္ အမွတ္တရႏွင့္ ဒသမႏွစ္ ႏွစ္ပတ္လည္ ေက်ာင္းသားမ်ားအစည္းေဝး အမွတ္တရ)။
2010 ဒသမႏွစ္ ႏွစ္ပတ္လည္ အထမ္းမွတ္စာေစာင္မဂၢင္းမွ ၿပန္လည္ေဖာ္ၿပပါသည္။
(ေမ့သားလွ (ဇလဂၢ) 1-1-2010)။
လယ္တီဆရာေတာ္၏ ႏြားေမတၱာစာ
လူတို ့လို တီတာတာ ၊ မေျပာတတ္ ရွာၾကလို ့
ငုတ္တုတ္သာ မျပန္လွန္ ၊ျပဳသမွ် ခံရသည္
ဌာန္ကရိုဏ္း ျပတ္သား ၊ႏႈတ္လ်ာမ်ား တတ္အားလွ်င္
ႏြားတို ့ဆိုရန္ ၊ ခြင့္ရွိသည္ အမွန္မွာ...
ျမန္မာႏွင့္ကုလား ၊ႏွစ္ျပည္ေထာင္ တိုင္းသားတို ့
ျဖစ္ပြားသည့္ တြက္တာသည္ ၊ ငါတို ့မွာသတၱဳ
သူတို ့ေဘး သူတို ့ဘိုး ၊ သူတို ့ႏြယ္တစ္ရိုး
တစ္မ်ိဳးလံုးတစ္ေဆြလံုး ၊ သူတို ့တိုင္ မဆံုး
ဒို ့တစ္ေတြ ပုခံုးမွာ ၊ မီးဟုန္းဟုန္း ထမတတ္
ဒို ့လံု ့လ ဒို ့စြမ္းအန္ ၊ ဒို ့အပင္ပန္းခံႏိုင္လို ့
အကုန္လံုး စုေခ်သည္ ။
ဆန္စပါး ေျပာင္း ႏွမ္း ၊ ဗူး ခရမ္း ပဲမ်ိဳး
ေျမျပင္လံုး ၿဖိဳးေမာက္ေအာင္ ၊ တိုးတက္သည့္ ဘ႑ႏွင့္
လိုရာတိုင္း ျပည့္စံု ၊ ကံုလံုၾကအသီးသီး
ေက်ာင္းႀကီးေဆာက္ ဘုရားတည္
တစ္တိုင္းလံုးၾကြယ္သည္မွာ ၊ ဘယ္သူက အရင္းဟု
စဥ္းစားဖြယ္မရွိ ၊ထင္အလင္း သိပါလွ်က္
သတိပင္မေပၚ ၊ ေက်းဇူးကို မေမွ်ာ္........
စိတ္အေခ်ာ္ တိမ္းပါး ၊ မိတ္မေတာ္ စိမ္းကားလ်က္
ဒို ့အသား ဒို ့အသဲ ၊ဒို ့အဆီ ရႊဲရႊဲကို
ထမင္းပြဲ အလယ္ ၊ အနင့္သားတယ္ ၿပီးလွ်င္
ရယ္ကာႏွင့္ၿပံဳးကာ ၊ အရသာ ခံစား၍
လင္မယားတေတြ ၊ ျမ့ံဳၾကသည့္ အေနမွာ
ၿမဲႏိုင္ေပ့ သူတို ့ကိုယ္ ၊ မ်ိဳရက္ေပ့ သူ ့ခံတြင္း
ဒို ့....လုပ္သည့္ ထမင္းကို ၊ ဒို ့ဟင္းလ်ာ အသားႏွင့္
စားၾကသည့္ ျဖစ္နဲကို ၊ ဒို ့အသဲနာလိုက္ကဲ့......
ငုတ္တုတ္သာ မျပန္လွန္ ၊ျပဳသမွ် ခံရသည္
ဌာန္ကရိုဏ္း ျပတ္သား ၊ႏႈတ္လ်ာမ်ား တတ္အားလွ်င္
ႏြားတို ့ဆိုရန္ ၊ ခြင့္ရွိသည္ အမွန္မွာ...
ျမန္မာႏွင့္ကုလား ၊ႏွစ္ျပည္ေထာင္ တိုင္းသားတို ့
ျဖစ္ပြားသည့္ တြက္တာသည္ ၊ ငါတို ့မွာသတၱဳ
သူတို ့ေဘး သူတို ့ဘိုး ၊ သူတို ့ႏြယ္တစ္ရိုး
တစ္မ်ိဳးလံုးတစ္ေဆြလံုး ၊ သူတို ့တိုင္ မဆံုး
ဒို ့တစ္ေတြ ပုခံုးမွာ ၊ မီးဟုန္းဟုန္း ထမတတ္
ဒို ့လံု ့လ ဒို ့စြမ္းအန္ ၊ ဒို ့အပင္ပန္းခံႏိုင္လို ့
အကုန္လံုး စုေခ်သည္ ။
ဆန္စပါး ေျပာင္း ႏွမ္း ၊ ဗူး ခရမ္း ပဲမ်ိဳး
ေျမျပင္လံုး ၿဖိဳးေမာက္ေအာင္ ၊ တိုးတက္သည့္ ဘ႑ႏွင့္
လိုရာတိုင္း ျပည့္စံု ၊ ကံုလံုၾကအသီးသီး
ေက်ာင္းႀကီးေဆာက္ ဘုရားတည္
တစ္တိုင္းလံုးၾကြယ္သည္မွာ ၊ ဘယ္သူက အရင္းဟု
စဥ္းစားဖြယ္မရွိ ၊ထင္အလင္း သိပါလွ်က္
သတိပင္မေပၚ ၊ ေက်းဇူးကို မေမွ်ာ္........
စိတ္အေခ်ာ္ တိမ္းပါး ၊ မိတ္မေတာ္ စိမ္းကားလ်က္
ဒို ့အသား ဒို ့အသဲ ၊ဒို ့အဆီ ရႊဲရႊဲကို
ထမင္းပြဲ အလယ္ ၊ အနင့္သားတယ္ ၿပီးလွ်င္
ရယ္ကာႏွင့္ၿပံဳးကာ ၊ အရသာ ခံစား၍
လင္မယားတေတြ ၊ ျမ့ံဳၾကသည့္ အေနမွာ
ၿမဲႏိုင္ေပ့ သူတို ့ကိုယ္ ၊ မ်ိဳရက္ေပ့ သူ ့ခံတြင္း
ဒို ့....လုပ္သည့္ ထမင္းကို ၊ ဒို ့ဟင္းလ်ာ အသားႏွင့္
စားၾကသည့္ ျဖစ္နဲကို ၊ ဒို ့အသဲနာလိုက္ကဲ့......
Friday, January 14, 2011
လက္သစ္ေတာင္တာဆံုးမစာ 2
*၁၁။ သူေတာ္ေကာင္းႏွင့္၊ ေပါင္းေဖာ္ယွဥ္တြဲ၊ လူမိုက္မဲတို႔၊ ေရွာင္လႊဲပါေလ၊ ဤသူအၿမတ္၊ ဤသူလတ္က၊ ညစ္ထပ္ၾကမ္းၾကဳတ္၊ ဤသူယုတ္ဟု၊ အဟုတ္အမွန္၊ မေသြလွန္သည္၊ ဧကန္ဆတ္ဆတ္၊ လူသံုးရပ္ကို၊ သိတတ္ေစ။
၁၂။ ရပ္သူရြာသား၊ သူေကာင္းမ်ား၏၊ နားမွာမဆန္႔၊ မခန္႔မေလး၊ သူမုန္းေဆးလ်ွင္၊ ဆဲေရးညစ္ညမ္း၊ ကိုယ္လက္ႏြမ္းေအာင္၊ အသြမ္းမက်င့္ၾကေလႏွင့္။
၁၃။ ကြယ္ရာမေရြး၊ မ်က္ႏွာေဝးက၊ ေတြးေလၾကံဘိ၊ မိမိသေဘာ၊ သို႔က်င့္ေသာဟု၊ ေၿပာရလူခ်င္း၊ ေမတၱာကင္းေအာင္၊ သတင္းမပုပ္ ပါေစႏွင့္။
၁၄။ အေရာင္းအဝယ္၊ အသြယ္သြယ္တြင္၊ လိုဖြယ္ရရန္၊ ဖိုးထိုက္တန္လွ်င္၊ မွန္သည္ကိုလိုက္၊ ေလာဘတိုက္၍၊ လူမိုက္မဆိုရေစႏွင့္။
၁၅။ မေၿဖာင့္မသား၊ မတရားကို၊ လားလားဤသူ၊ မၿပဳဟူ၍၊ ဗိုလ္လူခပ္သိမ္း၊ ေမတၱာလိမ္းသည္၊ ခ်ီးမြမ္းဆိုေထြ၊ ရတတ္ေစ။
၁၆။ သူ၏စီးပြား၊ ငါ့စီးပြားကို၊ ေထာက္ထားမိေစ၊ ၾကီးေလာဘကိုမွ်တေစ။
၁၇။ မေမႊမေႏွာက္၊ မေကာက္မက်စ္၊ မလိမ္လစ္ဘဲ၊ မစဥ္းလဲႏွင့္၊ စိတ္ထဲေၿဖာင့္ေစ၊ သူ႔အက်င့္ကိုလည္း၊ သိတတ္ေစ။
၁၈။ ဟုတ္ေသာအၾကံ၊ မွန္ေသာအက်င့္၊ သင့္ေသာအယူ၊ ၿဖဴေသာႏွလုံး၊ သူေတာ္ထုံုးကို၊ စြဲသုံးေသာေထြ၊ မွန္လွေစ။
၁၉။ မွတ္ဖြယ္ရာရာ၊ ထိုထိုစာကို၊ ရွာ၍မၿပတ္၊ အိမ္တြင္ဖတ္။
၂၀။ ဖတ္ၿပန္ေသာ္ကား၊ ဖတ္ဖန္မ်ားက၊ သားမယားပင္၊ သိၿမင္ကင္းကြာ၊ မလိမၼာလည္း၊ စာေပစကား၊ ေန႔တိုင္းၾကားက၊ ထူးၿခားလိမၼာ၊ ရွိသည္သာတည္း။
၂၁။ ရင္ဝယ္ၿဖစ္ၿငား၊ ေမြးသည့္သားကို၊ မယ္ဘြားမိခင္၊ ဆုံုးမသင္သို႔၊ အၾကင္ဆရာ၊ တို႔သူငါကို၊ လိမၼာေစေၾကာင္း၊ ေကာင္းပါေစလို၊ ဆိုပါသမွ်၊ ၾသဝါဒကို၊ နားမွ်မေထာင္၊ မၾကားေယာင္သို႔၊ ေမာင္တို႔ၿပဳက၊ ယခုပစၥဳပၸန္၊ ေနာင္သံသရာ၊ ဆက္မ်ားစြာ၌၊ ခ်မ္းသာမည္ေရး၊ အလြန္ေဝးသည္၊ ေသေဘးမလြဲ၊ ဝဋ္ဆင္းရဲမွ၊ ေရႊခဲဘယ့္ႏွယ္၊ အသြယ္သြယ္ကို၊ လႊဲဖယ္ၾကံစည္၊ လြတ္ပါမည္၊
သ်ွင္မဟာရဌသာရ (ၿမန္မာ ၈၃၀-၈၉၂)
၁၂။ ရပ္သူရြာသား၊ သူေကာင္းမ်ား၏၊ နားမွာမဆန္႔၊ မခန္႔မေလး၊ သူမုန္းေဆးလ်ွင္၊ ဆဲေရးညစ္ညမ္း၊ ကိုယ္လက္ႏြမ္းေအာင္၊ အသြမ္းမက်င့္ၾကေလႏွင့္။
၁၃။ ကြယ္ရာမေရြး၊ မ်က္ႏွာေဝးက၊ ေတြးေလၾကံဘိ၊ မိမိသေဘာ၊ သို႔က်င့္ေသာဟု၊ ေၿပာရလူခ်င္း၊ ေမတၱာကင္းေအာင္၊ သတင္းမပုပ္ ပါေစႏွင့္။
၁၄။ အေရာင္းအဝယ္၊ အသြယ္သြယ္တြင္၊ လိုဖြယ္ရရန္၊ ဖိုးထိုက္တန္လွ်င္၊ မွန္သည္ကိုလိုက္၊ ေလာဘတိုက္၍၊ လူမိုက္မဆိုရေစႏွင့္။
၁၅။ မေၿဖာင့္မသား၊ မတရားကို၊ လားလားဤသူ၊ မၿပဳဟူ၍၊ ဗိုလ္လူခပ္သိမ္း၊ ေမတၱာလိမ္းသည္၊ ခ်ီးမြမ္းဆိုေထြ၊ ရတတ္ေစ။
၁၆။ သူ၏စီးပြား၊ ငါ့စီးပြားကို၊ ေထာက္ထားမိေစ၊ ၾကီးေလာဘကိုမွ်တေစ။
၁၇။ မေမႊမေႏွာက္၊ မေကာက္မက်စ္၊ မလိမ္လစ္ဘဲ၊ မစဥ္းလဲႏွင့္၊ စိတ္ထဲေၿဖာင့္ေစ၊ သူ႔အက်င့္ကိုလည္း၊ သိတတ္ေစ။
၁၈။ ဟုတ္ေသာအၾကံ၊ မွန္ေသာအက်င့္၊ သင့္ေသာအယူ၊ ၿဖဴေသာႏွလုံး၊ သူေတာ္ထုံုးကို၊ စြဲသုံးေသာေထြ၊ မွန္လွေစ။
၁၉။ မွတ္ဖြယ္ရာရာ၊ ထိုထိုစာကို၊ ရွာ၍မၿပတ္၊ အိမ္တြင္ဖတ္။
၂၀။ ဖတ္ၿပန္ေသာ္ကား၊ ဖတ္ဖန္မ်ားက၊ သားမယားပင္၊ သိၿမင္ကင္းကြာ၊ မလိမၼာလည္း၊ စာေပစကား၊ ေန႔တိုင္းၾကားက၊ ထူးၿခားလိမၼာ၊ ရွိသည္သာတည္း။
၂၁။ ရင္ဝယ္ၿဖစ္ၿငား၊ ေမြးသည့္သားကို၊ မယ္ဘြားမိခင္၊ ဆုံုးမသင္သို႔၊ အၾကင္ဆရာ၊ တို႔သူငါကို၊ လိမၼာေစေၾကာင္း၊ ေကာင္းပါေစလို၊ ဆိုပါသမွ်၊ ၾသဝါဒကို၊ နားမွ်မေထာင္၊ မၾကားေယာင္သို႔၊ ေမာင္တို႔ၿပဳက၊ ယခုပစၥဳပၸန္၊ ေနာင္သံသရာ၊ ဆက္မ်ားစြာ၌၊ ခ်မ္းသာမည္ေရး၊ အလြန္ေဝးသည္၊ ေသေဘးမလြဲ၊ ဝဋ္ဆင္းရဲမွ၊ ေရႊခဲဘယ့္ႏွယ္၊ အသြယ္သြယ္ကို၊ လႊဲဖယ္ၾကံစည္၊ လြတ္ပါမည္၊
သ်ွင္မဟာရဌသာရ (ၿမန္မာ ၈၃၀-၈၉၂)
Wednesday, January 12, 2011
သာဓုသံေၿခြ ေမတၱာေဝနိုင္ၾကပါေစ။
ေလာဘေဒါသ ေမာဟထူေၿပာ
ကိေလေတာဝယ္ နစ္ေမ်ာေပေသာ
အခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႕ေသာ ေလာကလူသား
ထိုသူမ်ားကား ေဝဒနာႏွင့္ တဏွာၾကားမွာ
ဗ်ာမ်ားစြာလ်ွင္ လွည့္ဖ်ားေကာက္က်စ္
လိမ္လည္ညစ္တတ္ စိတ္ဓာတ္ယုတ္မာ
သိကၡာကင္းမဲ့ ကဲ့ရဲ႕ရွဳတ္ခ်။
ရွဳတ္ခ်လိုလွ်င္ အၿပစ္ၿမင္ၾက
အၿပစ္တင္လွ်င္ အထင္ေသးလ်က္
တံေတြးခြက္တြင္ ပက္လက္ေမွာက္ခုံ
ဒုကၡစံု၍ တေန႔ေန႔တြင္
အသြင္တူစြာ လူယုတ္မာႏွင့္
နီးစြာေပါင္းသင္း ၿပဳလုပ္ၿခင္းေၾကာင့္
ခုေရာေနာင္ပါ အမွားသံသရာ
ပြားရန္သာတည္း။
သို႔တည္းအတြက္ ညဥ္႔နံနက္လွ်င္
အလွယိုဖိတ္ ေမတၱာစိတ္ၿဖင့္
ၾကမ္းစိတ္ေတြေဝး စိတ္ယဥ္ေက်းေအာင္
ေကာင္းသည့္အတိတ္ ေကာင္းနိမိတ္ၿဖင့္
ေကာင္းစိတ္ကိုေဆာင္ ဤလူ႔ေဘာင္၌
ၿငိမ္းေအာင္လည္းေန ေအးေအာင္ေနလ်က္
အေမွာင္မွ အလင္းဘက္သို႔
သစၥာမပ်က္ ေန႔စဥ္ဆက္နိုင္ၾကပါေစ။
သာဓုသံေၿခြ ေမတၱာေဝနိုင္ၾကပါေစ။
ေမ့သားလွ (ဇလဂၢ)
၁၃-၁-၂၀၁၁
ကိေလေတာဝယ္ နစ္ေမ်ာေပေသာ
အခ်ိဳ႕အခ်ိဳ႕ေသာ ေလာကလူသား
ထိုသူမ်ားကား ေဝဒနာႏွင့္ တဏွာၾကားမွာ
ဗ်ာမ်ားစြာလ်ွင္ လွည့္ဖ်ားေကာက္က်စ္
လိမ္လည္ညစ္တတ္ စိတ္ဓာတ္ယုတ္မာ
သိကၡာကင္းမဲ့ ကဲ့ရဲ႕ရွဳတ္ခ်။
ရွဳတ္ခ်လိုလွ်င္ အၿပစ္ၿမင္ၾက
အၿပစ္တင္လွ်င္ အထင္ေသးလ်က္
တံေတြးခြက္တြင္ ပက္လက္ေမွာက္ခုံ
ဒုကၡစံု၍ တေန႔ေန႔တြင္
အသြင္တူစြာ လူယုတ္မာႏွင့္
နီးစြာေပါင္းသင္း ၿပဳလုပ္ၿခင္းေၾကာင့္
ခုေရာေနာင္ပါ အမွားသံသရာ
ပြားရန္သာတည္း။
သို႔တည္းအတြက္ ညဥ္႔နံနက္လွ်င္
အလွယိုဖိတ္ ေမတၱာစိတ္ၿဖင့္
ၾကမ္းစိတ္ေတြေဝး စိတ္ယဥ္ေက်းေအာင္
ေကာင္းသည့္အတိတ္ ေကာင္းနိမိတ္ၿဖင့္
ေကာင္းစိတ္ကိုေဆာင္ ဤလူ႔ေဘာင္၌
ၿငိမ္းေအာင္လည္းေန ေအးေအာင္ေနလ်က္
အေမွာင္မွ အလင္းဘက္သို႔
သစၥာမပ်က္ ေန႔စဥ္ဆက္နိုင္ၾကပါေစ။
သာဓုသံေၿခြ ေမတၱာေဝနိုင္ၾကပါေစ။
ေမ့သားလွ (ဇလဂၢ)
၁၃-၁-၂၀၁၁
Some Notions on Vinaya with Special References
Though the Buddha belonged to an aristocratic family, his life and work were those of a democrat. He served the interests of the mass and was concerned with their happiness. He traveled widely for forty-five years, preaching to them. To carry out his life’s mission, he founded the Sangha, the Order of the Buddhist fraternity of the monks and nuns. The constitution and working of this organization was on democratic lines. All the Disciplinary Rules farmed for the conduct and guidance of the Buddhist monks and nuns are collected in the Vinaya Piṭaka. Vinaya Piṭaka is regarded as the sheet anchor of the Holy Order. It deals mainly with the rules and regulations of the Order of Bhikkhus and Bhikkhunīs. As you know, for nearly twenty years after the Enlightenment of the Buddha, no definite rules especially as a grave offence (Garukāpatti) which is irremediable or incurable (Atekicchā) were laid down for control and discipline of the Sangha (Order). Subsequently as occasion arose, the Buddha promulgated Vinaya rules for the future discipline of the Sangha.
Reasons for the promulgation of rules, their various implications, and specific Vinaya ceremonies of the Sangha are fully described in the Vinaya Piṭaka. The Vinaya Pitaka, the first division of the Tipitaka, is the textual framework upon which the monastic community (Sangha) is built. It includes not only the rules governing the life of every Theravada bhikkhu (monk) and bhikkhuni (nun), but also a host of procedures and conventions of etiquette that support harmonious relations, both among the monastics themselves, and between the monastics and their lay supporters, upon whom they depend for all their material needs.
When the Buddha first established the Sangha, the community initially lived in harmony without any codified rules of conduct. As the Sangha gradually grew in number and evolved into a more complex society, occasions inevitably arose when a member would act in an unskillful way. Whenever one of these cases was brought to the Buddha's attention, he would lay down a rule establishing a suitable punishment for the offense, as a deterrent to future misconduct. The Buddha's standard reprimand was itself a powerful corrective:
It is not fit, foolish man, it is not becoming, it is not proper, it is unworthy of a recluse, it is not lawful, it ought not to be done. How could you, foolish man, having gone forth under this Dhamma and Discipline which are well-taught, [commit such and such offense]?... It is not, foolish man, for the benefit of un-believers, nor for the increase in the number of believers, but, foolish man, it is to the detriment of both unbelievers and believers, and it causes wavering in some.(Pārājika Pāli of Vinaya Pitaka, P. 23 Myanmar version) (The Book of the Discipline, Part I, by I.B. Horner (London: Pali Text Society, 1982), pp. 36-37).
The Buddhist Order of monks was organized wholly on a democratic basis or way. The nominated no successor and wanted his followers to perform all monk’s acts or ecclesiastical acts and duties according to his instruction. It was, of course, not possible for the Buddha to lay down all the Vinaya rules in anticipation of what the unrighteous monks might do to evade or misinterpret them. Hence, the Vinaya Piṭaka as it stands today for the monks, is a growth of centuries out of the basic rules formulated by the Buddha himself. But it appears that even during the life time of the Buddha, there were people who would not accept his authority. For example, His cousin, Devadatta, out of jealousy for the Buddha conspired with the king Ajātasattu and made several attempts on his life.
He also tried to create schism or divisions in the Buddhist Sangha by demanding stricter conditions of life for the Buddhist monks, such as living throughout the year under the tree, forgoing or giving up meat and fish and refusing all invitations from faithful adherents. Let me elaborate about it. Devadatta joined hands with king Ajātasattu and made a heinous attempt on the Buddha’s life by hiring a gang of ruffians (very bad person) by using a stone, and an elephant. According to Cūlavagga Vinaya Pāli (P. 359) of Myanmar version, Devadatta demanded that the Saṃgha should make the following five rules compulsory for all monks, viz, that the monks were (1) to live long in the forests, (2) to subsist on alms (3) to dress in robes made out of rags, (4) to dwell under a tree e and never under a roof and (5) never to eat meat and fish or flesh. When his demand was rejected by the Buddha, he formed newly monks from amongst the Vijjijputtaka monks of Vesāli.
There were also some monks like Udāyī, Channa, six groups of Bhikkhus (i.e Chabbaggiya) etc, who would take the earliest opportunity of transgressing the rules of Vinaya. Besides, there is a perverse tendency among some monks to oppose Vinaya rules laid down by the Buddha. Some like to live a life of ease and comfort and consequently look askance at all restrictions on individual freedom. For example, in the eleventh chapter of Cūlavagga Pāli of Vinaya Piṭaka,(P. 480), Subhadda who renounced in old age, on hearing of the death of the Buddha gave a sigh of relief saying that he would now no longer have to abide by “ do this, do not do that.
When the Buddha attained Mahāparinibbāna, he left no one to take his place as the supreme authority. In fact, before he attained Mahāparinibbāna, He told his personal attendant, Ānanda that Dhamma and Vinaya would be the supreme authority in the future; it means "Whatever Dhamma and Vinaya I have pointed out and formulated for you, that will be your Teacher when I am gone." —Mahaaparinibbāna Sutta, [D. p. 16]. During the his life time, the Buddha allowed things to be decide democratically by the Sangha and after his death too, he did not want to restrict the freedom of the Sangha by appointing his own successor. He wanted the Dhamma and Vinaya to be its guides after his death and anything which was not authorized by the Dhamma and Vinaya was to be rejected by the Sangha. When the first recital (Saṅgīti) of the Buddhist texts was made under the presidency of Ven Mahākassapa at Rājagaha by five hundred monks, there were some monks like Subhadda or Purāṇa according to Tibetan sources, Gavaṃpati, who did not approve that the words of Buddha are recorded and what they had heard from the Buddha himself.
Strictly speaking, the last two chapters of Cūḷavagga Pāli of Vinaya Piṭaka, contain a full description of the first two Buddhist Councils, held at Sattapaṇṇiguhā (cave) in Rājagaha and Vālikārāma of Vesālī. The main object of the first and two Councils was to make an authoritative compilation of the Buddha’s words or sayings. Common interest arising from personal attachment to certain persons or groups of person or created by various causes, such as association, studies, geographical regions as well as honest differences of opinion that gathered strength in course of time, probably led to formation of different sects or school at least 18 in number.
The Buddha’s sayings were maintained by different Buddhist sects according to their tradition. In Theravāda tradition the words of the Buddha and their commentaries were handed down orally from teachers to disciples or from generation to generation in its pristine purity without changing any words of the Buddha. When the first Buddhist Council was held, at the Sangha assembly, the elders (Theras) like Mahākassapa, decide to maintain the original Doctrine including Vinaya rules of Buddha by accepting three golden criteria rules. (1) Sahgha must not enact or add rules which the Buddha does not promulgate, (2) Sangha must not remove the rules which the Buddha promulgated and (3) Sangha must well maintain and practice original rules whatever the Buddha promulgate. (Pancasatikhandaka of Culavagga Pali, Vinaya Pitaka, Myanmar version p. 485)
But in the Mahāparinibbāna Sutta of D.N, the Buddha apprehended that his sayings might suffer or face distortion. A century is a long time, and about a hundred years after his passing, the Buddhist different sects arose among the monks about the actual words of the Buddha and their interpretations, especially about minor Vinaya rules. We can find out the dissension among the Sangha after the Buddha’s death, the first dissension was created by Vijjan Bhikkhus of Vesālī. It was stated in the twelfth chapter of Cūlavagga of Vinaya and Ceylonese Chronicles that the second was held at Vesālī a century after the Buddha’s Parinibbāna, to discuss the breach of the ten rules of disciplines (Dasa vatthu) or ten controversial points of the Vinaya or ten unlawful modifications (Dasa Adhamma Vatthu) by Vijjan monks. The main purpose of second council was to solve the deviations with reference to Vinaya rules made by Vijjīputtaka monks of Vesālī.
After the establishment of the Order for twenty years, there was neither injunction nor rule concerning the Pārājika and Saṃghādisesa offences. The numbers of Saṃgha of the early days were all Ariyas; the least advanced of them was a Stream-winner (one who had attained the first Magga and Phala) (Pārājika Pāli of Vinaya Piṭaka P. 11 Myanmar version). Therefore, there was no need to prescribing the rules relating to the grave offences (garukāpatti).
In the Verañja Kaṇḍha of Pārājika Pāli, Ven Sāriputta inquired the Buddha whether there were former Buddhas who did not promulgate Vinaya rules. Then the Buddha said that three former Buddhas called Vipassī, Sikhī and Vessabhū, did not enact the Vinaya rules. Only the other three previous Buddha called Kakusandha, Koṇagamana and Kassapa enacted Vinaya rules. Since the former Buddhas called Vipassī, Sikhī and Vessabhū did not enact the Vinaya rules, their Sāsanā disappeared very soon. Since the other three previous Buddha called Kakusandha, Koṇagamana and Kassapa enacted Vinaya rules, their Sāsanā lasted for long. (Pārājika Pāli P. 10).
In this regard, Ven Sāriputta, requested the Buddha to enact Vinaya rules. However, the Buddha rejected his request. The Buddha said that I know the time for enacting Vinaya rules. This is show that there were no Vinaya rules in Gotama Buddha Sāsanā for some time. But, as years went by, Saṃgha grew in strength. Some twenty years after founding of the Order, it becomes necessary to enact Vinaya rules relating to the grave offences. According to Verañja Kaṇḍha of Pārājika Pāli, the Buddha decided to enact Vinaya rules when Sāsanā become corrupt due to four reasons: (1) Rattaññū mahatta= when the monks live longer, they become senior in Sāsanā, they become corrupt and they arrogantly thank that the Sāsanā is theirs; (2) Lābhagga mahatta= when monks get more and more material benefits, they become corrupt; (3) Vepulla mahatta= when the Sanghas increase the numbers more and more in strength, they become corrupt and (4) Bahusacca mahatta= sometimes education makes the monks corrupted, the educated and learned monks look down the other monks. The Buddha says that he takes these four factors into consideration before he prescribes the Vinaya rules.(Pārājika Pāli P. 11 Myanmar version).
Vinaya rules for the Bhikkhu and Bhikkhunī embody authoritative injunctions of the Buddha on modes of conduct and restraints on both physical and verbal actions. They deal with transgressions of discipline, and with various categories of restraints and admonitions in accordance with the nature of the offences.
Seven kinds of Transgression or Offences (Āpatti)
The rules of discipline first laid down by the Buddha are called Mūlapaññatti- the first root of regulation; those supplemented later are known as Anupaññatti-conforming regulation; together, they are known as Sikkhāpadas- rules of discipline. The act of transgressing these rules of discipline is called Āpatti, which means reaching, or committing. Thereby, Bhikkhus incur a penalty by the guilty Bhikkhu.
The offences, for which penalties are laid down, may be classified under the seven categories depending on their nature. They are as follows:
(1) Pārājika- Defeat
(2) Saṃghādisesa- Formal meeting
(3) Thullaccaya- Great fault
(4) Pācittiya- Expiation
(5) Pāṭidesaniya- Confession
(6) Dukkaṭa- Wrong doing and
(7) Dubbhāsita- Wrong speech. (Parivāra Pāli, pp. 261-262, Pārājikaṇḍa aṭṭhakathā Vol (1) p. 132, Myanmar version, Guide to Tipiṭaka compiled by U Ko Lay, P. 21).
An offence in the first category of offences, Pārājika is classified as a grave offence (Garukāpatti) which is irremediable or incurable (Atekicchā) and entails the falling off the offender from the Bhikkhu-hood. An offence in the second category Saṃghādisesa is also classified as a grave offence but it is remediable (Satekicchā). The offender must follow the procedural rules and meeting. He is put on a probationary period of penance during which he has to undertake certain difficult practices such as Parivāsa-(spending some days according his hidden offences of Saṃgādisesa offence) and Mānatta- pleasing to the Saṃgha for his offence and thereafter he is rehabilitated by the Saṃgha assembly.
The reaming or the rest five categories, consist of the light offences (Lahukāpatti) which are remediable and incurable the penalty of having to confess the transgression to another Bhikkhu. After carrying out the prescribed penalty, the Bhikkhu transgressor becomes cleansed of the offence.
Above mentioned, we already studied when and how the disciplinary rules were laid down the by the Buddha. When Bhikkhu Sudinna, a native of Kalanḍaka village near Vesālī, committed the offence of having sexual intercourse with his ex-wife, the first Pārājika (Grave offence) rule came to be promulgated. It was necessary to lay down to deter Bhikkhus form indulging in sexual intercourse. The Buddha followed the precedent set by his previous Buddhas. Using his supernormal power, he reflected on what Vinaya rules the previous Buddhas would lay down under the certain given conditions. Then, He adopted similar regulation to meet the situation that had arisen in his present time. (Guide to Tipiṭaka compiled by U Ko Lay, P. 22).
When we critically study Pāli Tipiṭka it was quite obvious that Vinaya is the only property of the Buddha. For example, there were many discourses (Suttas) taught by Sāvakas, disciples of the Buddha. The position of Abhidhamma is also the same, e.g; the Kathāvutthupakaraṇa of Abhidhamma Pitaka was taught by the Ven Moggaliputta Tissa. But there is no a single Vinaya rule which is attributed to any disciples. Teravāda tradition stated that Parivāra Pāli was written by Ven U Pāli. In fact, this text is the collection of Pārājika, Pācittiya, Mahāvagga and Cūḷavagga Pāli. Therefore, these four books are accepted by all Buddhist schools. Parivāra Pāli is rejected some Buddhist schools. Therefore, Vinaya is wholly the property of the Buddha. That is why the Theravāda Tradition bestows more authority on Vinaya than on Sutta or Abhidhamma. The authority of changing Vinaya rules was vested only by the Buddha. Therefore, Vinaya was in the hand of the Buddha.
Sometimes the Buddha listens to the public opinion before and after implementation of Vinaya rules. For example, the rules for rainy season were imposed by the Buddha due to request of Public. They want monks to stay in their temple during the rainy season. The Buddha allowed monks to stay in their temple during the rainy season. So some Vinaya rules are enacted in democratic way and flexible for monks and nuns.
In the Theravāda tradition, I think that Vinaya and Abhidhamma are considered more important than Sutta. But historically Sutta comes first. As we know, Dhammacakka-pavattana Sutta, the Wheel of the Law, which included the Four Noble Truths and the Noble Eightfold Path in it, first uttered by the Buddha at the deer Park in Sarnah still revolves. Theravāda Tradition bestows more authority on Vinaya than Sutta.
The supremacy or authority of is very well maintained in Thravāda tradition. Therefore, it was said that “everything that the Buddha has said is incorporated in Vinay and Vinaya is very the origin of the words of Buddha”. Vinayo gaditaṃ sabbaṃ, Vinaya mūlanti passati. (Everything is included in Vinaya; everything emanates from the Vinaya).In fact, historically it was that everything is included in Dhamma and everything emanates from the Dhamma. However, the Vinaya is an indispensable facet and foundation of all the Buddha's teachings, inseparable from the Dhamma, and worthy of study by all followers lay and ordained, alike. Lay practitioners will find in the Vinaya Pitaka many valuable lessons concerning human nature, guidance on how to establish and maintain a harmonious community or organization, and many profound teachings of the Dhamma itself. But its greatest value, perhaps, lies in its power to inspire the layperson to consider the extraordinary possibilities presented by a life of true renunciation; a life lived fully in tune with the Dhamma.
At the first Council, Dhamma and Vinaya are mentioned as two units in the proposal of Ven Mahākassapa. (Dhammañca vinayañca saṅgāyissāma. (Cūlavagga Pāli P. 482 Myanmar version). At that council, Vinaya was first recited without giving any reason, however in the Aṭṭhakathās, the commentators came forward theory that Vinaya is very life of the Sāsanā, when Vinaya exists Sāsana exists for long time. (Vinayo nāma Buddhasāsanassa āyu, Vinaye ṭhite sāsanaṃ ṭhitaṃ). (Pārajika aṭṭhakathā vol 1, P. 11 Myanmar version). That is why; Ven Kassapa decided to recite Vinaya firstly taking this fact into consideration.
The last notable point is that Vinaya rules were promulgated by the Buddha for ten reasons or purposes for the Bhikkhu and Bhikkhunī. They are as follows:
(1) for the goodness of monks (Saṃgha suṭhutāya)
(2) for the comfort of monks (Saṃ phāsutāya)
(3) for the condemnation or control of indiscipline individuals (Dummaṅkūnaṃ puggalānaṃ niggahāya)
(4) for the well being of the well behaviour monks (Pesalānaṃ bhikkhūnaṃ phāsuvihārāya)
(5) for the restraint of the present defilements (Diṭhadhammikānaṃ āsavānaṃ saṃvarāya)
(6) for the getting rid of the defilements of the future ( Samparāyikānaṃ āsavānaṃ saṃvarāya)
(7) for the faith to be generated in the unfaithful ( Appasannānaṃ pasādāya)
(8) for the increase of the faith in the faithful (Pasannānaṃ bhiyyobhāvāya)
(9) for the establishment of the Dhamma (Saddhamma ṭhitiyā)
(10) for the encouragement of Vinaya (Vinayānuggahāya).
(Pārājika Pāli P. 24, Parivāra Pāli P. 2, U Pāli Sutta of Dasaka Nipāta in Aṅguttara Nikāya, Vol 3 p. 311).
In conclusion, Dhamma (practice) Vinaya (precept, morality or Sīla) should go side by side together. Without Sīla, practice is impossible. So, when a monk fulfils fourfold purified virtue (Catupārisuddhi Sīla) viz, (1) (Pātimokkhasaṃvara sīla- virtue according to Pātimokkha) (2) Indariyasaṃvarasīla- virtue regarding to restraint, (3) Paccayasanissitasīla- virtue connected with the use of the requisites and (4) Ājīvajpārisuddhisāla- virtue consisting in purity of livelihood, he can proceed towards his main objective of realizing of Nibbāna.
Note- All Myanmar versions are used in Chattha-sanghayana version books printed by Department of Religious affair, Government of Myanmar. Except otherwise mentioned, the Pali texts used in this article are the publications of the Pali Text Society, London.
Ashin Sutācārālaṅkāra
(Double M.A, Ph.D Thesis)
Nalanda University
India
Reasons for the promulgation of rules, their various implications, and specific Vinaya ceremonies of the Sangha are fully described in the Vinaya Piṭaka. The Vinaya Pitaka, the first division of the Tipitaka, is the textual framework upon which the monastic community (Sangha) is built. It includes not only the rules governing the life of every Theravada bhikkhu (monk) and bhikkhuni (nun), but also a host of procedures and conventions of etiquette that support harmonious relations, both among the monastics themselves, and between the monastics and their lay supporters, upon whom they depend for all their material needs.
When the Buddha first established the Sangha, the community initially lived in harmony without any codified rules of conduct. As the Sangha gradually grew in number and evolved into a more complex society, occasions inevitably arose when a member would act in an unskillful way. Whenever one of these cases was brought to the Buddha's attention, he would lay down a rule establishing a suitable punishment for the offense, as a deterrent to future misconduct. The Buddha's standard reprimand was itself a powerful corrective:
It is not fit, foolish man, it is not becoming, it is not proper, it is unworthy of a recluse, it is not lawful, it ought not to be done. How could you, foolish man, having gone forth under this Dhamma and Discipline which are well-taught, [commit such and such offense]?... It is not, foolish man, for the benefit of un-believers, nor for the increase in the number of believers, but, foolish man, it is to the detriment of both unbelievers and believers, and it causes wavering in some.(Pārājika Pāli of Vinaya Pitaka, P. 23 Myanmar version) (The Book of the Discipline, Part I, by I.B. Horner (London: Pali Text Society, 1982), pp. 36-37).
The Buddhist Order of monks was organized wholly on a democratic basis or way. The nominated no successor and wanted his followers to perform all monk’s acts or ecclesiastical acts and duties according to his instruction. It was, of course, not possible for the Buddha to lay down all the Vinaya rules in anticipation of what the unrighteous monks might do to evade or misinterpret them. Hence, the Vinaya Piṭaka as it stands today for the monks, is a growth of centuries out of the basic rules formulated by the Buddha himself. But it appears that even during the life time of the Buddha, there were people who would not accept his authority. For example, His cousin, Devadatta, out of jealousy for the Buddha conspired with the king Ajātasattu and made several attempts on his life.
He also tried to create schism or divisions in the Buddhist Sangha by demanding stricter conditions of life for the Buddhist monks, such as living throughout the year under the tree, forgoing or giving up meat and fish and refusing all invitations from faithful adherents. Let me elaborate about it. Devadatta joined hands with king Ajātasattu and made a heinous attempt on the Buddha’s life by hiring a gang of ruffians (very bad person) by using a stone, and an elephant. According to Cūlavagga Vinaya Pāli (P. 359) of Myanmar version, Devadatta demanded that the Saṃgha should make the following five rules compulsory for all monks, viz, that the monks were (1) to live long in the forests, (2) to subsist on alms (3) to dress in robes made out of rags, (4) to dwell under a tree e and never under a roof and (5) never to eat meat and fish or flesh. When his demand was rejected by the Buddha, he formed newly monks from amongst the Vijjijputtaka monks of Vesāli.
There were also some monks like Udāyī, Channa, six groups of Bhikkhus (i.e Chabbaggiya) etc, who would take the earliest opportunity of transgressing the rules of Vinaya. Besides, there is a perverse tendency among some monks to oppose Vinaya rules laid down by the Buddha. Some like to live a life of ease and comfort and consequently look askance at all restrictions on individual freedom. For example, in the eleventh chapter of Cūlavagga Pāli of Vinaya Piṭaka,(P. 480), Subhadda who renounced in old age, on hearing of the death of the Buddha gave a sigh of relief saying that he would now no longer have to abide by “ do this, do not do that.
When the Buddha attained Mahāparinibbāna, he left no one to take his place as the supreme authority. In fact, before he attained Mahāparinibbāna, He told his personal attendant, Ānanda that Dhamma and Vinaya would be the supreme authority in the future; it means "Whatever Dhamma and Vinaya I have pointed out and formulated for you, that will be your Teacher when I am gone." —Mahaaparinibbāna Sutta, [D. p. 16]. During the his life time, the Buddha allowed things to be decide democratically by the Sangha and after his death too, he did not want to restrict the freedom of the Sangha by appointing his own successor. He wanted the Dhamma and Vinaya to be its guides after his death and anything which was not authorized by the Dhamma and Vinaya was to be rejected by the Sangha. When the first recital (Saṅgīti) of the Buddhist texts was made under the presidency of Ven Mahākassapa at Rājagaha by five hundred monks, there were some monks like Subhadda or Purāṇa according to Tibetan sources, Gavaṃpati, who did not approve that the words of Buddha are recorded and what they had heard from the Buddha himself.
Strictly speaking, the last two chapters of Cūḷavagga Pāli of Vinaya Piṭaka, contain a full description of the first two Buddhist Councils, held at Sattapaṇṇiguhā (cave) in Rājagaha and Vālikārāma of Vesālī. The main object of the first and two Councils was to make an authoritative compilation of the Buddha’s words or sayings. Common interest arising from personal attachment to certain persons or groups of person or created by various causes, such as association, studies, geographical regions as well as honest differences of opinion that gathered strength in course of time, probably led to formation of different sects or school at least 18 in number.
The Buddha’s sayings were maintained by different Buddhist sects according to their tradition. In Theravāda tradition the words of the Buddha and their commentaries were handed down orally from teachers to disciples or from generation to generation in its pristine purity without changing any words of the Buddha. When the first Buddhist Council was held, at the Sangha assembly, the elders (Theras) like Mahākassapa, decide to maintain the original Doctrine including Vinaya rules of Buddha by accepting three golden criteria rules. (1) Sahgha must not enact or add rules which the Buddha does not promulgate, (2) Sangha must not remove the rules which the Buddha promulgated and (3) Sangha must well maintain and practice original rules whatever the Buddha promulgate. (Pancasatikhandaka of Culavagga Pali, Vinaya Pitaka, Myanmar version p. 485)
But in the Mahāparinibbāna Sutta of D.N, the Buddha apprehended that his sayings might suffer or face distortion. A century is a long time, and about a hundred years after his passing, the Buddhist different sects arose among the monks about the actual words of the Buddha and their interpretations, especially about minor Vinaya rules. We can find out the dissension among the Sangha after the Buddha’s death, the first dissension was created by Vijjan Bhikkhus of Vesālī. It was stated in the twelfth chapter of Cūlavagga of Vinaya and Ceylonese Chronicles that the second was held at Vesālī a century after the Buddha’s Parinibbāna, to discuss the breach of the ten rules of disciplines (Dasa vatthu) or ten controversial points of the Vinaya or ten unlawful modifications (Dasa Adhamma Vatthu) by Vijjan monks. The main purpose of second council was to solve the deviations with reference to Vinaya rules made by Vijjīputtaka monks of Vesālī.
After the establishment of the Order for twenty years, there was neither injunction nor rule concerning the Pārājika and Saṃghādisesa offences. The numbers of Saṃgha of the early days were all Ariyas; the least advanced of them was a Stream-winner (one who had attained the first Magga and Phala) (Pārājika Pāli of Vinaya Piṭaka P. 11 Myanmar version). Therefore, there was no need to prescribing the rules relating to the grave offences (garukāpatti).
In the Verañja Kaṇḍha of Pārājika Pāli, Ven Sāriputta inquired the Buddha whether there were former Buddhas who did not promulgate Vinaya rules. Then the Buddha said that three former Buddhas called Vipassī, Sikhī and Vessabhū, did not enact the Vinaya rules. Only the other three previous Buddha called Kakusandha, Koṇagamana and Kassapa enacted Vinaya rules. Since the former Buddhas called Vipassī, Sikhī and Vessabhū did not enact the Vinaya rules, their Sāsanā disappeared very soon. Since the other three previous Buddha called Kakusandha, Koṇagamana and Kassapa enacted Vinaya rules, their Sāsanā lasted for long. (Pārājika Pāli P. 10).
In this regard, Ven Sāriputta, requested the Buddha to enact Vinaya rules. However, the Buddha rejected his request. The Buddha said that I know the time for enacting Vinaya rules. This is show that there were no Vinaya rules in Gotama Buddha Sāsanā for some time. But, as years went by, Saṃgha grew in strength. Some twenty years after founding of the Order, it becomes necessary to enact Vinaya rules relating to the grave offences. According to Verañja Kaṇḍha of Pārājika Pāli, the Buddha decided to enact Vinaya rules when Sāsanā become corrupt due to four reasons: (1) Rattaññū mahatta= when the monks live longer, they become senior in Sāsanā, they become corrupt and they arrogantly thank that the Sāsanā is theirs; (2) Lābhagga mahatta= when monks get more and more material benefits, they become corrupt; (3) Vepulla mahatta= when the Sanghas increase the numbers more and more in strength, they become corrupt and (4) Bahusacca mahatta= sometimes education makes the monks corrupted, the educated and learned monks look down the other monks. The Buddha says that he takes these four factors into consideration before he prescribes the Vinaya rules.(Pārājika Pāli P. 11 Myanmar version).
Vinaya rules for the Bhikkhu and Bhikkhunī embody authoritative injunctions of the Buddha on modes of conduct and restraints on both physical and verbal actions. They deal with transgressions of discipline, and with various categories of restraints and admonitions in accordance with the nature of the offences.
Seven kinds of Transgression or Offences (Āpatti)
The rules of discipline first laid down by the Buddha are called Mūlapaññatti- the first root of regulation; those supplemented later are known as Anupaññatti-conforming regulation; together, they are known as Sikkhāpadas- rules of discipline. The act of transgressing these rules of discipline is called Āpatti, which means reaching, or committing. Thereby, Bhikkhus incur a penalty by the guilty Bhikkhu.
The offences, for which penalties are laid down, may be classified under the seven categories depending on their nature. They are as follows:
(1) Pārājika- Defeat
(2) Saṃghādisesa- Formal meeting
(3) Thullaccaya- Great fault
(4) Pācittiya- Expiation
(5) Pāṭidesaniya- Confession
(6) Dukkaṭa- Wrong doing and
(7) Dubbhāsita- Wrong speech. (Parivāra Pāli, pp. 261-262, Pārājikaṇḍa aṭṭhakathā Vol (1) p. 132, Myanmar version, Guide to Tipiṭaka compiled by U Ko Lay, P. 21).
An offence in the first category of offences, Pārājika is classified as a grave offence (Garukāpatti) which is irremediable or incurable (Atekicchā) and entails the falling off the offender from the Bhikkhu-hood. An offence in the second category Saṃghādisesa is also classified as a grave offence but it is remediable (Satekicchā). The offender must follow the procedural rules and meeting. He is put on a probationary period of penance during which he has to undertake certain difficult practices such as Parivāsa-(spending some days according his hidden offences of Saṃgādisesa offence) and Mānatta- pleasing to the Saṃgha for his offence and thereafter he is rehabilitated by the Saṃgha assembly.
The reaming or the rest five categories, consist of the light offences (Lahukāpatti) which are remediable and incurable the penalty of having to confess the transgression to another Bhikkhu. After carrying out the prescribed penalty, the Bhikkhu transgressor becomes cleansed of the offence.
Above mentioned, we already studied when and how the disciplinary rules were laid down the by the Buddha. When Bhikkhu Sudinna, a native of Kalanḍaka village near Vesālī, committed the offence of having sexual intercourse with his ex-wife, the first Pārājika (Grave offence) rule came to be promulgated. It was necessary to lay down to deter Bhikkhus form indulging in sexual intercourse. The Buddha followed the precedent set by his previous Buddhas. Using his supernormal power, he reflected on what Vinaya rules the previous Buddhas would lay down under the certain given conditions. Then, He adopted similar regulation to meet the situation that had arisen in his present time. (Guide to Tipiṭaka compiled by U Ko Lay, P. 22).
When we critically study Pāli Tipiṭka it was quite obvious that Vinaya is the only property of the Buddha. For example, there were many discourses (Suttas) taught by Sāvakas, disciples of the Buddha. The position of Abhidhamma is also the same, e.g; the Kathāvutthupakaraṇa of Abhidhamma Pitaka was taught by the Ven Moggaliputta Tissa. But there is no a single Vinaya rule which is attributed to any disciples. Teravāda tradition stated that Parivāra Pāli was written by Ven U Pāli. In fact, this text is the collection of Pārājika, Pācittiya, Mahāvagga and Cūḷavagga Pāli. Therefore, these four books are accepted by all Buddhist schools. Parivāra Pāli is rejected some Buddhist schools. Therefore, Vinaya is wholly the property of the Buddha. That is why the Theravāda Tradition bestows more authority on Vinaya than on Sutta or Abhidhamma. The authority of changing Vinaya rules was vested only by the Buddha. Therefore, Vinaya was in the hand of the Buddha.
Sometimes the Buddha listens to the public opinion before and after implementation of Vinaya rules. For example, the rules for rainy season were imposed by the Buddha due to request of Public. They want monks to stay in their temple during the rainy season. The Buddha allowed monks to stay in their temple during the rainy season. So some Vinaya rules are enacted in democratic way and flexible for monks and nuns.
In the Theravāda tradition, I think that Vinaya and Abhidhamma are considered more important than Sutta. But historically Sutta comes first. As we know, Dhammacakka-pavattana Sutta, the Wheel of the Law, which included the Four Noble Truths and the Noble Eightfold Path in it, first uttered by the Buddha at the deer Park in Sarnah still revolves. Theravāda Tradition bestows more authority on Vinaya than Sutta.
The supremacy or authority of is very well maintained in Thravāda tradition. Therefore, it was said that “everything that the Buddha has said is incorporated in Vinay and Vinaya is very the origin of the words of Buddha”. Vinayo gaditaṃ sabbaṃ, Vinaya mūlanti passati. (Everything is included in Vinaya; everything emanates from the Vinaya).In fact, historically it was that everything is included in Dhamma and everything emanates from the Dhamma. However, the Vinaya is an indispensable facet and foundation of all the Buddha's teachings, inseparable from the Dhamma, and worthy of study by all followers lay and ordained, alike. Lay practitioners will find in the Vinaya Pitaka many valuable lessons concerning human nature, guidance on how to establish and maintain a harmonious community or organization, and many profound teachings of the Dhamma itself. But its greatest value, perhaps, lies in its power to inspire the layperson to consider the extraordinary possibilities presented by a life of true renunciation; a life lived fully in tune with the Dhamma.
At the first Council, Dhamma and Vinaya are mentioned as two units in the proposal of Ven Mahākassapa. (Dhammañca vinayañca saṅgāyissāma. (Cūlavagga Pāli P. 482 Myanmar version). At that council, Vinaya was first recited without giving any reason, however in the Aṭṭhakathās, the commentators came forward theory that Vinaya is very life of the Sāsanā, when Vinaya exists Sāsana exists for long time. (Vinayo nāma Buddhasāsanassa āyu, Vinaye ṭhite sāsanaṃ ṭhitaṃ). (Pārajika aṭṭhakathā vol 1, P. 11 Myanmar version). That is why; Ven Kassapa decided to recite Vinaya firstly taking this fact into consideration.
The last notable point is that Vinaya rules were promulgated by the Buddha for ten reasons or purposes for the Bhikkhu and Bhikkhunī. They are as follows:
(1) for the goodness of monks (Saṃgha suṭhutāya)
(2) for the comfort of monks (Saṃ phāsutāya)
(3) for the condemnation or control of indiscipline individuals (Dummaṅkūnaṃ puggalānaṃ niggahāya)
(4) for the well being of the well behaviour monks (Pesalānaṃ bhikkhūnaṃ phāsuvihārāya)
(5) for the restraint of the present defilements (Diṭhadhammikānaṃ āsavānaṃ saṃvarāya)
(6) for the getting rid of the defilements of the future ( Samparāyikānaṃ āsavānaṃ saṃvarāya)
(7) for the faith to be generated in the unfaithful ( Appasannānaṃ pasādāya)
(8) for the increase of the faith in the faithful (Pasannānaṃ bhiyyobhāvāya)
(9) for the establishment of the Dhamma (Saddhamma ṭhitiyā)
(10) for the encouragement of Vinaya (Vinayānuggahāya).
(Pārājika Pāli P. 24, Parivāra Pāli P. 2, U Pāli Sutta of Dasaka Nipāta in Aṅguttara Nikāya, Vol 3 p. 311).
In conclusion, Dhamma (practice) Vinaya (precept, morality or Sīla) should go side by side together. Without Sīla, practice is impossible. So, when a monk fulfils fourfold purified virtue (Catupārisuddhi Sīla) viz, (1) (Pātimokkhasaṃvara sīla- virtue according to Pātimokkha) (2) Indariyasaṃvarasīla- virtue regarding to restraint, (3) Paccayasanissitasīla- virtue connected with the use of the requisites and (4) Ājīvajpārisuddhisāla- virtue consisting in purity of livelihood, he can proceed towards his main objective of realizing of Nibbāna.
Note- All Myanmar versions are used in Chattha-sanghayana version books printed by Department of Religious affair, Government of Myanmar. Except otherwise mentioned, the Pali texts used in this article are the publications of the Pali Text Society, London.
Ashin Sutācārālaṅkāra
(Double M.A, Ph.D Thesis)
Nalanda University
India
လက္သစ္ေတာင္တာဆံုးမစာ 1
၁။ အစ္ကိုၾကီးအား၊ ညီငယ္မ်ားလည္း၊ စကားႏွတ္ဆက္၊ ဖက္၍မဆို၊ ရုိေသလွေစ၊ ကိုၾကီးအစ္မ၊ သည္ႏွစ္ဝကို၊ မိဘကဲ့သို႔၊ မွတ္ပါေလ။
၂။ေဆြၾကီးမ်ိဳးၾကီး၊ အဘၾကီးႏွင့္၊ ဦးရီးသားခ်င္း၊ ဘေထြးရင္းက၊ ဟူသမွ်ကို၊ ဂုဏဝုၮ၊ ပစာယန၊ စိတ္ကသိေစ၊ ၿပစ္မွားမိက၊ မသင့္ေခ်။
၃။ ေပါက္ေဖၚသားခ်င္း၊ တစ္ဝမ္းတြင္းမွ၊ အရင္းအႏွစ္၊ ေဖြစိစစ္၍၊ အၿပစ္စုပံု၊ မၿခားထုံသည္၊ အူတုံၿဖစ္က၊ ခ်စ္ၾကေလ။
၄။ ေသတူရွင္ဘက္၊ ေဆာင္ရြက္မကင္း၊ အခ်င္းခ်င္းတြင္၊ အခင္းၾကီးငယ္၊ ရွိခါဝယ္လည္း၊ မဖြယ္မေသြ၊ ညီညာကုန္း၍၊ ရုန္းၾကေလ။
၅။ တစ္ေယာက္စကား၊ တစ္ေယာက္နားမွာ၊ မခါးရေအာင္၊ သတိေဆာင္၍၊ ေမာင္တို႔ဆိုေလ၊ ပ်ားသကာသို႔၊ ခ်ိဳလွေစ။
၆။မေတြ႔ခိုက္ရန္၊ မက်ဴးလြန္ႏွင့္၊ မ်က္မာန္ေဒါသ၊ မထြက္ရေအာင္၊ မာန္မာနကို၊ ခ်ဳပ္ၾကေလ။
၇။ ေသႏွင့္အရက္၊ စီးပြားဖ်က္ကို၊ တစ္စက္ကယ္မွ်၊ မေသာက္ၾကႏွင့္၊ ေရွာင္ၾကပါေလ၊ ရွင္ေတာ္ေဟာသည့္၊ အဆိပ္ေရ။
၈။ ကိုယ္ႏွင့္လည္းစာ၊ သတၱဝါကို၊ ၾကင္နာလွေစ၊ သူ႔အသက္ကို၊ ခ်စ္ပါေလ။
၉။ သူ႔ကိုမမွား၊ မလွည့္စားႏွင့္၊ စကားစမည္၊ ၿမြက္သည္စစ၊ ေၿပာသမွ်ကို၊ မွန္လွေစ။
၁၀။ အပါယ္ေလးပါး၊ လားမည့္အေၾကာင္း၊ မေကာင္းမွဳမွ၊ စပ္သမွ်ကို၊ ေရွာင္ၾကပါေလ၊ ေသခါထုတ္ေခ်ာက္၊ ငရဲေရာက္မည္၊ ရြံေၾကာက္ေစ။
သ်ွင္မဟာရဌသာရ (ၿမန္မာ ၈၃၀-၈၉၂)
ဆက္ရန္ရွိေသးသည္
၂။ေဆြၾကီးမ်ိဳးၾကီး၊ အဘၾကီးႏွင့္၊ ဦးရီးသားခ်င္း၊ ဘေထြးရင္းက၊ ဟူသမွ်ကို၊ ဂုဏဝုၮ၊ ပစာယန၊ စိတ္ကသိေစ၊ ၿပစ္မွားမိက၊ မသင့္ေခ်။
၃။ ေပါက္ေဖၚသားခ်င္း၊ တစ္ဝမ္းတြင္းမွ၊ အရင္းအႏွစ္၊ ေဖြစိစစ္၍၊ အၿပစ္စုပံု၊ မၿခားထုံသည္၊ အူတုံၿဖစ္က၊ ခ်စ္ၾကေလ။
၄။ ေသတူရွင္ဘက္၊ ေဆာင္ရြက္မကင္း၊ အခ်င္းခ်င္းတြင္၊ အခင္းၾကီးငယ္၊ ရွိခါဝယ္လည္း၊ မဖြယ္မေသြ၊ ညီညာကုန္း၍၊ ရုန္းၾကေလ။
၅။ တစ္ေယာက္စကား၊ တစ္ေယာက္နားမွာ၊ မခါးရေအာင္၊ သတိေဆာင္၍၊ ေမာင္တို႔ဆိုေလ၊ ပ်ားသကာသို႔၊ ခ်ိဳလွေစ။
၆။မေတြ႔ခိုက္ရန္၊ မက်ဴးလြန္ႏွင့္၊ မ်က္မာန္ေဒါသ၊ မထြက္ရေအာင္၊ မာန္မာနကို၊ ခ်ဳပ္ၾကေလ။
၇။ ေသႏွင့္အရက္၊ စီးပြားဖ်က္ကို၊ တစ္စက္ကယ္မွ်၊ မေသာက္ၾကႏွင့္၊ ေရွာင္ၾကပါေလ၊ ရွင္ေတာ္ေဟာသည့္၊ အဆိပ္ေရ။
၈။ ကိုယ္ႏွင့္လည္းစာ၊ သတၱဝါကို၊ ၾကင္နာလွေစ၊ သူ႔အသက္ကို၊ ခ်စ္ပါေလ။
၉။ သူ႔ကိုမမွား၊ မလွည့္စားႏွင့္၊ စကားစမည္၊ ၿမြက္သည္စစ၊ ေၿပာသမွ်ကို၊ မွန္လွေစ။
၁၀။ အပါယ္ေလးပါး၊ လားမည့္အေၾကာင္း၊ မေကာင္းမွဳမွ၊ စပ္သမွ်ကို၊ ေရွာင္ၾကပါေလ၊ ေသခါထုတ္ေခ်ာက္၊ ငရဲေရာက္မည္၊ ရြံေၾကာက္ေစ။
သ်ွင္မဟာရဌသာရ (ၿမန္မာ ၈၃၀-၈၉၂)
ဆက္ရန္ရွိေသးသည္
Monday, January 10, 2011
တိေလာကဟုဆုံးမစာ 4
*၃၅။ ပစၥဳပၸႏၷ၊ ခုဘဝ၊ ေနရ ကိုယ္ထီးသာ။
၃၆။ ပညာမရ၊ လွ်ပ္ေပၚလွ၊ သူမ်ားေနာက္လိုက္သာ။
၃၇။ ေနာက္လိုက္ဝန္ထမ္း၊ လူညစ္ႏြမ္း၊ ဝမ္းမွ်မဝပါ။
၃၈။ မ်က္ႏွာညွိဳးပါး၊ လူ႔ငႏြား၊ အမ်ားေစစားရာ။
၃၉။ ေစစားေလေလ၊ ပိုးမေသ၊ ေၿခႏွင့္ေက်ာက္စရာ။
၄၀။ ေၿခေက်ာက္ပါးတီး၊ လူမိုက္ၾကီး၊ ႏွဳတ္သီးတစာစာ။
၄၁။ ဘယ္ငွာကိုမွ်၊ စြဲမရ၊ တလႅရြံဖြယ္သာ။
၄၂။ ဝတ္ရာေတာင့္တ၊ ဝမ္းမဝ၊ ေခ်းရသူ႔ဥစၥာ။
၄၃။ ရခါေသာ္ကား၊ င-ေတာင္းစား၊ ေရွာင္ရွားေနေလပါ။
၄၄။ ေတာမွာပုန္းေအာင္း၊ မိုးေလေခါင္း၊ ေၿပာင္းေရြ႕ရပ္ေဝးစြာ။
၄၅။ ရပ္ရြာတစ္ပါး၊ ေရာက္တုံၿငား၊ လားလားမလုပ္ပါ။
၄၆။ ပမာသြင္သြင္၊ ေတြ႔ေလၿမင္၊ ကိုင္ငင္ထိုးတြန္းကာ။
၄၇။ ၾကင္နာရိပြတ္၊ တလ်ပ္လ်ပ္၊ ရက္ၿပတ္ငတ္တို႔ပါ။
၄၈။ ရွာေဖြေခ်းငွား၊ မရၿငား၊ သြား၍ခိုးေလပါ။
၄၉။ ခိုးခါမိေလ၊ ထိုးခုတ္ေလ၊ က်ေလအပါယ္ရြာ။
၅၀။ ဤစာေရႊက်မ္း၊ ဆုံးမခန္း၊ ရဟန္းလူရွင္၊ လြန္ၾကည္လင္၊ ထင္လိမ့္ယခုခါ။
၅၁။ ဝါယာလုံ႕လ၊ ၾကိဳးပမ္းက၊ ရလိမ့္ဥဏ္ပညာ။
၅၂။ လိမၼာသိတတ္၊ ေလာကဓာတ္၊ တတ္လိမ့္မ်ားဂုဏ္အင္။
၅၃။ သိၿမင္က်မ္းဂန္၊ သူထက္လြန္၊ ဂုဏ္မြန္အမ်ားထင္။
၅၄။ ရွင္လူအမ်ား၊ လြန္ခန္႔ၿငား၊ သိၾကားနတ္အသြင္။
၅၅။ ရႊင္ရႊင္လန္းလန္း၊ ပြင့္သစ္ပန္း၊ မႏြမ္းမ်က္ႏွာၿမင္။
၅၆။ ၿမင္ၿမင္သမွ်၊ ၾကည္ညိုၾက၊ သိပၸဂုဏ္ၿမတ္ရွင္။
၅၇။ လိုအင္ၿပည့္စုံ၊ ေရာက္လာပုံ၊ ဂုဏ္ေၾကာင့္လြန္ေပၚထင္။
၅၈။ ရပ္ခြင္တစ္ပါး၊ ေၿပာင္းလဲသြား၊ ဖိုးမ်ားေက်ာက္အသြင္။
၅၉။ ေကာင္းကင္မိုးဝ၊ ေရာင္ထြန္းပ၊ လၿပည့္ဝန္းအသြင္။
သ်ွင္မဟာသီလဝံသ (ၿမန္မာ ၈၁၅-၈၈၀)
၃၆။ ပညာမရ၊ လွ်ပ္ေပၚလွ၊ သူမ်ားေနာက္လိုက္သာ။
၃၇။ ေနာက္လိုက္ဝန္ထမ္း၊ လူညစ္ႏြမ္း၊ ဝမ္းမွ်မဝပါ။
၃၈။ မ်က္ႏွာညွိဳးပါး၊ လူ႔ငႏြား၊ အမ်ားေစစားရာ။
၃၉။ ေစစားေလေလ၊ ပိုးမေသ၊ ေၿခႏွင့္ေက်ာက္စရာ။
၄၀။ ေၿခေက်ာက္ပါးတီး၊ လူမိုက္ၾကီး၊ ႏွဳတ္သီးတစာစာ။
၄၁။ ဘယ္ငွာကိုမွ်၊ စြဲမရ၊ တလႅရြံဖြယ္သာ။
၄၂။ ဝတ္ရာေတာင့္တ၊ ဝမ္းမဝ၊ ေခ်းရသူ႔ဥစၥာ။
၄၃။ ရခါေသာ္ကား၊ င-ေတာင္းစား၊ ေရွာင္ရွားေနေလပါ။
၄၄။ ေတာမွာပုန္းေအာင္း၊ မိုးေလေခါင္း၊ ေၿပာင္းေရြ႕ရပ္ေဝးစြာ။
၄၅။ ရပ္ရြာတစ္ပါး၊ ေရာက္တုံၿငား၊ လားလားမလုပ္ပါ။
၄၆။ ပမာသြင္သြင္၊ ေတြ႔ေလၿမင္၊ ကိုင္ငင္ထိုးတြန္းကာ။
၄၇။ ၾကင္နာရိပြတ္၊ တလ်ပ္လ်ပ္၊ ရက္ၿပတ္ငတ္တို႔ပါ။
၄၈။ ရွာေဖြေခ်းငွား၊ မရၿငား၊ သြား၍ခိုးေလပါ။
၄၉။ ခိုးခါမိေလ၊ ထိုးခုတ္ေလ၊ က်ေလအပါယ္ရြာ။
၅၀။ ဤစာေရႊက်မ္း၊ ဆုံးမခန္း၊ ရဟန္းလူရွင္၊ လြန္ၾကည္လင္၊ ထင္လိမ့္ယခုခါ။
၅၁။ ဝါယာလုံ႕လ၊ ၾကိဳးပမ္းက၊ ရလိမ့္ဥဏ္ပညာ။
၅၂။ လိမၼာသိတတ္၊ ေလာကဓာတ္၊ တတ္လိမ့္မ်ားဂုဏ္အင္။
၅၃။ သိၿမင္က်မ္းဂန္၊ သူထက္လြန္၊ ဂုဏ္မြန္အမ်ားထင္။
၅၄။ ရွင္လူအမ်ား၊ လြန္ခန္႔ၿငား၊ သိၾကားနတ္အသြင္။
၅၅။ ရႊင္ရႊင္လန္းလန္း၊ ပြင့္သစ္ပန္း၊ မႏြမ္းမ်က္ႏွာၿမင္။
၅၆။ ၿမင္ၿမင္သမွ်၊ ၾကည္ညိုၾက၊ သိပၸဂုဏ္ၿမတ္ရွင္။
၅၇။ လိုအင္ၿပည့္စုံ၊ ေရာက္လာပုံ၊ ဂုဏ္ေၾကာင့္လြန္ေပၚထင္။
၅၈။ ရပ္ခြင္တစ္ပါး၊ ေၿပာင္းလဲသြား၊ ဖိုးမ်ားေက်ာက္အသြင္။
၅၉။ ေကာင္းကင္မိုးဝ၊ ေရာင္ထြန္းပ၊ လၿပည့္ဝန္းအသြင္။
သ်ွင္မဟာသီလဝံသ (ၿမန္မာ ၈၁၅-၈၈၀)
တိေလာကဟုဆုံးမစာ 3
*၂၂။ တစ္ေယာက္ကိစၥ၊ ကိုင္တြယ္ၾကေသာ္၊ ေၿခၾကြလက္သာ၊ မ ေနရာသည္၊ တတ္ပါသမွ်၊ ညီညာၾက၊
၂၃။ ဆရာေနခင္း၊ အင္းပ်ဥ္ေညာင္ေစာင္း၊ လည္းေလ်ာင္းဘုံလွ်ိ၊ ထိုထိုထက္မွာ၊ မေနရာသည္၊ ၿမင့္ရာမသင့္၊ မထိုင္ႏွင့္။
၂၄။ ေရွ႕စူးစူး၊ ဒူးလက္ကိုေထာင္၊ ထိုင္ေဆာင့္ေၾကာင္ႏွင့္၊ ေပါင္ေထာင္လက္ကား၊ အပါးၾကပ္ၾကပ္၊ မေနအပ္။
၂၅။ အခ်ိန္တန္၍၊ စာအံဆိုလွ်င္၊ မရႊင္မ်က္ႏွာ၊ မသာမခ်ိဳ၊ ထိုထိုအၾကံ၊ ၾကီးစြာဖန္၍၊ မအံတစ္ခါ၊ အံတစ္ခါႏွင့္၊ မ်က္ႏွာတစ္ပါး၊ စာတၿခားလည္း၊ စကားေၿပာေဟာ၊ တေသာေသာသည္၊ ရယ္ေမာ၍လည္း မေနႏွင့္။
၂၆။ မၿပတ္အသံ၊ တညံညံသည္၊ စာအံစာဖတ္၊ ၾကပ္ၾကပ္ၿမဲၿမဲ၊ သည္လဲညသတ္၊ ၿပတ္ၿပတ္သားသား၊ စကားဆိုေစ၊ ပီလွေစ။
၂၇။ သင္ပုန္းထန္းရြက္၊ ေပထက္စီကာ၊ ေရးေသာခါလည္း၊ အကၡရာကို၊ ေသခ်ာလွေစ၊ စာလံုးကိုလည္း လွလွေစ။
၂၈။ မၿပင္းမရိ၊ လံု႔လရွိ၍၊ သတိအထဲ၊ အရိုးစြဲေအာင္၊ တေဖာင္ေဖာင္လ်ွင္၊ သန္ေခါင္ညဥ့္နက္၊ သင္က်က္သမွ်၊ စစကုန္ေစ၊ ေန႔ကိုအလြတ္၊ ရြတ္နိုင္ေစ။
၂၉။ ရဟန္းေမာင္ရွင္၊ သူငယ္သြင္သို႔၊ မသင္မရြတ္၊ မဖတ္စာေပ၊ မေရမရာ၊ ေန႔သာကုန္ၿငား၊ ရက္သာမ်ားေအာင္၊ စကားေဖာင္ဖြဲ႔ၿငား၊ စကားေၿပာေဟာ၊ တေသာေသာသည္၊ ရယ္ေမာ၍လည္း မေနႏွင့္။
၃၀။ တစ္ေယာက္တၿခား၊ စကားမဆို၊ ကိုယ္စီကိုင၊ သင္ပုန္းေပမွာ၊ လက္မကြာေအာင္၊ စာေရးၾက။
၃၁။ ဗဟုသုတ၊ တတ္ပါခ်င္လ်ွင္၊ သင္သာသင္ခိုက္၊ သင္လိုက္ၾက။
၃၂။ သို႔ပင္တေစ၊ မေနရသာ၊ ေက်ာင္းကခြာေသာ္၊ ေနာင္ခါေနာင္တ၊ ရွိတတ္စြ။
၃၃။ အတတ္ပညာ၊ တတ္မွသာလွ်င္၊ ေက်ာင္းမွာေနက်ိဳး နပ္မည္ပ။
၃၄။ သ်ွင္သီလဝံသ၊ ေထရ္ဂုဏ၏၊ ဆုံးမစကား၊ မနာၾကားက၊ လားလိမ့္ပါယ္ရပ္ရြာ။
သွ်င္မဟာသီလဝံသ
ၿမန္မာ (၈၁၅-၈၈၀)
ဆက္ရန္ရွိေသးသည္
၂၃။ ဆရာေနခင္း၊ အင္းပ်ဥ္ေညာင္ေစာင္း၊ လည္းေလ်ာင္းဘုံလွ်ိ၊ ထိုထိုထက္မွာ၊ မေနရာသည္၊ ၿမင့္ရာမသင့္၊ မထိုင္ႏွင့္။
၂၄။ ေရွ႕စူးစူး၊ ဒူးလက္ကိုေထာင္၊ ထိုင္ေဆာင့္ေၾကာင္ႏွင့္၊ ေပါင္ေထာင္လက္ကား၊ အပါးၾကပ္ၾကပ္၊ မေနအပ္။
၂၅။ အခ်ိန္တန္၍၊ စာအံဆိုလွ်င္၊ မရႊင္မ်က္ႏွာ၊ မသာမခ်ိဳ၊ ထိုထိုအၾကံ၊ ၾကီးစြာဖန္၍၊ မအံတစ္ခါ၊ အံတစ္ခါႏွင့္၊ မ်က္ႏွာတစ္ပါး၊ စာတၿခားလည္း၊ စကားေၿပာေဟာ၊ တေသာေသာသည္၊ ရယ္ေမာ၍လည္း မေနႏွင့္။
၂၆။ မၿပတ္အသံ၊ တညံညံသည္၊ စာအံစာဖတ္၊ ၾကပ္ၾကပ္ၿမဲၿမဲ၊ သည္လဲညသတ္၊ ၿပတ္ၿပတ္သားသား၊ စကားဆိုေစ၊ ပီလွေစ။
၂၇။ သင္ပုန္းထန္းရြက္၊ ေပထက္စီကာ၊ ေရးေသာခါလည္း၊ အကၡရာကို၊ ေသခ်ာလွေစ၊ စာလံုးကိုလည္း လွလွေစ။
၂၈။ မၿပင္းမရိ၊ လံု႔လရွိ၍၊ သတိအထဲ၊ အရိုးစြဲေအာင္၊ တေဖာင္ေဖာင္လ်ွင္၊ သန္ေခါင္ညဥ့္နက္၊ သင္က်က္သမွ်၊ စစကုန္ေစ၊ ေန႔ကိုအလြတ္၊ ရြတ္နိုင္ေစ။
၂၉။ ရဟန္းေမာင္ရွင္၊ သူငယ္သြင္သို႔၊ မသင္မရြတ္၊ မဖတ္စာေပ၊ မေရမရာ၊ ေန႔သာကုန္ၿငား၊ ရက္သာမ်ားေအာင္၊ စကားေဖာင္ဖြဲ႔ၿငား၊ စကားေၿပာေဟာ၊ တေသာေသာသည္၊ ရယ္ေမာ၍လည္း မေနႏွင့္။
၃၀။ တစ္ေယာက္တၿခား၊ စကားမဆို၊ ကိုယ္စီကိုင၊ သင္ပုန္းေပမွာ၊ လက္မကြာေအာင္၊ စာေရးၾက။
၃၁။ ဗဟုသုတ၊ တတ္ပါခ်င္လ်ွင္၊ သင္သာသင္ခိုက္၊ သင္လိုက္ၾက။
၃၂။ သို႔ပင္တေစ၊ မေနရသာ၊ ေက်ာင္းကခြာေသာ္၊ ေနာင္ခါေနာင္တ၊ ရွိတတ္စြ။
၃၃။ အတတ္ပညာ၊ တတ္မွသာလွ်င္၊ ေက်ာင္းမွာေနက်ိဳး နပ္မည္ပ။
၃၄။ သ်ွင္သီလဝံသ၊ ေထရ္ဂုဏ၏၊ ဆုံးမစကား၊ မနာၾကားက၊ လားလိမ့္ပါယ္ရပ္ရြာ။
သွ်င္မဟာသီလဝံသ
ၿမန္မာ (၈၁၅-၈၈၀)
ဆက္ရန္ရွိေသးသည္
Saturday, January 8, 2011
ေပးဆပ္သူတို႔ ႏွလုံးသား
စိမ္းစိမ္းၿမၿမ ပြင့္လွညြန္႔ရွင္
ထိုသစ္ပင္အား က်ည္စယ္ဟားတိုက္
ေလွာင္ရယ္ခိုက္တြင္ အဖိုးထုိက္ပန္း
ေလသရမ္းေၾကာင့္ ေၾကြႏြမ္းေၿမသက္
အလွပ်က္သို႔၊
ကေလာင္ေပသြား ထက္ေပၿငားလည္း
ခ်စ္အားပိုလ်ွင္း စိတ္ႏြံတြင္း၌
မထင္ရန္မ်ား အဟန္႔တားက
ေနာက္ေက်ာဓားထိုး တည့္တည့္ၿငိဳးကာ
ကေလာင္ခ်ိဳးရုိက္ ရင္မွာစိုက္သို႔၊
ေလာင္စာရန္ၿငိဳး မီးထည့္ပ်ိဳးလည္း
တသက္ေနာင္ခါ စိတ္မနာအား
ၾကင္နာေပြ႔ဖက္ ရင္ခြင္ထက္မွာ
ဆင္းသက္လာသူ တုံ႔မယူရက္
ရွဳံးသူဘက္သို႔၊
ပင့္သက္ခြင့္ေပး ႏွလုံးေအးဖို႔
မေႏွးၿမန္စြာ ေရွးကံေၾကာင္းကုန္
ေပါင္းမဆုံလည္း လူ႔ဘုံခဏ
ထိုဘဝတြင္ စြဲၿမဲရင္မွာ
ခ်စ္ခင္စိတ္ထား တတတ္တအား
ေမတၱာမ်ားကို ပြားမ်ားေန႔စဥ္
စိတ္ေကာင္းဝင္လ်က္ ခ်စ္ခင္အေလးထား
ေပးဆပ္သြားနိုင္ၾကပါေစကုန္သတည္း။
(ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ)
၈-၁-၂၀၁၁
ထိုသစ္ပင္အား က်ည္စယ္ဟားတိုက္
ေလွာင္ရယ္ခိုက္တြင္ အဖိုးထုိက္ပန္း
ေလသရမ္းေၾကာင့္ ေၾကြႏြမ္းေၿမသက္
အလွပ်က္သို႔၊
ကေလာင္ေပသြား ထက္ေပၿငားလည္း
ခ်စ္အားပိုလ်ွင္း စိတ္ႏြံတြင္း၌
မထင္ရန္မ်ား အဟန္႔တားက
ေနာက္ေက်ာဓားထိုး တည့္တည့္ၿငိဳးကာ
ကေလာင္ခ်ိဳးရုိက္ ရင္မွာစိုက္သို႔၊
ေလာင္စာရန္ၿငိဳး မီးထည့္ပ်ိဳးလည္း
တသက္ေနာင္ခါ စိတ္မနာအား
ၾကင္နာေပြ႔ဖက္ ရင္ခြင္ထက္မွာ
ဆင္းသက္လာသူ တုံ႔မယူရက္
ရွဳံးသူဘက္သို႔၊
ပင့္သက္ခြင့္ေပး ႏွလုံးေအးဖို႔
မေႏွးၿမန္စြာ ေရွးကံေၾကာင္းကုန္
ေပါင္းမဆုံလည္း လူ႔ဘုံခဏ
ထိုဘဝတြင္ စြဲၿမဲရင္မွာ
ခ်စ္ခင္စိတ္ထား တတတ္တအား
ေမတၱာမ်ားကို ပြားမ်ားေန႔စဥ္
စိတ္ေကာင္းဝင္လ်က္ ခ်စ္ခင္အေလးထား
ေပးဆပ္သြားနိုင္ၾကပါေစကုန္သတည္း။
(ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ)
၈-၁-၂၀၁၁
တိေလာကဟုဆုံးမစာ2
*၁၁။ ေက်ာင္းတြင္အိမ္တြင္၊ မသန္႔စင္၍၊ ၿမင္သည္ရွိေသာ္၊ ယူငင္သိမ္းဆည္း၊ အထည္းသိုၿငား၊ ေကာင္းေကာင္းထား၊
၁၂။ အမွဳန္ည္းမ်ား၊ ခန္႔ထားရွိေသာ္၊ တစ္ခြန္းေခၚက၊ ၾကားေသာ္ခဏ၊ ခ်ဥ္းကပ္ၾက။
၁၃။ ကိစၥရွိၿငား၊ သြားသည္မ်ား၊ လ်င္းလ်ားခဏ၊ လာပါၾက။
၁၄။ အသက္ၾကီးငယ္၊ ဝါၾကီးငယ္ကို၊ လႊဲဖယ္မေသြ၊ နွိမ့္ခ်ေလ။
၁၅။ ရုိေသတုပ္ကြ၊ ဆည္းကပ္ၾကလ်က္၊ ေန႔ညၾကည္ၿဖဴ၊ နည္းခံယူ၍၊ ၾကီးသူေခၚက၊ ၾကြၾကြလည္းလာ၊ ဗ်ာဗ်ာကၽြန္ုပ္၊ ပုဆစ္တုပ္လ်က္၊ ဖုံုးအုပ္ေၿခလက္၊ လြန္ၿငိမ္သက္သည္၊ ေက်ာင္းထြက္လူေပ၊ ဆိုရေစ။
၁၆။ ကြမ္းေဆးမီးလွ်င္၊ ဧည့္သည္ၿမင္ေသာ္၊ အလ်င္ခဏ၊ တည္ပါၾက၊
၁၇၊ မင္းသြားငါသြား၊ ၿငင္းခံုပြားေသာ္၊ စကားေဘာက္ဆတ္၊ မဆိုအပ္။
၁၈။ မလ်ွပ္မေပၚ၊ ေခၚလွ်င္လည္းရ၊ ထၾကြေမြ႔သိမ္၊ ဣေၿႏၵႏွင့္၊ ၿငိမ္ၿငိမ္ေန၊ မ်က္စိမၿငိမ္း၊ နားမၿငိမ္းသည္၊ ဟိန္းဟဲ့ဆိုရေစႏွင့္။
၁၉။ မ်က္ေမွာက္ေကာင္းၿငား၊ ၿပင္တစ္ပါးမွာ၊ တၿခားမက်င့္ ၾကေလႏွင့္၊
၂၀။ မသင့္တတ္ၿငား၊ ရန္စကားၿဖင့္၊ ေထြၿပားေပြလီ၊ တစီစီႏွင့္၊ တဟီဟီသည္၊ က်ီစား၍လည္း မေနႏွင့္။
၂၁။ ဟီနနတၳ၊ မဆဲၾကႏွင့္၊ ၾကီးကငယ္သည္၊ နင္ဟယ္ကိုမွ်၊ မဆိုၾကႏွင့္၊ ရန္စခ်ဳတ္ခ်ည္၊ ေရွာက္လႊဲဖည္၍၊ သတ္မည္ကိုထား၊ လက္ဖ်ားႏွင့္မွ်၊ မတို႔ၾကႏွင့္၊ ခ်စ္လွရိုေသ၊ အခ်င္းခ်င္းကို၊ သင့္တတ္ေစဟု၊ မေအအရင္း၊ တစ္ဝမ္းတြင္းသို႔၊ သားရင္းတူကြ၊ မွတ္ကုန္ၾက။
သွ်င္မဟာသီလဝံသ
ၿမန္မာ (၈၁၅-၈၈၀)
ဆက္ရန္ရွိေသးသည္
၁၂။ အမွဳန္ည္းမ်ား၊ ခန္႔ထားရွိေသာ္၊ တစ္ခြန္းေခၚက၊ ၾကားေသာ္ခဏ၊ ခ်ဥ္းကပ္ၾက။
၁၃။ ကိစၥရွိၿငား၊ သြားသည္မ်ား၊ လ်င္းလ်ားခဏ၊ လာပါၾက။
၁၄။ အသက္ၾကီးငယ္၊ ဝါၾကီးငယ္ကို၊ လႊဲဖယ္မေသြ၊ နွိမ့္ခ်ေလ။
၁၅။ ရုိေသတုပ္ကြ၊ ဆည္းကပ္ၾကလ်က္၊ ေန႔ညၾကည္ၿဖဴ၊ နည္းခံယူ၍၊ ၾကီးသူေခၚက၊ ၾကြၾကြလည္းလာ၊ ဗ်ာဗ်ာကၽြန္ုပ္၊ ပုဆစ္တုပ္လ်က္၊ ဖုံုးအုပ္ေၿခလက္၊ လြန္ၿငိမ္သက္သည္၊ ေက်ာင္းထြက္လူေပ၊ ဆိုရေစ။
၁၆။ ကြမ္းေဆးမီးလွ်င္၊ ဧည့္သည္ၿမင္ေသာ္၊ အလ်င္ခဏ၊ တည္ပါၾက၊
၁၇၊ မင္းသြားငါသြား၊ ၿငင္းခံုပြားေသာ္၊ စကားေဘာက္ဆတ္၊ မဆိုအပ္။
၁၈။ မလ်ွပ္မေပၚ၊ ေခၚလွ်င္လည္းရ၊ ထၾကြေမြ႔သိမ္၊ ဣေၿႏၵႏွင့္၊ ၿငိမ္ၿငိမ္ေန၊ မ်က္စိမၿငိမ္း၊ နားမၿငိမ္းသည္၊ ဟိန္းဟဲ့ဆိုရေစႏွင့္။
၁၉။ မ်က္ေမွာက္ေကာင္းၿငား၊ ၿပင္တစ္ပါးမွာ၊ တၿခားမက်င့္ ၾကေလႏွင့္၊
၂၀။ မသင့္တတ္ၿငား၊ ရန္စကားၿဖင့္၊ ေထြၿပားေပြလီ၊ တစီစီႏွင့္၊ တဟီဟီသည္၊ က်ီစား၍လည္း မေနႏွင့္။
၂၁။ ဟီနနတၳ၊ မဆဲၾကႏွင့္၊ ၾကီးကငယ္သည္၊ နင္ဟယ္ကိုမွ်၊ မဆိုၾကႏွင့္၊ ရန္စခ်ဳတ္ခ်ည္၊ ေရွာက္လႊဲဖည္၍၊ သတ္မည္ကိုထား၊ လက္ဖ်ားႏွင့္မွ်၊ မတို႔ၾကႏွင့္၊ ခ်စ္လွရိုေသ၊ အခ်င္းခ်င္းကို၊ သင့္တတ္ေစဟု၊ မေအအရင္း၊ တစ္ဝမ္းတြင္းသို႔၊ သားရင္းတူကြ၊ မွတ္ကုန္ၾက။
သွ်င္မဟာသီလဝံသ
ၿမန္မာ (၈၁၅-၈၈၀)
ဆက္ရန္ရွိေသးသည္
Thursday, January 6, 2011
အရဟံ ဇယံ ဘုရားရိွခိုး
မိမိသည္ သီရီလကၤာနိုင္ငံသို႔ မဟာဝိဇၨာ (M.A) တန္း တက္ေရာက္ရန္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ အခြင့္ေရးတစ္ရပ္ ကံေကာင္းစြာ ရရွိခဲ့ပါသည္။ သုိ႔အတြက္ အိႏၵိယနိုင္ငံတြင္ ပညာသင္ခဲ့ေသာ ေနာင္ေတာ္ၾကီး ေဒါက္တာ ဣႏၵက(သီတဂူ) သီတင္းသံုးလ်က္ရွိေသာ ရန္ကုန္အၿပည္ၿပည္ဆိုင္ရာ ေထရဝါဒသာသနာၿပဳ တကၠသိုလ္ (မရမ္းကုန္း)သို႔ ၿပည္ပအေတြ႔ၾကံဳမ်ား ေမးၾကည့္ဖို႔ရန္သြားေရာက္ခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေန႔မွာ သီတဂူေက်ာင္းသားမ်ားၿဖစ္ၾကေသာ အရွင္သုတာစာရာလကၤာရ(မိမိ) အရွင္ေတဇာလကၤာရႏွင့္ အရွင္ကု႑လတို႔ သံုးပါး သီရိလကၤာနိုင္ငံသို႔ မသြားမီ တစ္ရက္အလိုတြင္ ယင္းတကၠသိုလ္သို႔ေရာက္ၿဖစ္ခဲ့ၾက၏။
ေန႔ဆြမ္းကို တကၠသိုလ္မွာဘဲ ယခုနိုင္ငံေတာ္ သံဃမဟာနာယက ဥကၠဌဆရာေတာ္ၾကီး ေဒါက္တာ ကုမာရာဘိဝံသ (ဗေမာ္) ထိုစဥ္ ဒု ပါခ်ဳပ္ဆရာေတာ္) ႏွင့္ ဆြမ္းစားဝုိင္းတစ္စားပြဲမွာပင္ ဘုဥ္းေပးၿဖစ္ၾကပါသည္။ ဆြမ္းစားစဥ္ ဆရာေတာ္ၾကီးက သီရိလကၤာသို႔သြားတဲ့အခါ သီရိလကၤာနိုင္ငံေၿမေပၚသို႔ ေၿခခ်လွ်င္ ေၿခခ်ၿခင္း သီရိလကၤာသာသနာေစာင့္နတ္မ်ားကို ဦးစြာေမတၱာပို႔ရန္ႏွင့္ တိုင္းသူၿပည္သားမ်ားကိုလည္း ေမတၱာပို႔ရန္ ၾသဝါဒစကားမိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ ထို႔ၿပင္ အရဟံ အစရွိသည့္ ဘုရားရွိခိုးဂါထာကိုလည္း အၿမဲမၿပတ္ရြတ္ဖတ္သင့္ေၾကာင္း သမိုင္းေၾကာင္းႏွင့္တကြ ရွင္းၿပေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုစဥ္က ေဒါက္တာဣႏၵက၏ ကြန္ပ်ဴတာစားပြဲေပၚတြင္ ပလပ္စတစ္ကဒ္ေလာင္းထားသည့္ ယင္းဂါထာေလးကို ေတြ႔ခဲ့ရ၏။ မိမိသည္လည္း ထိုအခ်ိန္က လက္ေရးၿဖင့္ကူယူခဲ့ၿပီး ထိုေန႔မွာ မိမိတည္းခိုသည့္ ဗဟန္း ေအာင္ေၿမဘံုဇမ္ေက်ာင္းတိုက္ေရာက္သည့္အခါ အရက်က္မွတ္ႏွတ္ငံုေဆာင္ၿပီး ေန႔စဥ္ရြတ္ဖတ္ူေဇာ္ၿဖစ္ပါသည္။
• ဗေမာ္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး မိန္႔ေတာ္မူသည့္ သမိုင္းေၾကာင္းကေတာ့ ဘဒၵႏၲတိေလာက (မင္းကင္း)၊ ႏိုင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယကအဖြဲ႔ဝင္ ဆရာေတာ္ၾကီးက wai phyo on December 29, 2010 at 10:34pm ဘေလာ့ အင္တင္နက္ခ်စ္သူမွာ တင္ထားသည့္ ေအာက္ပါအတိုင္းပင္ၿဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူဆရာေတာ္ၾကီးတို႔၏ စာမူအတိုင္း မူရင္းမပ်က္တင္ၿပလိုက္ရပါသည္။
အရဟံ ဇယံ ဘုရားရိွခိုး
အရဟံ ဗဟိ အႏၲဇယံ သုဂတံ၊
အမိတံ ဝိရဇံ လလိတံ အတုလံ၊
စရဏံ တိဘဝူ ပသမံ ယမကံ၊
သုခဒံ သရဏံ ပဏမာမိ ဇိနံ။
၁။ အရဟံ - ပူေဇာ္အထူးကို ခံယူေတာ္ မူထုိက္ေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခိုးပါ၏ ဘုရား။
၂။ ဗဟိ အႏၲဇယံ - အတြင္းအပရန္ကို ေအာင္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၃။ သုဂတံ - ေကာင္းေသာစကားကို ဆိုေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၄။ အမိတံ - မႏိႈင္းယွဥ္ႏိုင္သည့္ တန္ခုိးျပာဋိဟာႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၅။ ဝိရဇံ - ကိေလသာျမဴတို႔မွ ကင္းေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၆။ လလိတံ - တင့္တယ္သပၸါယ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၇။ အတုလံ - အတုမရိွေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၈။ စရဏံ - အက်င့္စရဏႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၉။ တိဘဝူ ပသမံ - ဘံုသံုးပါး၌ ကိေလသာတို႔မွ ျငိမ္းေအးေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၁၀။ ယမကံ - ေရ၊ မီးအစံု အစံု တန္ခုိးျပာဋိဟာႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၁၁။ သုခဒံ - ခ်မ္းသာကို ေပးစြမ္းႏိုင္ေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၁၂။ သရဏံ - ကိုးကြယ္အားထားရာျဖစ္ေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၁၃။ ဇိနံ - မာရ္ငါးပါးကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
ဘုရားေရွ႕တြင္ (၁၀၈)ေခါက္ ပုတီးစိပ္၍ လုိရာအဓိ႒ာန္ပါ။
ဝါးခ်က္မင္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ႀကီးႏွင့္ မႏၲေလးေတာင္ရေသ့ႀကီး ဦးခႏၲီ
ဝါးခ်က္မင္းေက်ာင္း ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ မင္းတုန္းမင္းႀကီး၏ ငယ္ဆရာျဖစ္သည္။ သက္ေတာ္ႀကီးရင့္ေတာ္မူေသာအခါ စစ္ကိုင္းဘက္သို႔ ေတာထြက္ေတာ္မူ၍ တရားဘာဝနာအလုပ္ အားထုတ္ေနသည္ကို မင္းတုန္းမင္းႀကီး သိရိွ၍ ေက်ာင္းေဆာက္ လွဴဒါန္းေတာ္မူ၏။ ထုိေက်ာင္းကို "မင္းေက်ာင္း"ဟု ေခၚတြင္ေလ၏။
အနီးအနားဝန္းက်င္မွ ေက်းရြာမ်ားကိုလည္း ဆြမ္းဝတ္မျပတ္ ခ်က္ကပ္လွဴဒါန္းၾကရန္ အမိန္႔သတ္မွတ္ေစခိုင္းသျဖင့္ ထုိရြာကိုလည္း "ဝတ္ခ်က္ရြာ"ဟု ေခၚတြင္လာၾက၏။ တစ္ေန႔သ၌ မႏၲေလးေတာင္ ရေသ့ႀကီးဦးခႏၲီသည္ ရဟႏၲာဟု ေက်ာ္ၾကားေတာ္မူေသာ ဝါးခ်က္မင္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ႀကီးအား သြားေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ေလ၏။
ထုိအခါ ဆရာေတာ္ႀကီးက ရေသ့ႀကီးဦးခႏၲီအား "တန္ခိုးအစြမ္းကို လက္ေတြ႔ျပစမ္းပါ"ဟု အမိန္႔ရိွေတာ္မူေလ၏။ ရေသ့ႀကီး ဦးခႏၲီက "မွန္လွပါဘုရား၊ တပည့္ေတာ္ကုိ ဘုရားေရွ႔တြင္ ပုတီးစိတ္ခြင့္ျပဳေတာ္မူပါဘုရား"ဟု ေလွ်ာက္ထားျပီး ဘုရားခန္းသုိ႔ ဝင္၍ (၄၅)မိနစ္ခန္႔ ပုတီးစိတ္ျပီး ျပန္ထြက္လာ၏။ (၁၅)မိနစ္ခန္႔ၾကာေသာ္ ဝတ္ေကာင္းစားလွ ဝတ္ဆင္ထားေသာ ဒါယကာတစ္ေယာက္ ေရာက္လာျပီး ရေသ့ႀကီးဦးခႏၲီအား အထုပ္တစ္ထုပ္ လွဴဒါန္း သြားေလ၏။ ထုိအထုပ္ထဲတြင္ ေရႊဒဂၤါျပား (၁၀၈)ျပားကို ေတြ႔ရိွရေလသည္။
ထုိအခါ ဆရာေတာ္ႀကီးကလည္း "ေအး ဒီလုိဆုိ ငါလည္း ဘုရားေရွ႔ ပုတီးစိတ္ လုိက္ဦးမယ္"ဟု ဆိုကာ ဘုရားခန္းသုိ႔ ဝင္သြားေတာ္မူ၏။ ဆရာေတာ္ကလည္း ရေသ့ႀကီးဦးခႏၲီ နည္းတူ (၄၅)မိနစ္ခန္႔ၾကာေသာအခါ ျပန္ထြက္လာျပီး ေနာက္(၁၅)မိနစ္ခန္႔ၾကာေသာအခါ ဒါယကာတစ္ေယာက္သည္ လူႏွစ္ေယာက္ထမ္းလာေသာ အထုပ္တစ္ထုပ္ကို ဆရာေတာ္ႀကီးအား လွဴဒါန္းသြားေလ၏။ ထုိအထုပ္ထဲတြင္ သကၤန္းအစံု (၁၀ဂ)စံုကို ေတြ႔ရိွရေလသည္။
ဆရာေတာ္ႀကီးမွ ရေသ့ႀကီးဦးခႏၲီအား "ဘာကို ပုတီးစိပ္ပါသလဲ"ဟု ေမးေသာအခါ ရေသ့ႀကီးဦးခႏၲီက "အရဟံ ဗဟိ အႏၲဇယံ သုဂတံ"ဂါထာကို ပုတီးစိတ္ေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားေလ၏။ ဆရာေတာ္ႀကီးကလည္း "ေအး ငါလည္း အဲဒီဂါထာကို စိပ္တယ္"ဟု မိန္႔ၾကားေတာ္မူ၏။
ထုိအေၾကာင္းအရာမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယက ဥကၠ႒၊ အဂၢမဟာပဏၰိတ - အဘိဓဇ အဂၢမဟာ သဒၶမၼေဇာတိက ဗန္းေမာ္ဆရာေတာ္ႀကီး ေဒါက္တာကုမာရဘိဝံသ (D.Litt)မွ မိန္႔ၾကားပါသည္။
ဘဒၵႏၲတိေလာက (မင္းကင္း)၊ ႏိုင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယကအဖြဲ႔ဝင္
မွတ္ခ်က္
အထက္ပါ ဂုဏ္ေတာ္ဂါထာကို ပုသိမ္ၾကီး အရိယဝံသ (ရတၱညူမဟာနာယက) ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးကလည္း အေသးစိပ္ ဆန္းစစ္ေလ့လာတင္ၿပထားသည္ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕-ဗဟန္း၊ ပါဠိတကၱသိုလ္ေညာင္တုန္းေက်ာင္းတိုက္ လွရတနာဆရာေတာ္ ဦးနာရဒါဘိဝံသ ဆရာေတာ္၏ ေရႊရတု ဂုဏပူဇာစာေစာင္တြင္ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ဓနသိဒၶိ ဆႏၵၿပည့္ အရဟံဂါထာၿဖစ္ေပၚလာပံုဟု ေရးသားထားပါသည္။ ဗုဒၶဂုဏ္ရည္ၿပ ေတာဋကဂါထာ ၿဖစ္ပါသည္။ ယင္းစာေစာင္ စာမ်က္ႏွာ ၁၁၃-၁၁၄-၁၁၅ မွာ ေတြ႔နိုင္သည္။ ယင္းစာေစာင္ကို ဆက္လက္ရွာေဖြဖတ္ရွဴနိုင္ပါသည္။ (၂၀၁၀ ထုတ္စာေစာင္)။
အရွင္သုတာစာရာလကၤရ
နာလႏၵာတကၠသိုလ္
အိႏၵိယနိုင္ငံ
၇-၁-၂၀၁၁
ေန႔ဆြမ္းကို တကၠသိုလ္မွာဘဲ ယခုနိုင္ငံေတာ္ သံဃမဟာနာယက ဥကၠဌဆရာေတာ္ၾကီး ေဒါက္တာ ကုမာရာဘိဝံသ (ဗေမာ္) ထိုစဥ္ ဒု ပါခ်ဳပ္ဆရာေတာ္) ႏွင့္ ဆြမ္းစားဝုိင္းတစ္စားပြဲမွာပင္ ဘုဥ္းေပးၿဖစ္ၾကပါသည္။ ဆြမ္းစားစဥ္ ဆရာေတာ္ၾကီးက သီရိလကၤာသို႔သြားတဲ့အခါ သီရိလကၤာနိုင္ငံေၿမေပၚသို႔ ေၿခခ်လွ်င္ ေၿခခ်ၿခင္း သီရိလကၤာသာသနာေစာင့္နတ္မ်ားကို ဦးစြာေမတၱာပို႔ရန္ႏွင့္ တိုင္းသူၿပည္သားမ်ားကိုလည္း ေမတၱာပို႔ရန္ ၾသဝါဒစကားမိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ ထို႔ၿပင္ အရဟံ အစရွိသည့္ ဘုရားရွိခိုးဂါထာကိုလည္း အၿမဲမၿပတ္ရြတ္ဖတ္သင့္ေၾကာင္း သမိုင္းေၾကာင္းႏွင့္တကြ ရွင္းၿပေတာ္မူခဲ့၏။ ထိုစဥ္က ေဒါက္တာဣႏၵက၏ ကြန္ပ်ဴတာစားပြဲေပၚတြင္ ပလပ္စတစ္ကဒ္ေလာင္းထားသည့္ ယင္းဂါထာေလးကို ေတြ႔ခဲ့ရ၏။ မိမိသည္လည္း ထိုအခ်ိန္က လက္ေရးၿဖင့္ကူယူခဲ့ၿပီး ထိုေန႔မွာ မိမိတည္းခိုသည့္ ဗဟန္း ေအာင္ေၿမဘံုဇမ္ေက်ာင္းတိုက္ေရာက္သည့္အခါ အရက်က္မွတ္ႏွတ္ငံုေဆာင္ၿပီး ေန႔စဥ္ရြတ္ဖတ္ူေဇာ္ၿဖစ္ပါသည္။
• ဗေမာ္ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး မိန္႔ေတာ္မူသည့္ သမိုင္းေၾကာင္းကေတာ့ ဘဒၵႏၲတိေလာက (မင္းကင္း)၊ ႏိုင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယကအဖြဲ႔ဝင္ ဆရာေတာ္ၾကီးက wai phyo on December 29, 2010 at 10:34pm ဘေလာ့ အင္တင္နက္ခ်စ္သူမွာ တင္ထားသည့္ ေအာက္ပါအတိုင္းပင္ၿဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူဆရာေတာ္ၾကီးတို႔၏ စာမူအတိုင္း မူရင္းမပ်က္တင္ၿပလိုက္ရပါသည္။
အရဟံ ဇယံ ဘုရားရိွခိုး
အရဟံ ဗဟိ အႏၲဇယံ သုဂတံ၊
အမိတံ ဝိရဇံ လလိတံ အတုလံ၊
စရဏံ တိဘဝူ ပသမံ ယမကံ၊
သုခဒံ သရဏံ ပဏမာမိ ဇိနံ။
၁။ အရဟံ - ပူေဇာ္အထူးကို ခံယူေတာ္ မူထုိက္ေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခိုးပါ၏ ဘုရား။
၂။ ဗဟိ အႏၲဇယံ - အတြင္းအပရန္ကို ေအာင္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၃။ သုဂတံ - ေကာင္းေသာစကားကို ဆိုေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၄။ အမိတံ - မႏိႈင္းယွဥ္ႏိုင္သည့္ တန္ခုိးျပာဋိဟာႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၅။ ဝိရဇံ - ကိေလသာျမဴတို႔မွ ကင္းေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၆။ လလိတံ - တင့္တယ္သပၸါယ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၇။ အတုလံ - အတုမရိွေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၈။ စရဏံ - အက်င့္စရဏႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၉။ တိဘဝူ ပသမံ - ဘံုသံုးပါး၌ ကိေလသာတို႔မွ ျငိမ္းေအးေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၁၀။ ယမကံ - ေရ၊ မီးအစံု အစံု တန္ခုိးျပာဋိဟာႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၁၁။ သုခဒံ - ခ်မ္းသာကို ေပးစြမ္းႏိုင္ေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၁၂။ သရဏံ - ကိုးကြယ္အားထားရာျဖစ္ေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
၁၃။ ဇိနံ - မာရ္ငါးပါးကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ပဏမာမိ-ရိွခုိးပါ၏ ဘုရား။
ဘုရားေရွ႕တြင္ (၁၀၈)ေခါက္ ပုတီးစိပ္၍ လုိရာအဓိ႒ာန္ပါ။
ဝါးခ်က္မင္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ႀကီးႏွင့္ မႏၲေလးေတာင္ရေသ့ႀကီး ဦးခႏၲီ
ဝါးခ်က္မင္းေက်ာင္း ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ မင္းတုန္းမင္းႀကီး၏ ငယ္ဆရာျဖစ္သည္။ သက္ေတာ္ႀကီးရင့္ေတာ္မူေသာအခါ စစ္ကိုင္းဘက္သို႔ ေတာထြက္ေတာ္မူ၍ တရားဘာဝနာအလုပ္ အားထုတ္ေနသည္ကို မင္းတုန္းမင္းႀကီး သိရိွ၍ ေက်ာင္းေဆာက္ လွဴဒါန္းေတာ္မူ၏။ ထုိေက်ာင္းကို "မင္းေက်ာင္း"ဟု ေခၚတြင္ေလ၏။
အနီးအနားဝန္းက်င္မွ ေက်းရြာမ်ားကိုလည္း ဆြမ္းဝတ္မျပတ္ ခ်က္ကပ္လွဴဒါန္းၾကရန္ အမိန္႔သတ္မွတ္ေစခိုင္းသျဖင့္ ထုိရြာကိုလည္း "ဝတ္ခ်က္ရြာ"ဟု ေခၚတြင္လာၾက၏။ တစ္ေန႔သ၌ မႏၲေလးေတာင္ ရေသ့ႀကီးဦးခႏၲီသည္ ရဟႏၲာဟု ေက်ာ္ၾကားေတာ္မူေသာ ဝါးခ်က္မင္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ႀကီးအား သြားေရာက္ဖူးေမွ်ာ္ေလ၏။
ထုိအခါ ဆရာေတာ္ႀကီးက ရေသ့ႀကီးဦးခႏၲီအား "တန္ခိုးအစြမ္းကို လက္ေတြ႔ျပစမ္းပါ"ဟု အမိန္႔ရိွေတာ္မူေလ၏။ ရေသ့ႀကီး ဦးခႏၲီက "မွန္လွပါဘုရား၊ တပည့္ေတာ္ကုိ ဘုရားေရွ႔တြင္ ပုတီးစိတ္ခြင့္ျပဳေတာ္မူပါဘုရား"ဟု ေလွ်ာက္ထားျပီး ဘုရားခန္းသုိ႔ ဝင္၍ (၄၅)မိနစ္ခန္႔ ပုတီးစိတ္ျပီး ျပန္ထြက္လာ၏။ (၁၅)မိနစ္ခန္႔ၾကာေသာ္ ဝတ္ေကာင္းစားလွ ဝတ္ဆင္ထားေသာ ဒါယကာတစ္ေယာက္ ေရာက္လာျပီး ရေသ့ႀကီးဦးခႏၲီအား အထုပ္တစ္ထုပ္ လွဴဒါန္း သြားေလ၏။ ထုိအထုပ္ထဲတြင္ ေရႊဒဂၤါျပား (၁၀၈)ျပားကို ေတြ႔ရိွရေလသည္။
ထုိအခါ ဆရာေတာ္ႀကီးကလည္း "ေအး ဒီလုိဆုိ ငါလည္း ဘုရားေရွ႔ ပုတီးစိတ္ လုိက္ဦးမယ္"ဟု ဆိုကာ ဘုရားခန္းသုိ႔ ဝင္သြားေတာ္မူ၏။ ဆရာေတာ္ကလည္း ရေသ့ႀကီးဦးခႏၲီ နည္းတူ (၄၅)မိနစ္ခန္႔ၾကာေသာအခါ ျပန္ထြက္လာျပီး ေနာက္(၁၅)မိနစ္ခန္႔ၾကာေသာအခါ ဒါယကာတစ္ေယာက္သည္ လူႏွစ္ေယာက္ထမ္းလာေသာ အထုပ္တစ္ထုပ္ကို ဆရာေတာ္ႀကီးအား လွဴဒါန္းသြားေလ၏။ ထုိအထုပ္ထဲတြင္ သကၤန္းအစံု (၁၀ဂ)စံုကို ေတြ႔ရိွရေလသည္။
ဆရာေတာ္ႀကီးမွ ရေသ့ႀကီးဦးခႏၲီအား "ဘာကို ပုတီးစိပ္ပါသလဲ"ဟု ေမးေသာအခါ ရေသ့ႀကီးဦးခႏၲီက "အရဟံ ဗဟိ အႏၲဇယံ သုဂတံ"ဂါထာကို ပုတီးစိတ္ေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားေလ၏။ ဆရာေတာ္ႀကီးကလည္း "ေအး ငါလည္း အဲဒီဂါထာကို စိပ္တယ္"ဟု မိန္႔ၾကားေတာ္မူ၏။
ထုိအေၾကာင္းအရာမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယက ဥကၠ႒၊ အဂၢမဟာပဏၰိတ - အဘိဓဇ အဂၢမဟာ သဒၶမၼေဇာတိက ဗန္းေမာ္ဆရာေတာ္ႀကီး ေဒါက္တာကုမာရဘိဝံသ (D.Litt)မွ မိန္႔ၾကားပါသည္။
ဘဒၵႏၲတိေလာက (မင္းကင္း)၊ ႏိုင္ငံေတာ္သံဃမဟာနာယကအဖြဲ႔ဝင္
မွတ္ခ်က္
အထက္ပါ ဂုဏ္ေတာ္ဂါထာကို ပုသိမ္ၾကီး အရိယဝံသ (ရတၱညူမဟာနာယက) ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးကလည္း အေသးစိပ္ ဆန္းစစ္ေလ့လာတင္ၿပထားသည္ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕-ဗဟန္း၊ ပါဠိတကၱသိုလ္ေညာင္တုန္းေက်ာင္းတိုက္ လွရတနာဆရာေတာ္ ဦးနာရဒါဘိဝံသ ဆရာေတာ္၏ ေရႊရတု ဂုဏပူဇာစာေစာင္တြင္ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ဓနသိဒၶိ ဆႏၵၿပည့္ အရဟံဂါထာၿဖစ္ေပၚလာပံုဟု ေရးသားထားပါသည္။ ဗုဒၶဂုဏ္ရည္ၿပ ေတာဋကဂါထာ ၿဖစ္ပါသည္။ ယင္းစာေစာင္ စာမ်က္ႏွာ ၁၁၃-၁၁၄-၁၁၅ မွာ ေတြ႔နိုင္သည္။ ယင္းစာေစာင္ကို ဆက္လက္ရွာေဖြဖတ္ရွဴနိုင္ပါသည္။ (၂၀၁၀ ထုတ္စာေစာင္)။
အရွင္သုတာစာရာလကၤရ
နာလႏၵာတကၠသိုလ္
အိႏၵိယနိုင္ငံ
၇-၁-၂၀၁၁
Wednesday, January 5, 2011
ေမတၱာစြမ္းအင္ ထိုသစ္ပင္
ေမတၱာစြမ္းအင္ ထိုသစ္ပင္ကို
ရင္တြင္ပ်ိဳးစိုက္ အစဥ္ပိုက္၍
ဖိုးထိုက္စြာပန္း ဖူးပြင့္လန္းေသာ္
စိတ္ခ်မ္းသာဘိ လြန္ေပ်ာ္မိလိမ့္။
ေမတၱာပြင့္ပန္း သင္းထုံလန္းေရး
ရင္ဝယ္ေထြးေသာ္ ေမတၱာကိုင္းခက္
အတက္အၿမစ္ ပင္စည္စစ္တို႔
ၿဖစ္ထြန္းႏွံ႔ၿပား ထပ္ထပ္ပြားလိမ့္။
ေမတၱာကိုင္းခက္ အရြက္လက္ႏွင့္
အတက္အၿမစ္ ရွင္သန္ၿဖစ္ေသာ္
လူခ်စ္နတ္ခ်စ္ အားလုံးခ်စ္လ်က္
အခ်စ္ေမႊးထုံး လုံးစုံေအးရာ
သီတာမည္သာ စြမ္းေမတၱာေၾကာင့္
ေၿမမာဆူးေၿငာင့္ ၿပန္႔ၿပဴးေၿဖာင့္လိမ့္။
မုန္းေညွာက္မပြင့္ ခ်စ္ပြင့္မည္သာ
ႏွစ္လိုဖြယ္ရာ ေရႊေမတၱာေၾကာင့္
ပူဆာမီးေတာက္ ၿငိမ္းေအးေပ်ာက္လိမ့္။
ေမတၱာမ်ိဳးေစ့ ရွင္သန္ေမြ႔ဖို႔
မေရႊ႕မေၿပာင္း ခေယာင္းထူၿပြမ္း
ေက်ာက္ဆစ္လမ္းသို႔ ေလွ်ာက္လွမ္းမိရာ
ထိုသည့္ခါ၌ ပူဆာေလာင္စြ
မ်က္ေဒါသကို ဦးစြာ့ရွင္းလင္း
သုတ္သင္ၿခင္းက အမွန္မယြင္း
လက္ငင္းတာဝန္ၿဖစ္ေၿခလိမ့္။
(ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ)။
၆-၁-၂၀၁၁
ရင္တြင္ပ်ိဳးစိုက္ အစဥ္ပိုက္၍
ဖိုးထိုက္စြာပန္း ဖူးပြင့္လန္းေသာ္
စိတ္ခ်မ္းသာဘိ လြန္ေပ်ာ္မိလိမ့္။
ေမတၱာပြင့္ပန္း သင္းထုံလန္းေရး
ရင္ဝယ္ေထြးေသာ္ ေမတၱာကိုင္းခက္
အတက္အၿမစ္ ပင္စည္စစ္တို႔
ၿဖစ္ထြန္းႏွံ႔ၿပား ထပ္ထပ္ပြားလိမ့္။
ေမတၱာကိုင္းခက္ အရြက္လက္ႏွင့္
အတက္အၿမစ္ ရွင္သန္ၿဖစ္ေသာ္
လူခ်စ္နတ္ခ်စ္ အားလုံးခ်စ္လ်က္
အခ်စ္ေမႊးထုံး လုံးစုံေအးရာ
သီတာမည္သာ စြမ္းေမတၱာေၾကာင့္
ေၿမမာဆူးေၿငာင့္ ၿပန္႔ၿပဴးေၿဖာင့္လိမ့္။
မုန္းေညွာက္မပြင့္ ခ်စ္ပြင့္မည္သာ
ႏွစ္လိုဖြယ္ရာ ေရႊေမတၱာေၾကာင့္
ပူဆာမီးေတာက္ ၿငိမ္းေအးေပ်ာက္လိမ့္။
ေမတၱာမ်ိဳးေစ့ ရွင္သန္ေမြ႔ဖို႔
မေရႊ႕မေၿပာင္း ခေယာင္းထူၿပြမ္း
ေက်ာက္ဆစ္လမ္းသို႔ ေလွ်ာက္လွမ္းမိရာ
ထိုသည့္ခါ၌ ပူဆာေလာင္စြ
မ်က္ေဒါသကို ဦးစြာ့ရွင္းလင္း
သုတ္သင္ၿခင္းက အမွန္မယြင္း
လက္ငင္းတာဝန္ၿဖစ္ေၿခလိမ့္။
(ေမ့သားလွ-ဇလဂၢ)။
၆-၁-၂၀၁၁
Monday, January 3, 2011
တိေလာကဟုဆုံးမစာ1
၁။ တိေလာကဟု၊ မရႏွိဳင္းတူ၊ ဘက္မၿပဴသည့္၊ သံုးဆူရတနာ၊ မာတာပိတ၊ ဆရာစသား၊ အရွင္မ်ားကို၊ ၿပစ္မွားမဆို၊ ရိုေသၾကေစ၊ သာမေဏက၊ သူငယ္စသား၊ တပည့္မ်ားတို႔၊ မွတ္သားၾကပ္ၾကပ္၊ မၿပတ္သို႔ပင္၊ ဆုံးမသင္သည္၊ ဝမ္းတြင္အၿမဲသြတ္။
၂။ ကေရာက္ကရက္၊ က်က္က်က္ေပ်ာက္ေပ်ာက္၊ စားေသာက္အိပ္ေန၊ မရွိေစႏွင့္၊ ေသေသသပ္သပ္၊ စိတ္ယူစြဲမွတ္။
၃။ ဆရာသမား၊ မိဘမ်ားကို၊ နိုးၾကားမၿပတ္၊ မ်က္သစ္တံပူ၊ လုံ႔လကူသည္၊ ယူ၍မၿပတ္၊ ေန႔တိုင္းကပ္။
၄။ ဘုရားေၿခရင္း၊ ေက်ာင္းသင္းတြင္၊ ၿမက္သစ္ပင္ကို၊ ၿမင္လွ်င္မဖြယ္၊ မတင့္တယ္ေသာ္၊ လယ္၍မၿပတ္၊ တံၿမက္ခတ္။
၅။ သံုးေဆာင္ေရႏွင့္၊ ေသာက္ေရအိုးတြင္၊ ေရနည္းၿမင္ေသာ္၊ ေခၚငင္ညီညြတ္၊ သြား၍ခပ္။
၆။ ရိုင္းစိုင္းနီးကပ္၊ မကိုင္းညြတ္ဘဲ၊ မတ္တတ္ထိုး၍၊ မသြားႏွင့္။
၇။ စားဖြယ္စားရာ၊ ကပ္ေသာခါလည္း၊ ခ်ဥ္းလာနီးေစ၊ ေၿခစံုေန၍၊ ရိုေသကိုင္းညြတ္၊ ခ်ဥ္း၍ကပ္။
၈။ ဘုန္းေပးဆိုတမ္း၊ ရဟန္းတို႔အား၊ စားမည္လားဟု၊ စကားသည့္ႏွယ္၊ မေမးႏွင့္။
၉။ မိဦးဘဦး၊ ဆရာဦးကို၊ ခူး၍အလ်င္၊ မစားႏွင့္။
၁၀။ မိဘဆရာ၊ ထားသည့္ဟာကို၊ မ်က္ႏွာကြယ္လ်ွင္၊ မယူငင္ႏွင့္၊ လိုခ်င္ေသာအား၊ စားခ်င္ၿငားက၊ ဝပ္တြားခယ၊ ေတာင္းပန္ၾက။
သွ်င္မဟာသီလဝံသ
ၿမန္မာ (၈၁၅-၈၈၀)
ဆက္ရန္ရွိေသးသည္
၂။ ကေရာက္ကရက္၊ က်က္က်က္ေပ်ာက္ေပ်ာက္၊ စားေသာက္အိပ္ေန၊ မရွိေစႏွင့္၊ ေသေသသပ္သပ္၊ စိတ္ယူစြဲမွတ္။
၃။ ဆရာသမား၊ မိဘမ်ားကို၊ နိုးၾကားမၿပတ္၊ မ်က္သစ္တံပူ၊ လုံ႔လကူသည္၊ ယူ၍မၿပတ္၊ ေန႔တိုင္းကပ္။
၄။ ဘုရားေၿခရင္း၊ ေက်ာင္းသင္းတြင္၊ ၿမက္သစ္ပင္ကို၊ ၿမင္လွ်င္မဖြယ္၊ မတင့္တယ္ေသာ္၊ လယ္၍မၿပတ္၊ တံၿမက္ခတ္။
၅။ သံုးေဆာင္ေရႏွင့္၊ ေသာက္ေရအိုးတြင္၊ ေရနည္းၿမင္ေသာ္၊ ေခၚငင္ညီညြတ္၊ သြား၍ခပ္။
၆။ ရိုင္းစိုင္းနီးကပ္၊ မကိုင္းညြတ္ဘဲ၊ မတ္တတ္ထိုး၍၊ မသြားႏွင့္။
၇။ စားဖြယ္စားရာ၊ ကပ္ေသာခါလည္း၊ ခ်ဥ္းလာနီးေစ၊ ေၿခစံုေန၍၊ ရိုေသကိုင္းညြတ္၊ ခ်ဥ္း၍ကပ္။
၈။ ဘုန္းေပးဆိုတမ္း၊ ရဟန္းတို႔အား၊ စားမည္လားဟု၊ စကားသည့္ႏွယ္၊ မေမးႏွင့္။
၉။ မိဦးဘဦး၊ ဆရာဦးကို၊ ခူး၍အလ်င္၊ မစားႏွင့္။
၁၀။ မိဘဆရာ၊ ထားသည့္ဟာကို၊ မ်က္ႏွာကြယ္လ်ွင္၊ မယူငင္ႏွင့္၊ လိုခ်င္ေသာအား၊ စားခ်င္ၿငားက၊ ဝပ္တြားခယ၊ ေတာင္းပန္ၾက။
သွ်င္မဟာသီလဝံသ
ၿမန္မာ (၈၁၅-၈၈၀)
ဆက္ရန္ရွိေသးသည္
Sunday, January 2, 2011
ေန႔သစ္တိုင္း ေၿခလွမ္းတိုင္း
ယေန႔ စက္မွဳေတာ္လွန္ေရးေခတ္ကို အဆင့္သံုးဆင့္ အၿဖစ္ၿဖင့္ ပညာရွင္တို႔သည္ ရွဳ႕ၿမင္သံုးသပ္လွ်က္ရွိၾကသည္။ ပထမအဆင့္ကို လူသားတို႔၏ ကိုယ္ကာယ ၾကြက္သားမ်ားကို ခ်ဲ႕ထြင္ေပးခဲ့ေသာ စက္ယႏၱရားေခတ္ဟု လည္းေကာင္း၊ ဒုတိယအဆင့္ကို ယင္းစက္ယႏၱရား(ေရဒီယို၊ တီဗီ၊ တယ္လီဖုန္း၊ စသည္) မ်ားကို လက္ေတြ႔အသုံးခ်လွ်က္ လူသားတို႔၏ အာရုံကို ခ်ဲ႕ထြင္ေသာ ေခတ္ဟုလည္းေကာင္း၊ ေနာက္ဆုံး ယခုလက္ရွိ အဆင့္ကို လူသားတို႔၏ ဦးေႏွာက္ကို ခ်ဲ႕ထြင္ေပးေသာ ကြန္ပ်ဴတာ အင္တာနက္ေခတ္ဟု လည္းေကာင္း ေယဘုယ်အားၿဖင့္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကသည္။
ယေန႔ ဂလိုဘယ္ေခတ္ၾကီးမွာ သိစရာ တတ္စရာ သင္စရာတို႔သည္ မ်ားၿပားလွေပ၏။ ေခတ္ႏွင့္အညီ ေခတ္ကို ရင္ေဘာင္တန္း လိုက္နိုင္ရန္ပင္ ခက္ခဲလွေပသည္။ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း သိပၸံပညာရွင္ သုေတသီမ်ားသည္ သိပၸံသုေတသန စာတမ္းသစ္ေပါင္း ခုႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ကို အၿပီးသတ္အေခ်ာကိုင္ ထုတ္လုပ္နိုင္ၾကသည္ဟု သိရွိရ၏။ မိမိအဖို႔ တစ္ေန႔မွာ စာအုပ္တစ္အုပ္ေတာင္ ၿပီးေအာင္ မဖတ္ရွဴနိုင္ေပ။ အေမရိကန္နိုင္ငံတစ္နိုင္တည္းမွာပင္ စာအုပ္အမ်ိဳးစားေပါင္း ငါးေသာင္းနီးပါး ထုတ္ေဝၿဖန္႔ခ်ေနသည္ဟု သိရွိရ၏။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ကာလ ရရွိေသာ သီတင္းအခ်က္လက္မ်ားထက္ ငါးႏွစ္တစ္ၾကိမ္ သီတင္းအခ်က္လက္မ်ား ႏွစ္ဆတိုးေလ့ရွိသည္ဟူ၏။
ေၾကာက္ခမန္းလိလိ တိုးတက္ေၿပာင္းလဲေနေသာေခတ္ၾကီးပင္။ တိုးတက္ေၿပာင္းလဲလာေသာ ေခတ္ၾကီးကို မ်က္ေၿခမၿပတ္ မလိုက္နိုင္ပါလွ်င္ ယေန႔ တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္တို႔မွ ရရွိလာေသာ မိမိတို႔၏ သိရွိခ်က္မ်ားကို ေခတ္မီေအာင္ မၿမွင့္တင္နိုင္ပါလွ်င္ ထိုဘြဲ႕ရေခတ္ပညာတတ္မ်ားသည္လည္း ေနာက္အႏွစ္ ၁၀ႏွစ္ ၁၅ႏွစ္ အၾကာတြင္ သူတို႔ တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္ ေက်ာင္းတို႔မွ သင္ၾကားတတ္ေၿမာက္ခဲ့ေသာ အတတ္ပညာမ်ား ေခတ္တုံး ဒိတ္ေအာက္ ေနၿပီၿဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရပါလိမ့္မည္။
ထို႕ေၾကာင့္ မိမိတို႔၏ အရုဏ္ဦး ေန႔သစ္ဘဝမ်ားသည္ “လမ္းရိုးေဟာင္းတြင္ ခ်ဲ႕ကာထြင္” ဆိုသကဲ့သို႕ ပညာေဟာင္းတို႔ကို အေၿခခံ၍ ေန႕သစ္တိုင္း ေၿခလွမ္းတိုင္းတြင္ အတူယွဥ္လွ်က္ ေခတ္ႏွင့္အညီ ခ်ဲ႕ထြင္နိုင္ပါမွ ေခတ္ႏွင့္ ရင္ေပါင္တန္း တန္းတူညီမွ် ရွင္သန္နိုင္မည့္ ဘဝၿဖစ္ေၾကာင္း တင္ၿပလိုက္ရပါသည္။
ေက်းဇူးတင္ပါသည္
ေမ့သားလွ(ဇလဂၢ)
၃-၁-၂၀၁၁
ယေန႔ ဂလိုဘယ္ေခတ္ၾကီးမွာ သိစရာ တတ္စရာ သင္စရာတို႔သည္ မ်ားၿပားလွေပ၏။ ေခတ္ႏွင့္အညီ ေခတ္ကို ရင္ေဘာင္တန္း လိုက္နိုင္ရန္ပင္ ခက္ခဲလွေပသည္။ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း သိပၸံပညာရွင္ သုေတသီမ်ားသည္ သိပၸံသုေတသန စာတမ္းသစ္ေပါင္း ခုႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ကို အၿပီးသတ္အေခ်ာကိုင္ ထုတ္လုပ္နိုင္ၾကသည္ဟု သိရွိရ၏။ မိမိအဖို႔ တစ္ေန႔မွာ စာအုပ္တစ္အုပ္ေတာင္ ၿပီးေအာင္ မဖတ္ရွဴနိုင္ေပ။ အေမရိကန္နိုင္ငံတစ္နိုင္တည္းမွာပင္ စာအုပ္အမ်ိဳးစားေပါင္း ငါးေသာင္းနီးပါး ထုတ္ေဝၿဖန္႔ခ်ေနသည္ဟု သိရွိရ၏။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ကာလ ရရွိေသာ သီတင္းအခ်က္လက္မ်ားထက္ ငါးႏွစ္တစ္ၾကိမ္ သီတင္းအခ်က္လက္မ်ား ႏွစ္ဆတိုးေလ့ရွိသည္ဟူ၏။
ေၾကာက္ခမန္းလိလိ တိုးတက္ေၿပာင္းလဲေနေသာေခတ္ၾကီးပင္။ တိုးတက္ေၿပာင္းလဲလာေသာ ေခတ္ၾကီးကို မ်က္ေၿခမၿပတ္ မလိုက္နိုင္ပါလွ်င္ ယေန႔ တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္တို႔မွ ရရွိလာေသာ မိမိတို႔၏ သိရွိခ်က္မ်ားကို ေခတ္မီေအာင္ မၿမွင့္တင္နိုင္ပါလွ်င္ ထိုဘြဲ႕ရေခတ္ပညာတတ္မ်ားသည္လည္း ေနာက္အႏွစ္ ၁၀ႏွစ္ ၁၅ႏွစ္ အၾကာတြင္ သူတို႔ တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္ ေက်ာင္းတို႔မွ သင္ၾကားတတ္ေၿမာက္ခဲ့ေသာ အတတ္ပညာမ်ား ေခတ္တုံး ဒိတ္ေအာက္ ေနၿပီၿဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရပါလိမ့္မည္။
ထို႕ေၾကာင့္ မိမိတို႔၏ အရုဏ္ဦး ေန႔သစ္ဘဝမ်ားသည္ “လမ္းရိုးေဟာင္းတြင္ ခ်ဲ႕ကာထြင္” ဆိုသကဲ့သို႕ ပညာေဟာင္းတို႔ကို အေၿခခံ၍ ေန႕သစ္တိုင္း ေၿခလွမ္းတိုင္းတြင္ အတူယွဥ္လွ်က္ ေခတ္ႏွင့္အညီ ခ်ဲ႕ထြင္နိုင္ပါမွ ေခတ္ႏွင့္ ရင္ေပါင္တန္း တန္းတူညီမွ် ရွင္သန္နိုင္မည့္ ဘဝၿဖစ္ေၾကာင္း တင္ၿပလိုက္ရပါသည္။
ေက်းဇူးတင္ပါသည္
ေမ့သားလွ(ဇလဂၢ)
၃-၁-၂၀၁၁
ၾသဝါဒေမတၱာစာ
၁။ ပညာရွိကိုေပါင္း၊ သမားေကာင္းကိုဖက္၊ သူပ်က္ကိုခြာ၊ ဆရာကိုကပ္၊ အရပ္ကိုမွ်၊ လံုံ႔လအပင္၊ ဆင္ၿခင္အမ်က္၊ ရန္ဘက္ကိုေၿမာ္၊ သူေတာ္ကိုခ်စ္၊ ခင္ပြန္းပစ္ကိုေရွာင္၊ သူေလာင္ကိုေရႊ႕၊ ဆင္ေဝွ႔ကိုခ်ည္၊ ၾကံစည္မၿပတ္၊ အတတ္ရံခါ၊ ပညာကိုေရွး၊ ဥစၥာကိုေနာက္၊ အေလ်ာက္ေပးကမ္း၊ ခ်ီးမြန္းတန္သည္၊ လူရည္ကိုရွဳ႕၊ ေပးမွဳအရာကို သိလွေစ။
၂။ မေပးဘဲကို မလိုလင့္၊ မေမးဘဲကို မဆိုလင့္၊ မေခၚဘဲကို မသြားလင့္၊ မၿမိန္ဘဲကို မစားလင့္၊ မမွည့္ဘဲကို မဆြတ္လင့္။ တိတ္တိတ္ေနေသာ္ ေထာင္တန္၏။ လူလိုက နတ္လိုကာ၊ လူၾကိဳက္က နတ္ၾကိဳက္ကာ၊ မေပါ့မေလး၊ မေႏွးမလ်င္၊ ေရႊခ်ိန္ခြင္သို႔၊ မတင္မေလ်ာ့၊ ေလွေဖါင္ေဖာ့သို႔၊ မေလ်ာ့ပညာ၊ တံငါလုလင္၊ မွ်ားၾကိဳးငင္သို႔၊ ပညာရွိမွ ခြင့္သိသည္၊ လိမၼာမွ စကားတတ္သည္၊ သူ႔ေက်းဇူးကိုသိမွ၊ စည္းစိမ္တည္သည္၊ လာမည့္ေဘးကို၊ အေဝးကၿမင္မွ၊ အသက္ရွည္ရာသည္။
၃။ သူမေကာင္းကိုခြာ၊ သူေကာင္းကိုရွာ၊ သူေတာ္ဆံုးမနာ၊ သူ႔နည္းမက်င့္ရာ၊ သူ႔ထက္ေစာင့္စည္းပါ၊ သူေကာင္းၿဖစ္စိမ့္ငွာ၊ သူခ်စ္ရွစ္ခ်ပ္ၾကာ။
၄။ ေလာဘဟူသည္၊ ဆင္ရိုင္းစြ၊ ပညာဟူသည္၊ ခၽြန္းေထာက္မ၊ သဒၶါဟူသည္၊ ခၽြန္းရွည္ၿပ၊ သတိဟူသည္၊ လြန္ၾကိဳးတြ၊ ဒိဌိဟူသည္၊ တြင္းတြင္ခ်၊ ယဥ္လွ်င္ နိဗၺာန။
၅။ ေဒါသေၿမြေဟာက္၊ ၿပင္းဆိပ္ေတာက္၊ ပညာဟူသည္၊ ေဆးၿဖင့္ေလွာက္၊ ေမာဟဟူသည္၊ ေမွာင္အမိုက္၊ အတိုက္နက္စြာလြန္း၊ ပညာဟူသည္ ဆီမီးထြန္း။
၆။ ပ်ိဳ႕လည္းမပါ၊ လကၤာမစပ္၊ ပညတ္ပရမတ္၊ အၿမတ္ေမတၱာစာ၊ ဖတ္ကုန္တစ္ေန႔သုံးခါ၊ ရလိမ့္စည္းစိမ္ခ်မ္းသာ၊ သက္ေတာ္အလြန္ရွည္စိမ့္ငွာ။
ကန္ေတာ္မင္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ (ၿမန္မာ- ၈၀၀-၈၇၅)။
၂။ မေပးဘဲကို မလိုလင့္၊ မေမးဘဲကို မဆိုလင့္၊ မေခၚဘဲကို မသြားလင့္၊ မၿမိန္ဘဲကို မစားလင့္၊ မမွည့္ဘဲကို မဆြတ္လင့္။ တိတ္တိတ္ေနေသာ္ ေထာင္တန္၏။ လူလိုက နတ္လိုကာ၊ လူၾကိဳက္က နတ္ၾကိဳက္ကာ၊ မေပါ့မေလး၊ မေႏွးမလ်င္၊ ေရႊခ်ိန္ခြင္သို႔၊ မတင္မေလ်ာ့၊ ေလွေဖါင္ေဖာ့သို႔၊ မေလ်ာ့ပညာ၊ တံငါလုလင္၊ မွ်ားၾကိဳးငင္သို႔၊ ပညာရွိမွ ခြင့္သိသည္၊ လိမၼာမွ စကားတတ္သည္၊ သူ႔ေက်းဇူးကိုသိမွ၊ စည္းစိမ္တည္သည္၊ လာမည့္ေဘးကို၊ အေဝးကၿမင္မွ၊ အသက္ရွည္ရာသည္။
၃။ သူမေကာင္းကိုခြာ၊ သူေကာင္းကိုရွာ၊ သူေတာ္ဆံုးမနာ၊ သူ႔နည္းမက်င့္ရာ၊ သူ႔ထက္ေစာင့္စည္းပါ၊ သူေကာင္းၿဖစ္စိမ့္ငွာ၊ သူခ်စ္ရွစ္ခ်ပ္ၾကာ။
၄။ ေလာဘဟူသည္၊ ဆင္ရိုင္းစြ၊ ပညာဟူသည္၊ ခၽြန္းေထာက္မ၊ သဒၶါဟူသည္၊ ခၽြန္းရွည္ၿပ၊ သတိဟူသည္၊ လြန္ၾကိဳးတြ၊ ဒိဌိဟူသည္၊ တြင္းတြင္ခ်၊ ယဥ္လွ်င္ နိဗၺာန။
၅။ ေဒါသေၿမြေဟာက္၊ ၿပင္းဆိပ္ေတာက္၊ ပညာဟူသည္၊ ေဆးၿဖင့္ေလွာက္၊ ေမာဟဟူသည္၊ ေမွာင္အမိုက္၊ အတိုက္နက္စြာလြန္း၊ ပညာဟူသည္ ဆီမီးထြန္း။
၆။ ပ်ိဳ႕လည္းမပါ၊ လကၤာမစပ္၊ ပညတ္ပရမတ္၊ အၿမတ္ေမတၱာစာ၊ ဖတ္ကုန္တစ္ေန႔သုံးခါ၊ ရလိမ့္စည္းစိမ္ခ်မ္းသာ၊ သက္ေတာ္အလြန္ရွည္စိမ့္ငွာ။
ကန္ေတာ္မင္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ (ၿမန္မာ- ၈၀၀-၈၇၅)။
Subscribe to:
Posts (Atom)